School als een sociale competitie g?^S^feT10
Beste coureurs staan
niet altijd aan de top
Topsportacademie kijkt naar toekomst
Marrit Leenstra
grijpt tweede kans
als international
Johan Cruijff verricht aftrap voor eigen universiteit KNVB bezorgd OVer
Samenstelling teams in 2000
UTRECHT - De weg naar de top mag
voor een sporter niet te veel zijwegen
bevatten. Afleiding geeft achterstand.
Toch verdient een groot aantal atleten
nog maar net een belegde boterham met
de sport. Denken aan de toekomst moet,
studeren dus ook. Om die zijweg be
gaanbaar te maken, is de Randstad
Topsportacademie opgericht. Een op
leiding commerciële economie van de
hogeschool voor economische studies
in Rotterdam. Met colleges en tenta
mens in Utrecht.
Neem de Edese zwemmer Benno Kui
pers van de Barneveldse zwemclub
DWK. Hij begon in januari met vijftien
andere topsporters, onder anderen
schaatser Jelmer Beulenkamp, dam
mer Harm Wiersma en hockeyer Jaap
Derk Buma, aan een proefperiode. Hij
had toen het Europees kampioenschap
in Istanbul in het vooruitzicht en stort
zich nu in het pre-olympisch jaar. Naar
Sydney leidt de snelweg. Studie is het
eerste halfjaar belangrijk, daarna niet
meer dan een B-weg. Want Kuipers legt
dan weer een heel traject af met buiten
landse toernooien en hoogtestages.
„Het blijft zwaar,zegt de man die in Is
tanbul vijfde werd op de 100 meter
schoolslag. „Je moet nog steeds leren.
Maar je mag tentamens verschuiven en
uittreksels van lessen die je hebt gemist
worden opgestuurd. Dat krijg je bij een
reguliere hbo-opleiding nauwelijks
voor elkaar. Ik wil toch iets naast het
zwemmen blijven doen. Nu heb ik de
kans om wat minder te studeren als
daar echt geen tij d voor isIn de periode
voor het Europees kampioenschap heb
ik er bijvoorbeeld voor gekozen me al
leen op zwemmen te concentreren."
Het startschot voor deze topsportaca
demie, die wordt ondersteund door
sportkoepel NOCNSF, werd gistermid
dag gelost. Gelijktijdig met de opening
van de vergelijkbare Johan Cruijff Uni
versity. Kuipers heeft toch voor de
Utrechtse variant gekozen. „Simpel,
Utrecht is voor mij dichterbij."
De 28-jarige Eddie Dix, de honkballer
van het Rotterdamse Neptunus die zich
met de nationale ploeg heeft geplaatst
voor de Olympische Spelen door Euro
pees kampioen te worden, is op 1 sep
tember begonnen met zijn studie. „Ik
verheug me er nu al op met dertig top
sporters het diploma op te gaan halen.
Dat heeft wel iets weg van het ontvan
gen van een medaille op een groot toer
nooi."
Het verhaal is eigenlijk heel eenvoudig.
Is de sporter serieus met zijn studie be
zig, dan krijgt hij de kans om die naad
loos in zijn sport in te passen. Is het di
ploma binnen, dan gaat Randstad op
zoek naar een baan. Dix is een beetje
een vreemde eend in de bijt, want na
Sydney stopt hij met honkbal. Geen
probleem, ook dan mag hij op de top
sportacademie blijven. „Ik heb me
voorgenomen zo snel mogelijk klaar te
zijn. In principe duurt de opleiding vier
jaar, maar ik wil die in drie jaar afron
den. Ik ben nu croupier bij een casino in
Rotterdam, maar een halfjaar terug
kreeg ik de kriebels om toch weer te
gaan leren. Dit is voor mij een uitkomst.
De Johan Cruijff University? Daar heb
ik pas kort geleden van gehoord. Ik
dacht dat je daar kon leren voetballen
en daar heb ik niets mee." GPD
Nederlandse talenten hopen op plaatsje in Formule 1
als een doorslaggevend nadeel:
„Tegenwoordig zijn de Formu
le 1-bazen niet meer zo happig
op jonge wildebrassen. Je ziet
een tendens naar oudere rij
ders, die een auto ook heel
huids over de streep kunnen
brengen en niet zo vaak in de
grindbak staan."
