PZC
miljoenennota
woensdag 22 september 1999
Algemene Zaken
Op de ontwerp-begroting van het
ministerie van Algemene Zaken
stijgen de uitgaven voor het Ko
ninklijk Huis volgend jaar tot-
ruim veertien miljoen gulden. De
kosten van staatsbezoeken (zeven
miljoen) en een koninklijk huwe
lijk zijn niet inbegrepen.
De begroting voor het Konink
lijk Huis bestaai uit uitkeringen
aan koningin Beatrix, prins Claus,
Willem-Alexander, prinses Juli
ana en prins Bernhard. Meer dan
de helft wordt uitgekeerd aan de
koningin (7,6 miljoen).
Het grootste deel van de uitke
ringen aan het Koninklijk Huis is
een onkostenvergoeding voor per
soneelskosten en materiële uitga
ven. Het feitelijk inkomen van de
koiiingin in het jaar 2000 bedraagt
1.382.000 gulden.
Prins Claus krijgt f538.000,
prins Willem-Alexander
f 410.000 gulden, prinses Juliana
f 782.000 en prins Bernhard
f376.000.
Het inkomen van de leden van
het Koninklijk Huis houdt gelijke
tred met de ontwikkeling van
ambtenarensalarissenin het bij
zonder die van 'onderkoning'Her
man Tjeenk Willink, de vice-presi
dent van de Raad van State.
BuZa
Uit de begroting van Buiten
landse Zaken blijkt dat Nederland
zich op het terrein van ontwikke
lingssamenwerking concentreert
op de hulp aan Afrika.
In internationaal verband blaast
Nederland fors in de bus met een
jaarlijkse bijdrage van een half
miljard gulden voor het stabili
teitspact voor de Balkan.
De wens om een zichtbare rol te
spelen in conflictbeheersing kost
Nederland dit jaar bijna 480 mil
joen gulden aan bijdragen aan vre
desoperaties. Voor volgend jaar is
een bedrag van 355 miljoen uitge
trokken.
Ook mensenrechten vormt een
belangrijk thema. Op korte ter
mijn wordt een reizend ambassa
deur voor de mensenrechten be
noemd, die ondersteuning krijgt
van een nieuwe directie Mensen
rechten en Vredesopbouw.
Op Europees gebied streeft Ne
derland naar snelle uitbreiding en
opname van Roemenië en Bulga
rije in de kopgroep van kandidaat
toetreders voor de EU.
De Europese Unie moet de basis
leggen voor een gezamenlijke vei
ligheids- en defensie-identiteit- die
beperkte Europese vredesopera
ties mogelijk maakt.
Financiën
Volgens de begroting van het mi
nisterie van Financiën stijgen de
heffingen op energie en andere mi
lieubelasting en in 2000 met 1,8
miljard gulden.
Het tarief in de laagste schijf van
de loon- en inkomstenbelasting
daalt van 35,75 naar 34,85 pro
cent. Voor een deel om de koop
kracht van mensen met een mini
muminkomen op te krikken, voor
een groter deel om de stijging van
energieheffingen te compenseren.
De lokale lasten stijgen in 2000
licht, met name door hogere on
roerende zaak belastingen.
Het BTW-tarief voor een aantal
arbeidsintensieve diensten (bij
voorbeeld kappers) gaat van 17,5
naar zes procent.
Net als op particuliere giro- en
bankafschriften heeft nu ook de
Miljoenennota een vertaling in eu
ro's. Voor het eerst zijn in de rijks
begroting de bedragen in guldens
ook in euro's weergegeven. De to
tale rijksbegroting komt in euro's
op bijna 126,8 miljard. Vanaf 2002
wordt de begroting alleen nog
maar in euro's opgesteld.
Mijne Heeren! Het is mij aange
naam u bijeen te zien tot hervat
ting uwer werkzaamheden. Op
menig gebied is dringend behoef
te aan krachtige wetgevende
maatregelen. Zo sprak honderd
jaar geleden mijn grootmoeder
tot uw voorgangers.
Leden van de Staten-Generaal,
De twintigste eeuw was een
eeuw van scherpe contras
ten. Twee bloedige wereldoorlo
gen werden uitgevochten. Door
oude tegenstellingen te overwin
nen, door samenwerking te zoe
ken in plaats van conflict, heeft
West-Europa de rampspoed van
het verleden achter zich gelaten.
