-Internetverkoop vult slechts aan
Bescheiden opzet is kracht ZVG
Shell filtert in Canada olie uit zand
Grote tegenstellingen
vertragen uitwerking
belastingpakket EU
5 PZC
financiën en economie
7
Free Record Shop verwacht geen dominantie van wereldwijde web
lolding van
Olies mogelijk
overgenomen
het bedrijf
woensdag 8 december 1999
iti
van onze redactie economie
LONDEN - Het Brits-Neder
landse olieconcern Shell be-
gint met de commerciële win
ning van olie uit zand. Het
bedrijf hoopt in Canada een
miljard vaten ofwel 159 mil
jard liter olie te verkrijgen.
Shell investeert 1,4 miljard
dollar 3 miljard) in het pro-
ject.
Het bedrijf doet al sinds de ja-
ren vijftig proeven met de win
ning van olie uit zand. Shell
heeft nu besloten dat de pro
ductiemethode economisch
rendabel kan zijn.
Door het nieuwe systeem kan
het concern olie winnen die
zich niet in een traditioneel
veld bevindt, maar vlak onder
de oppervlakte, gemengd met
zand.
De fossiele brandstof komt te
voorschijn door aan een afge
graven mengsel van olie en
zand warm water toe te voegen
en hard te schudden. De olie
komt bovendrijven, het zand
zakt naar beneden en wordt te
ruggestort op de plek waar het
vandaan kwam.
Shell Canada, voor driekwart
eigendom van de Koninklij
ke/Shell-groep, heeft zestig
procent van het oliezandpro-
ject in het noorden van Canada
in handen. De andere partners
zijn Western Oil Sands en Che
vron Canada. De totale inves
tering bedraagt ruim 5,1 mil
jard.
De olie gaat door een nieuw
aan te leggen pijpleiding van
vijfhonderd kilometer naar de
Shell-raffinaderij bij de Cana
dese stad Edmonton. Bovenop
de investering op de plaats van
exploratie stopt Shell nog eens
650 miljoen in verbouwing
van de raffinaderij.
De eerste olie moet eind 2002
door de buizen stromen. Op de
plaats van winning komen dui
zend mensen te werken. Dage
lijks levert de 'bron' 155.000
vaten. Met een bewezen reserve
van een miljard vaten zou de
locatie bijna achttien jaar lang
goed zijn voor deze hoeveel
heid. ANP
lij
>an onze redactie economie
:apelle aan de ijssel -
'd- en videoverkoper Free Re-
:ord Shop ziet de komende ja-
en verkopen via het Internet
eker niet de overhand krijgen,
i dit moment verkoopt het be-
ijf minder dan een half pro
ent via het wereldwijde com-
mternetwerk, over een jaar of
p ijf is dat voor de hele branche
ien tot vijftien procent zijn,
'erwacht topman H. Breukho
ven.
C ,Mensen willen producten toch
rï ien en voelen", aldus de
opman gisteren tijdens de pre-
entatie van de jaarcijfers. „In-
ernetverkoop krijgt een aan-
rullende functie, zoals bestellen
jn later ophalen bij de winkel
det een dergelijke dienst begin-
ïen we volgend jaar maart.
daar domineren, nee. We heb-
>en nog nooit zo'n goede sinter-
daas gehad als dit jaar."
djC(Ts branden
Ireukhoven ziet wel een be-
angrijke rol voor het direct
iranden van cd's in de winkel,
pan moeten er wel supersnelle
■d-recorders zijn. Daarmee
arnnen direct moeilijk ver-
xijgbare titels branden. Het
vordt voor ons een zeer belang-
|I ijke activiteit."
'ree Record Shop zag de netto-
dnst in het gebroken boekjaar
n ei 998/'99 stijgen met achttien
ide,rocen,; ^,9 miljoen. De
mzet klom met 12,9 procent tot
457 miljoen. Voor het lopende
^ioekjaar wordt wederom een
tijging van de nettowinst per
andeel verwacht, maar aan
peculaties waagt het bedrijf
ich niet.
Ie winstgroei is opmerkelijk,
mdat de cd-markt over het al-
Free Record Shop zag de nettowinst in het boekjaar 1998/'99 stijgen met achttien procent.
gemeen een dalende tendens
laat zien. De winkels van Free
Record daarentegen lieten een
autonome winstgroei zien van
ongeveer vijf procent. Ook van
thuiskopiëren zegt het bedrijf
weinig last te ondervinden. „Bij
de invoering van de cassette
schreeuwde iedereen ook moord
en brand. Maarniet iedere kopie
is een gemiste verkoopkans", is
het commentaar.
