pzc p: Bouterse moet voor hachje vrezen P PZC M- W VVD neemt haar verlies bij besluit over het waddengas Verdeeldheid over recht NAM op schadevergoeding feiten en meningen Oud-legerleider ligt kort voor proces ook internationaal onder vuur irc Geen vluchtig beslui 8 december 1949 woensdag 8 december 1999 De behandeling van het hoger beroep tegen Desi Bouterse en twee medeverdachten wegens drugshandel begint morgen voor hei gerechtshof in Den Haag. De veroordeling door de Haagse rechtbank tot zestien jaar cel hangt als een molensteen om de nek t>an Bouterse. door Dirk Mellema Komt hij wel of komt hij niet? Hoogstwaarschijnlijk het laatste. De voormalige Suri naamse legerleider Desi Bou terse zal wederom schitteren door afwezigheid in zijn eigen proces, dat morgen begint. De Nederlandse justitie voelt er niets voor Bouterse een garantie te geven dat hij te allen tijde mag terugkeren naar zijn ge boorteland. ..Vergeet niet dat Bouterse al door de Haagse rechtbank tot zestien jaar is veroordeeld. Via Interpol is internationaal zijn arrestatie gevraagd. Het zou toch een vreemde indruk maken als Nederland hem een vrij ge leide verleent, waardoor hij straffeloos weer naar huis mag" stelt een medewerker bij het Openbaar Ministerie. Het tweede proces - in hoger be roep - tegen Bouterse zal span nender zijn dan de rechtszaak in Den Haag eerder dit jaar. De veroordeling tot zestien jaar hangt als een molensteen om de nek van de sterke man in Suri name. Zowel internationaal als in zijn eigen land is zijn positie aanzienlijk verzwakt. De eerste spannende momenten dienen zich morgen al direct aan. Allereerst zullen de aan klagers definitief bekend ma ken of Bouterse wel of niet een vrijgeleide krijgt en vervolgens zal advocaat A Moszkowicz het gerechtshof vragen de rechts zaak van eerder dit jaar on rechtmatig te verklaren. Mosz kowicz boycotte die rechtszaak, omdat naar zijn mening de rech ters nooit met de behandeling hadden mogen beginnen, ter wijl er nog een verzoek van de advocaat liep om het proces naar Rotterdam te verplaatsen Naar de letter van de wet had dat inderdaad niet gemogen, maar de Haagse rechtbank oor deelde dat het om een vertra gingstactiek van Moszkowicz ging en zette de behandeling toch door. Mocht het gerechts hof de raadsman gelijk geven. dan moet de hele behandeling voor de rechtbank opnieuw be ginnen. Vermoedelijk echter, zal het gerechtshof doorgaan met de behandeling van het hoger beroep, dat niet door Moszko wicz zal worden geboycot en daarom interessanter zal zijn. Tot nu toe heeft niemand het be wijsmateriaal tegen Bouterse betwist Moszkowicz heeft al leen procedures aangevochten. De Amsterdamse advocaat gaf al een voorproefje door twee honderd getuigen op te roepen. Nu zal blijken of de verdediging nog verrassingen in petto heeft, die het omvangrijke bewijsma teriaal doen verbleken. Mosz kowicz zinspeelt daarop en daarnaast heeft Bouterse altijd gedreigd een doekje open te doen over dubieuze zaken van Nederlandse gezagdragers. Minder gunstig Toch staan de zaken er voor Bouterse beduidend minder gunstig voor dan pakweg een jaar geleden, toen hij nog ver dachte was. Nu gaat hij door het leven als een gezochte drugs handelaar. En ook nog tot zes tien jaar veroordeeld in een land dat bekend staat om zijn milde rechtspraak en eerlijke proces voering. Zowel nationaal als internatio naal zit de sterke man' in Suri name in een moeilijk parket. Zo liet de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Anan een week geleden nog aan de Surinaamse president Wij den bosch weten, bezorgd te zijn dat Bouterse bij de verkiezingen in mei volgende jaar president wordt. Voor de VN is dat 'onac ceptabel' Dat weegt zwaar. Bovendien heeft de ex-legerlei der een groot probleem