Maar Coronel moet ook nog er
varing opdoen in de Formule 1
dat kost ook weer enkele jaren.
Zelfs al zou hij volgend seizoen
een zitje krijgen - en dat kan al
leen nog als testpiloot - dan nog
duurt het twee j aar voor een rij -
der voldoende ervaring heeft
om potten te breken. Coronel is
dan 29.
Het hoogtepunt uit de carrière van Jos Verstappen (rechts): zijn derde plaats in de Grote Prijs van Hongarije in 1994 achter winnaar Mi
chael Schumacher (midden) en Damon Hill (links). foto Jean-LoupGautreau/ANP
<i.in onze sportredactie
($STERDAM - „Sporters we
ien meer van de sport als welke
voorzitter dan ook. Want voor
zitters zitten altijd op de tribu
ne, En in bijna elke sportbond
komen ruzies voor, omdat ze el
kaar niet begrijpen. En zo moet
00k de clubsponsoring goed ge-
legcld worden, want daar heeft
ook niet iedereen verstand van
Veem een paar understate
ments van Johan Cruijff en
iedereen zal begrijpen hoe
broodnodig de Johan Cruijff
University is.
Inapril had Cruijff het al aange
kondigd, gisteren was het zover.
Aan de Hogeschool van Amster
dam (HvA) mocht de nummer
veertien gisteren de officiële af
trap verrichten. Op de hbo-op-
leiding, die vanwege de interna
tionale allure tot university is
omgedoopt, beginnen de eerste
37 topsporters hun opleiding
commerciële economie. Na vier
jaar zijn ze ldaargestoomd voor
een beleidsfunctie in de sport
wereld.
De opleiding is bestemd voor
sporters die actief zijn in de
hoofdklasse van hun sportbond.
Omdat de opleiding slechts
twee dagen per week omvat, is
hel mogelijk die te combineren
met hun sportieve carrière. Vol
gens Ron Bormans, lid van het
college van bestuur van de HvA,
wordt maximaal rekening ge
houden met de trainingspro
gramma's van de studenten. Zo
kan het lesprogramma bijvoor
beeld ook doorgaan tijdens
wedstrijden in het buitenland.
Competitie
Vorig jaar ging de eerste Johan
Cruijff University van start in
Barcelona. Vanaf oktober zijn
dat er in totaal tien. Naast die in
Amsterdam en Barcelona ko
men er nog acht bij in Spanje,
zoals in Madrid, Sevilla en Pal-
ma de Mallorca. En denk maar
niet dat er gespijbeld is op de
opleiding in Barcelona, weet
Cruijff uit ervaring. „Waar een
gewone school 15 tot 20 procent
absentie heeft, was dat hier
maar hooguit vijf procent. De
drijfveer van die sporters is zo
verschrikkelijk mooi. Ze erva
ren die school als een competi-
ae. Niemand is er afgevallen. Ja,
je hebt nu eenmaal de beste en
door Andre Hoogeboom
ALKMAAR - De Nederlandse
autosport is springlevend. Het
circuit van Zandvoort groeit en
bloeit en de race-talenten sta
pelen zich op. Tom Coronel
viert furore in Japan, Christij-
an Albers in Duitsland en ook
Jos Verstappen is nog in beeld.
Maar voor volgend jaar zijn al
le plaatsen in het Mekka van de
autosport, de Formule 1, al ver
geven en er zitten geen Neder
landers bij. Zijn ze wel zo goed,
of zien de grote teambazen de
dappere coureurs uit de Lage
Landen niet staan?
Wat onderscheidt het talent
van de hype? Dat is in de meeste
sporten snel duidelijk. De een
dagsvliegen vallen genadeloos
door de mand. Maar in de auto
sport ligt dat anders. De grilli
ge speling van het lot bepaalt in
veel gevallen de toekomst van
een coureur. Williams-coureur
Alex Zanardi zei het al eerder:
„Michael Schumacher is echt
niet de beste coureur ter we
reld, zoals Mare Gené niet de
slechtste is." De auto, de finan
ciële middelen van het team, de
contacten van de coureurs, hun
uitstraling. Het zijn facetten
die in de hedendaagse auto
sport niet onderschat mogen
worden.
