Geen zicht op deal met crimineel
PZC
PZC feiten en meningen woensdag 15 september 1999 2
Boek verpulvert laatste restje
van heldenbeeld Yaclav Ha vel
Nog meer van 't zelfde in de natuur
Nieuwe bezem
Tsjetsjeense leider
rebellen speelt de
vermoorde onschuld
Hoogleraar signaleert gaten in wet die omgang met informanten regelt
15 september 1949
door Kees Bos
en Jaap Folkerts
De natuurkwaliteit in Ne
derland gaat nog steeds
achteruit. De trend blijft dat
algemene diersoorten algeme
ner worden en zeldzame soor
ten zeldzamer. Dat blijkt uit de
gisteren gepresenteerde Na
tuurbalans, een onderzoek van
het Rijksinstituut voor Volks
gezondheid en Milieu (RIVM)
en de Dienst landbouwkundig
Onderzoek.
De opstellers noemen de afna
me van kwetsbare, open land
schappen zorgwekkend. Toe
komstige verstedelijking
bedreigt deze gebieden. Direc
teur N. van Egmond van het
RIVM verwacht ook dat de
mestplannen van minister
Brinkhorst de aankoop van
grond voor natuur bemoeilij
ken.
Boeren hebben straks meer
grond nodig om mest te ver
spreiden. Op natuurgebieden
kunnen ze niet terecht. De
grond zal volgens Van Egmond
alleen maar duurder worden.
Er zijn echter ook positieve sig
nalen. Verschillende maatre
gelen werpen vruchten afZo is
het 'soortbeschermingsplan le
pelaar' met succes uitgevoerd.
Het aantal broedparen lepe
laars is sinds 1994 verdubbeld.
Verder doet de bonte specht het
goed dankzij veel dood hout in
natuurlijk beheerde bossen.
Probleem voor veel flora en
fauna is dat natuurgebieden
niet aaneengesloten zijn. In
Hiervoor is enkele jaren gele
den de Ecologische Hoofd
structuur (EHS) opgesteld.
Met het huidige tempo duurt
het volgens de Natuurbalans
echter tot 2030 voordat alle
grond is overgedragen. Volgens
een globale berekening komt
de overheid circa 1,5 miljard
gulden te kort om de resterende
gronden te kopen.
Natte as
Als de Ecologische Hoofd
structuur slaagt, stijgt het aan
tal natuurgebieden dat groter
is dan duizend hectare van 71
naar 92. Dan loopt bijvoor
beeld een 'natte as' door Ne
derland, van het Lauwersmeer
tot de Zeeuwse Delta. Ook is er
meer samenhang tussen de na
tuurgebieden, waardoor flora
en fauna zich beter kunnen
ontplooien.
Stichting Natuur en Milieu en
Natuurmonumenten vinden
dat het ministerie van Land
bouw actiever grond moet aan
kopen.
Desnoods moet grond worden
onteigend voor natuurdoelen.
Ook moet meer worden gedaan
aan natte natuur, zoals eb- en
vloedgebieden in de Biesbosch.
Ook Staatsbosbeheer maakt
zich zorgen over de inhoud van
de Natuurbalans. De grootste
Nederlandse natuurbeheerder
loopt steeds vaker tegen de
grenzen aan van verdroging,
versnippering, verzuring en
vermesting.
Staatsbosbeheer wil meer
voorrang voor de Ecologische
Hoofdstructuur. ANP
Het laten grazen van Heckrunderen in het gebied van de Oostvaardersplassen past in het streven van Staatsbosbeheer om minder alge
mene diersoorten een kans te geven in Nederland. foto G PD
kleine gebieden blijft het aan- aankoop van nieuwe gebieden
tal soorten klein. Dat blijft schiet namelijk niet op. De
waarschijnlijk nog even zo. De grond is steeds duurder gewor
den en verplaatsing van bedrij- Doel is om voor 2018 de Neder-
ven uit natuurgebieden ver- landse natuurgebieden met
loopt traag. 250.000 hectare uit te breiden.
door Sander Kuypers
Het wetsvoorstel over toezeggingen
aan criminelen bevat te veel leem
ten om deals met criminelen goed te
kimnen controleren. Afgezien van be
loningen in geld zijn andere tegenpres
taties voor criminele informanten die
geen getuigen-verklaringen voor de
rechter afleggen, niet geregeld. Over
schikkingen met zware criminelen die
politie en justitie tippen, wordt al hele
maal niets gezegd.
