start volleyballers
Kipketer en Szabo delen jackpot
Hockeyers poule winnaar na gelijkspel
PZC
Helft voetballers heeft hersenletsel
Zeges Wiersma en
Sijbrands bij start
van WK dammen
Krajicek topfit voor
iuel met Kafelnikov
sport
23
Claveyrolat pleegt zelfmoord
PSV'er Attram getuige in Ghana
Barcelona breidt stadion uit
Polti: interesse in Blijlevens
TOP Oss zet trainer op non-actief
Stan Valckx stopt met voetballen
Jong Oranje
Vliegenthart onderzoekt
doping bij denksporten
België op schot
tegen Marokko
frankrijk drukt Nederland op EK met neus op de feiten: 3-0
Hingis simpel
in halve finale
woensdag 8 september 1999
van onze sportredactie
pEN HAAG - Van de miljoen
voetballers in Nederland loopt
de helft één of meerdere her
senschuddingen op tijdens zijn
sportcarrière. Zevenendertig
procent van hen houdt hier
chronische klachten aan over.
zoals licht geheugenverlies en
een verslechterd vermogen om
vooruit te denken. Dit schrijft
neuropsycholoog Erik Matser
in zijn promotieonderzoek on
der auiateurvoetballers, dat
vrijdag in The Journal of the
American Medical Association
verschijnt.
De hersenbeschadigingen ont
staan veelal door kopballen en
botsingen tussen spelers. Maar
ook het negeren van signalen
en het verkeerd inschatten van
letsel zijn oorzaken van her-
senfunctieverlies op langere
termijn.
Het is niet de eerste keer dat
Matser, die werkt in het Sint
Anna-ziekenhuis in Geldrop,
waarschuwt voor hersenbe
schadigingen tijdens het spor
ten. Een paar jaar geleden
werd door de voetbalwereld la
cherig gereageerd op cle uitla
tingen van de neuropsycholoog
dat niet alleen boksers en Ame
rican Football-spelers, maar
ook voetballers tot de risico
groep behoren. Vorig jaar rea
geerden zij wat serieuzer nadat
hij de resultaten van onder
zoek onder voetbalprofs be
kend maakte. Zowel de sport-
medische afdeling van de
KNVB als de Gezondheidsraad
stelden een onderzoek in naar
preventieve richtlijnen om
hersenletsel te voorkomen.
Matser hoopt nogmaals de
aandacht te vestigen op het
probleem. „Het is heel simpel.
Iemand die de symptonen van
een hersenschudding vertoont,
moet onmiddellijk naar de
kant. Pas bij volledig herstel en
een week volledige rust kan hij
weer spelen. Een spons in het
gezicht en verdergaan is abso
luut ontoelaatbaar. Juist dat
gebeurt vaak." Voor zijn on
derzoek werden drie elftallen
van amateur-voetbalclubs ge
test op 'probleemoplossend'
vermogen (intelligentie), voor
uit denken (plannen), denk-
snelheid, geheugen, visuele
waarneming, concentratiever
mogen en verbaal vermogen
(spreken en begrijpen van taal
De resultaten hiervan wer
den vergeleken met beoefena
ren van minder risicovolle
sporten zoals hardlopen en
zwemmen. GPD
GRENOBLE - Oud-wiel renner Thierry Claveyrolat heeft op
40-jarige leeftijd zelfmoord gepleegd. De Fransman beroofde
zich in zijn woonplaats Notre-Dame-de-Mesage met een
vuurwapen van het leven. Claveyrolat kende in 1990 zijn bes
te jaar als renner. Hij won toen het bergklassement in de Ron
de van Frankrijk en eindigde als tweede in de Dauphiné Libe-
ré. Het jaar daarvoor finishte hij als vijfde bij het WK in
Chambeiy.
Er is officieel geen motief bekend voor zijn wanhoopsdaad.
