Een ruige
opa is
nooit
normaal
•f
-v
Sydney Ellis topper
van Jazz by the Sea
Programma
Het is voor artiesten die jong beginnen al moeilijk om door
te breken, laat staan voor een 45-jarige moeder van vijf
kinderen. Zangeres Sydney Ellis is het gelukt. Ze zong in
het kerkkoor van Cleveland, Ohio tot ze een jaar of vijftien
was. De volgende dertig jaar helemaal niet, zelfs niet on
der de douche. Nadat ze voor de tweede keer getrouwd
was, besloot ze toch te doen wat ze al die jaren had gewild.
Ze begon een zangcarrière. „Mijn motto is: je weet niet wat
je kunt als je het nooit probeert."
we er toch uitgekomen."
De sessie slaagde. Vanuit het
niets was Ellis zangeres ge
worden bij een bluesband uit
Los Angeles. „Gedeeltelijk
heb ik natuurlijk geluk ge
had", beseft ze. „Aan de ande
re kant: ik heb me hier echt op
geconcentreerd. Ik wilde altijd
zangeres worden, maar mijn
gezin stond het in de weg. Toen
ik uiteindelijk de kans kreeg
heb ik die met dubbele energie
aangegrepen."
Ellis woont inmiddels in Zuid-
Duitsland. De cd's Ask a wo
man who knows, Amazing
Grace en Goin' Home heeft ze
opgenomen voor haar eigen
platenlabel. Met haar Yes Ma
ma Band is ze een veelge
vraagde act, die heel Europa
doorreist. Afgelopen weekein
de trad ze op tijdens een aantal
festivals in Ierland. Komende
zaterdag en zondag zijn Dom
burg en Veere aan de beurt. In
de Parel in Domburg sluit ze
zaterdagavond de grote jazz
avond af. Zondag treedt ze op
tijdens de jazzkerkdienst.
„Ik heb altijd gospelmuziek
gezongen. Blues en gospel zijn
voor mij sterk aan elkaar ver
want. Misschien dat de be
langrijkste overeenkomsten
tussen alle stijlen die ik zing
niet eens muzikaal zijn. Ik ben
altijd op zoek naar liedjes die
een verhaal vertellen. Dat is
ook het geval in de jazznum
mers uit de jaren dertig en
veertig. Ik ben in de eerste
plaats een verhalenverteller.
Een verteller van verhalen
over het leven."
Ellis heeft haar eigen platen
label opgericht om de handen
vrij te kunnen houden. „Mijn
echtgenoot is een zakenman.
Hij heeft dat label opgericht.
Daarmee hebben we voorko
men dat ik bij grote platen
maatschappijen heb moeten
leuren met mijn muziek. Vaak
wordt iemand om hele andere
redenen uitgekozen. Vanwege
het uiterlijk of de leeftijd. Nou,
dan heb ik natuurlijk niet zo'n
door Ernst Jan Rozendaal
Haar comeback, of eigenlijk
het begin van haar loopbaan
als zangeres, vond plaats in
1991. Nu acht jaar later heeft
Sydney Ellis (1947) - oma van
twee kinderen - drie cd's op
haar naam staan en een klin
kende reputatie in de wereld
van (oude stijl) jazz en blues.
„Als ze halverwege de veertig
zijn, bereiken de meeste ar
tiesten de top of ze beseffen dat
ze het nooit zullen maken. Ik
begon op die leeftijd. Het voelt
dan ook alsof ik aan een twee
de leven bezig ben."
Het eerste leven leverde haar
vijf kinderen op, wat voor
komt dat ze in bitterheid te
rugkijkt. Want opgesloten
voelde ze zich wel. Als kind
blonk ze uit in het kerkkoor.
Zingen was haar lust en haar
leven. Maar haar eerste echt
genoot wilde er niets van we
ten. „Ik moest voor het gezin
zorgen en thuis zitten. Ik zong
zelfs geen liedjes voor mijn ei
gen plezier."
Repertoire
Haar huwelijk liep op de klip
pen en Ellis hertrouwde. Na
een paar jaar vertelde ze haar
man dat ze graag wilde zingen.