Dit concludeert Y. Buruma, in reactie
op het zogenoemde wetsvoorstel 'toe
zeggingen aan getuigen'. De praktijk is
volgens hem nu. dat andere afspraken
dan die over geld worden doodgezwe
gen omdat ze ontoelaatbaar worden
geacht.
,,De wetgever zal preciezer moeten
aangeven met wie en wanneer afspra
ken mogen worden gemaakt", vindt de
hoogleraar strafrecht. Buruma advi
seerde onlangs de commissie-Kals-
beek, de tijdelijke commissie die de op
sporingsmethoden heeft geëvalueerd.
„In het voorstel staat niets over toezeg
gingen over het opleggen en uitvoeren
van gevangenisstraffen, het verande
ren (verzwakken) van een aanklacht en
over de verblijfstatus van de tipgever",
vertelt Buruma. „Nu wordt er alleen
van uitgegaan dat een toezegging die
het volledig uitsluiten van strafvervol
ging in het vooruitzicht stelt, wel ver
boden zal zijn."
Het moet volgens de hoogleraar duide
lijk worden welke toezeggingen aan in
formanten kunnen worden gedaan.
Deze criminelen tippen de politie bij
voorbeeld over transporten drugs of
over de gangen van een criminele orga
nisatie.
Runners
Gebrek aan regels hiervoor leidt nu tot
ongewenste handelingen van de men
sen die de informanten begeleiden, de
zogenoemde runners. Buruma: „In
praktijk komt het voor dat runners be
wust niet willen weten van criminele
gedragingen van hun informant. Ze
zijn bang dat ze deze persoon dan moe
ten aanmerken als infiltrant."
Het verschil is dat een informant geen
strafbare feiten mag plegen en een in
filtrant wel. De runners vrezen dat als
ze een infiltrant hebben gebruikt en dat
niet tijdig aan de centrale toetsings
commissie hebben voorgelegd, de be
treffende strafzaak stuk gaat.
Buruma: „Ook zal de rechter het ge
bruik van een infiltrant veel strenger
controleren, omdat hij criminele han
delingen doet."
De begeleiders van informanten probe
ren volgens hem dit risico zo veel moge
lijk te mijden. Dan kunnen ze met de
hand op het hart verklaren dat ze niets
wisten van de criminele achtergrond
van hun bron. Het toelaten van afspra
ken met criminelen levert een probleem
op dat de wetgever volgens Buruma on
der ogen moet zien. Het maken van af
spraken brengt het gevaar met zich mee
dat criminele getuigen een beroep gaan
doen op een beloning in ruil voor een
verklaring. Men wil voor elite verkla
ring een tegenprestatie, voorziet de
hoogleraar strafrecht.
Buruma: „Dit levert vervolgens het ge
vaar op dat opsporingsambtenaren en
justitie gebonden raken aan de onder
wereld. Om dit te voorkomen moeten
toezeggingen aan getuigen wettelijk
echt heel precies worden geregeld."
ANP
Minister Zalm en staatssecretaris Vermeend ge.
ven de Kamer met hun voorstel voor de belas,
tingherziening een niet te missen kans op een
sterk vereenvoudigd en veel beter te begrijpen fiscaal
stelsel. Met het verschuiven van de heffing op arbeid
naar die op gebruiksgoederen slaan de bewindslieden
twee vliegen in één klap. De lagere loonbelasting kan^
arbeidsmarkt aanjagen. De hogere belasting op ge.
bruiksgoederen - via BTW en ecotaxen - kan milieube.
lastende consumptie terugdringen.
