Hulst op zoek naar echt Javabier
Gall Gall Axel naar nieuwe locatie
Het trage groeiproces van
een gietijzeren kunstwerk
Spiessens schildert oud
Cadzand-bad als decor
Nel Fritz pakt
nationale turntitel
zeeland woensdag 8 december 1999 z 20
Brouwerij laat vijftien varianten de revue passeren op proeverij
ondernemend zeeland
kunst cultuur
Rechters streven naar
meer uniformiteit bij
toewijzing straffen
Scoop zoekt modellen voor serie portretten
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC. postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
te brouwen. „Er is heel weinig
bekend over Java. Het pro
bleem is dat er verschillende
brouwprincipes door elkaar
gebruikt moeten worden. Bo
vendien zijn door de jaren heen
de grondstoffen veranderd. Be
paalde gerstenrassen zijn bij
voorbeeld niet meer te
krijgen."
Iedere variant van het Javabier
werd gisteravond door de aan
wezigen beoordeeld met een
cijfer. De bierbrouwerij telt al
le resultaten op en bepaalt dan
welk bier zich het echte Java
bier mag noemen.
Zaak voor
mannenmode
Axel verhuisd
AXEL - Alexandre Mannen
mode in Axel verhuist van de
Noordstraat naar het voorma
lige pand van Cassandra Da
mesmode en Lingerie in de
Weststraat. Het nieuwe pand is
groter dan de oude zaak en
biedt meer mogelijkheden voor
een ruimere presentatie en het
voeren van een grotere collec
tie van kwaliteitskleding voor
heren dan voorheen.
„Ook is belangrijk dat ik van
een huurpand naar een eigen
pand verkas", zegt eigenaar
Wim de Pooter. De verbouwing
zal naar verwachting een klei
ne drie maanden in beslag ne
men. De opening is gepland op
23 februari volgend jaar.
Alexandre voert collecties van
gerenommeerde merken als
Arrow, Brax, Pringle en Arma
ni. Pringle richt zich vooral op
de golfsport. „Met een golf
baan hier in de buurt een vrij
logische keuze", aldus De
Pooter.
Alexandre verkoopt ook acces
soires en daarnaast maatkos
tuums van Torino. De Pooter:
„Hierbij maken we gebruik
van een vrij uniek concept. De
maten van de klant worden op
genomen, hij zoekt bij ons een
stof uit, maakt zijn verdere
wensen kenbaar en zes weken
later is het kostuum - dat wordt
gefabriceerd in de Duitse fa
briek van Torino - gereed."
door Frank Balkenende
Zeeuwse vreugde kende geen
grenzen meer, kopt de PZC 8
december 1958. Nel Fritz van de
Vlissingse Turnvereniging is
Nederlands kampioene gewor
den en dat willen de Zeeuwen
weten. Nel moet echter de titel
delen met de Haarlemse Bep
Ipenburg-Drommel, die tijdens
de spannende strijd in haar stad
precies hetzelfde aantal punten
behaalt als haar Vlissingse op-
ponente: 94.30.
Een klein groepje Zeeuwen
volgt nagelbijtend de verrich
tingen van hun favoriete, zo
spannend is het die zondagmid
dag in het Krelagehuis in Haar
lem. Nel Fritz begint met een
achterstand van 0.2 punt op Bep
Drommel aan de finale. Bij het
paardspringen rijst iets van
twijfel op de tribune. Ze haalt
een mooie 9.7, maar die is
slechts goed voor een derde
plaats. Op de balk herstelt ze het
evenwicht. De vlekkeloze oefe
ning wordt beloond met een 9.7,
het hoogst haalbare puntenaan-
tal op dit onderdeel. Bep Drom
mel blijft steken op 9.1
Plotseling voert Nel Fritz de
ranglijst aan. Op de Zeeuwse
banken ontspannen de samen
geknepen knuisten zich. Nel
lijkt niet meer te stuiten, want er
volgt, een perfecte vrije oefe
ning, waarmee ze haar voor
sprong uitbouwt: 9.6.
