Basajev terug in Dagestan
•99
Duitsers wijzen bezuinigingen Schroder af
GOED
KOOP
PZC
Verkiezingsrellen kosten negen Indiërs leven
Werknemers VS eisen miljarden
na blootstelling aan plutonium
Van Aartsens plan
'olie voor democratie'
verdwijnt in een la
buitenland
5
ïlair gebruikt
vondklok in
trijd tegen
moreel verval
Rebellenleider valt met tweeduizend Tsjetsjenen buurstaat aan
maandag 6 september 1999
Dorpelingen maken zich in alle vroegte op om in Dha vlidod, vierhonderd kilometer ten noorden van Mumbai, hun stem uit te brengen.
foto Sherwin Crasto/AP
van onze redactie buitenland
CUDDAPAH - Bij verkiezingsrellen
zijn gisteren negen Indiërs om het leven
gekomen. Hoewel bij afzonderlijke in
cidenten ook tientallen gewonden vie
len, is de stembusgang volgens de kies
commissie vredig verlopen.
In tien Indiase deelstaten en zes fede
raal bestuurde gebieden mochten onge
veer 160 miljoen mensen hun stem uit
brengen voor 145 van de 545 zetels in
het parlement. De opkomst was be
droevend laag. Minder dan vijftig pro
cent van de kiesgerechtigden zou heb
ben gestemd.
In Kamplapuram in de deelstaat An-
dhra Pradesh kwam een functionaris
van de regionale regeringspartij Telugu
Desam bij een bomaanslag om het le
ven. Daarop kwam het tot massale
straatgevechten tussen groepen poli
tieke tegenstanders. De politie opende
het vuur op de vechtende menigte en
doodde daarbij drie mensen.
De meeste doden vielen gisteren in
Cuddapah, waar aanhangers van de
Congrespartij en de partij Telugu De
sam zelfgemaakte bommen naar elkaar
gooiden. Vier mensen werden hierbij
gedood. In de deelstaat Punjab, in Am-
ritsar, zou een aanhanger van de Con
grespartij zijn doodgeslagen door een
tegenstander, die echter volhield dat
het slachtoffer was bezweken aan een
hartaanval. Elders in het gebied liepen
drie mensen bij schietpartijen verwon
dingen op.
In de door Pakistan opgeëiste provincie
Jammu en Kashmir raakten zeker vijf
mensen gewond en ontploften twee
landmijnen. Organisaties die aanslui
ting van het gebied met Pakistan na
streven hadden opgeroepen tot een
boycot van de stembusgang. De op
komst was dan ook laag: 23 procent. In
Srinagar kwam slechts vijftien procent
van de kiezers opdagen.
Bij grensgevechten in Kashmir tussen
Indiase en Pakistaanse militairen kwa
men overigens negen Indiërs om het le
ven.
India heeft in totaal 605 miljoen kiesge
rechtigden. Om veiligheidsredenen zijn
de verkiezingen verspreid over vijf da
gen 51118 en 2 5 september en 3 okto-
ber). De uitslag wordt op 6 oktober ver
wacht.
De stembusgang is nodig, omdat de re
geringvan premier Vajpayee op 17 april
is opgestapt. Ze kwam een stem tekort
om een parlementaire motie van wan
trouwen te overleven. De oppositionele
Congrespartij van Sonia Gandhi was
erin geslaagd een partij uit de coalitie
los te weken.
De hindoestaanse BJP (Bharatiya Ja
nata Party) van de nationalist Vajpayee
blijft favoriet. De Congrespartij zou
juist zetels kunnen verliezen.
RTR/AFP/DPA
EU-ministers
doen taaltwist
nog eens over
SAARISELKA - De taal
strijd in de Europese Unie
is weer opgelaaid. In Fins
Lapland zaten de vijftien
ministers van Buiten
landse Zaken dit week
einde met verhitte koppen
tegenover elkaar, omdat
de Duitse collega Fischer
het waagde Duits te spre
ken tijdens de informele
vergadering. Onmiddel
lijk eisten de Spanjaard
Matutes en de Italiaan Di-
ni gelijke taalrechten.
„Misschien zijn wij een
beetje te pragmatisch ge
weest", erkende de Finse
voorzitter Halonen. „Als
ik kans zie het aantal ta
len te beperken, dan grijp
ik die aan." Maar haar
voorstel om in Saariselka
alleen Engels en Frans te
gebruiken, opende de Eu
ropese doos van Pandora.
