I
n
VLISSINGSCHE COURANT.
GOESCHE i.COlIRAM
noË:WRW
MIDOELBURGSCHE COURANT.
BRESKENSCHE COURANT.
BUITENGEWON hummer
w
Geld of Liefde.
Een eeuw in voorpagina's
VLISSINGSCHE COURANT.
-i'DeVri je Zeeuw
Zaterdag
I Mei.
Gemeentebestuur.
Een blijde stond.
Feuilleton.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 16 DECEMBER 1999
Vrijdag il Juli 1924
Maandag Juli 1»*8
lltt' Jaargang.
Zaterdag 1 Mei.
Xolerdnr «O October i»!4.
34e JaOTKBÜr.
?v:.'!tiK- en 3$Mi«ntiêUb noot "-gifefdijS IS.-^faarikKiL
AtWOWW P* OMete OJS. tU> JOI t' -^'"oiLÜ y,* »y
t»? <o ïittwtuti U &-—-r
MEI 1940
r**ssr££
ïra«o 1<' P°* {.-'cwt Wen Kffij
jBVBB'IïStl»®-"
f 0.40. V°ot
2f-& «ni. B»
AMntuol k.
SfflE"* *25
t_Lal WrAenA Ofoo» U«W
«•"vrBJsn»u«e«» -j i 'UBK)f
KUintVtaktW
=g===efTS^.m n I
f:»;
Ee„ pRIHSES
lieden
^Ungver^^^degeWenls
werkeUjkheid geworden.
Haar men ons uit Den Haag seint
A de Koninklijke Familie en
fc^niie re^met de g^orte
van eene PBISSES.
7ÏM
No. 102.
47e Jaargang.
1909.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIÊN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechte tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. flbonnements-Aduertentiën op zeer uoordeelige uooriuaarden.
BEKENDMAKING.
Sluitingsuur van tapperijen.
De Burgemeester van Vlissingen
gelet op art. 150 der Alg. Veror
dening van Politie
maakt bekend
dat ter gelegenheid van de blijde
gebeurtenis der geboorte van eene
Prinses van Oranje het sluitingsuur
der tapperijen op heden door hem is
bepaald op 2 uur des nachts.
Vlissingen, 30 April 1909.
De burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
Ja, een blijde ure is voor Nederland
aangebroken. Alom gevoelt het volk
behoefte om zijn vreugde te uiten, zijn
dank te doen hooren, zijn hoop en
verwachting uit te drukken, en ook
wij deelen van harte in die stemming
en willen er gaarne uiting, aan geven.
Allereerst en allermeest is dat een
gevoel van persoonlijken aard. Wij
hebben, nu ongeveer negen en twintig
jaar geleden, met groote vreugde de
geboorte onzer geëerbiedigde Vorstin
begroet; wij hebben haar liefgehad,
Neerlands hope, van hare prilste jeugd
af, wij hebben met haar meegeleefd,
haar gevolgd in hare ontwikkeling
van kind tot vrouw, gedeeld in hare
vreugde en smart. Wij hebben met
haar meegevoeld, in die gewichtige
stonde, toen haar de koningskroon op
de slapen werd gedrukt; nog meer
hebben wjj in haar geiuk gedeeld,
toen haar een nog schooner kroon
geschonken werd de schoonste kroon
der vrouw, die zooveel hoop doet
geboren worden, zoovele verwachtin
gen opwekt. \yij hebben gedeeld in
de smart overondervonden teleur
stelling, toen die verwachting - niet
werd vervuld.
Maar wij bleven hopen en verwach
ten en thans is het gezegend oogen-
blik aangebroken, waarin de Voor
zienigheid aan de geliefde Vorstin den
zegen schonk, die de rijkste zegen is
die van het moederschap.
Men moet zelve ntoedèr zijn, om
dat in vollen omvang te gevoelen
maar ons verheugen in opréchté blijd
schap, dat kunnen en willen wij toch
allen. Wij kunnen meevoelen wanneer
aan de armste vrouw eener achter
36.)