Daarna slaat Bep Drommel te
rug met eentiende punt in haar
voordeel op de brug, terwijl
haar favoriete toestel - de rin
gen - nog moet volgen. Nel staat
op dat moment 0.35 punt voor,
maar iedereen in het Zeeuwse
kamp vreest het ergste. De span
ning in de hal is te snijden, als de
Vlissingse in de ringen zwaait.
En ze doet het voor haar doen
niet gek: 9.3. Dan mag Bep
Drommel en die levert een fraaie
oefening af, die de jury waar
deert met een 9.65. En dan
wordt het tellen. Het blijkt 'ge
lijkspel', zodat Nederland in
1958 twee turnkampioenes mag
huldigen.
Voor Nel Fritz volgen EK's en,
nog mooier, deelname aan de
Olympische Spelen in Rome.
Nel Fritz met haar trotse ouders bij haar thuiskomst in Vlissingen,
waar veel gelukwensen en bloemen haar wachtten.
door Jean-Lou de Gucht
HULST - „U dient er wel reke
ning mee te houden dat u van
avond vijftien verschillende
bieren moet proeven. Ik raad u
dan ook aan om slechts kleine
hoeveelheden te drinken, an
ders moet ik nog een taxi voor u
bellen", zei John Vermeersen
van de Hulster bierbrouwerij
De Halve Maan gisteravond te
gen de echte bierkenners van
Hulst.
In samenwerking met ama-
teurbrouwvereniging Ambras-
serie hield de Hulster brouwe-
Kerstmarkt in
Hengstdijk
HENGSTDIJK - Tuindecora-
ties DD S in Hengstdijk
houdt zaterdag 11 en zondag 12
december een kerstmarkt.
In de schuin.- staan naast de
normale tuindecoraties speci
aal lantaarns, windlichten,
vuurpotten en allerlei kerstar
tikelen uitgestald. De kerst
man en een glaasje glühwein
ontbreken niet.
De kerstmarkt aan de Sint Jo-
sephstraat is zaterdagavond
van 19.00 tot 22.00 uur ge
opend. Zondag kan men de
kerstsfeer proeven van 14.00
tot 17.30 uur.
Nieuwe directeur
ABN Amro Sas
SAS VAN GENT - P. Tafelaar is
per 1 december de nieuwe di
recteur geworden van de ABN
Amro in Sas van Gent. Oud-di
recteur W. van Leeuwen is naar
de ABN Amro in Oostburg ge
gaan.
door René van Stee
AXEL - De Axelse vestiging van Gall
Gall is verhuisd naar de Noordstraat. Het
nieuwe pand heeft een knussere en warme
re uitstraling gekregen dan de vorige zaak
aan het Szydlowskiplein. Dit effect is
vooral bereikt door de gedeeltelijk houten
vloer in de winkel.
.Het ziet er allemaal wat vriendelij ker uit
De winkel zelf is niet groter geworden,
maar qua locatie zijn we er beslist op voor
uit gegaan. Ook hebben we nu meer maga
zijnruimte", zegt mede-eigenares Miranda
"t Gilde, die samen met haar schoonvader
Jan honderd procent franchisenemer is.
Het assortiment van Gall Gall is breed en
diep. Het aanbod varieert van wijnen, li
keuren en sterke dranken tot de meest uit
eenlopende soorten bier. Met name lief
hebbers van Belgische bieren hebben veel
keus. Ook voor relatiegeschenken als bier
mandjes en kerstpakketten met alleen
drank of gecombineerd met boodschappen
is Gall Gall het juiste adres. Bovendien
kunnen klanten altijd terecht voor een ad
vies en worden bestellingen gratis thuis
bezorgd.
„Al deze factoren tezamen vormen de
kracht van onze zaak. We hebben geen
echte specialiteiten; we willen namelijk in
alles sterk zijn", aldus Miranda.
rij een proeverij om het bier uit
te zoeken dat de smaak van het
legendarische Hulster Java
bier het dichtst benadert.
