Lotgenoot
is gokker
tot steun
PZC
Arts stelt diagnose
dementie vaak in
een laat stadium
Heer Bommel en de Wisselschat
3
c
3
I
varia woensdag 1 december 1999
Zelfhulpgroepen succes
Kinderen en speelgoed
puzzel
recept
Pizza La Loren
v
het weer
van onze redactie binnenland
Gokverslaafden hebben
meer baat bij zelfhulpgroe
pen dan bij reguliere versla
vingszorg van bijvoorbeeld het
Riagg. Dit geven ze zelf aan in
een onderzoek van het Centrum
voor Verslavingsonderzoek
naar de zelfhulpmethode van de
Stichting Anonieme Gokkers
Omgeving Gokkers Nederland
(AGOG).
Het onderzoek is uitgevoerd in
samenwerking met de Universi
teit van Utrecht en geeft een
beeld van de zelfhulpmethode
van de AGOG en de waardering
die deelnemers hebben voor de
ze manier van werken.
Miriam Fris van de Universiteit
van Utrecht ondervroeg voor
het onderzoek onder meer 250
deelnemers van zelfhulpgroe
pen. Daaruit bleek dat de helft
van de gokverslaafden voor het
zeventiende jaar met gokken is
begonnen. Eenderde gokte circa
vijf keer per week en een kwart
dagelijks. Na gemiddeld tien
jaar zijn de problemen bij de
meeste gokkers uit de hand ge
lopen. Het zijn voornamelijk
jonge mannen die spelenderwijs
aan gokken verslaafd raken.
Automatenhal
Verder wijst het onderzoek uit
dat negentig procent van de on
dervraagden voornamelijk op
kansspelautomaten in een auto
matenhal speelt. Volgens schat
tingen van de gokkers zelf. heeft
de doorsnee anonieme gokker
40.000 gulden aan het gokken
uitgegeven. Meer dan driekwart
heeft financiële problemen op
het moment dat ze bij de AGOG
komen. Verder voelt een kwart
tot de helft van de gokverslaaf
den zich depressief en eenzaam.
De AGOG helpt sinds 1981 gok
verslaafden doorze in contact te
brengen met lotgenoten. Tij
dens anonieme gokkers-groe
pen. waarvan er nu twintig ac
tief zijn. wordt geprobeerd een
gedragsverandering te stimule
ren. Behalve hulpgroepen voor
gokkers organiseert de AGOG
ook bijeenkomsten voor mensen
uit de directe omgeving van
gokverslaafden, de zogeheten
omgeving-gokkers.
Bij de AGOG gelden strenge re
gels voor de gokkers. Zo dient de
verslaafde onmiddellijk te stop
pen met gokken, de deelnemers
moeten wekelijks naar de bij
eenkomsten komen en hun geld
zaken worden voorlopig door
iemand anders beheerd. Een
derde van de gokkers houdt het
strikte regime niet vol en gaat
weer gokken, maar meestal is de
terugval eenmalig.
De meeste anonieme gokkers
hebben in het begin last van af
kickverschijnselen. De klach
ten zijn veelal psychisch zoals
hoofdpijn, spanning en stress.
Behalve onthoudingsverschijn
selen heeft bijna de helft van de
anonieme gokkers last van een
'vervangende verslaving'. Zij
zijn dan meer gaan roken, eten
of drinken.
Toch zijn zowel de anonieme als
de omgeving-gokkers positief
over de zelfhulpgroepen. Vrij
wel alle gokkers vinden hun ka
rakter in positieve zin veran
derd. De mensen uit de directe
omgeving laten blijken dat ze
meer begrip hebben voor de ver
slaving.