met buurman Brazilië, een land dat hij ongestoord kon bezoeken omdat de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Van Mierlo een verzoek om arresta tie van Bouterse kansloos acht te. Daarvoor waren de connec ties tussen de Surinaamse ex- legerleider en de machthebbers de NDP. in de hoofdstad Brasilia te hecht. Vandaag de dag zou Bou terse in Brazilië direct in de boeien worden geslagen, ook zonder verzoek daartoe. De Brazilianen zijn tot de ontdek king gekomen dat 'de buurjon gen' inderdaad tot over zijn oren in de drugs- en wapenhandel zit. Er zijn een paar grote drugs bendes opgerold. Verschillende aangehouden verdachten heb ben verklaringen tegen Bouter se en andere Surinamers afge legd. Eerder dit jaar moest ook Bouterse junior vertrekken als derde secretaris op de Suri naamse ambassade in Brasilia, nadat zijn betrokkenheid bij de drugshandel was aangetoond. De Brazilianen vermoeden dat die ambassade een coördineren de rol speelt bij de drugshandel. En dan is er nog het vliegtuigje uit Suriname dat drie maanden geleden een noodlanding moest maken in het Amazonegebied. Het had een partij zware wa pens aan boord, die bestemd waren voor de Colombiaanse guerrillabewing FARC. De Bra zilianen beschouwden dat inci dent als een bevestiging van de beschuldiging van de Neder landse justitie dat Bouteree en diens zoon wapens voor cocaïne ruilen met het FARC. In het on derzoek van het Haagse Copa- team tegen Bouterse komt een getuige aan het woord die pre cies uitlegt hoe deze handel werkt. De Brazilianen geloof den die verklaring aanvankelijk niet, maar de inhoud van het vliegtuigje sprak boekdelen. De Brazilianen zijn boos dat Bou terse en consorten van hun buurland een van de grootste cocaïne-distributiecentra in de wereld hebben gemaakt. Grens Met andere woorden: Bouteree kan geen stap meer over de grens zetten. De VN en het machtigste land in Zuid-Ameri- ka zitten achter hem aan. En dat terwijl hij in zijn eigen land ook niet meer zo onaantastbaar is. Dat komt door zijn ruzie met president Wij denbosch, die drie jaar geleden aantrad nadat Bouterses partij de NDP de ver kiezingen had gewonnen. Bou terse schoof zijn vazal Wij den bosch naar voren als president. Bouterse in betere tijden. De oud-legerleider baant zich in mei dit jaar door een uitzinnige menigte, nadat hij is herkozen tot voorzitter van foto Ed Oudenaarden/ANP Zelf bleef hij voorzitter van de NDP en via Wij denbosch kon hij achter de schermen aan de touwtjes trekken. Hij liet zich al snel tot 'adviseur van staat' be noemen zodat hij een diploma- tenstatus kreeg en daardoor moeilijker te arresteren zou zijn. Maar die innige en veilige tijden zijn voorbij. Macht voelt nu eenmaal lekker aan. Dus be gon Wijdenbosch zich echt pre sident te voelen, hij luisterde steeds minder naar huisvriend Desi. Nu staan de twee op voet van oorlog. Tot nu toe weigerde de Surinaamse regering samen te werken met de Nederlandse justitie. Voor Bouterse is het van belang dat dat zo blijft. Maar zeker kan hij daarvan niet meer zijn. GPD ^inister Jorritsma heeft het nakijken. Begi) vember meldde zij fier dat de knoop was ^gehakt ten gunste van de winning van he| onder de Waddenzee. Het kabinet zat op de lijn mits': boren mag als er zeker geen nadelige milif volgen zijn. Onder druk van de Tweede Kamer wei gisteren 'Nee, tenzij': boren mag niet, tenzij we daigN H voortschrijdend inzicht tot de conclusie komen dafilieu] milieuveilig kan. Praktisch betekent het, dat heihuis voorlopig onder de Wadden blijft zitten. De boorte|ordz nen bij Paesens-Moddergat en Lauwersoog zullen^."" worden gebruikt. LVC) De natuurbeschermers en een grote meerderheid inferer litiek Den Haag kunnen tevreden zijn. De WD kj de 1 een doekje voor het bloeden, want