Wederzijds volwassen
theater voor kinderen
Sanne zoekt zingeving
Theaten Hm 12 oktober
Verlossing moet groeien
WOENSDAG
Parabel
Poppentheater Parabel uit Koudekerke heeft twee kinderboeken van
Max Velthuijs bewerkttot schimmenspel.
Sjaac Vereist speelt Kikker is verliefd en De beer en het varkentje voor
kinderen vanaf vier jaar.
Imkerij Poppendamme, Grijpskerke, 14.00 uur
Sim Bolus
Poppentheater Sim Bolus speelt wekelijks op woensdag de voorstel
ling Joris en Reuzeneus.
Het betreft een eigen bewerking door poppenspeler Hans van der Haar
van een boek van Janosch. Op weg naar zijn tante Hendrïka loopt Joris
door het Grote Bomen Bos, waar hij dieren ontmoet, die als de dood zijn
voor Reuzeneus de Reus. Maar Joris laat zich niet bang maken. De
voorstelling is geschikt voor kinderen vanaf 5 jaar.
Minïtheater in Ambachtscentrum, Goes, 15.00 uur
Muzikantater
Poppentheater Muzikantater brengt de voorstelling Het verdwenen
liedje van Rieneke Ringeloor.
Bouwen Breeman, die onlangs zijn theatertje in Bïezelïnge opende,
speelt het verhaal voor kinderen.
Poppentheater Muzikantater, Biezelinge, 15.30 uur
Muis en Leeuw
Muis en Leeuw houden zich woensdagmiddag op in De Drvkkery.
De avonturen van het bij de jeugd populaire duo worden rechtstreeks
uitgezonden door Omroep Zeeland.
De Drvkkery, Middelburg, 16.00 en 17.00 uur
Kiki Heessels
Kiki Heessels brengt haar nieuwe cabaretprogramma Blond en blauw.
Hierin vervloekt zij de zegeningen van ons bestaan, met geestige ob
servaties, sterke mimiek, aanstekelijke verhalen en ontroerende lied
jes.
Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 20.15 uur
DONDERDAG
HetZakkendiner
Peter Lusse en Carol van Herwijnen zijn te zien in het blijspel Het Zak-
kendiner.
Lusse, ook bekend van de tv-serie Vrienden voor het leven, vertaalde,
samen metAndréBreedland, hettoneelstukLe Diner de Cons van Fran
cis Veber, waarin een herenclub wekelijks bijeen komt. De leden vra
gen steeds meteen speciaal doel een gast te dineren. Tot er een gast
komt die de hele boel in het honderd laat lopen.
Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 20.15 uur
The Clearing
D Theatergroep Wederzijds brengt donderdag een van de weini
ge openbare voorstelling van het toneelstuk The Clearing (De
open plek).
Het verhaal speelt zich afin het Ierland van 1650 en gaat over de Ierse
Madeleine en de Engelse Robert, die stapelgek op elkaar zijn, maar de
controverse tussen bngeisen en leren drijft een wig tussen hen in. We
derzijds geeft hoofdzakelijk schoolvoorstellingen.
Podium 't Beest, Goes, 20.30 uur
VRIJDAG
Els de Schepper
De Vlaamse cabaretière Els de Schepper brengt haar programma De
witte negerin.
Het betreft het vierde programma van Els de Schepper, die afstudeerde
aan de toneelschool Studio Herman Teirlinck in Antwerpen. Muziek
heeft de overhand, maar cabareteske onderdelen ontbreken zeker niet
in De witte negerin.
Theater Mondragon, Zierikzee, 20.00 uur
Potasch Perlemoer
Het toneelstuk Potasch Perlemoer is Joods volkstoneel met veel
lach en een beetje traan.
De voorstelling werd in de jaren vijftig met veel succes gespeeld door
Johan Kaart en Johan Boskamp en wordt nu wederom op de planken
gebracht met Hans Boskamp en Fred Vaassen in de hoofdrollen en ver
der onder anderen Heddy Lester en Rieneke van Nunen. Het stuk gaat
over twee eeuwig ruziemakende compagnons meteen hart van goud.
