Big Brother-papa moet van
dochters thuis komen koken
Van Gennip rekende
af met DDR-ploeg
Bach in All you need is love
PZC
reportage
29
zaterdag 16 oktober 1999
Bijna twee jaar voor de val van de
Berlijnse Muur sloopte een toen
23-jarige Haarlemse vrouw in haar
eentje een ander Oost-Duits
bolwerk. Het DDR-schaatsregime
moest in 1988 in Calgary diep
buigen voor Yvonne van Gennip.
Net als Ard Schenk in 1972
zegevierde Van Gennip op drie
olympische schaatsnummers. Drie
dagen na het slot van de vijftiende
Winterspelen bleef Alexanderplatz
in Oost-Berlijn leeg, maar stroomde
de Grote Markt in Haarlem vol met
35.000 mensen voor de huldiging
van hun ijskoningin.
Ik word later wereldberoemd,
pochte de 6-jarige kleuter Yvon
ne tegen een van haar zusters. Het
nakomertje in het gezin Van Gen
nip stond vier j aar daarna voor het
eerst wiebelend op schaatsen, sa
men met leeftijd- en streekgenote
Ingrid Haringa en de latere Haar
lemse profwielrenner Peter Ste-
venhaagen. Een middelbare
schoolgenoot van Van Gennip
werd overigens veel eerder be
roemd dan zijzelf. Zijn naam:
Ruud Gullit, toen aankomend ta
lent bij de voetbalclub Haarlem.
De zesjarige hield woord. Wereld
beroemd werd Van Gennip. Ze
ventien jaar later kwam haar
voorspelling uit op de supersnelle
piste van Calgary, waar schaat
sers toen voor het eerst onder een
dak jacht maakten op olympisch
eremetaal.
In Canada snakte Nederland als
toonaangevend schaatsland na de
medailleloze Winterspelen van
1984 (Serajevo) naar nieuw olym
pisch succes. De laatste gouden
mannenplak lag al twaalf jaar on
der een laag stof in het huis van de
Drentse postbode Piet Kleine. Ook
de winnende race van Annie Borc-
kink (1500 meter, 1980) behoorde
inmiddels thuis in de categorie
'weet je nog wel oudje'.
Leo Visser, Gerard Kemkers, Jan
Ykema en de geblesseerde Hein
Vergeer moesten de gouden 'zil
vervloot' door Calgary laten va
ren. Dat gebeurde niet, al was
Ykema's zilver op de sprint
spraakmakend. Meegereisde jour
nalisten doopten hvrn pennen na
een week Calgary in een pot azijn.
Het mannentoernooi was voorbij;
weer geen goud voor Nederland.
En de Oranje-vrouwen... ach wat
moesten die in hemelsnaam begin
nen tegen de DDR-ploeg.
Geen mens had rekening gehou
den met de drie explosies van Van
Gennip. Zijzelf eigenlijk ook niet.
Een half jaar voor de Spelen moest
ze afrekenen met een polsbreuk,
drie maanden voor het olympisch
startschot kampte ze met een zwa
re enkelblessure, twee maanden
voor Calgary moest ze ook nog
eens een operatie ondergaan aan
een fistel in haar voet en vlak voor
het begin van de Winterspelen
bleek ze met een armbreuk rond te
lopen.
Juist al dat lichamelijk ongemak
zette Van Gennip op haar gouden
koers. De gedwongen rust midden
in haar voorbereiding deed het
zwaar getrainde lijf geen kwaad.
Doordat niemand ook nog maar
een cent voor haar kansen gaf,
voelde zij zich bovendien zo vrij
als een vogeltje in Calgary. Er was
geen druk, noch onzekerheid bij
de rijdster die de bijnaam 'twijfel
kontje' had. Met een bronzen
plakje was haar toernooi al ge
slaagd.
Twee dagen voor haar eerste gou
den race (drie kilometer) deed de
Haarlemse als katholiek gelovige
mentale kracht op tijdens een gos
peldienst in het olympisch dorp.
Daarnaast had ze veel aan haar te
lefoontjes met haar coach op af
stand, Tjaart Kloosterboer, die
thuis voor de buis was achterge
bleven.