Politieke stabiliteit alsmede eco
nomische en sociale vooruitgang
zijn de resultaten van een voort
gaande Europese integratie.
Het besef van toenemende we
derzijdse afhankelijkheid lag en
ligt ten grondslag aan de overtui
ging dat in Europa meer eenheid
nodig is. De Midden- en Oost-Eu-
ropese landen konden lange tijd
niet aan deze eenwording deelne
men. Zij lagen aan de andere kant
van de politieke en ideologische
scheidslijn. Nu deze landen de
vrijheid hebben herwonnen om
als democratische rechtsstaten
zelf hun bestemming te bepalen,
zoeken zij aansluiting bij het pro
ces naar meer stabiliteit en sa
menwerking in Europa. Daar
voor ruimte scheppen is een van
de grote opgaven waarvoor de
Europese Unie nu staat.
De twintigste eeuw was ook het
tijdperk van ongekende weten
schappelijke. technologische en
economische vooruitgang. Velen
hebben hiervan de vruchten kun
nen plukken. Ook hebben meer
mensen democratische rechten
verworven. Een groter deel van
de wereldbevolking leeft in vrij
heid en voorspoed. Toch delen te
veel mensen nog onvoldoende in
deze vooruitgang, vooral elders
in de wereld, maar ook dichtbij.
Wij mogen daarin niet berusten.
Op de drempel van de nieuwe
eeuw staat ons land voor bijzon
dere uitdagingen:
- Waarborgen dat Nederland vol
waardig blijft deelnemen aan de
mondialisering van de economie.
- Een duurzaam evenwicht vin
den tussen welvaartsgroei en be
houd van onze natuurlijke omge
ving.
- Investeren in kermis én in men
sen die daarmee verantwoord
kunnen omgaan, in het belang
van een hoogwaardige samenle
ving.
- Samenhang bewaren in onze
maatschappij in een tijd van
snelle technologische en econo
mische ontwikkelingen.
- Versterken van solidariteit in
onze samenleving, die van leef
tijdsopbouw en samenstelling
verandert.
- Vasthouden aan de waarden en
normen die zijn verankerd in de
Grondwet en die aan ons land
stabiliteit en richting geven.
De regering beantwoordt deze
uitdagingen door te investeren in
de kwaliteit van de samenleving.
Betrokkenheid van allen is daar
bij noodzakelijk, ook over de
landsgrenzen heen.
Het buitenlands beleid staat in
het teken van groeiende onder
linge afhankelijkheid van landen
en volkeren. Prioriteit wordt ge
geven aan het versterken van de
internationale rechtsorde, veilig
heid en rechtvaardigheid. Daar
voor staan wij, nu ook als lid van
de Veiligheidsraad.
De Verenigde Naties leveren een
onmisbare bijdrage aan het her
stel van vreedzame verhoudin
gen op Oost-Timor. Ook inspan
ningen van de internationale ge
meenschap om conflicten elders
te beheersen en te beëindigen,
hebben onze volle steun.
De Europese Unie is een van de
grootste verworvenheden van de
ze eeuw. De gemeenschappelijke
munt - de euro - geeft aan hoe ver
het integratieproces is gevor
derd. Onze toekomst wordt meer
en meer bepaald door de presta
ties van Europa. De integratie
werkt door tot in alle geledingen
van ons binnenlands bestuur.
Een nauwere Europese samen
werking op de terreinen van jus
titie en politie begint vorm te
krijgen. Nederland maakt zich
sterk voor afspraken over het
asiel- en migratiebeleid. Een
steeds grotere Unie vraagt om
doelmatiger instellingen, meer
democratische, transparante be
sluitvorming en goed financieel
beheer. Uitbreiding van de Unie
brengt een ongedeeld Europa
dichterbij.
In voormalig Joegoslavië hebben
opnieuw ernstige schendingen
van mensenrechten en etnische
zuiveringen plaatsgevonden.
Eensgezind heeft de NAVO het
conflict in Kosovo tot een einde
gebracht. Ook Nederland heeft
daarvoor verantwoordelijkheid
genomen. Ons land zal belangrij
ke bij dragen leveren aan de inter
nationale inspanningen ten be
hoeve van de wederopbouw en
stabiliteit in geheel Zuidoost-
Europa.