Zalm en Vermeend schrappen veel aftrekposten enheb
ben een eenduidige oplossing voor de belasting o;
spaar- en beleggingsresultaten. Alleen al deze verniet,
wing van het belastingnet maakt de uitvoering van tb
plannen de moeite waard.
De discussie over de belastingherziening dreigt zicj
meteen toe te spitsen op de koopkrachteffecten. Vrijwd
niemand hoeft in te leveren, maar verschillende reken
meesters ontdekten al onevenwichtigheden. De mid.
deninkomens profiteren relatief weinig, alleenstaan
den en tweeverdieners springen er goed uit en vooi
topverdieners en vermogenden ligt winst voor hetgnj.
pen. De Kamer zal ongetwijfeld trachten pijn en prc>
wat beter te verdelen. Toch zou het jammer zijn alsdj
koopkrachtdiscussie de invoering zou vertragen of di
aard van de herziening zou raken. Na jaren sleutelen®
schaven ligt er nu eindelijk een bezem voor grok
schoonmaak in de belastingwereld. Daaruit moet®
niet te veel haren worden getrokken.
De Kamer zal de herziening wel nauwkeurig modes
toetsen aan de uitgangspunten van behoorlijk bestuui
Zeker bij een ingrijpende verandering als nu word
voorzien, zal de overheid zich moeten afvragen in hoe-
verre de nieuwe regels de financiële planning van bur-
gers in de war gooien. Niet om de mensen te belonen Ai
voor hun financiële toekomst gokten op mazen in dj
wet of op eindeloze belastingontwijking. Maar welo:
degenen te beschermen die voor hun pensioenopboui
of voor het vullen van een spaarpotje rekenden op lang-
durige handhaving van het huidige regime. Voor diegt-
vallen zal er een zeer soepele migratieregeling moets
komen. De bewijslast voor een pensioengat die Zalme
Vermeend willen opleggen, lijkt onhandig, de over
gangsregeling van twee tot drie jaar voor lijfrentes®
kapitaalverzekeringen aan de korte kant.
Ook na de belastingherziening zullen er mazen worde
ontdekt, gebruikt en gerepareerd. Tarieven en heffing
kortingen zullen worden aangepast. Wie verwacht, ds
een nieuwe wet alleen genoeg is om algemene en grooi
schalige belastingontwijking voor eens en altijd dend
om te draaien, is naïef. Wie denkt, dat met de belastic
gen nooit meer inkomenspolitiek zal worden bedrevei
zal worden teleurgesteld. Maar vergeleken met de hu!
dige belastingbrij zijn de heldere en harde regels va
Zalm en Vermeend een verademing.
door Erik van Schaik
De Tsjetsjeense krijgsheer
Sjamil Basajev ontkent
verantwoordelijk te zijn voor de
bomaanslagen die twee keer
binnen een week een soort Bijl
merramp in Moskou hebben
veroorzaakt. Twee flats werden
tot een berg puin teruggebracht,
met alles en iedereen die er die
nacht in verbleef.
Basajevs ontkenning lijkt een
wreed spel. Begin vorige week
immers kondigde de 34-jarige
rebellenleider wraakacties aan
'op dezelfde manier' als Russi
sche bombardementen op Tsje
tsjeense dorpjes aan de grens
met Dagestan. Daarbij vielen
tientallen burgerslachtoffers.
Volgens Basajev is het niet 'de
stijl' van zijn manschappen om
burgers te doden. Dat klinkt hy
pocriet uit de mond van de man
die in 1995 verantwoordelijk
was voor het bloedbad van
Boedjonnovsk. Uit wraak voor -
toen ook - een Russische aanval
waarbij elf van zijn familiele
den omkwamen, gijzelde hij met
zijn manschappen een zieken
huis met 1500 patiënten en per
soneelsleden in de eerste de bes
te Zuid-Russische stad over de
grens.