Fischer voelde zich gedis
crimineerd, waarop Ma
tutes dreigde de vergade
ring te boycotten als het
Duits als officiële werk
taal zou worden erkend.
Finland, dat voor het eerst
het EU-voorzitterschap
bekleedt, worstelt al van
af dag één met het talenre
gime, een traditioneel ul-
tragevoelig onderwerp in
Europa. Zelf zien Finse
ministers af van het recht
tijdens de informele ver
gaderingen de eigen taal
te spreken, om zo kosten te
drukken. Maar Duitsland,
het grootste EU-lid en te
vens grootste nettobetaler
in Europa, wil dat voor
stel niet zomaar volgen.
Bondskanselier Schroder
schreef zelfs een brief op
poten nadat hij had ver
nomen dat Finland bij vijf
vergaderingen geen tol-
ken-Duits wilde inscha
kelen. De taalknoop kon
in Saariselka niet ont
ward worden. Fischer
claimde verworven rech
ten, maar andere landen
ontkenden dat daar spra
ke van was.
De Europese ambassa
deurs in Brussel buigen
zich woensdag opnieuw
over de kwestie.
Bij het nemen van de 'fa
miliefoto' grapte iemand:
„hi welke taal zullen we
deze nemen?" Er werd wat
zurig om gelachen. GPD
ONDEN - De Britse premier
lair wil zijn land 'een nieuwe
orele doelstelling' geven. Hij
il een avondklok instellen om
ndereil 's avonds thuis te hou-
:n, verklaarde hij in een inter-
ew met de zondagskrant The
bserver."
i het interview zegt hij van
root-Brittannië een 'echt 21e-
:uws modelland' te willen ma-
m. 'De mensen willen een
iaatschappij zonder vooroor
den, maar met regels', stelt hij
lair is geschokt door berichten
i de media over twee zwangere
ieisjes van twaalf jaar, van wie
één vorige week beviel van
?n zoontje. Hij vindt dat 'ieder-
?n die geeft om de toekomst
an dit land' zich daar zorgen
rer moet maken. „Dit mag
ooit meer gebeuren. Kinderen
an twaalf horen 's avonds laat
iet op straat."
p zijn morele kruistocht wil
lair 'het land' en vooral de ou-
ers inschakelen om het zede-
jk verval te keren. „We moeten
«ageren bewust maken van de
«wenselijkheid om op 12-jari-
e leeftijd seks te hebben."
ienerzwangerschappen ko
ten in Groot-Brittannië vaker
oor dan waar ook in Europa,
avenmaal zoveel als in Neder-
tnd. Blair zei dat hij al bezig is
taatregelen te nemen om zijn
tieuwe morele doelstelling' te
mdersteunen, maar dat hij ge-
'ustreerd is dat de politie en de
omeenten hun bevoegdheden
iet gebruiken. ANP
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - Duizenden
werknemers van een voormalig
Amerikaans staatsbedrijf eisen
twintig miljard gulden schade
vergoeding omdat ze tientallen
jaren werden blootgesteld aan
radioactieve stoffen.
De personeelsleden hebben vol
gens de Amerikaanse krant
Washington Post hun claim in
gediend bij General Electric,
Lockheed Martin en Union Car-
bide. De twee laatste concerns
runden het overheidsbedrijf
voor het Amerikaanse ministe
rie van Energie.
De werknemers zeggen dat zij
opzettelijk zijn blootgesteld
aan plutonium vanaf het mid
den van de j aren vijftig tot de j a-
ren zeventig in de Paducah
Gaseous Diffusion in Kentucky.
Enkelen van hen kregen kanker.
Volgens het personeel had de be
drijfsleiding gezegd dat er in
Paducah werd gewerkt met ura
nium. Dat bleek het veel gevaar
lijkere plutonium te zijn.
Union Carbide - dat recent werd
overgenomen door Dow Chemi
cal - en Lockheed Martin ver
zorgden volgens contract met de
Amerikaanse overheid de be
drijfsvoering van het Paducah
Gaseous Diffusion. General
Electric, het derde bedrijf dat
aansprakelijk is gesteld, wordt
in de zaak genoemd omdat het
grote hoeveelheden opgewerkt
uranium naar de fabriek bracht.