„'Probeer het dan', zei hij. Ik
wist niet of ik het kon. We
woonden toen in Los Angeles.
Ik was opgegroeid in de omge
ving van Motown. Ik dacht:
'Laat ik jazz proberen.' Mijn
man is een bluesliefhebber. Hij
stelde voor het meer in die
richting te zoeken. Uiteinde
lijk ben ik daarmee begonnen,
maar eigenlijk hebben zowel
soul, jazz als blues een plekje
in mijn repertoire gekregen."
„Ik leerde één nummer. 'Mean
and evil', heette het. Ik had het
door iemand op de radio horen
zingen. Ik kwam in een sessie
terecht in Los Angeles. 'In wel
ke toonsoort moeten we het
spelen?', vroegen de muzikan
ten. Wist ik veel. Gelukkig zijn
grote kans. Ik ben niet zo mak
kelijk verkoopbaar als een
meisje van achttien. Dus dacht
ik: 'Ik doe het zelf.' Zo leer ik
ook nog wat van de muziekbu-
siness."
Marginaal
Op het gebied van de distribu
tie merkte Ellis wel dat de gro
te platenmaatschappijen haar
in de weg zitten. „Ze hebben
natuurlijk geen aandacht voor
iemand als ik. Die vinden ze te
marginaal om tegen te werken.
Maar het is moeilijk om mijn
spullen in de winkel te krijgen,
omdat cd's altijd in grote par
tijen worden afgenomen en al
lerlei deals aan elkaar worden
gekoppeld. Ik verkoop veel via
het Internet en bij concerten.
Verder mag ik niet klagen over
de airplay die ik krijg op de ra
dio. Dan gaan mensen toch om-
je platen vragen."
Juist voor artiesten als Ellis is
het verschil tussen de Verenig
de Staten en Europa groot,
vertelt ze. „In Amerika heb je
de toppers en de artiesten die
op een houtje bijten. Daartus
sen zit niks. In Europa heb je
een grote groep muzikanten
die goed zijn en daarom van
hun muziek kunnen leven. Dat
is de categorie waarin ik zit.
Het bevalt me uitstekend in
Europa. Ik weet niet of ik in
Duitsland blijf wonen, maar
ergens in Europa zal het wel
zijn."
Op 52-jarige leeftijd heeft El-
lis geen al te hoogdravende
ambities meer. „Ik hoef niet
rijk en beroemd te worden. Ik
probeer met mijn muziek zo
veel mogelijk mensen te berei
ken en blij te maken. Ik vind
het geweldig om steeds nieuwe
mensen te ontmoeten. Ik heb
vijf kinderen en twee klein
dochters. Ik geniet van ze,
maar hoef niet meer voor ze te
zorgen. De muziek stelt me in
staat van het ene land naar het
andere te reizen, zingen is wat
ik het liefste doe, en ik heb alle
vrijheid om dingen te bekijken
en mensen te ontmoeten. Ik
heb het mooiste leven dat ik
me kan voorstellen."
Concert: Sydney Ellis Her
Yes Mama Band, zaterdag
18 september, De Parel in
Domburg, 23 uur.
Zondag 19 september Gro
te Kerk van Veere, 12 uur.
Zangeres Sydney Ellis: „Ik ben in de eerste plaats een verhalenverteller."
Op de stranden van Koudekerke, Zoutelande, Dom
burg, Vrouwenpolder en Kamperland is zondagmid
dag jazz te horen.
Koudekerke
Bij strandpaviljoen Kaapduin treedt tussen 14.00 tot
17.00 Trio Joop Kort op.
Zoutelande
Bij strandpaviljoen De Branding is tussen 14.00 tot
17.00 Jazzconnection (swing/populair) te zien, bij
strandpaviljoen De Zeeuwse Rivièra tussen 15.00 tot
18.00 uur The Stable Roof Jazzband (dixieland).
Domburg
In strandpaviljoen De Stenen Toko geeft tussen 14.00
en 17.00 uur The Spirits of Swing een concert, in het
Badpaviljoen tussen 15.00 en 18.00 uur de Scaldis
Jazzband (New Orleans-jazz) en in café 't Groentje tus
sen 14.00 en 18.00 uur de New Orleans Rumples Jazz
band.