Het scheen, als wilden de drie
brutale knapen zich tegen dit bevel
verzetten. Kramer opende echter de
deur, en toen daarachter Jantsen's
stevige gestalte zichtbaar werd, be
sloten zij tot den aftocht. Op de
binnenplaats bleven zij nog eenmaal
staan, om onder heftige dreigende
gebaren een onderhoud met elkaar
te hebben, waaraan Lasman en Jür-
got niet deel namen. Slechts aarze
lend gaven zij eindeiijk gehoor aan
Kramer's herhaalde uitnoodiging. om
de fabrieksplaats te verlaten.
„Ik zou gaarne weten, Kramer",
zei Max, toen de opzichter na eeni-
gen tijd weer in het kantoor kwam,
„hoe Lasman zoo in 't ongeluk is
geraakt. Is het alleen de ziekte zij
ner vrouw, die de huishouding zoo
buurt het geiuk ten deel valt, dat elke
rechtgeaarde moeder als het hoogste
beschouwt. En zouden wij het dan
niet kunnen, als dat naamloos geluk,
na zeer lang verbeiden, geschonken
wordt aan de eerste persoon in den
lande
Onze blijdschap is dus in de aller
eerste plaats een echt menschelijk
gevoel. Wij stellen ons onze geliefde
Vorstin steeds in de allereerste plaats
voor als vrouw in de ware beteekenis
van het woord, en, al kan we
merkten het reeds op alleen de
vrouw waarachtig gevoelen, wat er in
deze oogenblikken moet omgaan in
het harte van haar, die wij als vrouw
en vorstin liefhebben, innig is onzer
aller verheuging over de vervulling
der zoo vurig gekoesterde wenschen.
En ons menschelijk gevoel dringt
ons tot meer. Wat moet ook die Va
der gevoelen, die mede hoop heeft
gevoed en teleurstelling ondervonden.
Zijne vreugde moet daaraan nu geë
venaard zijn, eene vreugde die wij
hem zoo van ganscher harte gunnen,
omdat hem nu ook in de hoogere be
teekenis van het woord het genot van
het huiselijk en familieleven geschon
ken is en de blijde gebeurtenis steeds
inniger de hechte band zal doen wor
den, die hem aan onze geliefde Vor
stin verbindt: aan haar die nu ook
eene Koninginne-moeder geworden is.
En dit woord brengt ons van zelve
tot die andere Vorstin-moeder, die de
laatste levensjaren van onzen koning
verhelderde, Neerlands hope vervulde
en met de trouwste, de allerliefderijk-
ste zorg zoovele jaren heeft gewaakt
voor het pand haar toevertrouwd.
Nooit heeft een volk dieper hoogach
ting gevoeld en oprechter vereering
geschonken aan eene Vorstin, als Ne
derland aan onze Koningin-moeder.
Op de verhevene vervulling harer
moedertaak, is thans andermaal een
kroon gezet, een kroon harer waar
dig en waarvan wij innig wenschen
dat zij den avond haars levens de
allergelukkigste periode van dat leven
moge doen worden.
Wij zijn in de eerste plaats menschen,
maar wij zijn ook burgers van den Staat
en wat meer zegt, overtuigde voorstan
ders van den constitutioneelen regee-
ringsvorm. In dien regeeringsvorm, die
achteruit heeft gebracht
„Zoo is het. Ik had gehoopt, mijn
heer, dat ge hem eene toelage hadt
kunnen geven de arme jongen
verdient het".
„Ge weet, dat ik dit niet kon
want wat voor den een recht is, is
het ook voor den ander. Maar eene
ondersteuning wil ik hem doen ge
worden. Ik zal daar met Marie over
spreken zij heeft meer verstand
van zulke zaken En als ik deze
crisis mocht doorstaan, dan Kramer,
zullen wij maatregelen nemen, dat
zulke toestanden verder niet meer
kunnen voorkomen. Ik heb plannen
in hef hoofd, aan wier uitvoering ik
met alle kracht wil werken. Ik hoop,
dat mijne arbeiders mij dan ook
reeds in zoo verre hebben leeren
kennen, dat zij gewillig mijne raad
gevingen volgen,
HOOFDSTUK Nil.
Het was op dienzelfden morgen,
maar eenige uren vroeger, dat Hanna
in de villa Kaiser aan het venster
van hare kamer stond, en in ge
dachten verzonken naar buiten keek.