Zie de voorpagina van dit katern.
Zuidlandtheater, Terneuzen, 20.00 uur
ZATERDAG
Wallis de Vries
D Sanne Wallis de Vries brengt zaterdag een try-out van haar
nieuwe cabaretprogramma Zin.
De cabaretière werd begin 1996 ingelijfd bij deComedytrainen
won datzelfde jaar zowel de jury-als de publieksprijs op het Leids Caba
ret Festival. Haar eerste avondvullende programma, Sop, speelde ze zo
'n 200 keer.
Dorpshuis De Meiboom, Krabbendijke, 20.00 uur
ZONDAG
Zwart als inkt
De jeugdvoorstelling Zwart als inkt door Theatergroep Split beleeft
zondagmiddag de première.
Uitgangspunt vormt het boek Zwart als inkt van Wirh Hofman, die het
sprookje Sneeuwwitje op zijn manier vertelt. De voorstelling wordt ge
speeld door Eveline Mulder, in de regie van Eric Vliegenberg. Voor kin
deren van 9 tot en met 13 jaar.
Stadsschouwburg, Middelburg, 15.00 uur
DINSDAG
Tineke Schouten
Tineke Schouten geeft dinsdag de eerste van twee voorstellingen van
haar nieuwe show Showiesjoo in de Middelburgs Stadsschouwburg.
Het wordt een revue-achtig programma met fraaie decors en snelle
verkledingen. Er doet een uitgebreid orkest mee met een geheel vrou
welijke blazerssectie.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
De verlossing
H Het Toneel Speelt brengt het nieuwste toneelstuk van Hugo
Claus, De verlossing, dinsdagavond in Terneuzen.
Annet Nieuwenhuijzen, Anne-Wil Blankers, Hans Croiset, Wil
van Kralingen en Paul Hoes zijn te zien in deze voorstelling, die zich af
speelt in het kleinburgerlijk, katholiek milieu van de Vlaamse provincie.
De verlossing is een bittere komedie waarin veel gelachen kan worden.
De regie is van Albert Lubbers.
Zuidlandtheater, Terneuzen, 20.00 uur
woensdag 6 oktober 1999
zie verhaal elders op deze pagina
zie informatie elders op deze pagina
Tineke Schouten iste zien in Middelburg. foto Piek
Haar tweede programma heet Zin. Daarin gaat cabaretiè
re Sanne Wallis de Vries op zoek naar zingeving. Dat past
vólgens haar een beetje bij de tijd, zo voorzichtig richting
het jaar 2000. De titel is ongeveer het enige wat vast staat.
Verder kan nog van alles gebeuren, veranderen in volgor
de, toegevoegd of geschrapt worden.
door Hans Tabbers
Bewust heeft ze gekozen voor
een lange periode van try-
outs, waarin toeschouwers
kunnen reageren en zij naar
aanleiding daarvan kan scha
ven. Het Zeeuwse publiek
krijgt zaterdag de gelegenheid
kennis te maken met de stand
van zaken, tijdens haar voor
stelling in dorpshuis De Mei
boom in Krabbendijke. Het
wordt haar zesde try-out in
een uitgebreide serie die medio
februari moet uitmonden in de
uiteindelijke première.
Sanne Wallis de Vries is een
nieuwe ster aan het cabaretfir
mament. Ze won in 1996 zowel
de jury- als de publieksprijs
van het Leids Cabaret Festi
val. Die voorstelling werd de
basis voor haar eerste avond
vullend programma Sop, vori
ge maand nog te zien op Ne
derland 3. De reacties waren
enthousiast, de verwachtin
gen nadien hoog gespannen.
De jeugdige cabaretière lijkt
er niet onder gebukt te gaan.