Free Record Shop geeft ook de
strijd tegen de vaste boeken
prijs nog niet op. Ruim een week
geleden zei de Nederlandse Me
dedingingsautoriteit dat de
vaste boekenprijs de komende
jaren gehandhaafd blijft. „We
bekijken de mogelijkheden om
weer een beroep aan te tekenen
bij het Europese Hof", zegt
Breukhoven. Het bedrijf ver
koopt sinds tien dagen het
foto Koen Suyk/ANP
woordenboek de Dikke van
Dale bij de discountketen Bravo
in Rotterdam en Leiden voor
250, ver onder de vaste prijs.
„Daar hebben we nog geen reac
tie op gekregen.ANP
Van den Driest topman ECT
ROTTERDAM - Oud-topman C.J. van den Driest van Ko
ninklijke Van Ommeren wordt de nieuwe president-directeur
van containeroverslagbedrijf ECT. Van den Driest volgt per 1
januari W. den Duik op, die vervroegd opstapt nu de overname
van ECT een feit is.
Van den Driest (52) was het grootste slachtoffer van de fusie
tussen de Rotterdamse bedrijven Van Ommeren en Koninklij
ke Pakhoed. Voor hem en zijn Pakhoed-collega N.J. Westdijk
was bij het nieuwe Vopak geen plaats.
Begin november is Rotterdams grootste containerstuwadoor
overgenomen door het in Hongkong gevestigde Hutchison In
ternational Port Holdings, het Gemeentelijk Havenbedrijf
Rotterdam en ABN Amro. GPD
Miljardenbonussen op Wall Street
NEW YORK - De beurshausse en het recordaantal bedrijfs
overnames van het afgelopen jaar hebben de beursmakelaars
op Wall Street geen windeieren gelegd: zij kunnen aan het ein
de van het jaar rekenen op in totaal dertien miljard dollar aan
bonussen, achttien procent meer dan vorig jaar. De schatting
is afkomstig van Alan Hevesi, hoofdaccountant van de stad
New York, die indirect via de inkomsten- en omzetbelasting
van de hausse profiteert. AP
Onderzoek Reed Elsevier strandt
AMSTERDAM - Een onderzoek van de Amsterdamse effec
tenbeurs naar het uitlekken van voorinformatie bij uitgever
Reed Elsevier is op niets uitgelopen. In juni werd bekend dat
het concern tijdens een analistenbijeenkomst in New York
een winstwaarschuwing zou hebben afgegeven. Ruim een
week later kwam een officiële winstwaarschuwing.
Reed Elsevier heeft altijd ontkend dat die analistenbijeen
komst heeft plaatsgehad. Ook de effectenbeurs heeft niets
kunnen vinden „Waarschijnlijk heeft een journalist van een
krant een slordigheid begaan", aldus een woordvoerder van
de effectenbeurs. ANP
Ford uit anti-milieulobby
WASHINGTON - De Amerikaanse autofabrikant Ford heeft
zich maandag teruggetrokken uit de Wereldwijde Klimaatco
alitie (GCC)Deze pressiegroep verzet zich tegen milieumaat
regelen en acht dat het niet wetenschappelijk bewezen dat het
op Aarde warmer wordt door de uitstoot van broeikasgassen,
zoals kooldioxide.
Meer dan veertig grote bedrijven, waaronder DaimlerChrys-
ler, General Motors en diverse oliegiganten maken deel uit
van de in Washington gevestigde lobbygroep. De afgelopen
twee jaar zegden echter al diverse multinationals hun mede
werking aan de GCC op, waaronder Shell, British Petroleum
en Dow Chemical.
GCC reageerde teleurgesteld op de beslissing van Ford. Mi
lieugroeperingen toonden zich daarentegen verheugd. AP
Luchtreizigers tonen zich tevreden
DEN HAAG - Vliegtuigpassagiers zijn voor het overgrote deel
tevreden. Dat blijkt uit een onderzoek van de ANWB onder
ruim vijfhonderd leden die pas hebben gevlogen. Van de on
dervraagden gaf 95 procent een cijfervanzes of hogervoorde
vliegreis.
Vooral met het rookverbod en de veiligheid waren de luchtrei
zigers content.