Hoewel ontspannen, leefde Van
Gennip gedreven naar het Uur U
toe. Ze zou haar huid duur verko
pen aan de topfavorietes Karian
Kania en Andrea Ehrig. Vlak voor
haar race maakte ze dat nog eens
duidelijk aan KNSB-coach Van 't
Honderd jaar sport, hon
derd jaar sporthelden. Nu de
tiuintigste eeuw ten einde
loopt publiceert de PZC por
tretten van Nederlandse
topsporters, die de laatste
honderd jaar van zich heb
ben doen spreken. Vandaag
nummer 11: Yvonne van
Gennip.
Oever: „Zet de vuilniswagen maar
vast klaar. Ze zullen me van het ijs
moeten dragen, want ik ga héle
maal over de rooie in de wed
strijd."
Van Gennip had de mazzel, dat
Kania en Ehrig op de 23ste februa
ri 1988 al in de eerste rit tegen el
kaar moesten rijden. Het Oost-
duitse duo wilde niet voor elkaar
onder doen en maakte er een ka
mikazerace van. Kania zat na
1200 meter zelfs onder het wereld
recordschema van Leo Visser,
maar vermoordde daaimee haar
kansen. Als een dronken voetgan
ger strompelde ze over de finish.
Drie ritten later, om tien over half
drie 's nachts Nederlandse tijd,
was Van Gennip aan de beurt. Een
IJsgala in het Thialfstadion in Heerenveen in 1988: Yvonne van Gennip helpt prins Willem-Alexander een
handje. foto ANP
paar minuten voor haar start
strikte ze nog nieuwe veters in
haar schaatsen. Daarna gebeurde
het onmogelijke. Bijna vier minu
ten en twaalf seconden later had
ze goud in een nieuwe wereldre
cordtijd. Mart Smeets en Heinze
Bakker werden bijkans gek achter
hun NOS-microfoon. Wie toen
rond drie uur in de nacht bij enkele
Nederlandse huiskamers naar
binnenkeek, zag iets heel vreemds:
een polonaise om de eettafel. En
kele dagen later deed Van Gennip
het nog eens dunnetjes over op de
1500 en 5000 meter. De DDR-
ploeg was de eerste klap niet meer
te boven gekomen en kreeg een de
finitieve knock-out van Haarlem
se makelij.
Feesten
Aris Dijksman, voorzitter van de
IJsclub Haarlem, feliciteerde
Yvonnes vader Jan van Gennip -
die twee weken geleden is overle
den - na de goldrush diep in de
nacht. „We hebben altijd gezegd,
dat de DDR-rijdsters mannentij-
den schaatsen. Dat doet Yvonne
nu ook. Jan, je hebt er een zoon
bij." De 'eeuwige derde' was we
reldberoemd en met de Finse
schans-springer Matti Nykanen -
ook drie keer goud - de ster van
Calgary.
Helaas: gelukkiger werd ze er niet
door Toen alle feesten voorbij wa
ren en de cadeaus waren uitge
pakt, leerde Van Gennip al snel de
keerzijde van de medailles ken
nen. Ze kon geen McDonald's of
bioscoop meer binnengaan zonder
te worden aangestaard. In roddel
bladen werd haar (liefdes)leven
breed uitgemeten. Toen niemand
nog gehoord had van Emily en
Maxima, werd al gesuggereerd dat
Willem Alexander Yvonne wel
heel leuk vond.
Ze had bereikt wat ze als zesjarige
wilde worden, maar haatte haar
nieuwe status van sportster Ze
werd geleefd. „Had ik die plakken
maar nooit gewonnen", liet ze zich
zelfs een jaar na Calgary ontval
len. De Haarlemse lachebek van
weleer zat lange tijd in een olym
pisch wak.
Inmiddels is Yvonne van Gennip
als midden dertiger uit dat gat ge
kropen. Na haar roemloze af
scheid in Albertville (1992) richtte
zij zich met vallen en opstaan op
een normaal maatschappelijk be
staan, al zorgde haar CDA-lijst-
duwerschap bij de gemeente
raadsverkiezingen in 1998 weer
even voor een oprisping in de pu
bliciteit.
Van Gennip heeft het tegenwoor
dig naar haar zin als coördinatrice
'sport en onderwijs' in Haarlem en
bij de provincie Noord-Holland.
Daarnaast geeft ze af en toe lezin
gen. Ze is niet meer wereldbe
roemd, maar de ijskoningin van
Calgary kan elf jaar na haar gold
rush met veel plezier naar haar
prijzenkast kijken.