De voorspelling van haren oom was
zich uit de feiten der geschiedenis na
tuurlijk heeft ontwikkeld, zien wij nog
steeds de meeste en de beste waar
borgen voor de regelmatige orde van
zaken in den Staat en voor de ern
stigste behartiging der ware volksbe
langen. Oranje staat boven de partijen
en de partijen scharen zich om Oranje,
al keeren ze zich tegen elkaar. En
nu is elke versterking van den band,
die Nederland aan Oranje verbindt,
een waarborg te meer voor het be
houd van den bestaanden regeerings
vorm, een waarborg voor orde, rust,
natuurlijke ontwikkeling der staats-
en maatschappelijke instellingen, en
zeer zeker ook voor den in- en uit-
wendigen vrede.
Het is wel een ontzaglijk groot
voorrecht voor een volk, wanneer
het zich in oogenblikken als dit,
nagenoeg eenparig kan verblijden.
Het is een verheven schouwspel, allen,
ieder op zijne eigene wijze, te zien
instemmen met het alom heerschende
vreugdebetoon. Alles jubelt en juicht
en alles stemt in met den danktoon,
die opwelt uit de moederzielallen
stemmen in met het gebed, uit het
moederhart ten hemel opgezonden,
Voor het behoud van den kleinen
schat, die God aan Neerland schonk.
Hoe anders was dat in vroegere
eeuwen,toen de partijschappen nog zoo
fel woeddentoen de geboorte van een
Prins of Prinses uit het Huis van Oran
je, tot den scherpsten strijd,den bitter-
sten haat aanleiding gaftoen de
vreugdegeliiiden door vijandelijke kre
ten werden overstemd. Toen was de
eenheid van Nederland en Oranje
nog ver van verzekerd. Voor latere
tijden was het weggelegd, dien band
volkomen te doen worden en voor
altijd te vereenigen wat historisch
saam was opgegroeid.
En ook onze verhouding tot den
Prins-Qemaal zal winnen bij de
heuglijke gebeurtenis. De flinke man,
dié al onze hoogachting bezit en zich
met de borst op de behartiging onzer
belangen toelegt, verdient het, door
ons op hoogen prijs te worden ge
steld. Wij houden van hem oin haar
die haar lot aan het zijne verbond,
wij houden van hem oni zijn zelfs wil.
Geluk, driewerf geluk aan allen
Laat er blijdschap zijn alom en
echte feestvreugde, als er, met een
variant op het oude, bekende lied uit
bewaarheidhet schoone weer der
laatste weken was veranderd. Een
koude wind joeg grauwe wolken,
waaruit van tijd tot tijd een fijne
motregen neerdaalde, voor zich uit
en schudde de toppen der linden,
die in een halven kring het groote
grasperk voor het huis omgaven.
Hij boog de slanke stamrozen, den
trots van hun eigenaar, en bracht
zelfs den kleinen vijver in beweging,
wiens oppervlak anders onder de
breede bladeren van verschillende
waterplanten zoo kalm en glad was
als een spiegel. Het waren dagen,
zoo somber en onvriendelijk, dat zij
eer deden denken aan den herfst
dan aan het laatst van den zomer.
Wat Hanna stilleren ernstiger had
gemaakt was niet alleen het treurige
weer. Zij was eerst sedert kort in
het huis van haren oom, en toch
had zij in dezen tijd meer geleefd
en meer gevoeld, dan in haar vroe
ger leven. Het was haar, als wan
delde zij vroeger slechts in den
slaap, als was zij thans pas ont
waakt, pas begonnen te leven. En
toch was reeds een koude wind ge
gaan over Jii frisch ontloken zïele-
de historie, met volle borst wordt
aangeheven
Al is 't Prinsesje nog zoo klein,
Toch zal ze ons lief vorstinnetje zijn 1
HOEZEE!
BINNENLAND.
Middelbaar Onderwijs.
In de Tweede Kamer had gisteren
de eindstemming plaats over hetwets-
onfwerp tot wijziging en aanvulling
der wét tot regeling van het middel
baar onderwijs, enkele redactiewijzi
gingen werden zonder debat goed
gekeurd.
Het wetsontwerp werd daarna aan
genomen met 48 tegen 27 stemmen.
Tegen de heeren Roessingh, Lief-
tink, Van Styrum, Noiting, Vaii Fo-
reest, Eland, Verhey, Helsdingen, Van
den Bergh (Rott.), Schaper, Van Kol,
Van Doom, Tröelstra, Tydeman, Mar-
chant, Smeenge, Hug'enholtz, Van
Gijn, Ketelaar, Limburg, Treub, Dru-
cker, Van Deventer, Smidt en Reyne.