De ANWB kreeg toch van de helft van de ondervraagden
klachten, de meeste over de vertragingen en het gebrek aan
comfort in de vliegtuigstoel. Vijftien procent van de onder
vraagden had vertraging, van wie ruim de helft meer dan een
uur. Ondervraagden die met de KLM hadden gereisd, hadden
minder last van vertraging dan charterklanten. ANP
t in
LMSTERDAM - De grootste
m( loudstermaatschappij vanaan-
c[e; leien Koninklijke Olie, de
)ordtsche Petroleum Industrie
on^Iaatschappij, komt mogelijk in
1 gjiuitenlandse handen. Met deze
lChJnededeling geeft de Dordtsche
ee ipheldering over de geheimzin-
bi, lige opschorting van de aande-
enhandel, afgelopen maandag,
let bestuur van de Amsterdam-
n o e effectenbeurs (AEX) staakte
3ati oen de handel in Dordtsche,
na2 naar ook in andere houdster-
n0 ïaatschappijen. Gisteren werd
za uidelijk dat de AEX in het ge-
sbe al van de Dordtsche tot deze
tap kwam omdat de holding
i'ordt overgenomen. De Dordt-
che zegt te zijn benaderd door
en buitenlandse financiële in-
U11 telling. De naam is niet be-
4b( endgemaakt.
pr0 )f de overname doorgaat, hangt
ali; nder meer af van overleg met
e fiscus. Houdstermaatschap-
ijen, fondsen die niet meer
w! oen dan de aandelen van één
koj edrijf houden en de dividen-
pn en rechtstreeks doorsluizen
va aar hun eigen aandeelhouders,
- g( estaan bij de gratie van de Be-
,nt£ istingdienst. Ze zouden allang
baj ijn afgeschaft als de fiscus niet
en claim legt op het verschil
lissen de ooit ingelegde gelden
n de huidige waarde,
i het nieuwe belastingplan is
ie claim van de baan. Dat bete
ent dat de houdstermaat-
:happijen zichzelf kunnen op-
effen of verkocht kunnen wor-
Daardoor worden deze
ïaatschappijen ineens heel
antrekkelijk. Door de jaren-
mge belastingclaim, en door
at er nauwelijks in gehandeld
re]( 'erd, is het mogelijk om aande-
vlaa :n Koninklijke Olie met tien
en, illen procenten korting in han
en te krijgen.
laandag werd ook de handel in
andelen Calvé Delft, Maxwell
etroleum, Moeara Enim, TG
liehaven en TG Petroleumha-
en stilgelegd. ANP
t g<
B r<
$eurs bereikt
belegger beter
MSTERDAM - De Amster-
tss( amse beurs grijpt naar coinpu-
irs en kabelnetwerken om bui-
tnlandse beleggers beter te
unnen bereiken én concurren-
e van andere beurzen de pas af
snijden,
oor het opzetten van elektro-
p (j ische toegangspoorten in Lon
en, Brussel, Frankfurt en
iser anJs krijgen Europese hande-
4 r( iren rechtstreeks toegang tot
,qU e Amsterdamse optie- eneffec-
'inbeurs. ANP
door Barend Pelgrim
SAS VAN GENT - De directie
van de Zeeuws-Vlaamse Gie
terij (ZVG) in Sas van Gent
reageerde afgelopen vrijdag
gepikeerd toen bekend werd
dat de curator van de op 17 no
vember failliet verklaarde
Gieterij Middelburg niet met
de Sassenaren wilde praten
overeen overname. Gistermid
dag circuleerden geruchten
dat het Middelburgse bedrijf
wordt overgenomen door de
gieterij RMI uit Bergen op
Zoom.
Gevraagd naar de kwestie
haalt commerciële man H.
Lankreijer de schouders op.
Voor hem staat het vast dat er
achter de schermen een spelle
tje is gespeeld en dat ZVG
daarin niet mocht meedoen.
Direct na het faillissement van
de Gieterij Middelburg zoch
ten de directeuren van de Gie
terij in Sas contact met J.
Wind, de curator in kwestie.
Zonder enige inzage te krijgen
in de bedrijfspositie moest
ZVG met een bod komen.
Lankreijer: „Onze mensen
hebben twintig minuten naar
dé Middelburgse fabriek mo
gen kijken en moesten het toen
zeggen. Wij hebben gehandeld
met de beste bedoelingen. Ik
bedoel: het is toch niet meer
dan logisch dat wij, als enige
overgebleven gieterij in Zee
land, interesse tonen."
Hoogwaardig
Dat ZVG belangstelling toon
de voor de Middelburgse vesti
ging mocht echter geen verras
sing heten. Het bedrijf uit Sas
van Gent heeft veel kennis en
ervaring in huis en heeft zich in
de loop der jaren steeds verder
gespecialiseerd in de vervaar
diging van kwalitatief hoog
waardig zandgietwerk in ver
schillende metaalsoorten.
