Economie
stemt IMF
positiever
In het leer naar kantoor
Opta kraakt Internet-actie KPN
De alternatieve troonrede
Swedish Match concentreert zich in Assen
Aandelen van eigen
bodem uit gratie bij
pensioenfondsen
v„
financiën en economie donderdag 23 september 1999
Crises sneller voorbij
economie wijzer
(sjfc. Prognose Internationaal Monetair Fonds (IMF)
W" VS Japan
economische groei inflatie
werkloosheid
:10
9
8
;'0uCSt:23i
2St - N*J:2.1
1,° 0ua£t:C.8
Mr
5
i
3.7.
SB 99 2000 i
'D '37* SS S9 2D93
j J
•97 '33 93 2000
onp bron IMF
De productie van wegwerpaanstekers in Assen. foto Karei Zwaneveld/ANP
van onze redactie economie
ASSEN - De Zweedse multinational
Swedish Match concentreert haar divisie
Lighter (aanstekers) in Nederland. Dat
maakte het bedrijf gisteren bekend.
De productiecapaciteit van de door een
reorganisatie ontmantelde aanstekerfa-
briek in Lyon is overgeheveld naar Assen,
terwijl het hoofdkantoor in Genève in ja
nuari naar de Drentse hoofdstad verhuist.
De totale reorganisatie kost het concern
enkele tientallen miljoenen guldens. In
Assen is drie miljoen geïnvesteerd. Vol
gens directeur P. Nilsson van de Swedish
Match Lighter Division brengt de verhui
zing op korte termijn geen nieuwe ar
beidsplaatsen met zich mee. ANP
joor Raymond Peil
WASHINGTON - De economen
uil het Internationaal Mone-
air Fonds (IMF) zijn optimis-
ascli over de groei van de we-
itldeconomie. Japan krabbelt
sneller op dan zij nog geen twee
aaanden geleden dachten, ter-
vijl Rusland minder lang en
liep in de misère blijft dan ver
lacht.
Dit blijkt uit het IMF-rapport
•ver de vooruitzichten voor de
ïereldeconomie, gisteren vrij
geven in Washington tijdens
je jaarvergadering van het
jfflds en de Wereldbank. De
pngste ramingen gaan uit van
«n wereldwijde groei van drie
socent dit j aar en 35 procent in
iet komende jaar.
Japan
De betere cijfers zijn vooral te
anken aan het onverwacht
geile herstel van Japan: één
:rocent groei dit jaar en ander-
alf procent in 2 0 0 0In mei ging
iet IMF voor dit jaar nog uit van
«nachteruitgang van 1,1 pro
fent in het land van de rijzende
[ion. Rusland noteert eveneens
Aanzienlijk beter. Dit jaar zal
iet land pas op de plaats maken
volgend jaar twee procent
{roeien. In beide gevallen is dat
j«n verbetering van twee pro
pt.
Dankzij deze meer rooskleurige
prognoses nadert de wereldeco
nomie gestaag het niveau van
3,8 procent groei, het niveau dat
gemiddeld van 1970 tot 1998
werd genoteerd. De verschillen
tussen pieken en dalen in de cij
fers zijn daarbij sinds 1970
steeds verder afgenomen, wat
wijst op een stabieler groeipa
troon, dat minder kwetsbaar is
voor tegenslagen als bijvoor
beeld de crises in Rusland en
Azië.
Op de pof
Voor behoud van de fraaie voor
uitzichten, zo tekent de IMF-
staf aan, is van belang dat de af
nemende groei in de Verenigde
Staten een 'zachte landing'
maakt en niet plots inklapt. De
uitbundige groei in de VS werd
vooral op de pof gefinancierd,
wat gisteren nog eens bleek toen
een recordhandelstekort werd
bekendgemaakt, leidend tot een
flinke domper op Wall Street.
Daarentegen mag er, wat het
IMF betreft, een rem op de stij
gende koers van de Japanse yen,
die exporten uit dit land duur
der en minder gewild maakt.