het besluit is irrujeg wi niet definitief. De Nederlandse Aardoliemaatschal1 ka* (NAM) trekt aan het kortste eind, maar vindt er~f^ troost in een soepel beleid ten aanzien van de klF^ gasvelden in de Noordzee. Het kabinet heeft de onTe] nige 'eeuwige' concessie voor de NAM niet beantwferbli met een even kortzichtig 'definitief' verbod. Gelufctaai regeert het huidige inzicht, hoe omstreden dat ook?de 1 ge zijn. p- »ordz Het tweede kabinet-Kok heeft nu wel een kno doorgehakt, maar van een fraaie zwaai met de bi atie geen sprake. Paars heeft duidelijk moeite met be&er r ten. In typisch Nederlandse stijl worden gevo< kwesties tot het uiterste afgezwakt in een zo prag tisch mogelijke opstelling van de partijen: kunner1^; niet een manier vinden om de kool en de geit te spa aan' Zo wenste het kabinet in de besluitvorming over dfyej luidsbelasting van omwonenden van het vliegden Beek de randen van de nacht(rust) te verkennen. lint. wadgaskwestie leek het aanvankelijk dezelfde kanp00^ te gaan. Boren vanaf de wadrand was een deel varnk oplossing. Zo zou de natuur niet worden verstoor^^ vervuild. Maar de ecologische gevolgen van de bodt^th daling door de gaswinning bleken minder gemakkejé ga. te marginaliseren. De angst dat de gekoesterde Wadhg ai grotendeels definitief onder water zouden verdwijn be bleef groot, alle theorieën over de grote dynamiek zandplaten ten spijt. L Ondertussen gaven de deskundigen het kabinet mj^ geen eensluidend advies. Daarom dreigde lang het|te vaar van een Kokkiaanse oplossing. Bijvoorbeeld tffzac stemming voor een gefaseerde gaswinning met tussped tijdse milieu-effectrapportages. Maar zo'n aanpip' hadden Jorritsma, Pronk en Faber vast niet door de r mer kunnen loodsen. Uiteindelijk is er nu alleen de zekerheid dat de twijtdw niet op korte termijn zullen verdwijnen. Meer zit er rik r in. Meer zal de Kamer niet toestaan en meer kan het £d. binet er dus ook niet van maken. Zo wordt - waar Paf COi geheel volgens de traditie een uiterst vluchtig com^1 mis had kunnen bedenken - toch een besluit genonLn r dat niet zo gemakkelijk zal verdampen. "de door Maurice Wilbrink Het waddengasbesluit van het kabinet is geen compro mis. Het is een besluit dat door regeringspartij VVD geslikt moet worden. Met name voor WD-minister Jorritsma is dat pijnlijk. Zij heeft voortdurend gezegd mogelijkheden te zien voor nieuwe gaswinning onder de Waddenzee. Nu het kabinet heeft besloten geen vergunningen te verstrek ken aan de Nederlandse Aard olie Maatschappij (NAM), moet worden vastgesteld dat de rege ring gewoon gebogen heeft voor de ruime Kamermeerderheid die zich drie weken geleden uit sprak tegen boren. Een Kamer motie van die strekking ging half november gepaard met een crisissfeer: de coalitie bleef sterk verdeeld en in het kabinet stond de WD tegenover de D66- en PvdA-ministers. Door extra tijd te nemen heeft het tweede paarse kabinet voor komen dat deze crisisstemming zou leiden tot politieke onge lukken. Het stelde allereerst een oordeel over de expliciete Ka mermotie drie weken uit. In die tijd kon er overleg worden ge voerd met de NAM, met externe deskundigen en was er bedenk tijd voor het kabinet zelf. Nederlaag Het gaf minister Jorritsma de gelegenheid alvast te wennen aan haar nederlaag: ze voelde de afgelopen weken aankomen dat de optie gasboringen zou wor den verworpen. Weliswaar slon ken de twijfels binnen het kabi net of gaswinning zou kunnen zonder blijvende schade aan het waddenmilieu. Maar ook Jor ritsma wist dat er hoe dan ook twijfels zouden blijven. En het Minister Pronk van Milieu na afloop van de extra ministerraad. kabinet had al het standpunt in genomen: bij twijfel geen borin gen De Tweede Kamer stemde intussen, weliswaar onder pro test, in met de bedenktij