Ton Horst, directeur van de
AGOG, is echter minder hoop
vol. Volgens hem zal het aantal
van 70.000 Nederlandse gok
verslaafden de komende jaren
toenemen en zullen ook de pro
blemen rondom de verslaving
groeien. „Het Internet biedt
steeds meer mogelijkheden vol
strekt anoniem te gokken en
daaraan verslaafd te raken. Dit
probleem is moeilijk aan te pak
ken omdat we niemand de toe
gang tot het Internet kunnen
verbieden." GPD/ANP
Ganzenoverlast
COEVORDEN
Nederland
Ganzenstad Coevorden heeft
last van ganzen. Daarom heeft
de gemeente Coevorden negen
tig halfwilde exemplaren ge
vangen en verkocht.
Er zijn nog zestig ganzen over in
de Drentse stad. waar jaarlijks
de traditionele ganzenmarkt
wordt gehouden.
De familie Van der Mark is in het
verweer gekomen. De familie
woont op een boot in het Stiel
tjeskanaal en had zelf twee gan
zen in de buurt rondlopen. Ook
deze twee zijn volgens de Van
der Marks opgepakt. De woon
bootbewoners willen de g'an-
zenpopulatie weer uitgebreid
zien en zijn daarom een handte
keningenactie begonnen.
Vingerafdruk
EAST LONDON
Zuid-Afrika
Twee mannen en een vrouw heb
ben geprobeerd pensioen van
een dode op te strijken door het
lijk van een man naar het post
kantoor te slepen en met zijn
hand een vingerafdruk te ma
ken op het aanvraagformulier.
Met het lijk tussen zich in ver
voegden de drie zich bij een lo
ket voor analfabeten in het
hoofdpostkantoor van East
London in de Oostelijke Kaap
provincie. Demanwashunoom,
zeiden zij, en voelde zich niet
goed. De dienstdoende beambte
kreeg echter argwaan. Opgeroe
pen ambulancepersoneel con
stateerde dat de man al geruime
tijd dood was.
Edelsteen
KANCHANABURI
Thailand
Een Thaise juwelier heeft een
saffier van 7,1 kilo gevonden in
Kanchanaburi, 120 kilometer
ten westen van Bangkok. De
35.000 karaats edelsteen is zo
groot als een voetbal.
„Toen we de saffier voor het
eerst zagen, dachten we dat het
een gewoon stuk steen was. Na
onderzoek bleek dat het om een
edelsteen ging", vertelt juwelier
Udom Saeheng, die de steen
voor tienduizenden guldens van
een inwoner kocht. De grootste
steen, 63.000 karaats, werd in
1972 gevonden in buurland My
anmar, het voormalige Birma.
De krant staat vol met
topconferenties en politieke
strubbelingen uit de machts
centra.van de wereldje zou
bijna denken dat daarbulten
geen actualiteiten bestaan.
Een misvatting.Wat in
Huambo, Camagüey.Vishak-
hapatnam, Hoog-Soeren of
Spitsbergen - om maar eens
wat dwarsstraten te
noemen - als het gesprek
van de dag gekit, is ook best
lezenswaardig.
Orkest in nood
SWANSEA
Wales
Het 86 leden tellende Russische Nationaal Filharmonisch Orkest
heeft in Wales op straat gespeeld om geld te verdienen voor eten
en onderdak.
Het orkest maakt een tournee door Groot-Brittannië, maar was
door een slechte kaartverkoop al na twee dagen zo goed als blut
De musici moesten hierdoor met z'n tienen in een hotelkamer en
werden op een dieet gesteld van brood en kaas.
Het orkest trad in de regen op voor McDonald's in Swansea. Vol
gens dirigent Bogoeslaw Dawidow leverde het concert twintig
pond (zeventig gulden) op. „We stonden voor de keus of we in de
bus zouden stappen en teruggaan naar Rusland, of zouden pro
beren wat geld in te zamelen door op straat te spelen", zei Da
widow tegen de krant de Times.
Luther-safari
EISLEBEN
Duitsland
Een 'Luther-safari' met
een Trabant is een van de
aanbiedingen waarmee
de Diutse deelstaat Sak
sen toeristen wil lokken.
De driedaagse rit met het
symbool van de voormali
ge DDRvoert langs onder
andere de Luthersteden
Wittenberg en Eisleben.