Rob Niessink, manager van de
enige Nederlandse Formule 3-
stal Van Amersfoort Racing,
zag de Nederlandse talenten
komen: Jos Verstappen, Tom
Coronel en Christijan Albers.
Ze kwamen alle drie uit voor
zijn team. „Hard rij den kunnen
ze allemaal, maar dat is niet al
leen bepalend voor de toe
komst. Er zijn andere factoren
die een rol spelen. Ik denk zelfs
dat de verhouding fifty-fifty is,
dat andere karaktereigen
schappen net zo belangrijk zijn
als het goed kunnen sturen en
gas geven."
Praatjes
Uiteindelijk, zegt Niessink, is
hard rijden eigenlijk helemaal
niet zo moeilijk. „Bij elke
Grand Prix zitten er 20.000
coureurs voor de televisie, die
allemaal denken dat ze het ook
kunnen. Maar er rijden er
slechts 22. Zij hebben iets
extra's bovenop hun rij kwali
teiten. Coureurs moeten zich
kunnen verkopen, maar die
praatjes dan ook waarmaken.
Dat is het moeilijkste. Er gaat
belachelijk veel geld om in de
autosport en als puntje bij
paaltje komt, ligt dat hele bud
get, van misschien wel 300 mil
joen gulden, op de schouders
van die ene man, in die ene au
to. En er kijken miljoenen men
sen naar, die allemaal hopen
dat je een foutje maakt. En als
slechtere leerlingen, daar is
niks-an te doen. Maar hier is ook
een sociale competitie. De witte
schapen trekken de zwarte
schapen vooruit."
Simpel
Het aangepaste studieprogram
ma kost de HvA twee ton extra
per jaar. Daarvoor wordt nog
gezocht naar sponsors. Cruijff:
„In Spanje werken we met vier
grote sponsors die aan de spor
ters worden verbonden. Als die
bedrijven slim zijn, pikken ze
die mensen er meteen voor zich
zelf uit. Zo simpel is het, zo sim
pel moet het ook zijn."
Simpel houdt Cruijff het ook in
de bemoeienis met de JC Uni
versity. „Het is een beetje door
drijven om zo'n opleiding te
beginnen. Maar waar je niet
doorheen kan, moet je er om
heen." Heeft bondscoach Frank
Rijkaard misschien ook nog iets
aan deze opleiding, wil een ver
tegenwoordiger van de massaal
uitgerukte media weten.
Cruijff: „Hij moet wel kunnen
tellen, dat-ie er elf opstelt."
GPD
Johan Cruijff tekent de presen
tielijst tijdens de opening van de
Cruijff University in Amster
dam. foto Rob Keeris/GPD
door Martijn van Beeten
je uit de auto stapt moet je er
weer staan, weer iedereen te
woord staan, van enorm rijke
sponsors tot filmsterren. Ook
als je bent uitgevallen."
Niessink acht Jos Verstappen
nog steeds kandidaat voor een
plaats in de Formule 1. „Als ik
teambaas was, zou ik niet aar
zelen. Jos heeft alles: ervaring,
snelheid, uitstraling. Het zou
me niets verbazen als hij toch
nog ergens opduikt. Hij is al va
ker afgeschreven en kwam dan
toch weer bovendrijven. Al
leen, als hij in 2000 nog geen
zitje heeft, tja, dan ben ik bang
het wel heel moeilijk gaat wor
den."
Groot hart
Tom Coronel is het exponent
van de selfmade coureur. De
man heeft een groot hart, een
mooie carrière, van Formule
Ford naar potentieel Japans
kampioen Formule Nippon.
Die klasse is beroemd als oplei
dingsinstituut voor Formule 1-
rijders. Heinz Harald Frentzen
en Jacques Villeneuve, Eddie
Irvine, Mika Salo, Ralf Schu
macher: allemaal kwamen ze
via de Japanse F3000-klasse in
de Formule 1 terecht. Alleen de
jonge Schumacher wist overi
gens het klassement te winnen.
Ook daarom heeft Niessink be
wondering voor Coronel. „Die
jongen heeft het echt allemaal
alleen gedaan, kocht zelfs z'n
eigen schoenveters bij wijze
van spreken. Hij heeft alles op
gegeven om te werken aan zijn
droom, heeft karakter getoond,
doorzettingsvermogen. Hij zit
al vier jaar in Japan. Boven
dien blijft hij altijd zichzelfhij
kan heel goed met mensen om
gaan, past zich prima aan in
moeilijke omstandigheden.