ZVG maakt niet alleen pro
ducten in gietijzer en roest
vaststaai, maar ook in brons en
aluminium.
Toen voormalig eigenaar A
van Dongen in 1954 de
Zeeuws-Vlaamse IJzer- en Me
taalgieterij begon, bestond de
hoofdmoot van de bedrijfsac
tiviteiten nog uit de productie
van gietijzeren kachels. In
1964 verhuisde het bedrijf
naar de huidige vestigings
plaats en is nog steeds het zui
delijkste bedrijf op de Neder
landse westkade van het
kanaal Gent-Terneuzen.
De oude techniek van het gie
ten met een koepeloven, waar
bij cokes en ijzer in één grote
Het productieproces bij ZVG.
Naam
Zeeuws Vlaamse Gieterij BV
Opgericht
1954
Vestigingsplaats
Sas van Gent
Aantal werknemers
35
Omzet
circa vijf miljoen gulden
oven verdwenen, beperkte
ZVG in zijn bedrijfsvoering. In
1983 kreeg de onderneming de
beschikking over twee elektri
sche smeltovens. Dat beteken
de een belangrijke omme
zwaai, omdat de elektrische
oven veel meer variëteiten in
producten toelaat. „Het hele
hart van de fabriek werd ver
nieuwd", herinnert hoofd
commerciële zaken Lankreijer
zich. „We konden naast het
gietijzer ineens staal gieten,
waaronder hittebestendig of
corrosievast staal."
In 1994 nam stichter Van Don
gen op 73-jarige leeftijd af
scheid. In 1996 werd het be
drijf overgenomen door de
directeuren H. van Brussel en
H. de Man.
Het nieuwe elektrische pro
ductieproces opende de deur
naar nieuwe markten.
Lankreijer: „In feite is daar
mee praktisch elk bedrijf een
potentiële klant geworden,
want elk bedrijf gebruikt giet
werk. Van een ploeg voor de
boer tot en met hittebestendige
of slijtvaste leidingen of pom
pen voor de kunstmestindu
strie."
In het vuur van zijn betoog
over het productieproces en de
f abricagemogeli j kheden
spreekt de commercieel direc
teur van een gezond stuk staal.
„Zonder poreusiteiten en fou
ten, want dat is de kunst. Een
klant zal niet bepaald blij zijn
wanneer op zijn bedrijf een
stuk staal gefreesd wordt en er
valt een gat in." Daarom wor
den de gietstukken ter plekke
aan ultrasoon onderzoek on
derworpen.
Daarnaast vindt ook minimaal
twee keer een bemonstering
van de chemische samenstel
ling van het gegoten metaal
plaats. Via een exacte analyse
wordt gecontroleerd of het me
taal wel de juiste legering
heeft. Bovendien worden altijd
zogenaamde proefstaven mee-
gegoten zodat onafhankelijke
keurmeesters achteraf een test
kunnen uitvoeren op onder
meer de treksterkte en of het
staal voldoet aan de specifica
ties. „Of een dergelijke scherp
toezicht nodig is?", vraagt
Lankreijer. „Laat ikhetzo zeg-
foto Charles Strijd
gen: wanneer wij een wiel van
een trein of een kabelschijf van
een schip gieten, moet dat ge
garandeerd goed zijn."
Met de jaarlijkse verwerking
van zo'n 350 ton staal is de Sas-
se ijzer- en staalgieterij welis
waar bescheiden van opzet,
maar daarin schuilt ook de
kracht van het bedrijf. ZVG
kan daardoor speciale onder
delen maken op bestelling. Het
levende bewijs vormt de op
slagruimte waar tienduizen
den, meestal houten modellen
van gietstukken liggen opge
slagen.
Lankreijer: „Wij zitten in een
nichemarkt en maken in feite
alleen stukken voor specifieke
toepassingen en elk gewenst
materiaal. Het is allemaal
maatwerk. Het hangt er bij
voorbeeld van af of een onder
deel continu in vuil of zout wa
ter zit, in de. kunstmest of in
zuur. Met het juiste materiaal
kun je de levensduur met een
veelvoud verlengen. Maar dat
vergt veel kennis, onderzoek
en ervaring."
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Praten over belas
tingmaatregelen die voor de he
le Europese Unie gelden, doen
de ministers van Financiën al
ruim tien jaar. Tot een akkoord
is het echter nog niet gekomen.