Bij de bevrijdingsactie door het
Russische leger kwamen meer
dan honderd mensen om het le
ven.
Basajev ontkwam met enkele
gijzelaars naar Tsjetsjenië en
nam zelfs een koelwagen mee
om zijn omgekomen kameraden
in te vervoeren. Sindsdien is hij
de meest gezochte misdadiger
van Rusland.
Platgegooid
De bebaarde rebellenleider
haalt er zijn schouders over op.
„Ik beschouw de Russische lei
ders ook als terroristen", zei hij
na de Tsjetsjeense oorlog. „Zij
hebben mijn hele land platge
gooid en zich schuldig gemaakt
aan volkerenmoord. We zitten
er nog steeds over na te denken
of we hen amnestie moeten ver
lenen."
In Tsjetsjenië was zijn reputatie
als volksheld onmiddellijk ge
vestigd. Niet toevallig draagt
hij de naam van de negentiende-
eeuwse Dagestaanse vrijheids
strijder Imam Sjamil en om het
hoofd de islamitisch-groene
doodsband van de jihad, de hei
lige oorlog. Zijn geboortedorp
Vedeno paalt aan het fort waar
Imam Sjamil zich in 1859 na ja
renlange strijd overgaf aan de
gouverneur van de tsaar
Beïnvloed door de legende van
Sjamil startte de jonge Basajev
zijn carrière als krijgsheer op de
Kaukasus begin jaren negentig.
Hij had kort tevoren militaire
ervaring opgedaan tijdens zijn
diensttijd in het Sovjet-leger.
Als commandant van een een
heid ongeregelde Tsj etsj eens
franc-tireurs vocht hij mee met
Azeri tegen de Armeniërs om de
enclave Nagorno-Karabach en
met Abchazische rebellen tegen
het Georgische leger. Hij reisde
zelfs naar Afghanistan en Pa
kistan voor guerrillatraining
met de mujahedin.
Bataljon
Toen de Russen hun oorlog be
gonnen tegen de Tsj etsj enen die
in 1991 de onafhankelijkheid
hadden uitgeroepen, zette Ba
sajev zijn inmiddels beruchte
Abchazische Batalj on tegen hén
in. Na zijn 'succes' in Boedjon
novsk leidde hij Operatie Nul-
Optie, een guerrilla op drie
fronten. Met een paar duizend
strijders wist hij de Russen in de
hoofdstad Grozny op de knieën
te krijgen en tot het vredesak
koord van augustus 1996 te
dwingen.
Zijn topnotering als volksvij
and nummer één weerhield een
hoge Russische delegatie er niet
van om in januari 1998 naar
Grozny te komen voor bespre
kingen met hem en de Tsje
tsjeense president Asian Ma-
schadov over een modus vivendi
met de kersverse onafhankelij
ke republiek. Het nieuwe Itsjke-
rië, zoals de Tsjetsjenen hun
bergstaatje noemen, had het
jaar tevoren presidentsverkie
zingen gehouden en Basajev
was na de gematigde veldheer
Maschadov als goede tweede uit
debus gekomen.
Na een mislukte 'cohabitatie'
als premier met Maschadov,
keerde Basajev zich van zijn
president annex rivaal af en zet
te zijn activiteiten als voor
naamste veldheer in de regio
voort.
Samen met de onbekende Jor-
daniër Khattab en met financië
le steun van de Saudische sekte
der wahhabieten pakte hij de
heilige oorlog tegen de Russen
op, ditmaal in de aangrenzende
deelrepubliek Dagestan. Zoals
het bloedbad van Boedjonnovsk
heeftbewezen, is de nieuwe Sja
mil tot alles in staat. GPD
zie ook pagina 5
doorOndrej Hejma
Tien jaar geleden beleefden
de Tsjechen hun Fluwelen
Revolutie en hadden zij in
Vaclav Havel de ideale held.