d die het kabinet nam. De meerderheid. die tegen boren is, rekende er ook op dat er in zo korte tijd geen 'sluitende zekerheden' foto Phil Nijhuis/GPD zouden ontstaan over gaswin ning zonder risico. En de paarse regeringsfracties kregen ook signalen dat het kabinet er geen halszaak van zou maken. Het kabinet wilde niet ten val ko men door het waddengas. Minister Pronk van Milieu liep gisteren ontspannen en nog na genietend van het extra kabi netsberaad van die ochtend, door de gangen van het Tweede- Kamergebouw. Hij heeft voor de PvdA belangrijke milieupunten gescoord. Daarnaast benadruk te hij hoe keurig de besluitvor ming in het kabinet was verlo pen. Er was 'geen moment' met portefeuilles gezwaaid, ook niet door Jorritsma, zei Pronk. Jorritsma, niet in de wandel gangen aanwezig, had dan ook geen extra drukmiddel meer. Het regeerakkoord schrijft geen gaswinning onder de Wadden zee voor. De WD-minister had ook geen voorbehoud gemaakt bij het kabinetsstandpunt van drie weken geleden dat er geen vergunning aan de NAM zou worden verstrekt als er risico's voor het wad zouden ontstaan. En de WD-fractie in de Tweede Kamer stond alleen en had er geen enkel belang bij om nu de paarse samenwerking op te bla zen. Luchthaven De liberalen pakken nu maar stilletjes hun verlies. Ze hopen meer binnen te slepen bij het po litieke besluit (half december) rond de toekomst van de natio nale luchthaven. Ook daar is sprake van een confrontatie tussen milieubelangen en eco nomische belangen. Maar de kans dat de economie daar ook ondergeschikt wordt gemaakt aan het milieu, is klein. Zo be zien is de geïsoleerde positie van de WD rond het probleem van de gaswinning een incident. GPD door Martijn Schuring en Lianne Sleufjes De NAM moet nog besluiten wat ze precies doet. maar duidelijk is dat zij het verbod van het kabinet om te boren in de Waddenzee niet accepteert. Of ze in beroep gaat en een scha declaim bij het kabinet depo neert, wil NAM-woordvoerder F. Duut nog niet zeggen. De ju risten beraden zich. In elk geval is de NAM 'danig te leurgesteld' zegt Duut. „Wij hebben het gevoel dat we een vergunning hebben gekregen om een huis te bouwen. Dat is nu af. Maar het enige dat je niet krijgt, is de sleutel om binnen te komen." Want die altijddurende conces sie om te boren, blijft de NAM houden. Alleen heeft zij binnen die concessie een batterij ver gunningen nodig. Allemaal zijn die nu verleend, op ééntje na; de natuurvergunning voor gas winning bij Paesens-Modder gat en Lauwersoog. Daardoor kan de NAM nu geen gas onder de zee weghalen. Zij heeft zevenhonderd miljoen gulden uitgegeven om onder meer te onderzoeken of er wel gas zat op die locaties. Uit die proefboringen bleek dat er zo'n veertig miljard kubieke meter gas aanwezig is. Dat heeft vol gens Duut een brutowaarde van twintig miljard gulden. De overheid zou van die verkoop gemiddeld 85 cent van elke gul- Als een spookbeeld waart ze rond het Binnenhof: een scha declaim van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). De NAM heeft nu eenmaal een eeuwigdurende con cessie op zak voor gasboringen in de Waddenzee Maar het ka binet wil boren de komende jaren niet toestaan. den krijgen, de rest gaat naar Shell en Esso, de aandeelhou ders van de NAM. Nu kunnen overheid en de olie concerns naar die opbrengst fluiten; geen gas, geen geld. Al leen heeft de NAM geïnvesteerd en zou het niet zo raar zijn als ze tenminste een deel van die mil joenen terug zou willen zien. Voor WD-minister Jorritsma van Economische Zaken was het niet voor niets een van de voornaamste redenen om te pleiten voor een boorvergun- ning. En ook verscheidene rechtsdeskundigen schatten de kansen van de NAM hoog in als zij een schadeclaim indient. H. Snijders, hoogleraar