Vrouwenpolder
In strandpaviljoen Breezand treedt van 14.00 tot 17.00
uur Champagne Charlie op (jaren '50 muziek) en in De
Zandput het Salt Lake Combo.
Kamperland
In strandpaviljoen De Banjaard geeft tussen 14.00 en
17.00 uur Nostal Jazz Five een concerten in Roompot
Beach Resort tussen 15.00 en 18.00 uur Jazzebel.
woensdag 15 september 1999
Bennie
een bejaarde televen.
lie Jolinlt'. „Ut heb helemaal geen zin om
Dertigers
welkom in
dolfinarium
16
Tussen Hummelo en Zelhem is een café dat Bennie Jolink
De Prös noemt; het enige café ter wereld waar hij komt.
Mensenmassa's haat hij, gezeik ook, maar daar, in De Prös,
kan hij tenminste een Normale boerenlul zijn. Het zijn z'n
eigen woorden. Zaterdag staat Jolink met zijn band Nor
maal in de Zeelandhallen in Goes.
door Jan D. Swart
Bennie Jolink: „Ik wil muzi
kant zijn, creatief, schrijver of
componist. Ik wil schilder zijn,
ontwerper en bedenker van al
lerlei onzin. Maar ik wil niet
praten over financiën en over
personeel. Daar zijn managers
voor. Maar mensen die zeggen:
ik ben je manager en maak je
nou verder maar geen zorgen
meer, die mensen zijn niet te
vertrouwen."
„Ik doe nu eindelijk de dingen
die ik leuk vind en waar ik
nooit aan toe ben gekomen. Ik
heb een nieuwe motor gekocht
en toen ik er de eerste keer op
reed, kon ik 't wel uitschreeu
wen, jongens ik kan 't nog. Ik
ben weer aan het crossen. Ik
heb sinds m'n auto-ongeluk
ook alweer vier auto's plat ge
reden. Maar daar til ik niet
aan, want ik heb m'n hele le
ven lang in auto's gereden met
een waarde van slechts een
paar honderd gulden."
„Autorijden vind ik niks aan.
Maar ik hou zielsveel van alles
wat met snelheid, efficiency,
wielen, motoren en pk's te ma
ken heeft. Ik heb twee keer een
rally gedaan in Afrika en op
een motor is dat nog honderd
keer moeilijker. Dan moet je
navigeren en oppassen dat je
niet je benen breekt. Maar het
is een kwestie van nuchter re
deneren. Je kan beter te hard
rijden dan te zacht. Want als je
hard rijdt ben je verplicht je
hersens erbij houden. Rij je te
zacht, dan ga je je zitten verve
len. Ik heb één keer in het At
lasgebergte een ravijn over het
hoofd gezien. Dat was geen ge
ring ongeluk kan ik je zeggen.
Ik zag m'n hele leven aan me
voorbij trekken. Maar nog
voordat ik op een brancard de
helikopter in ging, riep ik al
dat ik nog een keertje over wil
de doen. Dus die ongelukken
hebben me nooit ergens van
weerhouden. Ik ben daar erg
nuchter in. Plank gas en rij
den."
„Toen ik in de Achterhoek een
keer te hard reed, was er geen
sterveling in de buurt. Het was
laat en ik was moe. Een stuur
fout. Eigen schuld, dikke bult.
Het enige wat nog niet recht
staat is m'n arm. Maar verder
heb ik er nooit meer één mi
nuut aan teruggedacht. Ik kan
motorrijden, ik kan gitaar spe
len, ik kan alles. Behalve m'n
bovenste knoopje van m'n
overhemd dicht doen, maar
daar kan ik overheen komen."
Veertig
„Ik heb altijd gezegd: als ik
dertig word heb ik geluk gehad
en als ik veertig word pech. Zo
oud wou ik helemaal niet wor
den. Ik vond het belachelijk,
veertig. Vroeger waren men
sen van veertig ouwe grijze
mannen. Die waren bedaagd
en hadden een aangepast ge
drag. Dat leek me niks. Toen ik
het werd, veertig, vond ik dat
ook heel erg. Ik heb me die dag
totaal klem gezopen."