Dat kan het herstel in Azië ver
der belemmeren. Een harde lan
ding in de VS en een te sterke
yen kunnen dit en komend jaar
achtereenvolgens 1.2 en 0,8 pro
cent van de wereldwijde groei
afschaven. In euroland kost dat
1,2 en 0,6 procent groeicijfers
van 1,9 en 2,7 procent. En dan is
er uitgegaan van aanhoudend
herstel in de rest van Azië en in
Latijns-Amerika. GPD
door Fred van Essen
DEN HAAG - KPN Telecom laat
de vijf miljoen huishoudens die
helemaal geen Internet-aan-
sluiting hebben opdraaien voor
de stunt met 'gratis' Internet en
voor betalingen aan Interprovi-
ders. Door de subsidiëring van
Internet zijn gewone lokale ge
sprekken zo'n vijftien procent te
duur, aldus toezichthouder Op
ta, die KPN heeft gemaand de
tarieven te veranderen.
De Consumentenbond eist 'een
grondig onderzoek naar de on
doorzichtige tarieven van KPN
Telecom.' Volgens KPN bemoeit
Opta-voorzitter J. Arnbak zich
met dingen die hem en Opta niet
aangaan. „Internetverkeer is
een aandachtsgebied waar ze
niets over te zeggen hebben", al
dus een woordvoerder.
Sinds enige weken adverteert
KPN druk met 'gratis Internet'
via zijn dochter Het Net. Vol
gens Arnbak gaat KPN daarmee
op meerdere fronten in de fout.
Ten eerste lijkt KPN opeens
ruimte genoeg'te hebben voor
massa's nieuwe Internet-ge-
bruikers, terwijl ze bellers van
concurrerende bedrijven geen
verbindingen kan leveren we
gens 'capaciteitsproblemen.'
Ten tweede berekent KPN de
kosten van 'gratis' Internetge
bruik kennelijk door aan de an
dere abonnees. Arnbak: „Gratis
Internet bestaat niet. Iémand
betaalt natuurlijk voor de kos
ten."
Opta heeft van KPN voor maan
dag alle informatie opgeëist
waaruit de tariefstructuur van
Internetgebruik blijkt.'
Lokaal
Een lokaal telefoontje zou vol
gens Opta zo'n vijftien procent
goedkoper zijn, wanneer KPN
zijnInternetkosten bij de eigen
lijke gebruikers in rekening zou
brengen. De Opta rekent daar
bij de bedragen mee die KPN
betaalt aan sendee providers
('ISP's') die hun klanten via
KPN-kabels over Internet laten
surfen. De ISP's krijgen van
KPN gemiddeld de helft uitbe
taald van het bedrag dat de ISP-
abonnees tijdens hun Internet-
sessies verbellen (tegen lokaal
tarief van zes cent per minuut).
Opta vindt dat KPN ook daar
mee zijn boekje te buiten gaat.
„Een Internetgebruiker betaalt
maar drie cent per minuut, ie
mand die zijn oma belt zes
cent." Dat mag niet, want KPN
moet voor iedereen dezelfde ta
rieven rekenen.
Opta nam ook een besluit waar
door concurrenten, zoals Ener-
tel en Versatel, aan KPN een
hoger bedrag voor dezelfde
doorverbinding mogen vragen
dan omgekeerd. De Europese
regels zijn nu eenmaal strenger
voor ex-monopolisten dan voor
nieuwkomers, aldus Arnbak.
De toezichthouder liet ook we
ten niet voetstoots akkoord te
gaan met de splitsing van ge
sprekken en Internetverkeer via
aparte centrales die KPN nog
dit jaar wil invoeren. GPD
Activisten verstoren Nike-beraad
HILVERSUM - Ongeveer veertig actievoerders hebben gis
termiddag geprobeerd de aandeelhoudersvergadering van
Nike in Hilversum te verstoren. Daarbij raakte een man ge
wond aan zijn been.
De actie werd gehouden in het kader van de 'Schone Kleren
Kampagne'De actievoerders vragen aandacht voor de slech
te arbeidsomstandigheden in de fabrieken waarNike-schoe-
nen worden geproduceerd, in met name Azië.
De aandeelhoudersvergadering van de multinational werd
dit jaar in Nederland gehouden omdat de bijeenkomsten in
het buitenland al jaren het toneel van protesten zijn.
De politie arresteerde vier actievoerders. ANP
Topman Friesland Coberco weg
MEPPEL - In de top van de zuivelcoöperatie Friesland Co
berco Daiiy Foods is onenigheid ontstaan over het te voeren
beleid. Als gevolg van dit meningsverschil is J. Lokhorst uit
de concerndirectie gestapt. Wat er precies wringt, wil de di
rectie niet zeggen.