Rechts alle leden vóór, benevens
de heeren Jannink, Plate, IJzerman,
Blooker, Dolk, Patijn, Lely, Bös en
de voorzitter.
Prins Hendrik en het Roode Kruis.
Z. K. H. Prins Hendrik der Neder
landen heeft, als voorzitter van het
hoofdcomité der Vereeniging „het
Nederlandsche Röode Kruis";, naar de
„Tel." meldt, een circulaire verzonden,
met het doel, den eersten stoot te
geven tot een nationale daad, bestaande
in een Uptuep tut alle tangen en
standen der maatschappij, om „Het
Roode Kruis" financieel te steunen.
!n dit verband beschouwd, is het zeer
zeker geen toevallige coïncidentie, dat
de circulaire van den Prins juist in
deze dagen verschijnt, nu de blijde
verwachting aanstaande was.
„Door H. M. de Koningin benoemd
tot voorzitter van het 'hoofdcomité
der vereeniging „Het Nederlandsche
Roode Kruis" aldus vangt de cir
culaire aan „acht ik het mijn ern-
stigen plicht, tot den bloei van dit
lichaam mede te werken en hetzelve
eene eervolle plaats te helpen verze
keren, onder de zuster-vereenigingen
der staten, welke mede toetraden tot
de conventie van Genève".
Dan wordt er op gewezen, dat,
ofschoon oorspronkelijk uitgesteld
met het uitsluitend doel, hulp te ver-
leenen aan zieke en gewonde krijgs
lieden, in tijd van oorlog, zich van
de oprichting af bij het Roode Kruis
steeds het streven geopenbaard heeft,
„om ook in tijden van vrede hulp te
brengen waar zulks noodig mocht
blijken en bij rampen en epidemieën
actief op tc treden". „In dezen vre-
leven. Eenige gezegden van haren
oom, in verband gebracht met het
geen zij dien avond bij de Reinhards
had beleefd en gezien, hadden haar
tot nadenken gebracht. Hoe had zij
zich kunnen inbeelden, dat deze
ernstige man, wiens zaken zoo inge
wikkeld en wijd vertakt, wiens ge
dachten met zoo oneindig gewichti
ger dingen bezig waren, haar het
onbeduidend meisje meer dan een
vluchtig welgevallen zou schenken!
Kon dat, wat zij voor liefde had ge
houden, niet eene zeer gewone, niets
beteekende galanterie zijn? Had zij
niet opgémerkt, dat ook Paula zich
had kunnen verheugen in zijne atten
tie, en had haar oom haar niet glim
lachend verhaald, dat hij de zorg
voor zijne pupil spoedig in andere
handen hoopte neer te leggen En
zij had zulke dwaze gedachten ge
koesterd gedachten, die, naar zij
hoopte niemand vermoedde, die zij
zich zelve nauwelijksdurfde bekennen.
Zulke gedachten hielden haar ook
bezig, nu zij aan het venster harer
woonkamer stond, en in den regen-
achtigen morgen naar buiten zag. Het
landschap was als in een grijzen
desarbeid ziet het hoofdcomité tevens
de beste voorbereiding voor de taak,
welke de vereeniging in tijd van oor
log wacht".
Vervolgens wordt er aan herinnerd,
dat bij Kon. besluit van 2 April 1909
no. 74, het H. M. de Koningin be
haagde, aan het verzoek van het
hoofdcomité Hare hooge goedkeuring
te hechten en te bepalen, dat het doel
der vereeniging „het Nederlandsche
Roode Kruis" zou zijn„het verlee-
nen van hulp aan zieke of gewonde
personen, behoorende tot de legers of
de vloten van oorlogvoerende mo
gendheden; mede te werken tot le
niging van den nood bij rampen in
binnen- of buitenland en dat de ver
eeniging om de vervulling van haar
taak mogelijk te maken, zich in vre
destijd zou kunnen wijden aan maat
schappelijk werk.
Van nu aan zal het Nederlandsche
Roode Kruis zijn vredesarbeid dus
krachtig en volgens een vast plan
kunnen aanvatten.