Directeur Gerd Przybyla
van het Bureau voor toe
risme heeft meer ideeën.
Zo staat een arrangement
'Eten en slapen als Lu
ther' op het programma.
Luther werd in 1483 in
Eisleben geboren en over
leed daar in 1546. In
Wittenberg spijkerde hij
volgens de overlevering
op 31 oktober 1517 zijn
beroemde 95 stellingen op
de deur van de slotkerk.
Hij luidde daarmee zijn
breuk met de rooms-ka-
tholieke kerk in.
HILVERSUM
Nederland
In het Dudok Centrum in Hilversum loopt vanaf zondag 12 december de tentoonstelling 'Van Play-
mobiel tot Playmate, Kinderkamers van bijna pubers'. Louis Lemaire fotografeerde voor deze expo
sitie kinderen in hun slaapkamers, temidden van hun speelgoed. De expositie is te bezichtigen tot en
met zondag 6 februari 2000. foto ANP
D Toonder Studio's
door Hans Sonders
Huisartsen stellen vaak pas
in een laat stadium de dia
gnose 'dementie'. Dikwijls moet
zich eerst een crisissituatie
voordoen voordat handelend
wordt opgetreden. Dat blijkt uit
een onderzoek van H. P. J. van
Hout, die hierop onlangs aan de
Katholieke Universiteit Nijme
gen promoveerde tot doctor in
de geneeskunde.
Dat de diagnose zo laat wordt
gesteld, in veel gevallen pas en
kele jaren nadat het geheugen
verlies is opgetreden, ligt zowel
aan de arts als aan de patiënt.
Bij beiden speelt gêne een grote
rol. „De arts vindt het gênant
om aan de patiënt te vragen of
deze weet welke dag het is of hoe
de koningin heet", zegt Van
Hout. „En de patiënt schaamt
zich ervoor toe te geven dat-ie
de namen van de kleinkinderen
is vergeten en komt daarmee
dus evenmin voor de dag."
Van Hout pleit voor overboord
zetten van die schaamte. „Men
sen zijn dan in staat om hun
zaakjes nog te kunnen regelen.
Bovendien kan vroegtijdig het
zorgcircuit worden ingescha
keld om dagbehandeling of op
vang voor enkele nachten per
week te verzorgen. Dat is voor
de partner van de patiënt heel
belangrijk, omdat die dan aan
voldoende rust toekomt en de
patiënt kan dan vaak veel lan
ger thuis blijven. De meeste pa
tiënten willen dat ook graag.
Bovendien is dat goedkoper dan
opname in een verpleegtehuis."
Van Hout heeft lof voor de Ame
rikaanse ex-president Ronald
Reagan, die enkele jaren gele
den in een soort afscheidsbrief
zijn voormalige onderdanen
meedeelde aan de ziekte van Al
zheimer te lijden. „Misschien
ook wel daardoor, maar men
gaat er in de Verenigde Staten
veel opener mee om", zegt hij.
„Be liep onlangs op een Ameri
kaans vliegveld tegen een oude
re dame op die een grote button
droeg, waarop stond dat ze Alz
heimer heeft. Iedereen weet dan
wat er aan de hand is als ze de
weg kwijt is of zo. In de Neder
landse cultuur zie ik dat niet zo
gauw gebeuren. Hier gaan we
nog met de ziekte om zoals we
vroeger kanker ter sprake
brachten, als de ziekte 'K'."
„Dokters 'kunnen' ook niets
met dementie", legt Van Hout
uit. „Dat zijn echte doeners en
dementie is niet te genezen dus
dan weten ze even niet hoe ze
moeten optreden."
Vreemde
Bij dementie is het vaak de om
geving van de patiënt die de
ziekte het eerst opmerkt. „Maar
het komt voor dat de dementie
al zo ver is gevorderd dat de pa
tiënt de partner het huis uit wil
zetten, omdat hij of zij denkt dat
er een vreemde in de woning is.