Claveyrolat zou een door hem veroorzaakt verkeersongeval
in augustus niet hebben kunnen vergeten. Vier mensen raak
ten daarbij gewond onder wie twee ernstig. RTR
EINDHOVEN - PSV'er Godwin Attram moet getuigen voor
een commissie die onderzoek doet naar spelerstransfers in
Ghana. De overheid buigt zich op dit moment over een groot
aantal overgangen van Ghanezen naar het buitenland. Hier
bij wordt onder meer bekeken of de clubs zich aan de interna
tionale regels hebben gehouden. Attram kwam in Ghana uit
voor Great Olympics. Hij verblijft nog altijd in Ghana. Hij
heeft nog geen toestemming naar Eindhoven te reizen. ANP
BARCELONA - Barcelona gaat het stadion uitbreiden. De
capaciteit in het Camp Nou wordt vergroot van 104.000 naar
111.000 zitplaatsen. Volgens vice-voorzitter Joan Gaspart
van de Spaanse club van trainer Louis van Gaal is hiermee het
einde nog niet bereikt. „We zullen nog verder moeten uitbrei
den", aldus Gaspart. „We hebben zoveel aanvragen van men
sen die lid willen worden van de club. Aan deze capaciteit
hebben we nog niet genoeg. Maar hiermee kunnen voorlopig
even vooruit." SID
FUENLABRADA - De Italiaanse wielerploeg Polti is er alles
aan gelegen Jeroen Blijlevens in te lijven. Ploegleider Vittorio
Algeri bevestigde dinsdag na de derde etappe van de Ronde
van Spanje dat de sprinter van TVM een aanbieding op zak
heeft. Blijlevens zelf laat zich over zijn toekomst niet uit. Hij
heeft slechts gezegd dat er interesse is uit het buitenland. Al
geri: „Onze manager Stanga heeft met Blijlevens gesproken.
Hij heeft een aanbieding op zak. Het is een goede sprinter, een
aanwinst voor elke topploeg", aldus Algeri. ANP
OSS - Eerstedivisieclub TOP Oss heeft trainer Lex Schoen
maker dinsdag op non-actief gesteld. Het bestuur in Oss is
niet tevreden over de resultaten in de huidige competitie. De
ploeg staat met vier punten uit vier wedstrij den op de dertien
de plaats. „Het bestuur heeft er geen vertrouwen in dat de
heer Schoenmaker in staat zal zijn de matige resultaten om te
buigen", meldt een verklaring. De assistenten Doeke Huls-
huizen en Jan Peters zullen voorlopig de werkzaamheden van
Schoenmaker waarnemen. ANP
EINDHOVEN - Hij heeft zich er tot het alleiiaatste moment
tegen verzet, maar uiteindelijk moest Stan Valckx de waar
heid toch onder ogen zien. Het advies van PSV-clubarts Cees-
Rein van den Hoogenband om met onmiddellijke ingang te
stoppen kwam hard aan, maar de Limburger negeerde de
woorden ditmaal niet. De slijtage van het kraakbeen in
Valckx' linkerknie is zo groot, dat het voor de 36-jarige routi
nier niet verantwoord is zijn loopbaan voort te zetten. GPD
van onze sportredactie
weest om uit de slotstand nog
HOOGEZAND - De drie aan- remise te halen", meende de
wezige oud-wereldkampioenen voor het publiek analyserende
Ton Sijbrands, Harm Wiersma AukeScholma. ANP
en Anatoli Gantwarg zijn het
EK begonnen met een zege. De
vierde op het laatste moment
aan de deelnemerslijst toege
voegde Guntis Valneris meldde
voegde Guntis Valneris meldde 1 Q„i ry£k*T
zich in het begin van de avond. L 0 j Oil" j
Hij haalt zijn duel met titelver
dediger Georgiev op de eerste HERZLIA - Jong Oranje heeft
rustdag in. dinsdagavond in Herzlia met 1-
0 gewonnen van Jong Israel.