„Ik merk nu bij het maken van
dit tweede programma dat ik
niet meer zo hoef te zoeken
naar een jargon, want dat is er
al. Dat is wel prettig," zegt ze
zelf. „Ik wil niet iets totaal an
ders maken, maar ook niet dat
het te veel op het voorgaande
lijkt, noch van inhoud noch
van stijl. Maar ik kan er niet
omheen dat ik een eigen ma
nier van doen heb. Die neem ik
gewoon mee."
Iedereen vertelde haar, dat ze
het moeilijk zou krijgen. Het
eerste programma put je uit
hetgeen je tot nog toe in je le
ven hebt meegemaakt. Voor
het tweede programma moet je
het doen met wat daarna is ge
beurd, zo was ze gewaar
schuwd.
„Maar het grappige is dat me
dat allemaal niet zo veel kan
schelen. Ik vind het gewoon
leuk dat ik nog een programma
maak. Het lijkt alsof de onder
werpen zich toch wel aandie
nen. Dat ik een eerste pro
gramma heb gemaakt, zorgt
ook dat een tweede gemakke
lijker komt. Je kent jezelf in
hoe je werkt en hoe je ontvan
gen wordt. Ik weet dus onge
veer waarop ik kan anticipe
ren. Het is een leuk voordeel,
dat ik al ervaring heb met een
programma en die kan gebrui
ken. Bovendien zijn je ervarin
gen niet uitgeput."
Sanne zoekt onderwerpen die
bij de mensen spelen, die her
kenbaar zijn. „Mensen kijken
terug, halen herinneringen op,
evalueren. Hoe is het ons ver
gaan, waar zijn we mee bezig
en waar staan we nu? Dat soort
vragen kwam ook bij mij naar
boven. Waar gaan'we heen,
gaan we ergens hee, wat is de
zin?
Is het toeval of wordt ook be
wust ingespeeld op het nieuwe
millennium?
„Het is wel iets wat je veel te
genkomt. In de kranten, de
andere media. Je kunt er niet
omheen dat we naar een mil
lenniumwisseling gaan. Er
wordt ontzettend veel terug
geblikt en daar kan ik op in
spelen. Je kunt ook zeggen, het
zijn maar cijfers en die tijdsin
deling is ooit maar bedacht,
maar al die dingen zijn wel in
teressant. De millenniumwis
seling wordt echter niet met
name genoemd. Nog niet. Wie
weet? Je brengt me op een
idee."
Sanne is een spraakwaterval,
Sanne Wallis de Vries in Zin.
maar ook lichamelijk heel ac
tief. Was dat inherrent aan de
inhoud van het programma
Sop of is dat haar manier van
werken?
„Ik denk dat het mijn manier
van werken is. Er zit in ieder
geval weer één dansje in. Nee,
meerdere zelfs."
Het vorige programma kende
een duidelijk onderscheid in
'Heel teleurstellend', vond hij het. Op de première in de
Stadsschouwburg Amsterdam nam Hans Croiset einda
gustus samen met de andere acteurs van Het Toneel Spa De
nog de ene na de andere ovatie in ontvangst. „Zo'n rijke
prachtige ontlading maak je zelden mee." Maar de dage
na was de pers over De verlossing, een nieuw toneelstul
van Hugo Claus, zuiniger met complimenten.
door Martin Hendriksma
De inspiratie van Claus, von
den de critici, was wel eens
groter geweest. Albeit Lub
bers had daar met zijn regie
weinig aan kunnen verande
ren. Het spel van de drie vrou
welijke acteerkanonnen - An
ne-Wil Blankers, Will van
Kralingen en Annet Nieuwen
huijzen, voor het eerst samen
in een stuk - wist het gros van
de recensenten wèl te bekoren,
al liepen de meningen over de
individuele acteerprestaties
uiteen. Overheersend gevoel:
de spetterende opening van
het nieuwe toneelseizoen die
het had moeten zijn, was De
verlossing (nog) niet.