De zuivelcoöperatie wil sterker worden in merkkazen om zo
minder afhankelijk te worden van de laag renderende buik
kaas en -zuivel. Dat betekent dat veel van het beschikbare
geld naar de uitbouw van merkkaas gaat. De coöperatie wil
ook in Europa met merkkaas een grotere rol spelen.
Lokhorst begon in 1995 als directielid bij Coberco. Sinds eind
1997 zat hij in de hoofddirectie van Friesland Coberco Dairy
Foods. Hij was daar verantwoordelijk voor de Europese con
sumentenproducten, Coberco Zuivel en Riedel. ANP
Topdrukte bij juweliers
DEN HAAG - De bestedingen voor juweliersartikelen en uur
werken is vorig jaar uitgekomen op 2030 miljoen. In 1997
was dat 1920 miljoen.
Per hoofd van de bevolking gingen de bestedingen in de j uwe-
liersbranche vorig jaar van 123 naar 130. blijkt uit het
Jaarboek Detailhandel 1999-2000 van het Hoofdbedrijf
schap Detailhandel. Ruim driekwart van de aankopen doet
Nederland bij de echte juwelier. De rest komt voor rekening
van aanbieders als marktkooplieden, goud- en zilversmeden
en warenhuizen.
De belangrijkste juweliersketens maken deel uit van de Sie-
bel-groep, die op haar beurt onderdeel is van Vendex. ANP
Boringen Occidental in Colombia
BOGOTA - De Colombiaanse regering heeft de Amerikaanse
oliemaatschappij Occidental Petroleum een concessie ver
leend om olieboringen te verrichten vlak naast een gebied dat
is toegewezen aan een indianenstam.
De U'wa-indianen, een semi-nomadische stam met ongeveer
8.000 leden, dreigden in 1997 met massale zelfmoord als er op
hun land naar olie zou worden geboord. Nu de regering heeft
besloten dat vlak naast hun bij de Venezolaanse grens gelegen
reservaat te laten doen, komen zij opnieuwinhet geweer. „Dit
voorspelt culturele en ecologische genocide", zei woordvoer
der Ebaristo Tegria. AP
Voorman Gist naar Internatio
ROTTERDAM - H. Scheffer (51), de man die jarenlang be
stuursvoorzitter was van Gist-Brocades en dat bedrijf uitein
delijk aan DSM heeft verkocht, wordt de hoogste man bij
handelshuis Internatio-Müller.
Scheffer leidde Gist-Brocades sinds 1989. Hij tradin 1975 bij
het Delftse bedrijf in dienst. In 199 8 kwam Gist in handen van
DSM, waar Scheffer een plaats kreeg in de raad van bestuur.
Scheffer neemt bij Internatio (handel en distributie van tech
niek, chemie en geneesmiddelen) de plaats over van P. Groe
nenboom, die op 1 januari met pensioen gaat. ANP
Landal stelt
beursgang uit
HAAG - Landal Green-
aanbieder van vakantie
in Nederland en
heeft de voorgeno-
aeu gang naar de Amsterdamse
voorlopig afge-
llazen. Als reden noemt de on-
Icrneming het slechte beurskli-
naat voor middelgrote fondsen
«de geringe belangstelling van
leleggers.
)e aanhoudende internationa-
die de positie van mid-
bedrijven op de Am-
terdamse effectenbeurs verder
«der druk zal zetten, lijkt de
van Landal voor een
te zullen dwarsbo-
Toch stelt algemeen direc-
tur L. van der Meer dat er van
fstel geen sprake is.
)e beursintroductie had de
aamsbekendheid van de op
iree na grootste vakantiehuis-
Esbezitter in Nederland moeten
en de schuldenpositie
verkleinen. Bovendien
de voormalige Aegon-
met de opgehaalde
een leidende rol te
spelen in het concentra-
ieproces. De afgeblazen beurs-
lannen doorkruisen die strate-
ieniet, aldus de topman.
Ie directie zal nu samen met de
andeelhouders Indofin Group
a Charterhouse op zoek gaan
aar alternatieven. Details wil
nog niet kwijt.
ruim 3300 vakantiebunga-
hebben Landal in de eerste
maanden van dit jaar een
ettowinst opgeleverd van ƒ61
dertien procent meer
an het jaar daarvoor. Het be-
njfsresultaat nam iets gema-
gder toe; met negen procent tot
12,4 miljoen. ANP
aan zich voorbijgaan. Zij heb
ben te maken met de bezuini
gingen. Zij merken dat het nieu
we belastingstelsel hen niet of
nauwelijks goed doet.