De Nederlandse krijgsmacht
neemt, vakbekwaam en met gro
te toewijding, met meer dan drie
duizend mannen en vrouwen deel
aan vredesoperaties op de Balkan
en elders in de wereld. Een pro
fessioneel en goed toegerust de
fensieapparaat is onontbeerlijk.
Daarom hecht de regering grote
waarde aan het verder ontwikke
len van een moderne en flexibele
krijgsmacht.
De NAVO blijft hoeksteen van
ons veiligheidsbeleid. De eigen
verantwoordelijkheid van de Eu
ropese Unie zal meer inhoud krij
gen door invulling te geven aan
de gemeenschappelijke veilig
heids- en defensie-identiteit.
Als uitdrukking van onze ver
bondenheid met andere landen
en volkeren is Nederland vijftig
jaar geleden begonnen met ont
wikkelingshulp. In veel ontwik
kelingslanden zijn de levensom
standigheden aanzienlijk verbe-
terd, vooral door toedoen van de
landen zélf. De hulp heeft daar
aan bijgedragen. De grote ar
moede in delen van Afrika èn el
ders in de wereld vereist 'een
voortzetting van de internatio
nale hulpinspanningen.
Concentratie van de bilaterale
samenwerking op een aantal lan
den en sectoren, vergroot de ef
fectiviteit. In internationaal
overleg zet Nederland zich in
voor kwaliteitsverbetering van
de multilaterale'hulp, voor een
sterkere positie van ontwikke
lingslanden binnen het wereld
handelsstelsel en voor verdere
schuldverlichting van de armste
landen.
De Nederlandse economie is
sterk en veerkrachtig en zal dat
kunnen blijven wanneer wij erin
slagen de belasting van het mi
lieu verder terug te dringen. Pro
ductieprocessen en producten
moeten ecologisch verantwoord
zijn. De ervaring leert dat het
herstellen van milieuschade aan
zienlijk meer kost dan het voor
ons geen keüg. Vooral voor de in
tensieve veehouderi j betekent, dit
een enorme OpgaveEuropese re
gelgeving maakt het des te méér
noodzakelijk dat op korte ter
mijn een verantwoorde rpestafzet
wordt Verzekerd
De bevolking stelt steeds hogere
eisen aan de veiligheid van het
voedsel en 'aan de wjijze waarop
het wordt geproduceerd. Dat
schept verplichtingen voor allen
die bij productie en handel be
trokken zijn. Aanscherping van
normen en verbetering van dè
controles zijn beide nodig.
De ruimtelijke inrichting van
Nederland wordt sterk bepaald
door onze ligging. Van oudsher
komen hier goederenstromen sa
men en splitsen zich weer. Onze
economische en culturele open
heid en onze maatschappelijke
stabiliteit maken ons land aan
trekkelijk voor investeringen uit
het buitenland. Nederland als
ontmoetingsplaats heeft daar
door een eigen kleur en dyna
miek.
Dit heeft veel mobiliteit van
mensen en goederen tot gevolg,
die in goede banen moet worden
geleid. De Nederlandse overheid
besteedt dan ook veel aandacht
aan hoogwaardige infrastruc
tuur. Zij zal dat blijven doen. De
uitdaging is de mobiliteit te ver
enigen met nieuwe eisen van
duurzaamheid. Vooral in de ver
stedelijkte gebieden zal het aan-
dagend is te leren en te werken.
De snelle veranderingen in onze
maatschappij doen een groot be
roep op het aanpassingsvermo
gen van de burger. Veel mensen
zijn onzeker over hun toekomst,
hun veiligheid en werk, over hun
.mogelijkheden om ook op latere
leeftijd de nodige aandacht en
verzorging te krijgen. Het ver
sterken van de sociale infrastruc
tuur heef t hoge prioriteit. Door te
investeren in werk en bestaans
zekerheid, en in zorg en veilig
heid, schept de regering voor
waarden voor een actieve deelna
me van allen aan de samenleving.
De werkgelegenheid heeft zich de
laatste jaren bijzonder gunstig
ontwikkeld. Daaraan is door ve
len - overheid en sociale partners
- bijgedragen. Grote aandacht
blijft evenwel vereist voor men
sen die nog geen werk hebben.