Het toernooi, dat door de komst Wilfred Bouma was de match
van Valneris nu voor de helft uit winnaar. De PSV'er maakte in
grootmeesters bestaat, is door de 33e minuut de enige treffer,
de aanwezigheid van de Let nu Daardoor is de ploeg van bonds-
ook één van de zwaarste in de coach Berger verzekerd van de
historie van de Werelddam- tweede plaats achter Spanje,
bond. Valneris kreeg alsnog een Nederland mag nu in november
uitnodiging toen bleek dat de in een dubbele ontmoeting met
ingeschreven Moldavische spe- een nog onbekende tegenstan-
ler Nosarev geen visum kon der proberen zich te plaatsen
krijgen. Rob Clerc kreeg een bit- voor het EK in het voorjaar van
tere pil te slikken. Hij werd in de 2000.
tijdnoodfase verrast door Gant- Isroe,0tanje
warg en had toen te weinig tijd 33*Bouma scheidsrechter:
om het vereiste aantal van vijf- Messina (Ita). Toeschouwers: 150.
tigzettenbinnendetijdtedoen. Gele kaart: Hofland, Van der Leegte.
„Het zou ook moeilijk zijn ge- ANP
van onze sportredactie wil nog dit jaar een voorstel tot
wetswijziging uitbrengen om de
DEN HAAG - Staatssecretaris illegale productie en handel in
Vliegenthart van Sport heeft het dope te bestrijden. De staatsse-
Nederlands Centrum voor Do- Cretans heeft zich hierover la-
pingvraagstukken (NeCeDo) ten adviseren door een werk
opdracht gegeven onderzoek te groep met deskundigen. ANP
doen naar doping in de denk-
-~i Vrt In X. li'
sport. Ze schrijft dit in een brief
aan de Tweede Kamer.
Vliegenthart heeft de diverse
sportbonden de afgelopen jaren
aangespoord maatregelen te
treffen tegen doping. De denk- LUIK - Het Belgische voetbal
sporten vielen hier buiten, om- elftal lijkt een complete meta
dat er onduidelijkheid is over de morfose te hebben ondergaan,
mogelijkheden van het gebruik Na de 5-5 tegen Nederland wa-
van prestatiebevorderende .ren de Rode Duivels ook in de
middelen binnen deze tak van tweede wedstrij donder de nieu-
sport. Op basis van het onder- we bondscoach Robert Waseige
zoek van NeCeDo beslist Vlie- op dreef. België won met liefst
genthart of deze bonden ook een 4-0 van Marokko. De Belgen
antidopingbeleid dienen te ont- stonden binnen 20 minuten met
wikkelen. 3-0 voor. Staelens opende de
Vliegenthart schrijft verder dat score via een strafschop. Walem
nagenoeg alle bonden hun re- maakte 2-0, waarna Emile
glementering op dit aspect in Mpenza de derde treffer lietaan-
orde hebben. Dit jaar werden tekenen. Kort voor het einde be-
organisaties op hun subsidie ge- paalde Branko Strupar (tegen
kort omdat zij geen geldend re- Nederland twee keer succesvol)
glement hadden. Vliegenthart de stand op 4-0. ANP
DeMarokkaan Hicham El Guerrouj verzonk ingebed nadat hij het wereldrecord op de 2000 meter had verbeterd. foto Reuters
I van onze sportredactie
BERLIJN - De eerste bonus in de week
van de uitbetaling atletiek ging dinsdag
avond naar Wilson Kipketer en Gabriela
Szabo. Beiden krijgen 500.000 dollar. Bei
de atleten maakten in Berlijn geen fout en
wonnen ook de zevende en laatste wed-
li strijd in de Golden-Leagueserie. Ze delen
samen de jackpot.
De Marokkaan Hicham El Guerrouj spek
te zijn kas met een wereldrecord op de
2000 meter. El Guerrouj kwam binnen in
4,44,79. Het oude record stond met
4.47,88 op naam van de Algerijn Noured-
dine Morceli, op 3 juli 1995 gelopen in Pa
rijs.
De 23-jarige Szabo profiteerde opnieuw
van haar fenomenale eindsprint, waar
mee ze onder meer de Marokkaanse Zahra
Ouaziz en de Keniaanse Tegla Loroupe
kansloos liet. De Roemeense, die in Sevil-
la wereldkampioene op de 5000 meter
werd, won dezelfde afstand in Berlijn in
de beste tijd van dit seizoen: 14.40.59.
Het was een fantastisch seizoen voor mij
aldus Szabo, die een deel van haar geld
aan Unicef wil geven. „Vrienden en ge
zondheid zijn belangrijker dan geld", al
dus de Roemeense.