Natuurlijk, ook het kabinet liet
weten dat verbeteringen in het
onderwijs en de zorg geboden
zijn en dat versterking van de
solidariteit in onze samenleving
wenselijk is.
Maar dit lij ken eerder plichtma
tige opmerkingen te zijn dan
duidelijke verplichtingen. De
alternatieve koningin, de Rot
terdamse huisvrouw Hetty
Westgard, wees in haartoornre-
de op de keerzijde van de
medaille. De px'ijs voor de eco
nomische voorspoed blijkt een
toenemende tweedeling in onze
samenleving te zijn en gekort
wiekte zorg- en onderwijssecto
ren.
Hoe rijk we ook met ons allen
zijn, we kunnen blijkbaar het
geld niet opbrengen om onze le
raren en verpleegsters behoor
lijk te waarderen. Ellenlange
wachtlijsten in de zorg hebben
blijkbaar geen prioriteit.
Vandaar de alternatieve troon
rede op initiatief van de Socia
listische PartijVandaar ook het
gemor alom. Maar Kok c.s. heb
ben de (economische) wond mee
en kunnen daarmee iedere
waarschuwing of tegenwerping
wegwimpelen.
Worden de eisen serieus, dan
kan Zalm ze verwerpen met een
verwijzing naar de EU-plich-
ten.
Het is een vernietigende beves
tiging van het gevoel van mach
teloosheid aan de andex~e, min
der bedeelde kant van onze
samenleving. GPD
Arjo Klameris hoogleraar in de eco
nomie van kunst en cultuur aan de
Erasmus Universiteit
door Frank Hendrickx
AMSTERDAM - Pensioenfond
sen verkopen op grote schaal
Nederlandse aandelen. Het
aandelenbezit in Nederland
daalde het afgelopen kwartaal
met 7,2 procent (8,5 miljard gul
den), terwijl in die periode de
koersen gemiddeld juist met 4,5
procent stegen. De institutione
le beleggers investeren hun ka
pitaal steeds meer over de grens.
Dat blijkt uit een onderzoek van
De Nedexiandsche Bank. In het
tweede kwaxfaal nam het bui-
tenlands aandelenbezit van de
pensioenfondsen toe met ruim
vijftig miljard gulden, een stij
ging van 23,2 procent. De
tendens van institutionele be
leggers om internationaler te
opereren zet zich daarmee door.
De komst van de eux'o was het
startsein voor de verschuiving.
De aandelenportefeuilles van
pensioenfondsen bestaan mo
menteel voor zeventig procent
uit buitenlandse aandelen. Aan
het begin van dit jaar was dat
nog 63 procent.
Een andere verklaring ziet De
Nederlandsche Bank (DNB) in
de toegenomen aandacht voor
de beleggingspx-estaties van
pensioenfondsen. Verder heeft
liet zogenoemde index-beleg
gen aan populariteit gewonnen.
Pensioenfondsen kopiëren in
dat geval exact de samenstel
ling van Europese indices. Voor
al de middelgrote en kleine
fondsen, die niet zijn opgeno
men in een index, zijn de dupe.
Herstel
De beleggingsfondsen boekten
het afgelopen kwartaal een fors
herstel. Het ingelegde bedrag
bereikte met ruim vier miljard
gulden het hoogste niveau sinds
twee jaar. Ook hier waren vooral
de Europese beleggingsfondsen
populair.
Particuliere beleggers lijken
echter ook steeds meer geld op
zij te zetten om eventueel te be
leggen. De neiging om geld voor
langere tijd vast te zetten raakt
steeds meer uit de mode. Het
geld dat op liquide deposito's
wordt gestald gx'oeit snel, ter
wijl er juist minder kapitaal op
langlopende rekeningen staat.
In de maand juli groeiden de li
quide deposito's met 11,8 pro
cent, ruim 66 miljard gulden.
Dit wijst ex-op dat mensen liqui
diteit willen hebben om onder
meer aandelen te kunnen ko
pen. Anderzijds is het ook een
indicatie voor een toegenomen
consumptiedrift.
Ook werd er meer geleend.
Vooral de hypotheekkredieten
groeien nog steeds sensationeel.