Coronel is absoluut top."
De Japanse journalisten dra
gen de Nederlander op handen
omdat hij innemend is en tijd
vrij maakt - ook bij tegenslag -
voor fans en journalisten. Maar
bovendien ook omdat hij goed
presteert en races wint. Coro
nel heeft echter een groot na
deel; zijn lange weg heeft kost
bare jaren gekost. Hij is nu 27
en het stadium van talent al
voorbij. Niessink ziet dat niet
Opstap
Dan Christijan Albers. Ook hij
reed bij Van Amersfoort, maar
verhuisde aan het begin van
het seizoen naar team van Bert
ram Schöfer Racing. De twin
tigjarige Albers kan het Duits
kampioenschap Formule 3
winnen, net als Jos Verstappen
in 1993. Het lijkt een goede op
stap naar een mooie loopbaan,
maar een garantie is het niet.
Niessink: „Chris is een he'el
goede coureur, maar moet op
andere terreinen nog heel veel
leren. Dat is niet erg, want hij is
nog jong." Albers krijgt een test
in de Formule 3000, het peper
dure voorportaal van de For
mule 1. Hij mag het proberen
bij Red Buil, dat is verbonden
aan Formule 1-stal Sauber Pe-
tronas, dat op zijn beurt weer
samenwerkt met Ferrari. „Op
nieuw een heel moeilijke weg,
al is het wel zo ongeveer de eni
ge weg. Ik zie het aan Bas Lein-
ders, vorig jaar de teamgenoot
van Albers bij ons. Die Formule
3000 is kei- en keihard. De re
glementen zijn zo strak dat het
een loopbaan kan beïnvloeden.
Je kunt door een kleinigheid zo
maar de kwalificatie missen en
dan sta je tijdens de race langs
de kant. De Europese Formule
3000 heeft veel handicaps en je
moet van ijzer zijn om je te on
derscheiden."
Succesvolle Formule 1-cou
reurs, weet Niessink, zijn anno
1999 het eindproduct van een
lange weg. Michael Schuma
cher is daarvan het grote voor
beeld. „Hij werd als kartrijder
opgepikt door manager Willy
Weber, die vervolgens een ren
stal speciaal voor hem opricht
te. Hij kreeg een zware oplei
ding, volgde PR-cursussen en
heeft van nature een grote in
telligentie. Schumacher is een
prof in alle facetten. Bovendien
krijgen Duitse rijders veel
steun van de machtige autoin
dustrie en is er een groot maat
schappelijk draagvlak voor de
autosport. Dat ontbreekt in
Nederland, al keert het tij wel
ten goede." GPD
doorWietse Dijkstra
ROTTERDAM - De eerste
slachtoffers van geweld in en om
de voetbalvelden hebben zich al
weer in het ziekenhuis gemeld,
de politie was al meerdere ma
len ter plekke en de tuchtcom-
missies van de KNVB komen
reeds om in het werk. Kortom,
het voetbalseizoen bij de ama
teurs is begonnen.
Tragisch dieptepunt in de ge
welddadigheden op de voetbal
velden vormde afgelopen
zaterdag een incident bij de
wedstrijd Activitas Bl-SMV
Hillegersberg BI in Rotterdam,
waar een zeventigjarige opa van
een van de spelertjes bijna werd
doodgeschopt. Even treurig is
echter de constatering dat de
start van het voetbalseizoen
niet veel anders is verlopen dan
vorig jaar.
De start belooft dus weinig
goeds. In hetzelfde weekend
waarin bij Activitas bijna een
dode valt, wordt een speler van
Excelsior'20 het ziekenhuis in
geschopt. Een week eerder
wordt een leider van een El-elf-
tal gemolesteerd en weer een
week daarvoor ontaardt een be
kerwedstrijdje tussen twee Al-
teams in een massale vechtpar
tij. En dan zijn de senioren voor
het gemak maar even buiten be
schouwing gelaten.