Wereldkampioen en recordhouder Kipke
ter besliste de 800 meter na driekwart van
de race. Met een felle demarage zette de
Deen het hele veld op vele meters achter
stand. Kipketer finishte in 1.44.04. De
Zuid-Afrikaan Hezekiel Sepeng, die de
jackpotwinnaar bij de WK serieus be
dreigde, werd nu derde.
De enige die nog roet in het eten kon gooi
en, was steepleloper Bernard Barmasai.
De Keniaan won ook alle wedstrijden.
Maar de IAAF sloot hem buiten bij de ver
deling van de jackpot, omdat hij de winst
bij de wedstrijd in Zürich gekregen zou
hebben van zijn landgenoot Christopher
Kosgei. Barmasai en zijn manager Jos
Hermens waren van plan naar de rechter
te stappen om die beslissing aan te vech
ten. Maar Barmasai kreeg dinsdagavond
in de laatste meters klop van de Marok
kaan Ali Ezzine.
Letitia Vriesde werd vijfde in een door
Maria Mutola gewonnen 800 meter. De
Surinaamse finishte in 1.59,24. ANP
oor Edwin Alblas
NEUSTADT - De
van het industrie-
Wiener Neustadt symbo-
seerde gisteren het openings-
van de Nederlandse
olleyballers bij het Europees
ampioenschap in Oostenrijk,
ie dramatische worsteling te
en Frankrijk (0-3) onder-
:reepte de zwaarte van de
eproeving die de regerend Eu-
jpees kampioen in Oostenrijk
adergaat.
[et Joegoslavië en Tsjechië ook
idegroep leek Frankrijk bij dit
Kgeen onaardige tegenstan-
er om tegen te beginnen.
Zuinigheid
i 1997 lieten de Fransen in
indhoven de EK-wedstrijd te
Nederland na de eerste ver-
set nog lopen. Frankrijk
zichzelf tegen het mach-
ge Oranje bij voorbaat kans
en spaarde de krachten
de confrontaties tegen de
landen. Dat was geen
keuze. Die zuinigheid le
Frankrijk een stek in de
alve finales én een uiteindelij-
e vierde plaats op.
beschouwen ook
eFransen Nederland niet meel
een bovenaardse ploeg. Hun
oachPierre Laborie hoefde tij
lens de voorbije zomer slechts
[e resultaten er op na te slaan
imtot die conclusie te komen.
Moeiteloos
ii de eerste twee sets bleef
jVankrijk moeiteloos in het
ipoor van de Europees kampi-
>en. En als Oranje een gat van
ier of vijf punten sloeg, bleef
lie marge nooit lang intact.
,Het niveau was hoger dan in de
wedstrijden in de World Lea
gue, maar de overeenkomst is
dat we het weer in de laatste
punten weggaven", constateer
de Bas van de Goor. „Het is zuur
en bitter dat dit nu weer de kop
opsteekt."
De eerste setwinst (26-24) van
Frankrijk kon nog worden uit
gelegd als een slippertje. Het
verlies van Oranje in de tweede
set (27-25) was al een beetje be
schamend. De genadeklap die
Frankrijk in de derde set (30-28)
uitdeelde bracht bij de Neder
landse internationals het
schaamrood op de kaken.
Dissonant in de Nederlandse
ploeg was Richard Schuil. De
Fries zakte de moed al in de
schoenen toen hij in de eerste set
een paar keer beroerd serveerde.
„We gaan hier niet het bijltje er
bij neergooien. Of we maken er
wat van of we verzuipen met
zijn allen", beet Peter Blangé
Schuil ergens halverwege de
partij toe.
Na afloop verbloemde Blangé
zijn ergernis evenmin. „Richard
is de man die het moet doen. Hij
staat er alleen maar om aan te
vallen. Vul de rest dus maar zelf
in." Schuil kwam niet veel ver
der dan 'achter de feiten aanlo
pen' en 'de draad niet goed
oppakken en 'persoonlijke fou
ten'.