Daarin zaten volgens de werk
nemers ook eenheden plutoni
um en andere hoogradioactieve
producten die de installatie in
Paducah eigenlijk niet kon ver
werken.
De fabriek in Paducah werd in
1952 gebouwd voor de produc
tie van verrijkt uranium voor
kernwapens, kernonderzeeërs
en kerncentrales. AFP
van onze redactie buitenland
MACHATSJKALA - Ongeveer
tweeduizend Tsjetsjeense rebel
len zijn gisteren de onrustige
buurstaat Dagestan binnenge
drongen. Zij willen Dagestaan-
se moslim-militanten bijstaan
in hun strijd tegen Russische
strijdkrachten.
De Dagestaanse regering roept
de bevolking op tot mobilisatie
voor de verdediging van de deel
republiek. De Russische pre
mier Poetin sluit een militaire
actie van Russische troepen te
gen Tsjetsjenië uit. Hij wil een
politieke oplossing.
In de regio Novolask bezetten de
infiltranten aanvankelijk vier
dorpen, maakte het Dagestaan
se ministerie van Binnenlandse
Zaken bekend. Volgens het
perscentrum van de rebellen in
de Tsjetsjeense hoofdstad Groz
ny hebben zij inmiddels zes dor
pen in handen. Vijftien tot twin
tig Russische militairen zouden
in de strijd zijn omgekomen.
Dagestaanse politieagenten
hebben volgens het ministerie
van Binnenlandse Zaken de wa
pens opgenomen.
De intocht wordt volgens Russi
sche bronnen geleid door Sjamil
Basajev, de leider van het Tsje
tsjeense verzet, die ook aan het
hoofd stond van de Tsjetsjeense
inval afgelopen augustus in Da-
gestan. De moslim-extremisten
uit Dagestan en Tsjetsjenië wil
len van de deelrepublieken één
onafhankelijke moslimstaat
maken.
De Russische luchtmacht blijft
intussen in Centraal-Dagestan
massale bombardementen uit
voeren op de plaatsen Karama-
chi en Chabanmachi. Deze wer
den een week geleden opnieuw
ingenomen door Dagestaanse
moslimmilitanten.
Bomaanslag
De autoriteiten in Machatsjkala
beschuldigen de verzetslieden
ook van de bomaanslag zater
dagavond op een militair hoofd
kwartier in Boeinaksk. Daarbij
kwamen zeker dertig mensen
om het leven en raakten er hon
derdtien gewond. De ontplof
fing sloeg een krater van drie
meter diep en twaalf meter
doorsnee. Nog tientallen men
sen zouden onder het puin lig
gen. Niemand heeft de verant
woordelijkheid voor de aanslag
opgeëist. Na de ontploffing
vond de politie vlak bij het mili
taire ziekenhuis van Boeinaksk
een vrachtwagen met daarin
nog eens 100 kilo aan explosie
ven. De tijdbom kon krap vijf
tien minuten voordat hij moest
afgaan onschadelijk worden ge
maakt.
De Saudische terroristenspon
sor Osama bin Laden zou be
trokken kunnen zijn bij de ac
ties van de Tsjetsjeense strijders
in Dagestan. Hij zou kort voor
de invasie in Tsjetsjenië zijn ge
signaleerd. Bin Laden heeft vol
gens bronnen in de Tsjetsjeense
hoofdstad Grozny een week
doorgebracht in het belangrijk
ste trainingskamp van de mos
limrebellen in Centraal-Tsje-
tsjenië. AFP/RTR/AP
Sjamil Basajev
>e SPD heeft gisteren een flinke
eer moeten laten bij de
eelstaatsverkiezingen in
Duitsland. Net zoals regelmatig
i Nederland gebeurt, hebben
e kiezers de regionale politici
fgerekend op het falen van hun
indelijk opererende collega's.
oor Peter van Nuijsenburq
ERLIJN - De verkiezingen in de
leest westelijke en meest oostelijke
eelstaat van Duitsland zijn een refe-
?ndum geworden over het bezuini-
ingsprogramma waarmee Schroder
'uitsland van het faillissement pro-
eert te redden. De noodzaak van dat
rogramma mag voor de meeste des-
uncligen buiten kijf zijn - het land
taat voor 1,5 biljoen (twaalf nullen) in
het krijt - veel kiezers zijn daarvan nog
niet doordrongen.