Er zijn vijftien varianten van
het originele recept uitgewerkt
en gebrouwen. De meest her
kenbare variant zal eind vol
gend jaar als gelegenheidsbier
op de markt verschijnen.
Veel inwoners van Hulst kun
nen zich nog Javabier herinne
ren. hoewel het bier sinds 1967
niet meer gebrouwen wordt.
,,Ik dronk in mijn jeugd altijd
Java", zei één van de aanwezi
gen. „Voor vele Hulstenaren
was het een ramp hoor, dat er
geen Java meer te krijgen was.
Lekker
Dat is echt het lekkerste bier
dat ik ooit gedronken heb. Ik
hoop dat ik vanavond bier kan
proeven dat me herinnert aan
die smaak van vroeger." Tij
dens het drinken van de vijf
tien verschillende varianten
van het Javabier haalden de
aanwezigen verhalen van vroe
ger op. „In één van de café's in
Hulst verzamelde de cafébaas
vroeger het gist dat in de glazen
Java was achtergebleven. Hij
gaf dat aan zijn kinderen, want
dat was goed tegen de steen
puisten." Amateurbrouwer
Luc Weemaes: Veel mensen
laten het gist in de fles zitten,
maar ik zeg altijd maar zo: wie
bier drinkt zonder gist, heeft
het lekkerste gemist."
Volgens Vermeersen is het nog
niet zo eenvoudig om Javabier
Kenner Ronny Ivens probeert de smaak van het echte Javabier op te sporen in één van de voorgeschotelde bieren, foto Charles Strijd
Ronald Spiessens liet zich voor het decor voor Het Hollands Wijfje inspireren door oude foto's.
foto Peter Nicolai
loor Trees van Herpen
■AS VAN GENT - In augustus
997 ging de Zeeuws Vlaamse
lieterij vol enthousiasme en
ptimisme aan de slag met het
ntwerp voor een monumentaal
unstwerk van de Canadees Jeff
7all bestemd voor de Wilhelmi-
apier in Rotterdam. Het en-
ïousiasme is onverminderd,
[et optimisme dat het 'Lost
uggage Depot', zoals het giet-
zeren monument gaat heten, in
et voorjaar van 1998 op zijn
efinitieve stek zou staan, is da-
ig getemperd. In een loods in
as van Gent groeit het kunst-
erk traag maar gestaag.
-let perfectionisme van de
instenaar en de moeilijkheid
n goede afgietsels van zachte
aterialen te maken, zijn de be-
ngrijkste factoren geweest
ior de vertraging," zegt tech-
sch directeur Harry de Man.
bovendien", vult zijn compag-
m Hans van Brussel aan,is de
ilhelminapier momenteel één
ote bouwput vanwege de aan-
l van een parkeergarage. We
ichten tot de rommel weg is.
april 2000 staat ie er."
ff Wall kwam tien dagen gele-
n poolshoogte nemen. Met
a krijtje zijn zijn aanwijzin-
n op het tien meter in door-
ee en twee meter hoge werk-
ik aangegeven. '2,3 cm ervan
ïalen en dan erin schuiven',
valt er te lezen. „Zo precies
at die man te werk, tot op de
llimeter nauwkeurig." Ook
ienkt hij dikwijls nieuwe za-
i die hij toevoegt aan zijn
-spronkelijke ontwerp,
het kader van 50 jaar weder
houw en 650 jaar stadsrech-
kreeg Rotterdam een rijks-
chenk van 1 miljoen gulden,
besteden aan een kunstwerk,
t historische vertrekpunt van
Holland-Amerika Lijn bleek
ideale locatie. Toen vertrok-
i van daaruit vele emigran
ten naar een nieuwe en onzekere
toekomst, nu komen mensen via
de Rotterdamse haven Europa
binnen om hier een nieuw leven
op te bouwen. Die twee elemen
ten heeft Jeff Wall in zijn kunst
werk trachten te verbinden.