De bondscoach kan slechts ho
pen dat Schuil zich vandaag
herstelt, anders kan Tsjechië dit
Oranje ook makkelijk pootje
lichten. Nederland resten nog
twee groepswedstrijden om
weer zicht te krijgen op een plek
bij de laatste vier. Dat Neder
land gisteren niet eens een setje
won kan de ploeg nog opbreken,
mochten de duels tegen Tsjechië
en Joegoslavië onverhoopt ge
wonnen worden.
Blangé liet een vernietigend
oordeel achterwege. „Het zijn
de bekende verhalen en nu sta ik
er toevallig zelf ook bij. Maar
wat moeten we doen dan? Zeg
gen dat ook dit een weggegooid
jaar is en het bijltje er bij neer
gooien. Niemand kan zeggen
dat we het niet geprobeerd heb
ben. Het is een illusie om te den
ken dat je altijd maar kunt win
nen. Sinds vorig jaar weten we
dat dat niet zo is." GPD
onze sportredactie
YORK - De ochtend na de
van de wraak stond Ri-
Krajicek fit en fris te trai-
een bijbaan van Flushing
leadows, toen het volgende
achtoffer werd weggedragen,
ie Zweed Magnus Norman gaf
igen de Braziliaan Gustavo
oierten na één set op met on-
raaglijke rugpijn,
lushing Meadows was tegen de
wartfinales van de US Open
ijp voor een nieuwe naam:
lushing Battlefield of zo.
ampras, Rafter, Gambill,
loya, Larsson, Santoro, Nor-
lan. Een indrukwekkende rij
eblesseerd afgehaakte tennis-
Richard Krajicek heeft
zijn tennisloopbaan elf keer
een blessure moeten opge-
en. In New York waar hij pro-
eert van zijn negende US Open
beste uit zijn leven te maken,
dinsdag lichamelijk en
eestelijkpicobello zijn kwartet
verwinningen te koesteren.
(woensdag) ontmoet
Jevgeni Kafelnikov, de derde
Rus van wie hij in
998 driemaal won. Op drie ver-
ondergronden; gra-
el in Rome, hardcourt in To-
onto en tapijt in Stuttgart. Dit
aar kwamen ze elkaar nog niet
agen op de tennisbaan. Kraji-
ek: „Ik meen dat Kafelnikov
orig jaar niet zo goed speelde,
hjlijkt me dit jaar beter, gezien
ijn resultaten."
frajicek kwam met een rugzak
°1 twijfels naar New York. De
anlooptoernooien in Montreal,
-incinnati en Long Island ga-
en bepaald geen houvast. De
king was hem gunstig gezind,
üng, Manta, Van Lottum en
Spadea konden hem geen
et afhandig maken. Neder-
beste tennisser van de
hervond zijn spel volledig
bouwde een wolkenkrabber
YORK - Martina Hingis
leeft zich dinsdag op Flushing
'leadows als eerste geplaatst
'oor de halve eindstrijd. De als
«rste geplaatste Zwitserse was
n twee sets te sterk voor de
luitseAnkeHuber, 6-2 6-0.
de mannen plaatste Cedric
^oline zich voor kwartfinales
p°r de Duitser Tommy Haas in
p1^ sets te verslaan. Gustavo
herten kon na één set inpak-
!en> omdat Magnus Norman
'Pgaf .ANP
aan zelfvertrouwen. Het viel al
lemaal af te lezen aan zijn
wraakoefening met Vince Spa
dea. De 25-jarige volleerder uit
Chicago kreeg zijn afstraffing
op Roland Garros dubbel en
dwars betaald gezet. In het Ar
thur Ashe Stadium kwamen de
aces en forehands met een fre
quentie en geweld over hem
heen als van de opstijgende
vliegtuigen van het vliegveld La
Guardia. Krajicek pakte Spa
dea de eerste opslagbeurt af en
serveerde vlot naar de eerste
setwinst in 6-2. Rohan Goetzke
had hem met een gouden tip de
baan opgestuurd. „Serveer
wijd", adviseerde de coach.
Krajicek deed het en verwon
derde zich dat zijn opponent
niet anticipeerde.