Het stuk speelt zich af in een
aan lager wal geraakt Vlaams
gezin. Moeder Magda (Annet
Nieuwenhuijzen) dreigt bin
nenkort te sterven aan een
dodelijke ziekte, maar vader
Oscar (Hans Croiset) en zoon
Karei (Paul Hoes) hebben
meer oog voor hun illegale
handeltjes. Haar enige plezier
peurt Magda uit waan-ont-
moetingen met haar overleden
zuster Marleen (Anne-Wil
Blankers), waarbij de tijden
dat ze twee giebelende bakvis
sen waren herleven.
„We hadden een prima gevoel
over de première", zegt Croiset
nu, zo'n vier weken later.
„Geenseconde twijfel, het was
het beste wat we te bieden
hadden. Dan zijn de recensies
een koude douche. Sindsdien
hebben we heel hard doorge
werkt. Het stuk moet ontdaan
worden van elke spat realisme,
een feeërieke lichtheid krij
gen. Dat is met vijf Hollandse
acteurs bij voorbaat een zware
klus. Elke avond proberen we
iets nieuws. Na dertig keer
spelen staat er een heel andere
voorstelling dan tijdens de
première. Maar wat we ook
doen, het publiek is in alle za
len even enthousiast en er
wordt vooral enorm veel gela
chen."
Met dat enthousiasme is Het
Toneel Speelt in haar vierjarig
bestaan inmiddels behoorli
vertrouwd geraakt. De groe
werd door Croiset en Ronali
Klamer opgericht om zonde
overheidssubsidie weiniggf
speelde toneelklassiekerse:
nieuw Nederlands werk op
voeren. „Ik rekende op suce
maar had niet verwacht da;
het zo snel zou gaan", zegt
Croiset. „De twee productie
die we elk seizoen uitbreng
trekken samen inmiddelsr,
zestigduizend bezoekers. 0 R
in artistiek opzicht gaat hel
ons voor de wind. Vrijwel ai
onze producties zijn doorpi LH
en publiek positief ontvang 9'
en met nieuwe stukken van
Maria Goos (scenario-schii
ver van Het Pleidooi en Oui
geld) en Hugo Claus op kon
ziet de toekomst er prima u
Toch zegt hij dat het leideni
een ongesubsidieerd gezel
schap regelmatig betekent
hij 'langs de rand van de af
grond loopt'. Toen de groep
de productie Jefta in financ
le problemen kwam, was ee
donatie van Joop van denE
de nodig om het voortbest
van Het Toneel Speelt te
den. „Nog steeds kunnen
maximaal maar zeven actet*
bij een productie inhuren.'
Dat Croiset er toch in slaag
om de drie grande dames
het Nederlandse toneel te
strikken, heeft volgens heit
meer met geduld dan metg
van doen. „Het was vooral
wachten tot ze alledrie kot
den. Wij kunnen daar mett
twee producties per jaar ir
kelijk op inspelen. Gesubs
eerde gezelschappen moet!
voor hun repertoirekeuze'
meer verantwoording aflej
geil, die hebben die
teit niet. De vrijheid om
keuzes te maken is me
waard."
Het Toneel Speelt
verlossing: dinsdag 12
tober om 20 uur in het Zt
landtheater Terneuzen.
Scène uit De verlossing met Annet Nieuwenhuijzen en Wilvj
Kralingen en op de achtergrond Paul Hoes.
foto Kors van Bennekc
Artistiek leider Ad de Bont van Theatergroep Wederzijds
uit Amsterdam heeft eens gezegd: „We maken theater dat
toegankelijk is voor kinderen." Acteur Carlo Scheid-
wacht verklaart na dit citaat nader: „We doen wat we
mooi vinden en wat bij ons aansluit - en wij zijn volwasse
nen - maar maken dat toegankelijk voor kinderen. Ik zou
zelf deze voorstelling heel mooi vinden om naar te kijken
en niet met het idee dat het eigenlijk niet voor mij bedoeld
is." Wederzijds is voornamelijk te zien op scholen, maar
geeft donderdagavond de eerste vrije voorstelling van het
nieuwe stuk The Clearing in Podium 't Beest in Goes.