Ook hun deelname aan het ar
beidsproces is wenselijk, zowel
om sociale als om economische
redenen. Arbeid - ook vrijwilli
gerswerk - is voor velen een be
langrijke voorwaarde voor maat
schappelijk functioneren. Vrou
wen en mannen zoeken naar een
betere balans tussen werk en pri-
vé-leven. Meer keuzevrijheid
vergroot de mogelijkheden tot
economische zelfstandigheid en
stelt mensen beter in staat de zorg
voor naasten op zich te nemen.
Het aantal zieken en arbeidson-
werkdrult worden terugge
bracht. Voor het bevorderen van
de gezondheid draagt ieder mens
ook zelf verantwoordelijkheid:
een gezonde leefwijze kan veel
moderne welvaartsziekten voor
komen.
De samenstelling van de Neder
landse bevolking verandert snel.
Het aandeel van etnische min
derheden groeit gestaag. Integra
tie van nieuwe groepen medebur
gers is nodig. Scholing en het te
rugdringen van de hoge werk
loosheid onder etnische minder
heden bevorderen de zelfstandig
heid. Gezamenlijk gevoelde en
gedragen waarden en normen
zijn een voorwaarde voor sociale
samenhang in onze maatschap
pij. Wij leven met elkaar als vrije
burgers, met rechten én plichten
en met respect voor eikaars op
vattingen.
Burgers én overheid dienen alert
te blijven op uitingen van racis
me en discriminatie. In sommige
wijken van onze grote steden sta
pelen problemen zich op: voortij
dig schoolverlaten, langdurige
werkloosheid, criminaliteit en
agressie, sociale uitsluiting. De
verbetering van het leefklimaat
in steden staat centraal bij het
bouwen aan een sterkere sociaal-
economische basis voor ons land.
Probleemwijken moeten de kans
krijgen uit te groeien tot gebie
den waarin de bewoners goed
komen van die schade. Vaak is dit
niet alleen een kwestie van geld,
maar ook van zorgvuldige en ver
antwoorde beslissingen. Onze in
zet van nu bepaalt de toekomst
van generaties na ons.
De ruimte in ons land is schaars.
Economische expansie brengt
een grotere behoefte met zich mee
aan ruimte voor bedrijventerrei
nen, woningbouw, infrastruc
tuur en recreatiegebieden. Een
welvarende samenleving stelt te
vens hoge eisen aan de kwaliteit
van de ruimtelijke ordening. Ste
den met fraaie monumenten, om
geven door cultuurlandschappen
en gebieden waarin de natuur de
kans krijgt zich te ontwikkelen,
worden als waardevol ervaren.
De wens tot het behouden van de
ze verscheidenheid dwingt ertoe
dat we onze steden compact in
richten - zowel om in te wonen als
in te werken - en dat het platte
land gevarieerd is, met open
ruimten en een rijke, toegankelij
ke natuur. Voor de vitaliteit van
het platteland zijn duurzame
vormen van bedrijvigheid nodig.
In de Vij fde Nota inzake de Ruim
telijke Ordening zullen richting
gevende keuzes worden uitge
werkt.
De agrarische sector staat voor
ingrijpende hervormingen. De
grenzen die het milieu stelt, laten
deel van het openbaar vervoer
verder toenemen. De aansluiting
van ons land op de grote interna
tionale en Europese verkeersnet-
werken moet verzekerd blijven.
De mainports Rotterdam en
Schiphol leggen zich toe op hoog
waardige kennis en innovatie om
zo hun distributietaken goed te
kunnen blijven vervullen.
In onze samenleving neemt het
belang van communicatie en van
elektronische uitwisseling van
informatie snel toe. Communica
tie-infrastructuur moet hoog
waardig, toegankelijk en be
trouwbaar zijn. Door nieuwe toe
passingen kan de overheid haar
dienstverlening verbeteren en
kan ons bedrijfsleven concurre
rend blijven.
Nieuwe technologieën brengen
grote sociale, economische en
culturele veranderingen met zich
mee. Mensen moeten goed leren
omgaan met computers. De rege
ring stelt het onderwijs in staat
hierin een sleutelrol te vervullen.