Vaak wordt pas dan handelend
opgetreden,"
Huisartsen hebben de diagnose
vaak mis bij aUeenstaanden en
bij mensen die tevens aan een
andere ziekte lijden. Van Hout
pleit er daarom voor deze groep
bij twijfel te verwijzen naar de
zogenoemde geheugenpolikli
nieken. Ons land telt echter
slechts elf van zulke klinieken.
In Nederland lijden circa
350.000 mensen aan dementie.
Hoe ouder mensen worden, des
te groter is de kans op dementie.
Zo is ruim dertig procent van de
negentig-plussers dementiepa
tiënt. GPD
(Advertentie)
Heer Ollie liet de leiding verder aan de zeerob over, zodat ze zich nu
werkelijk in de richting van de kust bewogen. Ze vorderden slechts
langzaam, want kapitein Wal Rus sleepte de geheel vervallen heer
voort met een greep die het uiterste van zijn uitgebluste krachten
vergde. „Dat gaat een dure passage worden, Hobbel!" sprak hij hij
gend. „Geld", prevelde heer Ollie, „speelt geen rol. Men moet er iets
voor over hebben om zijn vrienden een schat te laten vinden... En
mijn naam is Bommel!" „Ook goed", gromde de gezagvoerder.
„Maar ik kan je niet volgen. Er zaten sleutels in die doos. Nu zitten
er weer flessen in. Hoe doe je dat? Trouwens, ik heb trek in een slok
je." „Nee, nee", hernam heer Bommel, terwijl er een koppige trek op
zijn gelaat verscheen. „Nee, wat er nu nog in zit, is voor de jonge
vriend, hoor! En als hij al die tijd voor niets gegraven heeft, is ook
een klein beetje voldoende. Om hem blij te maken, bedoel ik." In
derdaad had Tom Poes nog steeds de schat van Abold Wissel niet
kunnen vinden. Hij had bijna het gehele terrein om de oude ruïne
omgespit, en nu stond hij er nogal moedeloos naar te kijken. „Jam
mer van het werk", dacht hij. „Tenslotte hoeft het geen schat te zijn,
als ik maar een paar goudstukken vond, zou het al voldoende we
zen."
Cryptogram
Horizontaal:
1. Overeen insektaan het front (6); 4. Zie-
lepieten van de heilige gronden (8); 6.
Geef mijn portie maar aan deze hond! (4);
8. Ongekunsteld huwelijk (4); 9. Gewezen
stellen blootstellen (9).
Verticaal:
1. Paard in de gedaante van een roofdier
(3); 2. Het schijnt niet door boven een
vaartuig (5); 3. Geweer in een heester (4);
5. Maakte de indruk licht te geven (6); 6.
Een omwenteling is nog een hele klus! (4
7. Het is maar goed dat het afgenomen
wordt (4); 8. Weinig tijd is deelbaar (4).
Oplossing
dinsdag
De woorden op de
eerste en derde ver
ticale regel zijn:
GRASVELD
en ELASTIEK.
Het sleutelwoord
luidt: GASTURBINE.
GrEnoble
RoLprent
AnAconda
Suspense
ViTamïne
Emigrant
LeEsbrïl
DoKteres
Hans Beiterman
I n Napels woonde en werkte in de jaren zestig een pizza-
I bakker die er achter kwam dat Sofia Loren destijds ver
zot was op olijven. Speciaal voorhaarcreëerde hij een piz
za met olijven. Of'La Loren' ooit zo'n pizza heeft gegeten
is niet bekend. Trouwens waar de pizzabakker is gebleven
weet ook geen mens meer. Het idee voor de pizza, die met
verse geitenkaas wordt bereid, komt nog wel in verschil
lende Italiaanse kookboeken voor.