Volgens Jan Koster van de afde
ling tuchtzaken van het KNVB-
district West IV (de regio Rotter
dam), gaat het vooral bij de
jeugd steeds vaker mis. „Daar
neemt het geweld hand over
hand toe. Vooral bij wedstrijden
tussen selectie-elftallen, de Al,
BI, Cl. Vorig jaar hadden we
zelfs een wedstrijd bij de Fjes
die uit de hand liep. Spelertjes
van zo'n jonge leeftijd staan
daar natuurlijk buiten. Daar
zijn het vaak de ouders langs de
lijn die dat veroorzaken."
„Detuchtcommissie is er niet op
gebouwd alles mondeling te be
handelen. Moet ik hier dan elke
avond tegenover van die ventjes
gaan zitten? De maatschappij
ontspoort. Er wordt weinig van
elkaar getolereerd. De jeugd
van 14 tot 20 jaar heeft zeker
niets beters te doen."
Jacques van der Kroon, de dis-
trictsmanager van West HI en IV
(de provincie Zuid-Holland)
vindt dat de KNVB zich niet
door Cilya van der Kooy
AMSTERDAM - Drie jaar gele
den dacht Marrit Leenstra
voorgoed afscheid te hebben ge
nomen van het nationale team.
De volleybalster voelde niet
langer het vertrouwen van toen
malig bondscoach Bert Goed
koop. Van zijn opvolger Pierre
Mathieu kreeg ze toch nog een
tweede kans. De passer/loper
pakte de mogelijkheid met bei
de handen aan en groeide in kor
te tij duit tot een van de steunpi
laren van Oranje. „Het geeft een
goed gevoel om weer terug te
zijn", aldus Leenstra.
Volgende week maakt Leenstra
bij het EK in Italië haar rentree
bij een internationaal titeltoer-
nooi. „Het begint bij iedereen
nu wel te kriebelen"blikt Leen
stra vooruit. „Ook bij mij neemt
de spanning toe. Ik kijk er naar
uit om bij een belangrijke wed
strijd echt iets voor het team te
kunnen betekenen. Het zal niet
makkelijk worden, maar we
moeten gaan voor een plaats bij
de laatste vier."
De bijna 26-jarige Leenstra is
blij met haar terugkeer. Het
kostte de Oost-Groningse veel
moeite haar interlandcarrière
toentertijd te beëindigen. Leen
stra, die ook twee jaar lid was
van Jong Oranje, had een plaats
in de nationale ploeg altijd na
gestreefd. Van 1992 tot 1996
maakte ze alle grote titeltoer-
nooien mee. Ze behaalde met
het team goud tijdens het EK in
1995 in Arnhem en ging in Bar
celona en Atlanta twee keer
naar de Olympische Spelen.
Hoewel ze in die periode 162 in
terlands speelde, wist ze nooit
een basisplaats te veroveren.
„Op een gegeven moment werd
dat frustrerend. Ik had er in die
jaren veel tijd en energie inge
stopt, Ik had mijn studie politi
cologie onderbroken. Ook in de
winter trainde ik hard door met
Oranje, maar ik had het gevoel
dat ik er niet veel wijzer van
werd. Ik vond het heel moeilijk,
maar ik heb toch besloten voor
mezelf te kiezen. Ik wilde spelen
bij een club om te groeien."
Genadeloos
Leenstra noemt deze beslissing
achteraf de beste die ze ooit
heeft genomen. Via haar mana
ger kwam ze in Italië terecht.
Twee jaar bij Vini Monteschiavo
Jesi en een seizoen Figurella Fi-
renze in de tweede Italiaanse di
visie hebben haar sterk ge-
moet verschuilen achter de stel
ling dat het om een maatschap
pelijk probleem gaat. „Het is
een beetje goedkoop om het
daarmee af te doen. De KNVB
zal toch moeten proberen een
omslag te bewerkstelligen."
De bond kan dat niet alleen,
weet Van der Kroon. De verant
woordelijkheid voor het gedrag
van spelers en publiek ligt in
eerste instantie bij de club.
Maar als die daar niet mee kan
omgaan, helpt de bond graag
een handje. „Als verenigingen
geen maatregelen nemen tegen
mensen die zich misdragen, roe
pen wij ze tot de orde. Daar zijn
we tegenwoordig heel alert op.