Govert Wisse
Big Brother is een hit. Alles, maar dan
ook alles wat de acht bewoners
doen, wordt door camera's
geregistreerd. En Nederland gluurt mee.
Op televisie en op Internet. Naar het
Veronica-programma kijken meer dan 1
miljoen mensen. Ook Lindi (12) en
Rosanne (5) uit Leek volgen het
programma op de voet. Niet omdat ze
het zo leuk vinden, maar omdat het de
enige manier is om papa Willem te zien.
Ruud, Bart, Sabine, Karin,
Maurice, Bianca, Mona en
Willem zijn het gesprek van de
dag. Hoe is het met Ruud zijn rug?
Hebben Bart en Sabine alweer ge
zoend? Wat deed Karin bij Mauri
ce in bed? Het zal de dochters van
de uit Lemmer afkomstige Willem
worst wezenD e j ongste wil eigen-
lijk alleen maar dat papa thuis
komt uit het Big Brotherhuis van
Veronica, waar hij nou al weken
zit. „Ik mis hem", bekent Rosanne
fluisterend.
„Of hij komt nu naar huis, of hij
haalt de honderd dagen", zegt
Lindi na enig nadenken. De bewo
ner die de honderd dagen vol
maakt, wint 250.000 gulden. De
kijkers bepalen via een telefoni
sche stemming wie het Big Bro
therhuis uitmoet. Die hoofdprijs
kan Willem wel gebruiken, vindt
Lindi. Hij kan opa en oma in Lem
mer een deel geven. Mama is wat
beloofd, „enhij heeft nog een hoop
leuke dingen genoemd." Als hij na
tachtig dagen alsnog wordt weg
gestemd, zal Lindi goed balen.
Dan heeft ze hem al die tijd voor
niets moeten missen.
Lindi was afgelopen week groot
Big Brothernieuws. Ze vierde vo
rige week zondag haar verjaardag
en dat was aan Willem goed te
merken. De trouwe kijkers zagen
hem 's ochtends somber zijn bed
uit strompelen. Stilletjes zat hij
aan de keukentafel. Al snel bleek
waarom. Hij miste zijn dochter op
haar verjaardag. Ruud wist zijn
Friese maatje op te vrolijken door
'Lang zal ze leven' op de gitaar te
spelen.
In de zogenoemde dagboekkamer
luchtte Willem later zijn hart. In
dit hok kunnen de bewoners al
leen voor de camera alles opbiech
ten. De Lemster bekende dat hij
zijn dochter miste en sprak haar
persoonlijk toe: „Lieve, lieve, lie
ve Lindi. Gefeliciteerd. Ongelofe
lijk, wat word je al een grote meid.
Lieve schat, het gaat heel erg goed
met me. Ik heb zin om je te zien.
Groetjes aan Rosanne. Kusjes. Ik
hou van je."
Wennen
De kijkers thuis smolten weg. Op
de bank in Leek werden Lindi en
Rosanne heel verdrietig. „Ikmoest
wel huilen ja", geeft Lindi toe.
Maar haar verjaardag was verder
erg leuk, vertelt ze. Juist doordat
haar Willem in Big Brother zit,
had niemand het feest vergeten.
„Het huis zat vol en ik kreeg heel
veel cadeautjes."
De volgende dag op school durfde
niemand de bijzondere uitzending
aan te snijden. „Ze vroegen wel of
ik het had gezien. Maar als ik dan
ja zei, bleef het stil." Haar klasge
nootjes van groep acht hebben het
er verder de hele tijd over. Vooral
haar vriendinnetje Marleen is dol
op het programma. Verbolgen:
„En dan gaan ze mij vertellen wat
ze hebben gezien, alsof ik zelf niet
heb gekeken."
Lindi heeft zich nog niet zitten
schamen voor haar vader. Alleen
zijn lange verhaal in de dagboek
kamer over welke bewoner kon
blijven en wie weg moest, stoorde
haar. Dat heeft ze hem dan ook ge
schreven. Iedere twee weken mo
gen de bewoners van het Big Bro
therhuis post van hun kinderen
ontvangen.
Rosanne stuurde haar vader een
tekening. Ze heeft er ook al een ge
maakt voor zijn thuiskomst. Er
staat een groot en een klein poppe-
tje op. Mama heeft erbij geschre
ven: „Lieve papa, fijn dat je weer
thuis bent."