Heel relaxed
De tiebreak in de tweede set had
een ommekeer kunnen brengen
in het lawaaiige stadion, maar
Krajicek was niet benauwd. „Ik
stond heel relaxed de ballen
goed te raken." Hij won de tie
break met 7-3 en had gewonnen
spel. Spadea kwam als een dood
vogeltje van de baan. „Ik kan
een miljoen excuses maken,
maar hij speelde goed en ik
niet."
Krajicek maakte met zijn onge
hinderde opmars naar de laatste
acht duidelijk tot de kansheb
bers te behoren. Kafelnikov riep
al hardop: „Ik, Krajicek of
Agassi". In de tweede week
komt het op reserves aan, Kraji
cek speelde in vier winstpartij-
en geen set te veel. Belangrijk bij
de finale afrekening in een top
toernooi van twee weken. Kraji
cek wilde nog niet aan de finale
denken. „Stel nou dat ik van
Kafelnikov en Agassi win, dan
krijg ik die beker nog niet.ANP
van onze sportredactie
PADOVA - Geen bloemen, geen
toespraken, zelfs geen overwin
ning. De jubileuminterland van
hockeyer Jacques Brinkman
verliep dinsdagavond in Pado-
va een beetje flets. Het Neder
lands team gaf in de laatste
groepswedstrijd tegen concur
rent Engeland in de slotfase een
voorsprong van 3-1 weg: 3-3. Op
basis van een beter doelsaldo
gaat de wisselvallige ploeg van
bondscoach Maurits Hendriks
toch als nummer 1 naar de halve
finales van het EK.
Brinkman speelde zijn 314e in
terland. Daarmee passeerde de
onvermoeibare middenvelder
de Indiër Pargat Singh, die na
313 caps stopte. Pas in Padova
raakte bekend dat de 33-jarige
Bilthovenaar het wereldrecord
bij het EK kon breken. Singh
werd lange tijd op 321 inter
lands ingeschat.
De nog immer gedreven routi
nier, die zich al de succesvolste
hockeyer ter wereld mag noe
men, tilde niet al te zwaar aan
het magere eerbetoon. „Zelf ben
ik heel erg trots op wat ik heb
gepresteerd", liet de nieuwe
'Mister Hockey' weten. „Wat
anderen daarvan vinden en wat
ze ermee willen doen, moeten ze
zelf weten. Ik geniet van elk
mooi moment in mijn loopbaan.
Brinkman aast in zijn laatste
hockeyjaar op de Europese titel,
de Champions Trophy en de
olympische titel. Gezien het
spel in Padova zal dat nog een
hele opgave worden. „Om die
drie hoofdprijzen te winnen,
moeten we nog veel werk ver
zetten", bekende de jubilaris.
Ondanks het 3-3-geÜjkspel ver
zekerde het Nederlands team
zich tegen Engeland van de
eindzege in groep A De Britse
formatie was ook nog zonder
puntverlies. Op basis van een
beter doelsaldo eindigde Neder
land op de eerste plaats.
Wisselvallig
Nederland kwam in de eerste
echte wedstrijd bij het EK eerst
op achterstand. Door treffers
van Piet Hein Geeris, Teun de
Nooijer en Remco van Wijk leek
het aanvallend sterke Oranje de
vijfde zege te grijpen. In de slot
fase gaf het wisselvallige team
een voorsprong van 3-1 weg.
Nederland speelt vrijdagmid
dag de eerste wedstrijd in de
halve finales. De tegenstander
is Duitsland, België of Spanje.
De eindstand in groep B is pas
woensdagavond bekend.
Nederland - Engeland 3-3 (2-1). 15.
Hall 0-1, 26. Geeris 1-1. 29. De
Nooijer 2-151. Van Wijk 3-1. 59.
Wallis 3-2 (sc), 65. Pearn 3-3.
Scheidsrechters: Wolter (Dui),
Singh (Ina).
Nederland: Jansen; Lomans. Jazet,
Delmee en Van Pelt; Veen. Brink
man en De Nooijer; Van Meer, Eikel
boom en Van Wijk. Vliegende wis
sels: Buma, Geeris. Van der Weide,
Van Heeswijk. ANP