Ik denk dat de middelen die we
hebben adequaat zijn. Wij kun
nen tenslotte zeggen: er wordt
niet gevoetbald. We kunnen elf
tallen, zelfs complete verenigin
gen uit de competitie halen.
Spelers kunnen we voor maxi
maal vijf jaar schorsen. De
zwaarste straf is royeren."
Dat laatste vonnis is voor zover
Van der Kroon weet één keer ge
veld. Vorig jaar werd een voet
baller van een Rotterdamse club
betrapt toen hij onder een ande
re naam speelde terwijl hij voor
vijf jaar geschorst was. Hij kan
het voortaan vergeten.
Legitimatie
Herinvoering van spelerskaar-
ten als legitimatiebewijs kan
helpen. Van der Kroon: „Ik ben
een voorstander van spelers-
kaarten, maar de clubs niet.
Men wil van alles, maar als
puntje bij paaltje komt, haken
ze af. De discussie over legiti
matie is nog steeds volop gaan
de en wordt steeds actueler.
Probleem is ook dat die hele
operatie zo'n drie miljoen gul
den kost. Misschien zouden we
het alleen in de grote steden
moeten invoeren, want ik denk
dat het aantal geweldplegingen
daar het hoogst is."
Met het actieve bondsbeleid is
overigens wel succes geboekt.
Het aantal molestaties van
scheidsrechters is gedaald. Van
der Kroon: „Wij zijn begonnen
met een molestatie-commissie.
Die zijn er nu in heel Nederland.
Clubs waar het misging, hebben
we meteen tot de orde geroepen.
We zijn trots op de resultaten, al
moet je maar afwachten of de
daling doorzet." GPD
Marrit Leenstra
maakt. „Ik ben blij dat ik deze
keuze heb gemaakt. Op alle ge
bieden heb ik mezelf kunnen
ontwikkelen. Vooral het eerste
jaar in de A2 was hard. Je bent
professioneel met je sport bezig.
Als je niet goed speelt, wordt er
genadeloos met je afgerekend."
Juist om haar ervaring haalde
Pierre Mathieu Leenstra terug
bij het Nederlands team. De
bondscoach had na het afhaken
van Erna Brinkman en Henriët-
te Weersing behoefte aan gerou
tineerde speelsters en benader
de haar al Voor het WK vorig
jaar in Japan. Een terugkeer
ketste toen af omdat haar club
haar alleen voor de wereldtitel
strijd wilde afstaan. Voor de
voorbereiding was ze niet
beschikbaar. Na deze eerste
contacten met Mathieu had
Leenstra al gerekend op een uit
nodiging voor het huidige sei
zoen.
„Ik denk dat ik dat op dit mo
ment verdien. Ik heb er wel even
goed over na moeten denken.
Maar het belangrijkste voor mij
was de uitdaging om met een
nieuwe ploeg en nieuwe mensen
aan de slag te gaan. Dat geeft
mij energie. Bovendien had ik er
na een goed seizoen in Italië zin
in om voor het nationale team te
spelen."
De Olympische Spelen in Syd
ney gelden als richtpunt voor
Leenstra. Tot en met 2000 wil ze
zich in ieder geval beschikbaar
'stellen voor Oranje. „Ik hoop
dat we de Spelen kunnen halen.
Daarna bekijk ik het per jaar. Ik
ga er vanuit tot mijn dertigste
professioneel met mij n sport be
zig te zijn. Ik heb nog wel even
en wil nu vooral genieten van
mijn terugkeer." ANP
- McLaren: Mika Hakkinen (Fin), David Coulthard (GB).
- Ferrari: Michael Schumacher (Dui), Rubens Barrichello (Bra).
- Williams: Alessandro Zanardi (Ita), Ralf Schumacher (Dui)
- Jordan: Heinz Harald Frentzen (Dui), Jarno Trulli (Ita).
- Benetton: Giancarlo Fisichella (Ita), Alexander Wurz (Oos).
- Sauber: Pedro Diniz (Bra), Mika Salo (Fin).
- Jaguar: Eddie Irvine (GB), Johnny Herbert (GB).
- Prost: Jean Alesi (Fra), Nick Heidfeld (Dui).
- Minardi: Mare Gené, Luca Badoer (Ita), Pedro de la Rosa.
- BAR: Jacques Villeneuve (Can), Ricardo Zonta (Bra). GPD