Het gaat vooral om investeren in
mensen. Onze samenleving kan
het zich niet veroorloven be
schikbaar talent onbenut te la
ten. Regering, onderwijsinstel
lingen, sociale partners en be
drijven zijn gezamenlijk verant
woordelijk voor het scheppen
van een klimaat waarin het uit
geschikten met een uitkering is
groot. Bijzondere inspanningen
zijn nodig om te voorkomen dat
mensen voortijdig het arbeids
proces verlaten en daarin niet
meer kunnen terugkeren. In een
vernieuwde, cliëntvriendelijke
uitvoeringsorganisatie voor de
sociale zekerheid en de arbeids
voorziening staat het belang van
preventie en reïntegratie voorop.
Het vaststellen van het recht op
een sociale uitkering blijft een
publieke verantwoordelijkheid.
Mensen hebben veel over voor
een goede gezondheid. Ook zij die
gehandicapt zijn of een chroni
sche ziekte hebben, streven naar
een zo hoog mogelijke kwaliteit
van him leven. De investeringen
in de zorg zijn erop gericht de
vooruitgang van wetenschap en
technologie aan patiënten ten
goede te laten komen.
Samenwerking tussen zorgin
stellingen, verzekeraars, be
roepsbeoefenaren, patiëntenor
ganisaties en overheid is noodza
kelijk voor verdere verbeteringen
in de gezondheidszorg. Geldmid
delen en goede regelgeving zijn
essentieel, maar niet toereikend.
Het is nodig gezamenlijk te blij
ven werken aan een doelmatige
en flexibele zorgverlening waar
in de patiënt centraal slaat. Al
leen zo kunnen wachtlijsten en
foto Cor Mulder/ANP
kunnen werken, wonen en leven.
Bescherming van vervolgden en
ontheemden blijft uitgangspunt
van het vreemdelingenbeleid.
Voorgesteld wordt de Vreemde
lingenwet te wijzigen, opdat eer
der uitsluitsel kan worden gege
ven over het recht om voorlopig
hier te mogen blijven. Spoedige
duidelijkheid is in het belang van
alle betrokkenen. Een kortere
tijd in de opvang en eerdere toe
gang tot de arbeidsmarkt zal de
positie verbeteren van hen die te
recht een beroep doen op be
scherming. Afgewezen asielzoe
kers kunnen geen aanspraak
meer maken op voorzieningen en
dienen het land te verlaten.
Voor een sociaal sterk land is vei
ligheid van wezenlijke betekenis.
Mensen moeten zich veilig kun
nen voelen. Naar de beleving van
te veel burgers is de veiligheid
nog onvoldoende. Dit stelt hoge
eisen aan de politie, waarvan
wordt gevraagd dat zij effectief
én integer, aanwezig én doortas
tend is. De regering heeft beslo
ten voor de uitoefening van poli
tietaken extra middelen beschik
baar te stellen.
De criminaliteit verandert met de
ontwikkelingen in onze samenle
ving. Ook daarom zijn nieuwe
methoden nodig bij de handha
ving van het recht en de openbare
orde. De overheid krijgt meer be
voegdheden voor de bestrijding
van fraude en witwassen, de op
sporing van strafbare feiten en de
aanpak van geweld op straat.
In het regeerakkoord is een be
drag - oplopend tot ruim negen
miljard gulden - vrijgemaakt
voor nieuw beleid ten behoeve
van arbeidsparticipatie, onder
wijs, zorg, armoedebestrijding,
veiligheid, infrastructuur en mi
lieu. In de begroting voor volgend
jaar worden deze prioriteiten na
der uitgewerkt en zijn bovendien
aanvullende middelen opgeno
men, vooral voor maatschappe
lijke zorg, jeugdbeleid en onder
wijs. Voor verlichting van lasten
komt een bedrag van ongeveer
één miljard gulden beschikbaar.
Om het arbeidsaanbod te stimu
leren en een verantwoorde loon
ontwikkeling te ondersteunen
wordt het arbeidskostenforfait
verder verhoogd. De werkgele
genheid wordt ook bevorderd
door een verlaging van het BTW-
tarief op arbeidsintensieve dien
sten. Het geheel van belasting- en
premiemaatregelen maakt een
evenwichtige inkomensontwik
keling mogelijk. Bijzondere aan
dacht krijgt de inkomenspositie
van vroeg-gehandicapten.