Voor ca. 4 personen:
ca. 275 gram deeg voor pizza's (Danone); 2 eeti. pesto di
Olive (Grand'ltalia), uit potje; 1 theel. tomatenpuree; 2
eetl. water, bouillon of rode wijn; 2 eetl. olijfolie; zout;
zwarte peper uit de molen; 4 grote dunne plakken ge
kookte ham, ca. 80 gram; 100 gram groene en/of zwarte
olijven, ontpit en grof gehakt; 200 gram verse geiten
kaas.
Hoewel u het een échte Italiaanse pizzabakker nooit zult
zien doen, is het toch verstandig om voor het bakken van
een pizza een pizzavorm (doorsnede ca. 24 - 26 cm.) te ge
bruiken. U bent dan in een goed gezelschap, want miljoe
nen Italiaanse huisvrouwen gebruiken ook dergelijke vor
men.
Bestrijk de vorm met een kwastje met een beetje olijfolie.
Bekleed de vorm met het deeg. Snijd het deeg dat over de
rand van de vorm hangt eraf. Bedek de deegbodem met
dunne plakken ham.
Bestrijk de hamlaag met het licht verwarmde en gladge-
roerde mengsel van pesto, tomatenpuree, water, bouil
lon of rode wijn en 1 eetlepel olijfolie. Voeg wat zout en
peper toe.
Strooi de gehakte olijven en daarna de verkruimeldegei-
tenkaas er zo gelijkmatig mogelijk over uit, Sprenkel er 1
eetlepel olijfolie over.
Plaats de vorm op het rooster iets onder het midden in de
tot 180 eeC. voorverwarmde oven. Bak de pizza 18-20 mi
nuten.
Presentatie: leg de pizza op een voorverwarmde ronde
schaal. Snijd hem aan tafel in het gewenste aantal stuk
ken (punten). Geef er een salade van geblancheerde
haricots verts of dunne sperzieboontjes, een gesnipperd
sjalotje of uitje, wat kappertjes en grof geraspte zoetzure
augurk bij. Maak de salade aan met een schepje mayonai
se dat u verdunt met wat vocht uit het augurkenpotje.
De decembermaand start voor grote delen van Noord-Europa met
een flinke dosis wind, terwijl het zuiden zich in kalmere weercondi-
ties wentelt. Het onstuimige weer wordt veroorzaakt door een
snelle passage van een storing. Nadat eerst de westkust van
Scandinavië een westerstorm heeft ondervonden, krijgt nu de
Oostzee te maken met stormachtige weersomstandigheden.
Tezamen met die heftige wind, brengt de storing ook een uitge
strekt regengebied met zich mee. De meeste neerslag bevindt zich
in een gordel van Finland, via de Baltische Staten, Polen en
Duitsland, via België naar Engeland. Rustiger weer is weggelegd
voor de Alpenlanden, Hongarije en Roemenië, alhoewel hardnek
kige nevel de zon ervan weerhoudt om goed tot haar recht te ko
men. Ook het noorden van Italië en de bergregio's van voormalig
Joegoslavië krijgen grotendeels een waterig zonnetje te zien.
Tezamen met nachtelijke temperaturen onder het vriespunt kan
het, door het vele aanwezige vocht, licht ijzelen. Griekenland en
Turkije worden het meest bedeeld met zonneschijn, maar het kwik
haalt bij lange na niet meer de 20 graden. De aan de oostkust gele
gen Costa's van Spanje hebben te maken met vrij veel bewolking,
waaruit geregeld een bui valt.
"Skiën in Frankrijk?
Dat is skiën op topniveau!
Kijk vanmiddag maar om
13.00 uur naar Vakantie-TV
SBS6!"
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
-AA_
Koufront
Warmtefront
matige sneeuw
zware sneeuw
fchle regen
matige regen
zware regen
V' 0
hagel
Vooruitzichten
weer
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag
SÊL
max.
9°
10°
8°
6°
min.
8°
6°
5°
4°
wind
ZW 5
ZW 5
W 4
ZW 5
woensdag
onder 16.40
donderdag
op 8.29
Maan
woensdag
onder 14.20
donderdag
op 2.07
Nautisch bericht
De wind is westelijk 5 tot 7 Beaufort en neemt iets af. Het zicht is
matig tot goed. Het zeewater is circa 10 graden.