door Frans Doeleman
De oorspronkelijk voor vol
wassenen geschreven voor
stelling The Clearing van He
len Edmundson speelt zich af
in Ierland in de zeventiende
eeuw, ten tijde van Oliver
Cromwell. Carlo Scheid-
wacht, in de dertig, die het
stuk vertaalde, vertelt: „Dat
was een korte tijd dat Enge
land een republiek was en er
een burgeroorlog woedde. Er
bestond een plan om de Ieren
eigenlijk Ierland af te pakken
en er Engelse kolonisten te
vestigen. Het kan gezien wor
den als een soort etnische zui
vering. Tegen die achtergrond
wordt de relatie belicht tussen
de Engelsman Robert en zijn
Ierse vrouw Madeleine. De po
litiek drijft hen uit elkaar."
De Zeeuw Bram Kwekkeboom
(53), die na een periode bij het
Middelburgse jeugdtheater
DoDD in 1986 als acteur naar
Wederzijds vertrok, voegt er
aan toe: „Het is eigenlijk een
heel universeel stuk. Wat er nu
op Ambon gebeurt, in
Oost-Timor, in Kosovo, het
zijn allemaal dezelfde mecha
nismen, waarin mensen door
de politiek uit elkaar worden
getrokken." Een rode draad in
de voorstelling vormt het di
lemma van het partij moeten
kiezen: ben je voor de Engel
sen, voor de Ieren of tracht je je
eigen hachje te redden? Ilja
Tammen, in de dertig, die
naast Carlo als Robert de rol
van Madeleine vertolkt: „Ik
zou het fijn vinden als de toe
schouwers bij de keuzes die
Robert, Madeleine of de ande
re personages maken, gaan na
denken over hoe zij het zouden
doen of zich afvragen wat het
betekent om dit of dat te kie
zen. Ik denk dat je dan tot een
soort inzicht kan komen in
menselijk handelen.
De vormgeving van de voor
stelling is opmerkelijk. Het
publiek zit aan alle zijden van
het vierkante speelvlak. In de
hoeken achter de tribunes be
vinden zich schotten, waar de
spelers, aan het gezicht ont
trokken, van kleding kunnen
wisselen. „Het idee is ontstaan
door de titel The Clearing, wat
open plekbetekent", verklaart
Carlo, die voor de toneelschool
in Amsterdam, die hij vijf jaar
geleden afrondde, Engels stu
deerde. „Door zo te werken,
merk je dat het niet alleen een
andere manier van spelen is,
ilja Tammen en Carlo Scheldwacht, met op de achtergrond Lotje van Lunteren, in een scène uit
de voorstelling The Clearing. foto Sanne Peper
The Clearing, in de regie
van John Retallack, waar
van na maandag en dins
dag ook vanmorgen
woensdagin Podium 't
Beest in Goes een school
voorstelling wordt gege
ven, is daar donderdag
avond voor iedereen te
zien, aanvang 20.30 uur
foto Erwin Olaf
sketches en liedjes.
„Toen waren de sketches over
het algemeen om te lachen en
de liedjes waren vrij serieus. Ik
heb nu nog maar drie liedjes.
Eén is heel kort en best wel
grappig. Dat is wel nieuw. Re
latielied heet het. Ik denk dat
er nog wel bij komendat er een
heelliedjesblok komt. Dus
niet verspreid over de voor-
Bram Kwekkeboom en (op de rug gezien) Casper Gimbrère in
The Clearing. foto Sanne Peper
stelling, maar dat ik in de
tweede helft gewoon een
tal nummers zing."
Ze schrijft de teksten zelf et
Peter Sambros de muziek.