Maar aldus eindigt de circulaire
om hare roeping in vrede en
oorlog te kunnen vervullen, heeft de
vereeniging geld noodig, meer geld
dan waarover zij tot nog toe kon
beschikken.
Daarom doet zij een beroep op
alle Nederlanders en vraagt zij, dat
een ieder zijn penninske offere, om
haar het volbrengen van hare taak
mogelijk te maken."
Nog mist men in deze circulaire
eenige aanwijzing, waar zijn finan-
cieele bijdragen te deponeeren, doch
het plan, spontaan door Z. K? H.
openbaar gemaakt, zal nu stellig door
het hoofdcomité, onder voorlichting
van den Prins, weldra nader uitge
werkt wordenof op eigen initiatief
zullen de plaatselijke vereenigingen
de zaak ter hand nemen, of in de
hoofdsteden zal de burgemeester
kunnen voorgaan, om tot stichting
van een regeliiurscomité te komen.
De 36e algemeëne vergadering van
den Volksbond tegen drankmisbruik
zal worden gehouden te Utrecht op
2 September a. s.
VAN DM NU SF OEN IB.
De jeugd Is wat mans tegenwoor
dig 1 Sterke staaltjes kan men daar
nu en dan van hooren en lezen.
Verbeeld u, dat de lieve schooljeugd
in het Fransche plaatsje Sepremies
dezer dagen het werk heeft gestaakt,
omdat de meester, naar hun oordeel,
te oud was geworden. Of te oud
niet zoozeer de man is pas vijftig
jaar maar te stijf, niet rap en
lenig genoeg meer, om de" lieve klei
nen in de gymnastiek eu verschil
lende openluchtspelen te onderwijzen.
sluier gehuldniets liet zich hooren
dan het ruischen der boomen in den
wind en het eentonig geluid van de
neervallende regendroppels. Eene
diepe treurigheid maakte zich mees
ter van het jonge meisje. Het scheen
haar, als was het voor haar liggend
leven arm aan zonneschijn, gelijk de
dag daar buiten, als loonde het de
moeite niet, het te doorleven.
Daarbij had zij niemand, bij wien
zij troost kon zoeken niemand,
van wien zij mocht veronderstellen,
dat hij eene innige deelneming voor
haar gevoelde.
De weemoed dreigde haar te over
meesteren, doch zij verzette zich er
dapper tegen. Vastberaden trad zij
terug van het venster zij wilde
werken, zich bezig houden. Zij ge
voelde, dat arbeid de beste trooster
is voor bekommerde harten.
Doch wien bracht haar arbeid nu
Als zij een mensch had, voor wien
zij zorgen kon, voor wien zij onont
beerlijk was l
(Wordt vervolgd.)
Voorpagina's tonen op hun best
mijlpalen in de geschiedenis. De
mens op de maan, het begin van een
grote oorlog.
Daarbij past enige relativering. Zo
haalden de grootste uitvindingen van de
afgelopen honderd jaar nooit de
voorpagina omdat hun betekenis pas
later in volle omvang duidelijk werd.
Geen krant blokletterde ooit: 'Einstein
presenteert relativiteitstheorie',
'Fleming isoleert penicilline', of,
'Computer uitgevonden'.
Bewust van die beperking maakte de
PZC een selectie van voorpagina's van
spraakmakende gebeurtenissen tussen
de jaren 1900 en 2000. Voorpagina's uit
Breskensche, Vlissingsche,
Middelburgsche en Goesche Courant,
die uiteindelijk samensmolten tot de
Provinciale Zeeuwse Courant. En de
eerste krant na de bevrijding: de Vrije
Zeeuw.
1909: Geboorte Juliana
1914: Belgische vluchtelingen
1928: Olympische Spelen
1936: Oproep hulp aan armen
1940: Duitse inval
1944: Geallieerde invasie
1949: Indonesië onafhankelijk
1953: Watersnoodramp
1956: Sovjetinval in Hongarije
1961: Yoeri Gagarin in ruimte
1963: Moord op Kennedy
1969: Mens op de Maan
1986: Voltooiing Deltawerken
1988: Nederland-BRD 2-1
1989: Val Berlijnse Muur
1995: Srebrenica
MIDDCLnUBC.SC, VUSSWOSE, QOCSSE, BRCSUNSC COURANT EN VRIJE STEMME*