Het toekomstprogramma 2000, zoals
het bezuinigingspakket groots heet,
bestaat voor hen vooral uit impopulai
re maatregelen: bezuinigingen op soci
ale uitkeringen en een nullijn voor de
pensioenen. Dat is niet wat de Schrö-
derspartij, de SPD, heeft beloofd, toen
ze een jaar geleden de Bondsdagverkie
zingen won en de christen-democraat
Kohl na zestien jaar stagnatie in de
binnenlandse politiek met pensioen
stuurde.
Het bezuinigingspakket stuitte ook op
weerstand bij grote delen van een par-
tij, die opmerkelijk slecht bleek voor
bereid op haar nieuwe verantwoorde
lijkheid. De linkervleugel noemde het
pakket 'sociaal onevenwichtig' en
vreesde dat het sociaal-democratische
erfgoed werd verkwanseld.
De minister-president van Saarland,
Reinhard Klimmt, werd de vertolker
van dit sentiment. Hij kondigde verzet
aan tegen Schröders plannen en kon
constateren dat dit zoden aan de dijk
zette. In het begin van de campagne
voor de verkiezingen van gisteren had
hij een grote achterstand op zijn tegen
stander, de christen-democraat Müiler.
Maar toen hij zijn pijlen voornamelijk
analyse
op het beleid van zijn eigen kanselier
begon te richten, liep hij die achter
stand zienderogen in. Het was uitein
delijk niet voldoende voor het behoud
van de macht, maar de nederlaag viel
veel kleiner uit dan gevreesd.
ZijnBrandenburgse collega Stolpe had
ook weinig op met de plannen van
Schroder. Alleen, hij greep in tegenstel
ling tot kameraad Klimmt niet naar de
megafoon. Het resultaat was er naar:
een verlies van bijna vijftien procent
en, pijnlijk, de intocht van de extreem
rechtse DVU in het parlement in Pots
dam. De (neo-)nazi's profiteerden als
geen ander van de proteststemmen en
de lage opkomst (rond de vijftig pro
cent).
Schroder zei gisteren dat hij ondanks
deze tegenslagen het roer niet zal om
gooien. Aan het 'toekomstplan 2000'
wordt niet getornd. Ook niet als de ver
kiezingen die de komende weken in
Thüringen, Saksen, Noordrijn-Westfa-
len en Berlijn plaats vinden, opnieuw
op een debacle uitlopen.
Zoveel vastberadenheid klinkt prach
tig, maar heeft alleen nut als hij de kie
zers en zijn partij er van weet te over
tuigen dat de 'zieke man van Europa'
alleen kan genezen, als hij 'paarse' me
dicijnen slikt. Dat wil zeggen minder
staat en meer markt, meer flexibiliteit
en minder bureaucratie.
Schroder is daar nog steeds niet in ge
slaagd. De traditionele achterban van
de SPD heeft hij met zijn bezuinigings
plannen de stuipen op het lijf gejaagd
en het 'nieuwe midden', de kiezers zon
der hechte banden met een partij, na
een jaar vol blunders en miskleunen,
afgeschrikt. In zijn partij is hij niet po
pulair. Schroder wordt geduld, maar
alleen omdat er voor hem (nog) geen al
ternatief is.
Veel tijd om dit zendingswerk tot een
goed einde te brengen heeft hij niet
meer. Het geldt als een uitgemaakte
zaak dat hij voor volgend voorjaar re
sultaten, vooral minder werkloosheid,
zal moeten laten zien. Dan gaat het
'kernland van de sociaal-democratie',
Noordrijn-Westfalen, naar de stembus.
GPD
Felle gevechten Koerdistan
DIYARBAKIR - Gevechten tussen het Turkse leger en Koer
dische rebellen in het zuidoosten van Turkij e hebben zaterdag
aan negentien rebellen en zeven soldaten het leven gekost.
Het was voor het eerst dat er melding werd gemaakt van hevi
ge gevechten sinds de Koerdische rebellenbeweging PKK op
2 5 augustus meldde een begin te hebben gemaakt met haar te
rugtrekking. De terugtrekking zou de eerste stap moeten vor
men op weg naar de omvorming van de PKK van een rebellen
beweging tot een politieke organisatie.