Het financieringstekort komt
volgend jaar naar verwachting
op een half procent van het BBR
Ook de schuldquote daalt sneller
dan eerder werd voorzien. Een
degelijk financieel-economisch
beleid blijft geboden.
Met de voorgestelde herziening
van ons belastingstelsel per 1 ja
nuari 2001 beoogt de regering de
economische structuur en de
werkgelegenheid te versterken
en beter rekening te houden met
de eisen die het milieu stelt. Zo
wordt het fiscaal stelsel toege
sneden op de 21e eeuw.
Goed openbaar bestuur inspi
reert tot actief burgerschap. Het
stimuleert de betrokkenheid bij
de publieke zaak. Wederkerig
heid en vertrouwen versterken
het fundament van een rechts
staat die ook in de volgende eeuw
weerbaar zal zijn
De grondslagen van onze demo
cratie vragen voortdurend om
onderhoud. De teruglopende op
komst bij verkiezingen baart zor
gen. Nieuwe mogelijkheden die
de techniek ons biedtworden on
derzocht, maar deze zullen de
persoonlijke inzet van mensen
nooit kunnen vervangen. De re
gering blijft streven naar de tot
standkoming van een wettelijk
geregeld correctief referendum.
Heldere wetgeving en wijze te
rughoudendheid bij regulering
zijn belangrijke voorwaarden
voor een goed functionerende
markt in een samenleving die
steeds kritischer en ingewikkel
der wordt. De kwaliteit van de
rechtsstaat stelt hoge eisen aan
de overheid en de rechterlijke
macht.
De snel veranderende maat
schappij vergt dat wij ons allen
voortdurend aanpassen aan
nieuwe eisen en omstandighe
den. De overheid moet algemene
regels stellen, de veiligheid ga
randeren en bescherming bieden
waar nodig. Zij moet zelf normen
en waarden hanteren en moet ook
anderen daarop kunnen aanspre
ken. D e overheid is van en voor de
samenleving en staat borg voor
de rechtsstaat.
De bereikbaarheid en aanspreek
baarheid van de overheid worden
met een één-loket-benadering
verbeterd. Zo kan de burger ook
beter de weg worden gewezen in
het woud van instanties en rege
lingen. Het gebruik van moge
lijkheden die de moderne infor
matie- en communicatietechno
logie ons biedt, dient dat doel.
De overheid moet duidelijk ma
ken wat zij doet, waarom en hoe.
Dit vereist goed samenspel en
vertrouwen tussen de politiek
verantwoordelijken en hun amb
telijk apparaat. Transparantie en
verantwoording zijn daarvoor
onmisbaar. In het functioneren
van de rijksdienst staan integri
teit en vertrouwen in verant
woordelijkheid centraal.
Ook binnen het verband van het
Koninkrijk verdient de kwaliteit
van het publiek domein bijzon
dere aandacht. De Nederlands-
Antilliaanse regering staat voor
de opgave het hoofd te bieden aan
ernstige financieel-economische
en maatschappelijke problemen.
Op Aruba zijn goede resultaten
geboekt met het op orde brengen
van de openbare financiën. Daar
ligt het accent nu op de verbete
ring van de kwaliteit van het
openbaar bestuur. In Konink-
rijksverband vindt overlegplaats
over voorstellen om de samen
werkingsrelatie te moderniseren
Leden van de Staten-Generaal,
Aan het einde van deze eeuw kan
een balans worden opgemaakt.
In Nederland is veel goeds tot
stand gebracht. Velen hebben
daaraan bijgedragen. In het besef
van onze kracht en met open oog
voor onze zwaktes geeft dat ver
trouwen voor de toekomst. Ook
in de nieuwe eeuw zal het nodig
zijn gezamenlijk te investeren in
de kwaliteit van onze samenle
ving en in internationale samen
werking. De regering blijft zich
onverminderd inspannen voor
een sterke economie en een vitale
samenleving. Zij wil dat doen sa
men met u, met de andere overhe
den en met alle burgers.
Van harte spreek ik de wens uit
dat u uw verantwoordelijke ta
ken met toewijding en grote inzet
zult vervullen, in het vertrouwen
dat velen met mij u wijsheid toe
wensen en om zegen voor u bid
den.