„Nu ben ik al in de vijftig en je
geloof het niet, maar dat vind
ik dan wel aardig. Ik leef in ge
leende tijd. Ik heb zelfs m'n
haar afgeknipt; ik vond dat
toen bij m'n stemming paste.
Maar rustig word ik nooit. Dat
zal nooit gebeuren. Om dat te
voorkomen heb ik een revolver
aangeschaft."
„Ik heb helemaal geen zin in
als een bejaarde te leven. En
dat mijn ooms dat doen, oké,
zij zijn zo opgegroeid. Voor die
mensen heb ik respect. Die
hebben zo geleefd en die moe
ten ook zo eindigen. Daar is
niks verkeerds mee. Maar het
hoort niet bij mij. Althans dat
zeg ik nu, want het gekke is: ik
wü wel heel graag opa worden.
Ik heb m'n zoon ook al allerlei
beloften gedaan. Zodra er één
is, ga ik oppassen. Daar zeg ik
m'n optredens voor af. Ik ben
gek op kinderen. Straks moet
ik naar een verjaardag van een
nichtje. Ik kom nooit op ver
jaardagen van volwassenen,
die heb ik afgezworen, want ik
haat dat gekwek in die kring,
maar voor die kinderen van
m'n broers en zussen maak ik
een uitzondering. Die zeggen
ook allemaal Oom Ben tegen
me. Truttiger bestaat het niet,
Oom Ben, maar ik vind het
prachtig. Die tegenstellingen
horen wel bij me. Opa willen
worden en toch een revolver
hebben om niet oud te-hoeven
worden. En dus ook absoluut
niet bang voor de dood zijn. Er
zijn er al genoeg van mijn leef
tijd de pijp uit en ik ben steeds
teruggekomen.
Achterhoeks
„Ik weet nog goed: ik zong in
het eerste begin een keer een
blues intro met een heftige solo
en de tekst was: ik zat laatst te
drieten op de plee. En toen
ging er iets door het volk van:
wat is dit nou? Om te beginnen
was blues in een andere dan de
Engelse taal al heel opvallend,
maar dan ook nog op z'n Ach
terhoeks, en bovendien over
schijten op de plee. Nou ja, ze
braken de tent af. Het publiek
was getuige van iets nieuws.
En wij waren op onze beurt
ook getuige van iets nieuws.
We hadden van z'n lang zal ze
leven nóóit gedacht dat het zó
zou inslaan."
„De naam Normaal was ook
geen geniaal idee, maar ach
teraf wel fantastisch. Om in
het Achterhoeks te gaan zin
gen was ook geen geniaal idee,
maar het viel zoals het vallen
moest. Ik schreef die liedjes
zonder er bij na te denken in de
taal waarin ik dacht. Ik heb
gewoon dingen van me afge
schreven en gedacht, hé, dat ik
ook op muziek zetten. Ik was
en ik ben er dus trots op dat ik
een boerenlul ben en op dat
moment hebben we besloten:
dit wordt ons beroep."
„Er is slechts een aantal ver
moedelijke redenen waarom
het een succes is geworden. We
hadden inzet. Er was een vrij
goed omlijnd idee. Er is veel
vergaderd. Er is goed georga
niseerd. In al die jaren zijn we
nog nooit één keer te laat geko
men. Het is altijd een werkend
geheel geweest, met veel pu
bliciteit en zelfs de slechte pu
bliciteit werkte in ons voor
deel."
Concert Normaal: zater
dag om 20.15 uur in de Zee
landhallen in Goes. Voor
programma: de Schouwse
cover-formatie Crosshead
Southside Horns.
Hollandse
roadmovie
lijkt te snel
gedraaid
16
föto's Vincent Jannink
Sidderen
voor
Elektra's
12
Festival van
Z- Vlaanderen
in kleine
bezettingen
13
Isaac Israels
schilderde
het grote genieten
15