Snapshot
Oorspronkelijk is hij fotograaf,
iemand die het verleden, hoe re
cent ook, vastlegt. Met dit verlo
ren bagagedepot probeert hij
heden en verleden in een giet
ijzeren snapshot vast te leggen
op een manier alsof het verleden
het nu is, tegelijkertijd wetend
dat het voorbij is. Door herken
bare bestaande vormen uit ver
schillende tijdsperiodes in giet
ijzer weer te geven, ontstaat dat
vervreemdende gevoel. Aller
eerst zacht leer en buigzaam
karton, plooibaar plastic, veze
lig hout of doorzichtig glas, alles
voelt hard en koel aan aïs het
van ijzer is. Die verwarring en
vervreemding komt ook door
dat een ouderwetse hutkoffer zij
aan zij staat met een nylon rug
zak, een luxe hardschalen koffer
naast een sjofele plastic zak.
Jeff Wall gaat nog verder. Het
paviljoen waarin die verloren
bagage is opgeslagen is van ruw
hout. achthoekig en amateuris
tisch ogend. Drie lagen boven
elkaar, het bovenste segment
staat enigszins gedraaid ten op
zichte van de rest vanwege de
dynamiek. Inmiddels liggen er
op Walls aanwijzingen verkreu
kelde blikjes, een afgekloven
appel en een fles in de prullen
bak en staan er een kookplaatje
met fluitketel en twee mokken
naast de gsm op het buffetje, al
lemaal natuurgetrouwe kopie-
en van gietijzer.
Harry de Man is trots op de ge
vonden oplossing voor de zachte
materialen. Een te gieten voor
werp wordt normaal gesproken
gelegd in zand, waaraan een
zuur en lijm is toegevoegd. Wan
neer het zand uitgehard is, is er
een vorm ontstaan waarin het
vloeibare ijzer gegoten kan wor
den. Bij zachte materialen ver
vormt het gewicht van het zand
het voorwerp en is de lossing
van de mal een probleem. Een
tas, doos of baal wordt nu met
behulp van een uit siliconen ge
maakte mal gegoten waarbij al
le details behouden blijven. Elk
scharnier, touwtje of plooitje is
levensecht.
door Sheila van Doorsselaer
BOERENHOL - Het is welhaast
een echte traditie geworden.
Kunstenaar Ronald Spiessens
uit Boerenhol schildert al der
tien jaar de decors van de ZO-
MA (Zeeuws-Vlaamse Operette
en Musical Amateurs). Deze
keer heeft hij er echt iets bijzon
ders van gemaakt. Aan de hand
van oude foto's schilderde hij 't
Aoventje, Cadzand-Bad om
streeks 1920, waar de nieuwste
operette Het Hollands Wijfje
zich afspeelt.
ZOMA-voorzitter P. Faas kon
bij het zien van het decor zijn
ogen bijna niet geloven. Faas:
„Het is net alsof ik weer op het
terras van de oude Wielingen
sta, die heerlijke speelplaats uit
mijn jeugd."Faas leverde Spies
sens de foto's met daarop het
grote huis van het waterschap,
het reddingsgebouw en het
wachthuisje op de sluis. Om het
geheel wat te verlevendigen
schilderde Spiessens ook nog
twee hoogaarzen, maar toen
was hi] nog niet tevreden. Spies-
sens:,,^ heb het plaatje wat
moeten romantiseren, een zwa
re lucht bijvoorbeeld." Het de
cor is negen meter lang en vijf
meter hoog geworden. De grote
podia van het Oostburgse Le-
deltheater en Scharpoord in
Knokke zijn daarmee redelijk
gevuld.
Toen Spiessens net begon te
schilderen voor ZOMA, kreeg hij
nog precieze opdrachten. Nu la
ten ze hem vrij. Spiessens:„De
regisseurs hebben weinig kaas
gegeten van schilderen en daar
om mag ik nu doen wat ik wil.