Willem en zijn vrouw Tessa zijn
gescheiden. Het gezin is in een
huis blijven wonen, zolang het
nieuwe huis van Tessa nog niet
klaar is. Straks gaan de kinderen
bij hun moeder wonen. „We kun
nen alvast een beetje wennen.
Straks zien we hem ook niet meer
iedere dag", zegt Lindi.
„We beleven nu een chaotische
tijd", merkt Tessa op. „Ik werk
heel veel en ik sta er natuurlijk al
leen voor." Willems collega-do
centen op de middelbare hotel
school in Groningen hebben ook al
geklaagd. „Zij moeten zijn lessen
overnemen. Een collega is bijna
overspannen", weet Tessa.
Ondertussen zit Willem zich in het
Papa Willem, één van de bewoners
van het Big Brotherhuis.
Big Brotherhuis te vervelen.
„Thuis kan hij ook altijd zo in de
hoek van de bank wegkruipen",
zegt Lindi. Haar vader is een van
de rustigste bewoners. In het echt
is hij veel drukker, weten de doch
ters. „Op tv lijkt 'ie veel ouder en
kaler."
Thuis staat Willem wel net zo veel
in de keuken. Dat vinden de meis
jes ook het leukst om te zien. Ze
zien dan hun vader zoals zij hem
kennen. „Laatst zat Ruud van zijn
sausjes te snoepen", zegt Lindi.
„Dat vond ik heel leuk, want dat
doe ik ook altijd."
Eva Vriend
Nederland gluurt mee in onder andere de slaapkamer van het Big Brotherhuis, alles wat de acht bewoners doen, wordt door camera's in het huis ge
registreerd. foto Roland de Bruin
Terugblikkend op deze bijna afge
sloten eeuw is er een aantal toppers
dat speciale aandacht verdient. In
deze serie wordt elke week één top
per beschreven. Deze week: de
popsong van de eeuw.
De val tijdens de 1500 meter van Albertville in 1992 betekende voor Yvonne van Gennip het roemloos einde
van een grootse carrière. foto ANP
Ze schreven het in een vloek en een
zucht. Ze? Ach, eigenlijk was het
vooral John Lennon. En het werd op een
achternamiddag opgenomen. Nou ja, la
ten we zeggen drie achternamiddagen.
Een paar weken later stond het vrijwel
overal ter wereld nummer één in de hit
lijsten - al werkten daar ook andere dan
muzikale factoren aan mee. Het liedje
heette 'All you need is Love'.
De echte Beatles-kenners en '-freaks'
zweren doorgaans bij andere nummer
van het viertal. 'Strawbeiry Fields Fore
ver' of 'A Day in the Life' of 'Help!Wie
afgaat op verkoopcijfers of het aantal
verschillende versies dat van een liedje
bestaat, komt al helemaal niet bij The
Beatles uit, maar bij Irving Berlins 'Whi
te Christmas' of bij Gershwins 'Summer
time'. Maar of dat nu echte popliedjes
zijn mag je je afdragen. En ook al is een
popsong nog zo oorstrelend, x-uggenmerg
tintelend en zielzalvend mooi, als het
nooit werkelijk aan de obscuriteit ont
stegen is zoals Alex Chiltons 'September
Gurls' of Julian Cope's 'Every Girl has
your Name' kan het nimmer de 'popsong
van de eeuw' worden.
Eigenlijk kan je natuurlijk ook niet om
The Beatles heen. Dat is immers onbe
twist de popgroep van de eeuw. Anderen
mogen dan revolutionairder, gevaarlij
ker, wereld verbeterende!-, muzikaal
weergalozer of explosiever geweest zijn -
denk aan The Rolling Stones, Zappa's
Mothex-s, U2 of The Sex Pistols - om The
Beatles kan uiteindelijk niemand heen.
En The Beatles waren bovenal 'pop'.
Meesterwerk
Moeilijker dan het uitkiezen van de
groep is het selecteren van het liedje.