Vandaag de dag is de Tsjechi
sche president een eenzaam
mens, en wordt hij - als je de
schandaalbladen mag geloven
- gemanipuleerd door de heb
zuchtige en overspelige actri
ce met wie hij twee jaar gele
den in het huwelijk trad.
De politieke dissident en to
neelschrijver die tegen wil en
dank tot president van het
postcommunistische Tsjechië
werd gebombardeerd, is in de
afgelopen tien jaar van object
van bijna mystieke adoratie
tot bijna dagelijks doelwit van
de media gedegradeerd. In ze
kere zin weerspiegelt zijn lot
de ontwikkeling die de Tsje
chische maatschappij in de ja
ren negentig doormaakte.
Toen het IJzeren Gordijn werd
opgedoekt, werd critici van
Ha vel de mond gesnoerd. Als 's
lands prominentste dissident
kon hij doen en laten - en zeg
gen - wat hij wilde. Het presi
dentschap kreeg hij in de
schoot geworpen: de bevol
king adoreerde hem wegens
zijn moreel gezag en zijn roem
als toneelschrijver in het bui
tenland.
Nu. op 62-jarige leeftijd, is
Havel een gepasseerd station.
Na een longoperatie in decem
ber 1996 en verscheidene com
plicaties in de jaren daarna is
zijn gezondheid zeer fragiel.
De mensen die hem aanbeden
en op de troon plaatsten, zijn
van postcommunistische re
volutionairen en democraten
veranderd in neokapitalisten,
die vooral geïnteresseerd zijn
in welvaart en bezit. Havels
populariteit, die ooit 82 pro
cent bedroeg, daalde dit jaar
voor het eerst onder de 50 pro
cent.
De eens ondenkbare me-
diakritiek is nu een dagelijks
fenomeen. De serieuze bladen
plaatsen vraagtekens bij zijn
politieke visie, de schandaal
pers en de televisie werpen
zich op zijn privéleven en zijn
veel jongere vrouw Dagmar.
Havel beschuldigt de media
van unfaire aanvallen op hem
en zijn gezin, maar het lijkt er
op dat de hele natie het heeft
voorzien op de zeventien jaar
jongere Dagmar, met wie hij in
Havel, in mei vorig jaar gefotografeerd in het omstreden gezelschap van echtgenote en boxer.
foto Stanislav Peska/EPA
januari 1997-nog geen jaar na
het overlijden van zijn eerste
vrouw Olga aan kanker - in het
huwelijk trad.
Terwijl Olga zich op de achter
grond hield en haar liefdadig
heidswerk zelf niet vermeldde,
is de extroverte Dagmar altijd
zichtbaar en hoorbaar. Zij
deed zelfs vergeefse pogingen
haar positie van first lady offi
ciële status te geven.
Laconiek
Havel was eerst geschokt en
verontwaardigd over de
schendingen van zijn privacy
en de voyeuristische neigingen
van de sensatiepers. Na ver
loop van tijd reageerde hij ech
ter laconieker, zoals blijkt uit
de verklaring die hij afgelopen
zaterdag aflegde na het
nieuwste schandaal: de pre
sentatie van 'De Bekentenis
van de Secretaris', een boek
van Dagmars ex-secretaris
Mylos Ryc. „Je ziet jezelf als je
eigen dubbelganger, van bui
ten erg lijkend, maar in wezen
heel anders", merkte hij filo
sofisch op.
Het boek is uitgebracht nadat
in 1998 al een boek verscheen
onder de titel 'Tien Dagen die
het Kasteel op zijn Grondves
ten deden schudden', waarin
sprake is van een affaire tussen
Ryc en Dagmar.