Het is zeer de vraag of op de Eu
ropese top in Helsinki deze tra
ditie wordt doorbroken.
Kan het doel van de fiscale
voorstellen - bestrijden belas
tingontduiking, afschaffen on
eigenlijke fiscale douceurtjes
voor bedrijven - nog op brede
steun rekenen, de uitwerking
stuit op schijnbaar onoverko
melijke tegenstellingen tussen
de EU-lidstaten.
Het idee dat de Europese Com
missie eind 1997 lanceerde om
de verschillende belastingplan
nen in één pakket te stoppen,
leek een gouden greep. Als de
lasten en de lusten eerlijk ver
deeld werden, dan lag een com
promis binnen handbereik. De
eerste uiterste datum voor hét
akkoord (juni 1999) werd echter
niet gehaald. En ook de 'dead
line' van december dreigt over
schreden te worden. Een over
zicht van de problemen:
1. Belasting op buitenlandse
spaartegoeden.
Bedoeling van deze heffing (in
jargon: bronbelasting) is het te
gengaan van belastingontdui
king door rijke particulieren die
hun geld over de grens stallen.
De Commissie stelt voor dat de
rente op deze tegoeden met mi
nimaal twintig procent wordt
belast door het gastland. De
landen kunnen er ook voor kie
zen de informatie over de rente
betalingen aan de belasting
dienst van de spaarder door te
spelen, waarna deze tot actie
kan overgaan. Problemen.
- Groot-Brittannië is mordicus
tegen omdat ook particuliere
beleggingen in internationale
obligaties (eurobonds) door de
heffing getroffen worden. Lon
den is het centrum van deze mil
jardenhandel en premier Blair
en zijn minister van Financiën
Brown staan pal voor dit be
lang.
De overige EU-landen weigeren
een uitzondering voor de euro
obligaties, omdat anders vele
spaarders him vermogen hierin
onderbrengen.
- Luxemburg wil op zijn beurt
een uitzondering voor particu
lieren die hun spaargeld via in
vesteringsfondsen beleggen.
Niet voor niets is het Groother
togdom rijkelijk bedeeld met dit
soort fondsen. De Luxembur
gers hebben ook grote proble
men met de minimumheffing
van twintig procent op spaarte
goeden. Informatie-uitwisse
ling is voor hen geen alternatief
vanwege het bankgeheim in dit
kleinste EU-land.
- Nederland, Zweden, Dene
marken eisen dat (een deel van)
de bronheffing naar de belas
tingdienst in het thuisland van
de spaarder gaat.
- Alle EU-landen vrezen dat de
rijken massaal uitwijken naar
Zwitserland, Liechtenstein of
andere niet-EU-belastingpara-
dijzen. Afspraken met deze
'derde-landen' om dit te vooi-
komen, zijn nog niet gemaakt.
2. Gedragscode tegen schadelij
ke belastingconcurrentie.
Deze code moet een eind maken
aan de fiscale lokkertjes die re
geringen en ondernemingen
verstrekken als zij zich binnen
hun landsgrenzen vestigen. Niet
alleen vervalsen deze belasting
voordelen - in feite verkapte
staatssteun - de concurrentie,
zij leiden ook tot een fiscale
wedloop tussen de lidstaten ten
koste van de schatkist. Na ruim
een jaar onderhandelen hebben
de EU-landen 66 maatregelen
aangewezen als 'schadelijk'.
Problemen. Nederland, België,
Luxemburg, Ierland: Neder
land is 'topscorer' op de 'zwarte
lijst' van foute fiscale maatrege
len. Den Haag verzet zich even
wel tegen deze indeling en
meent dat het onheus is behan
deld. Dat geldt in mindere mate
voor de overige drie landen.
3. Belasting op rentebetalingen
en patenten.
Dit voorstel moet ondernemin
gen die in verschillende EU-
landen actief zijn, beschermen
tegen dubbele belastingheffing
over ontvangen rente, auteurs-
en merkrechten. Slecht één keer
betalen aan de fiscus in het land
waar het moederbedrijf is ge
vestigd, wordt de regel. Voor
Griekenland en Portugal - beide
netto-importeurs van kapitaal
en technologie - zou dit voorstel
financieel nadelig uitwerken.
Zij krijgen dan ook een over
gangstermijn van acht jaar, ge
durende welke beide landen nog
belasting mogen heffen over
rente en royalty's.
Probleem. Spanje: eist dezelfde
overgangsregeling als Grieken
land en Portugal. GPD