Maar misschien uiteindelijk ook weer
niet. Beatles en 'sixties' zijn immers vrij
wel synoniem. En als er een jaar dat de
cennium. kenmerkt is het 1967. De zomer
van dat jaar ging de geschiedenis in als
de 'Summer of Love'Op 1 juni verscheen
'Sgt. Pepper's lonely Heax-ts Club Band'
het Beatles-album dat onmiddellijk al
om als artistiek meesterwerk erkend
werd en ook een commercieel succes
werd. Nog geen maand later kwam de
The Beatles in 1967 tijdens het tv-pro-
granxma Onze Wereld met him bijdrage
'Liefde is alles wat je nodig hebt'.
single 'All you need is Love' op de markt.
Als de glimmende rode kers op de slag
roomtaart. Het was hoogzomer. De zo
mer van de liefde. En het volkslied van de
generatie die de ambitie had de wereld te
veranderen heette 'All you need is Love'.
Het nummer was ook beslist geen over
blijvertje van de 'Sgt. Pepper'-opna-
mesessies eerder dat jaar. Die waren in
april al afgerond, toen The Beatles uitge
nodigd werden om op 25 juni de Britse
gastheren te zijn tijdens het internatio
nale televisiespektakel 'Our Wox-ld' ter-
gelegenheid van de wereldtentoonstel
ling in Canada. Een per satelliet de we
reld rond gezonden live- uitzending van
rijf uur ter gelegenheid, die in 24 landen
tegelijk te zien zou zijn. Ieder land lever
de een bijdrage en het Britse aandeel
kwam vanuit de befaamde Abbey Road
studio's waar The Beatles spontaan een
nieuw liedje zouden lanceren.
Optimistisch
Hoewel, het was natuurrijk wel degelijk
voorbereid. Het moest een positief en op
timistisch liedje worden, had manager
Bi-ian Epstein de band voorgehouden.
Daar kon John Lennon, die in die periode
veelvuldig als Lucy in the Sky met Dia
monds aan het spelen was, wel mee uit de
voeten. Betrouwbare Beatle-spotters
melden dat de groep op 14 juni de studio
inging om samen met vaste producer - en
pianist - George Martin en een orkest be
staande uit vier strijkers, zes blazers en
een accordeonist de studio in ging om de
instrumentale begeleiding van het lied
op te nemen. Volgens andere deskundi
gen werd het liedje 33 keer doorgenomen
- waarbij de tape telkens liep - en was de
tiende versie achteraf het meest bevredi
gend. Uit de Beatle-archieven is ook op
te maken dat Lennon bij die opnamen
niet zoals gewoonlijk gitaar speelde,
maar klavecimbel. En Geox-ge Harrison
had plotseling een onbedwingbare be
hoefte om op een riool te gaan krassen.
Hij had het instrument nog nooit eerder
bespeeld; maar nu hij het deed moest het
ook maar meteen voor de microfoon.
Want zo waren de sixties: Alles kon. Of
zou toch in ieder geval moeten kunnen.
In Engeland en Nederland verscheen de
single op 7 juli 1967 onder catalogus
nummer 'Parlophone R5620' De zes
daagse oorlog tussen Israel en diens Ara
bische buren die overal ter wereld veel
emoties had losgemaakt, was net achter-
de rug. En The Beatles kwamen in feite
met die simpele boodschap die iedereen
graag wilde hor-en: Make Love, not War.
Helder
Zo simpel als de tekst leek, zo helder was
ook de muziek. Een refreintje dat groten
deels op een enkele noot leunde. Een
deuntje dat klinkt als een deuntje dat je
betovergrootmoeder al zong. Maar ver
gis je niet, want het is wel precies de juis
te noot. En verder zitten er de nodige mu
zikale addertjes onder het gras. 'All you
need is Love' is bijna een gezongen mu-
ziekkwis. Iedereen herkent natuurlijk de
'Marsailleise' in het intro. Maar aan het
eind van de song citeren The Beatles ook
zichzelf, met fragmenten 'Yesterday en
'She loves youMaar er is meer: Een dui
delijk stukje Bach, Glenn Miller's 'In the
Mood' een paar maten 'Greensleaves'.
Allemaal het werk van arrangeur- en pro
ducer George Martin, een man die zich in
die tijd bij The Beatles moet hebben ge
voeld als een peuter in het hallenbad van
Ikea.
Twee weken na verschijning steeg All
you need is Love' naar de eerste plaats
van de Nederlandse top-40, daarbij Pro-
cul Harum met 'A whither Shade of Pale'
passerend. Voor tal van andere landen
gold hetzelfde.
Peter Bruyn