Ryc doet in de tweehonderd
bladzijden tellende 'Bekente
nis' overigens geen sensatio
nele onthullingen. Het verhaal
bevat reisindrukken, politieke
speculaties en sarcastische
omschrijvingen van het dage
lijkse leven van de president
en zijn vrouw. Typerend is een
passage waarin Dagmar een
diplomaat en diens vrouw ont
vangt, terwijl haar twee hon
den haar gezelschap houden.
„De versteende ambassadeur
morst koffie over zijn pak na
dat Madla (de boxer) op zijn
rug is gesprongen. Zijn vrouw
wordt door de tweede hond,
Sugar, de deur uit gewerkt.
Het gesprek wordt vervolgens
regelmatig onderbroken door
het gesnurk van de honden en
de sporadische winden van
Madla. Het ambassadeurs
koppel vertrekt na twintig mi
nuten met het kwijl over de
rug lopend."
Het is niet wereldschokkend,
maar het publiek geniet en lust
er pap van. Ryc verklaarde bij
de presentatie van zijn boek
tegenover de krant Lidove No-
viny dat er sprake is van een
schizofrene situatie waarbij
Havel over twee persoonlijk
heden lijkt te beschikken. „De
kloof tussen hoe Vaclav Havel
in het buitenland wordt gezien
en hier wordt steeds groter en
de dimensie wordt afschrik
wekkend."
Dinosaurus
Voor Ryc is de president een
politieke dinosaurus. „Havel
heeft zijn hele leven gewerkt
om iets te vernietigen (het
communisme), en nu is een
constructieve benadering ver
eist Dat is het werkelijke
politieke probleem van Vaclav
Havel."
Havel zelf erkent dat er sprake
is van een omslag. „Ik heb het
land zo lang geleid, en ik ben
zo lang op een voetstuk ge
plaatst, dat het een keer moest
ophouden", merkte hij eerder
dit jaar op tegenover de Franse
krant Le Figaro. AP
Oorlogsgraven
De stoffelijke overschotten
van tachtig Duitse militairen,
die in september 1944 in de ge
meente Breskens sneuvelden,
zullen worden overgebracht
naar de Duitse begraafplaats
in IJsselstein. De militairen
liggen nu nog begraven op ver
schillende plaatsen in de ge
meente; de meeste Duitse
graven zijn te vinden op de al
gemene begraafplaats in
Schoondijke.
Brillengekte
De nationalisering van de ge
zondheidszorg in Engeland
heeft tot lange wachttij den ge
leid voor mensen die een bril
nodig hebben. Nu de gezond
heidszorg en dus ook brillen
gratis zijn, is het verzamelen
van brillen tot een nationale
volkssport geworden. Omdal
er geen voorrangsregeling i!
voor mensen met ernstige oog
afwijkingen of voor scholie
ren, moeten ook zij soms meei
dan zes maanden op een nieu
we bril wachten. De Britse
premier Atlee heeft de werk
nemers gewaarschuwd da
misbruik van het systeem vai
gratis gezondheidszorg gelijl
staat aan sabotage en uitein
delijk zal leiden tot de onder
gang van de sociale diensten.
Brand
Bij de Zevenaarshaven in Ter
neuzen is 500 ton stro in vlam
men opgegaan.
Uitgever:
J. C Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380AAVIissingen
Tel. (0118)484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Temeuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 ABTerneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax. (0115) 686009
Hulst: 's' Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114) 373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111) 454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst
8 30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie: redactie@pzc.nl
exploitatie internet@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag, op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur.
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20,00 tot 22.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 98.00;
franco per post 128,50;
per maand 35,75;
per jaar ƒ372,50;
franco per post 491,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting;
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,80,
zaterdag 2,60 p.st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet, btw);
Postrek.nr.: 3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
191 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 28,65;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief,
speciale posities: tarief op aanvraag,
voor brieven bureau van dit blad
6.50 rneer (excl 17,5 pet btw);
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag;
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw)
Giro: 35 93 00. Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V
Vlissingen