In het tweede kwartaal stegen
de hypotheken met het recox-d-
bedrag van ruim 16,5 miljard
gulden tot ruim 372 miljard gul
den. GPD
Advertentie
De Rover 400 heeft hec allemaal. Comfort, techniek, klasse,
souplesse en niet te vergeten de absolute uitstraling van een
zakenauto. Het prachtige lederen interieur maakt hem als
Business Edition helemaal af. Ook ABS, airconditioning, licht
metalen velgen en een 77kW/105 pk sterke turbodieselmotor
behoren tot de uitrusting van de Rover 420 SDi Business Edition.
Completer konden we deze auto echt niet maken. En in het leer
op kancoor aankomen zonder dat uw collega's ervan op zullen
kijken behoort met deze auto absoluut tot de mogelijkhedent U
rijdt in een Rover 420 SDi Business Edition voor fl 46.490,-.
door Arjo Klamer
Het was een mooie troonrede,
die tevredenheid uitstraal
de over de periode die achter ons
ligt, sprak over de kwaliteit van
onze samenleving en was vol
goede voornemens.
Wat een verschil met de troonre
de van vorig jaar. Toen werden
we nog gewaarschuwd voor
zware tijden. Die ban is reeds
lang gebroken. Er lijkt geen
vuiltje aan de lucht te zijn.
Althans, dat wil het kabinet ons
via de Koningin doen geloven.
Haar cijfers geven daar goede
redenen voor. Het kabinet wil
volgendjaar239milj ard gulden
uitgeven. Belangrijker is het te
weten dat de overheid bijna net
zoveel wil innen als het wil uit
geven want uit dat voornemen
resulteert een laag tekort: onge
veer 0,5 procent van het totale
binnexxlandse product (bbp).
D at is mooiwant dat ziet de Eu
ropese Urxie graag.
Dat tekort komt weer bij de
staatsschuld, maar omdat de to
tale productie sneller groeit dan
die schuld, loopt de schxxld als
percentage van die totale pro
ductie terug naar 62,6 procent.
Ook dat ziet de Europese Unie
graag.
Het gaat dus goed met de BV Ne
derland. Terwijl de rest van Eu
ropa nog steeds kwakkelt, loopt
de Nederlandse economie als
een trein. Iedere dag komen er
nieuwe banen bij en de vraag is
nu hoe bedrijven him vacatures
kunnen vullen.
Toch was er in de reacties op de
troonrede veel gemor te horen.
De gezondheidssector was onte
vreden, de milieubeweging was
teleurgesteld, mensen uit het
hoger onderwijs wax'en zelfs
enigszins ontsteld. E dan was er
Hetty Westgard leest de alternatieve toornx-ede voor.
de tooimrede, een alternatieve
troonrede waaronder ook ik
mijn naam heb gezet.
Vanwaar al dat geklaag, zal u
zich afvragen. Is het dan nooit
goed? Het is maar waar je kijkt.
Kijk rond in de kapitaalkrachti
ge wex-eld van de managers en
bestuurders, in de snelle wereld
van de jonge, nieuwe onderne
mers en caxrièremakers of in de
opmerkelijk welvarende wereld
van de tweeverdieners, dan
klopt het beeld dat de troonx-ede
geeft. Dan gaat het ongelooflijk
goed met BV Nederland.
foto Roger Dohmen/ANP
kennis, want kennis is de motor
van de huidige economie.
De alternatieve troonrede wil
duidelijk maken dat we ook an
ders naar de huidige situatie
kunnen kijken. Die ziet er ge
woon veel minder rooskleurig
uit vanuit het gezichtspunt van
de miljoen Nederlanders die
moeite hebben de eindjes aan el
kaar te knopen. De werkers zon
der een hoge opleiding, alleen
staande moeders, gezinnen met
éénverdienex- lerax-en en wer
kers in de zorgsector
Deze groep ziet de voorspoed
In die wereld gaat het erom dat
Nederland mee gaat in de vaart
der volkeren en worden we ge
acht ons druk te maken over
mondialisering en buitenlandse
concurrentie.
Ruimte
In dat licht zijn de belasting
plannen van Vex-meend en Zalm
goed te begrijpen. Kapitaal
krachtige en ondernemende ty
pen hebben de ruimte nodig en
daarom wil je ze minder zwaar
belasten. Ook is het begrijpelijk
dat het kabinet wil investeren in