Vandaag afnemende westenwind, Eerst nog wat regen maar van
middag overwegend droog en zacht weer.
Waterstanden
WOENSDAG
Hoog water
Laag water
1 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
08.26
163 21.10
180
02.05
132 14.44
165
Terneuzen
08.51
18621.25
202
02.25
142 15.16
175
Bath
09.40
224 22.16
242
03.26
172 16.11
204
Roompot Buiten
08.45
11821.20
138
02.20
098 15.00
131
Z'zee/Colijnsplaat
09.50
125 22.30
145
03.35
10616.05
140
Stellendam Buiten
08.42
108 21.22
134
02.14
055 14.45
083
Wemeldinge
09.55
141 22.35
162
03.35
118 16.10
151
Krammersl. West
10.00
136 22.40
157
03.25
113 16.00
146
DONDERDAG
Hoog water
Laag water
2 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
09.46
159 22.26
183
03.25
125 16.27
163
Terneuzen
10.02
182 22.46
205
03.56
134 16.46
172
Bath
10.56
218 23.32
243
04.36
163 17.26
199
Roompot Buiten
09.55
116 22.35
142
04.00
094 16.35
129
Z'zee/Colijnsplaat
10.55
124 23.45
148
04.45
104 17.20
139
Stellendam Buiten
10.06
107 22.31
137
03.26
051 15.55
078
Wemeldinge
11.05
139 23.55
165
04.50
115 17.25
149
Krammersl. West
11.05
135 23.50
160
04.45
108 17.20
143
11
pr
ci;
ho
OE
lii
be
ro
ke
za
w<
te
D»
kl
ne
ci<
de
ke
W
Pl
lei
he
D<
let
vc
Ja
W
m
tu
Di
or
Pl
Vc
R«
kl
bi
sc
te
m
D
de
P£
kc
Pi
di
zi;
D
m
at
cc
ee
he
m
g«
Vc
M
ra
h<
m
is
m
I
k;
d<
pi
k<
Vi
m
ta
hi
b<
d<
01
sc
I
1
B
h:
cc
ee
D
ce
Z
d;
Zeeland: Van zacht naar guur
Europa: Onstuimig
De dinsdag verliep nog zacht met Door: Jan Groot Bramel
wat zon en droog weer. Vandaag en
morgen zullen ook nog vrij zacht verlopen maar aan het eind van
de week draait de wind naar het noordwesten en krijgen we te
maken met een guur weertype. Een regenzone trekt langzaam
verder naar het zuiden. Het gebied blijft echter over onze regio en
België hangen en zal daar nog lange tijd het weer bepalen.
De wind is westelijk en al weer iets geluwd ten opzichte van van
nacht. Echter met de aanvoer over Het Kanaal blijft de wind de
eerste uren nog krachtig tot hard langs en op het water.
Van het noordwesten uit komt er drogere lucht binnen waardoor
er in de late middag en vanavond enkele opklaringen mogelijk
zijn. Het wordt droog en de ondergaande zon zal mogelijk nog net
te zien zijn. Het wordt maximaal circa 9 graden. Ook donderdag
lijkt het droog te blijven maar er staat wel een stevige westen
wind. Het is nog steeds zacht met minima rond de 5 graden en
maxima van circa 8 graden.
Vrijdag wordt, naar het nu
lijkt, de onstuimigste dag
waarbij de wind opnieuw
aantrekt naar krachtig tot
stormachtig. De meeste
wind zal in de tweede helft
van de dag voorkomen.
Ook valt er de nodige regen.
In de avond draait de wind
naar het noordwesten en
wordt er koelere lucht aan
gevoerd. In het weekeinde
vallen er enkele winterse
buien. Overdag wordt het
ongeveer 5 graden en in de
nachten kan het lokaal
nachtvorst geven. In samen
hang met de straffe noord
westenwind voelt het guur
aan.