„Hij maakt ook veel muziek
als underscore. Dat beteken
soms vertel ik iets en dan hei
hij er ook muziek onder geze
Ze vindt zingen steeds leuks
„In juni heb ik in het Betty h
fait complex in Amsterdam
een liedjesprogramma gedai j
als een soort uitvoering van
zanglessen die ik heb. Dat is
heel andere koek dan iets w
in een programma hoort en:
maken heeft met de themati
daarvan. Het is een heel and
vak bijna. In een liedjespro-
gramma communiceer je op 1
een heel andere manier dan
wanneer je een personalityS'
how maakt, want dan zijn df
liedjes ondergeschikt aan dt
persoon. Als je covers zingt
ben je als persoon onderge-
schikt aan het materiaal." j-
Ze zou dat zingen wel verderjl
willen uitbouwen.
„Niet in mijn eigen schow,
maar daarnaast. Eerst dit pr
gramma echter, dan kijk ik
verder."
Sanne Wallis de Vries mei
Zin: zaterdag 9 oktober
dorpshuis De Meiboom in
Krabbendijke, aanvang
20.00 uurvrijdag 28 janut
riSchouwburg Middel
burg; vrijdag 14 april Zuid
landtheater Terneuzen.
maar ook van kijken. We zijn
ermee gaan experimenteren en
hebben dat allemaal als vrij
spannend ervaren."
Achterkant
Bram Kwekkeboom, die de rol
van gouverneur speelt, ziet er
ook symboliek in: „Je bent als
personage letterlijk van alle
kanten te zien. Je ziet soms
ruggen van mensen, maar ook
de achterkant van hun motie
ven. Achter wat ze te vertellen
hebben, zit een hele geschiede
nis."
Carlo: „In de theaters zit het
publiek in het donker en in het
lichte gedeelte doen mensen
hun stukje. Daar kan je je aan
onttrekken. Maar nu ben je in
één ruimte, in het licht en zie je
het publiek aan de overkant.
Je bent er met z'n allen voort
durend bij en dat helpt om je
betrokkenheid groter te ma
ken."
De acteurs van Wederzijds
hebben de gewoonte om na af
loop met de kinderen te pra
ten. „Als speler krijg je op die
manier heel waardevolle in
formatie", heeft Carlo, die de
laatste drie jaar bij Wederzijds
actief is, geconstateerd, „Ie
mand kan constant hebben
zitten schuifelen, maar ach
teraf blijkt dat hij het hele ver
haal heeft meegekregen en
zelfs geraakt is."
Ilja Tammen, die elf jaar gele
den van de toneelschool in
Maastricht kwam en sinds de
voorstelling De jeugd van Hit-
Ier bij Wederzijds werkt, laat
weten: „Er verandert echt nog
heel veel door het spelen voor
publiek. Je blijft schaven en
dat is hartstikke leuk. De on
derwerpen die bij Wederzijds
worden aangesneden, boeien
mij meer dan wat er in het re
guliere theater wordt ge
bracht. Maatschappelijk be
wuster, relevanter, gewoon
spannender, fantasievoller en
vaak ook heftiger, om te bele
ven en om naar te kijken. Het
enige wat voor mij telt, is dat er
een uitwisseling plaatsvindt
die waardevol is."
„Kinderen leven in dezelfde
wereld als volwassenen, dus
moet je voor hen geen andere
stukken maken", meent Bram,
,Het leuke van het spelen voor
kinderen vind ik dat je geen
flauwe dingen doet, maar pro
beert met hen de wereld te be
grijpen en de problematiek
van de volwassenen voor hen
toegankelijk te maken."
„Voor mij zit er geen speciale
charme in het spelen voor kin
deren, voor mij is die speciale
charme de manier waarop We
derzijds dat doet", motiveert
Carlo, „Dat we in een bus met
het decor naar een totaal ont
heatrale ruimte gaan, daar op
bouwen en een ontmoeting
hebben... Als we op die manier
ook theater voor volwassenen
zouden maken, wat met dit
stuk heel goed kan, met ach
teraf napraten, dan zou ik dat
heel erg leuk vinden."