Eigenlijk had ik voor Het. Hol
lands Wijfje hele andere ideeën,
een strandgezicht met de pier.
Maar toen ik de oude foto's zag,
ben ik me daarop gaan concen
treren."
Het Hollands Wijfje wordt voor
een gedeelte opgevoerd in dia
lect. De operette is geschreven
door Leo Stein en Bela Jenbach
met muziek van Emmerich Kal
man. Het ZOMA-koor wordt
gedirigeerd door Ronny de
Lombaerde en Piet Leenhouts
zit aan de piano. Het verhaal
speelt zich af rond prins Paul
(Sjaak Nortier) die in de jaren
twintig naar Cadzand-Bad is
gevlucht om te ontsnappen aan
de hem opgedrongen bruid
prinses Jutta, oftewel het Hol
lands Wijfje (Christianne Locu-
fier).
De overige rollen zijn voor Mare
Weijts (dr. Udo von Ster
zei), Frans Modde (kamerheer
Von Stopp). De operette wordt
21 en 22 januari opgevoerd in
het Ledeltheater en 5 februari in
Scharpoord.
door Jacques Cats
MIDDELBURG - De rechterlij
ke macht streeft naar meer uni
formiteit in de straftoewijzing.
Het zou naar het publiek toe
moeilijk te verkopen zijn dat je
voor het rijden met eenzelfde
promillage alcohol van de ene
rechter voor twee weken de ge
vangenis in moet en er in een an
der arrondissement met een
geldboete vanaf komt.
Bij het Openbaar Ministerie is
speciaal beleid ontwikkeld om
ervoor te zorgen dat een eis in
een te Middelburg dienende
zaak niet totaal anders uitpakt
dan in een soortgelijke zaak el
ders in het land. Vanwege de on
afhankelijkheid van rechters is
het niet mogelijk dat de zittende
magistratuur ook tot zulke
stringente afspraken komt.
„Maar we zijn de laatste tijd al
veel meer naar elkaar toegekro-
pen", stelt de Middelburgse
rechtbankpresident
M. M.Steenbeek vast.
Dat geldt met name in strafza
ken rond de veel voorkomende
criminaliteit, zoals eenvoudige
mishandelingen en winkeldief
stallen. Hoewel ernaar wordt
gestreefd in zulke standaardza
ken zoveel mogelijk op één lijn
te raken, blijft wel voorop staan
dat de rechter altijd vrij moet
zijn om daarvan af te wijken.
Dit kan nodig zijn als hij of zij
meent dat in een bepaald geval
de algemeen geldende straf te
hoog of te laag is. De president
van de rechtbank spreekt dan
ook van een richtlijn. „Het mag
geen dwangjuk worden."
Persoon
De rechter moet volgens Steen
beek niet alleen kijken naar de
ernst van een feit maar ook naar
de persoon van de verdachte, de
recidive en de leeftijd. Voorts
speelt een rol of iemand inziet
dat het fout is gegaan of zich er
helemaal niets van aantrekt wat
er is voorgevallen. „Maar we
proberen wel om onverklaarba
re verschillen op te lossen, ze
tenminste minder groot te ma
ken dan ze nu wel eens z i j n
Hoewel de rechters een eigen
verantwoordelijkheid hebben,
kijken ze wel met belangstelling
naar wat het Openbaar Ministe
rie bedenkt. Steenbeek: „Toch
kan het zijn dat wij in bepaalde
gevallen vinden dat er een ande
re straf moet worden opgelegd.
Bij het bepalen van de strafmaat
kan de lokale situatie een rol
van betekenis spelen. Zo valt er
over te discussiëren of versto
ring van de openbare orde in
Amsterdam even erg is als in een
provinciestadje. Dichter bij
huis is de bestraffing van het in
het bezit hebben van drugs. Het
is wel gebeurd dat iemand die
daar in Terneuzen op was be
trapt, zwaarder werd bestraft
dan in een soortgelijke situatie
op Walcheren. Dat had te maken
met de door de drugshandel ver
oorzaakte overlast, die in Ter-
neuzen beduidend groter was.