burger- lijkrechtmLeiden: „De conces sie is gebaseerd op een vergun ning, die nu niet afgegeven wordt. De vraag is of hier sprake is van een onrechtmatige over- heidsdaad. Als je kunt spreken van een bepaald vertrouwen dat geschonden is, het vertrouwen van de NAM dat zij mocht gaan boren, dan kun je de overheid met succes aanspreken op een onrechtmatige daad." Voor dr. Roggekamp, gespecia liseerd in het energierecht, is al leen nog de vraag hóe de NAM de schade op de overheid gaat verhalen. Gaat het er om de ge maakte kosten terug te halen bij het Rijk of wil het bedrijf ook compensatie voor het onbruik baar worden van de eigendoms rechten. „Want dat wordt on derbelicht, de NAM is eigenaar van de delfstoffen. Alleen krijgt het de vergunningen niet rond om het gas naar boven te halen. Dat kun je derving van inkom sten noemen en het is mogelijk dat ze ook dat willen verhalen." Toch zien niet alle deskundigen de positie van de NAM zo posi tief in. Ch. Backes, hoogleraar milieurecht in Utrecht, denkt dat het kabinet het spel slim ge speeld heeft. „Het recht om te boren blijft bij de NAM. Daar door wordt het moeilijk voor haar om te bewijzen dat de in vesteringen weggegooid geld zijn. Het is nog steeds uitstel, geen afstel." Als immers binnen enkele jaren onomstotelijk wordt vastgesteld dat boren geen schade oplevert voor de Waddenzee, dan zou de vergun ning wel afgegeven kunnen worden. „Alleen de schade die het be drijf oploopt door de vertra ging, rentekosten bijvoorbeeld, zijn eenvoudiger aan te tonen", denkt Backes. GPD Boerenzoons In de haven van Rotterdam zijn 32 Nederlandse boeren zoons teruggekomen van een verblijf van acht maanden in de Verenigde Staten. Onder leiding van de Rijksland- bouwconsulent voor de Zeeuwse eilanden, de Krui- ninger ir. C. W. C. van Beekom, hebben de jongemannen erva ring opgedaan in de Ameri kaanse landbouw. Onder hen één Zeeuwse boerenzoon, W. B. Balkenende uit Wol- phaartsdijk. Werkloosheid De afgelopen maand waren er in Zeeland 562 werklozen; vier per duizend mannelijke inwo ners. Eind oktober waren ns nog 493 mannen zonder werj een jaar eerder lag dat aantikt op 765. Zeeland heeft relatitni, het laagste aantal werklozen^ Wiegje FN In een woning in St. Wil 1^ brord is brand ontstaan in eg?a wiegje waarin een vier maaiF den oude baby lag te slapet Om het bedje te verwarmd* had de moeder er een elec trisch strijkijzer in gelegd, me€ de stekker in het stopcontact Ze werd echter afgeleid do<r haar ruzie makende ande|' kinderen, waardoor ze h£ strijkijzer vergat. Toen ze t<f rugkwam stond het wiegje if brand. De baby raakte zwaaj gewond. Uitgever: J C Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L Kroon (ad|unct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)273000 Fax. (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax (0115)686009 Hulst: s Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114)373839 Fax (0114)373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV jeli jjnt tua Érjc Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie redactie@pzc.nl exploitatie: internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden: zaterdags tot 14.00 uur- op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur Tel (0118)484000 Fax (0118) 470100 Abonnementsprijzen bij automatische incasso. (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand, 36.70 (n v t.) per kwartaal 100,00 101,65) per jaar ƒ380,00 (ƒ381.65) Voor toezending per post geldt een toeslag Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers maandag t/m vrijdag 1.80 per stuk zaterdag 2,60 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35 93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel: 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2