Rechtbankpresident Steenbeek
heeft niet de indruk dat 'Mid
delburg' bekend staat als een
arrondissement waar streng of
juist mild wordt gestraft. Dan
zou dat moeten leiden tot het
voortdurend verhogen of verla
gen van de straf door het Ge
rechtshof in Den Haag. En dat is
niet het geval.
Man blijkt plots
25 onverzekerde
auto's op zijn
naam te hebben
TERNEUZEN - Vijfentwintig
auto's op je naam, maar niet we
ten hoe dat komt en waar de
voertuigen zijn. Een 35-jarige
man uit Zaamslag moest voor de
kantonrechter verschijnen om
dat hij in een onverzekerde auto
rondreed. Tegenover rechter A
Melens verklaarde hij niet één,
maar vijfentwintig auto's op
zijn naam te hebben, waarvan er
geen enkele verzekerd was.
De man kwam aan deze infor
matie via de Rijksdienst voor
het Wegverkeer. Hoe dit ge
beurd is, weet hij niet. „Ik heb
een tijdje in Polen gewoond en
daar leerde ik een man kennen,
die waarschijnlijk misbruik
heeft gemaakt van mijn gast
vrijheid", vertelde de man. „Het
bleek een crimineel te zijn, die
nu in Nederland vastzit. Ik ben
weliswaar nooit papieren kwijt
geweest, maar het kan toch zijn
dat hij ze heeft vervalst?" De
rechter raadde hem dringend
aan om aangifte te doen. „We
moeten het verder dan maar
even afwachten. Of u bent een
professionele katvanger of u
wordt enorm belazerd,. Maar
als u vijfentwintig auto's op uw
naam heeft staan, zullen er nog
veel meer boetes komen", aldus
Melens.
■MHOHBESX
JtZL.L
Gietijzeren kopieën van voorwerpen vormen de onderdelen van het
kunstwerk van Jeff Wall. foto Charles Strijd
loor Ernst Jan Rozendaal
VUDDELBURG - Scoop, het
ïeeuws instituut voor zorg,
velzijn en cultuur, zoekt mo-
lellen voor een serie portretten
'an Zeeuwen in de leeftijd van
ïul tot 99 jaar.
edere inwoner van Zeeland
:an daarvoor in aanmerking
:omen. Het merendeel van de
'ortretten wordt gemaakt door
tien Zeeuwse kunstenaars.
Vanaf eind oktober 2000 wor
den de honderd portretten
langdurig tentoongesteld in
tien Zeeuwse verzorgingshui
zen.
Een speciale selectiecommissie
gaat de Zeeuwse modellen se
lecteren. Iedereen in Zeeland
kan iemand als model voordra
gen. Het is niet de bedoeling
dat mensen zichzelf opgeven.
Op het ogenblik wordt nog ge
zocht naar mannen en vrouwen
uit de geboortejaren 1901 tot
en met 1976 en 1997 tot en met
2000. Ze moeten in Zeeland
wonen. De personen die voor
gedragen worden, moeten - de
kleinste kinderen uitgezon
derd - daarvan wel op de hoog
te zijn en ermee ingestemd
hebben, zodat geen mensen
worden geselecteerd die bij na
der inzien niet willen. De PZC
zal alle modellen (en bij de
jongsten hun ouders) in de loop
van het volgend jaar intervie
wen en fotograferen. Zo ont
staat een reeks van krantenar
tikelen die later opgenomen
wordt in een catalogus die in
oktober bij de tentoonstellin
gen verschijnt. Aanmeldingen
dienen vóór 22 december te
worden verstuurd naar:
Scoop
tav Gemma van der Hoogte
Postbus 407
4330 AK Middelburg
met vermelding van naam, ge
slacht, geboortedatum, adres
en telefoonnummer van het
voorgedragen model en een
motivatie voor de keuze. Al
leen voor het nuljarige kindje
staat de aanmelding open tot 1
juni 2000.