In de provincie Van schoten soldaten zaterdag vijftien rebel
len dood die het vuur op hen hadden geopend. Zeven soldaten
kwamen om het leven; vijf militairen raakten gewond. In de
provincie Batman kwamen vier rebellen om het leven bij een
botsing met het leger. AP
Verdrinkingsdood in China
PEKING - De zware overstromingen in China hebben volgens
het Rode Kruis dit jaar aan al meer dan achthonderd mensen
het leven gekost en 24.000 verwond. In totaal zijn zestig mil
joen mensen door het hoge water getroffen, van wie er 1,8 mil
joen moesten worden geëvacueerd.
De zwaarst getroffen provincies zijn Hubei, Hunan, Anhui en
Jiangxi. Metereologen voorspellen meer regen. Hierdoor
dreigt niet alleen de grootste rivier de Jangtze buiten haar oe
vers te treden, maar ook de Gele Rivier.
De overstromingen lijken dit jaar niet zo catastrofaal als vo-,
rig jaar, maar voor velen is het de vijfde opeenvolgende zomer
dat ze door hoog water worden geteisterd. RTR
Publicatieverbod Iraanse krant
TEHERAN - Een rechtbank in Teheran heeft de liberale
Iraanse krant Neshat een publicatieverbod opgelegd. Neshat
publiceerde recent enkele artikelen waarin kritiek werd uit
geoefend op het opleggen van de doodstraf. In een artikel
werd betoogd dat de straf volgens de islamitische wetgeving
niet zo dikwijls hoeft worden opgelegd als momenteel ge
beurt. Neshat wordt gemaakt door journalisten die afkomstig
zijn van een eerder verboden liberaal dagblad.
De Iraanse geestelijk leider Khamenei verklaarde eerder dat
personen die de Islamitische wetten betwisten, zelf de dood
straf verdienen. Afgelopen juli deden zich in Iran hevige on
geregeldheden voor nadat een rechtbank de gematigde krant
Salam had verboden. RTR
Vliegtuig stort neer in Nepal
KATHMANDU - Bij een vliegtuigcrash in Nepal zijn dit
weekeinde vijftien mensen om het leven gekomen. Het ging
om een toestel van Necon Air. Het vliegtuig had tien passa
giers; de resterende slachtoffers zijn bemanningsleden.
Het toestel raakte op de aanvliegroute naar het vliegveld van
Kathmandu een zendmast en stortte zo'n twintig kilometer
ten zuidwesten van de hoofdstad neer.
Het vliegtuig, een Britse Aerospace Avro, was bezig met een
reguliere vlucht van de stad Pokhara in het westen van het Hi-
malaya-koninkrijk naar Kathmandu. AFP/RTR/DPA
Drugs voor Nederland onderschept
PARIJS - De politie heeft de afgelopen week in de hoofdstad
van Martinique, Fort-de-France, 25 kilo cocaïne onderschept
die voor de Nederlandse markt was bestemd. Vier smokke
laars zijn gearresteerd, maakte het Franse ministerie van
Economie en Financiën zaterdag bekend.
De vier smokkelaars, onder wie de opdrachtgever van de ope
ratie, werden aangehouden op het vliegveld van Lamentin.
Zij hadden de drugs verstopt in hun bagage.
De drugshandelaren waren wekenlang geschaduwd door
douanediensten in het Caribisch gebied. AFP
door Paul Koopman wezen. De stadscentrales kun
nen de vraag nu al niet meer aan.
SAARISELKA - Het Neder- De NAVO-bombardementen en
lands-Griekse initiatief om ten- de economische crisis hebben
minste de democratische ge- een puinhoop gemaakt van de
meenten in Servië tijdig van energie-infrastructuur in Ser-
energie te voorzien, is afgelopen vië. Volgens het VN-kantoor
weekeinde in het Finse dorp voor de coördinatie van huma-
Saariselka zo goed als begra- nitaire hulp in Belgrado, mag
ven. „Sympathiek plan, maar het aan de macht blijven van
onuitvoerbaar", luidde ruw sa- president Milosevic geen reden
mengevat het commentaar van zijn onschuldige burgers het
de overige EU-ministers van recht op warmte te ontzeggen.
Buitenlandse Zaken. Maar precies de positie van
Kort voor de halfjaarlijkse in- Milosevic was in Saariselka het
formele EU-vergadering in Fin- belangrijkste argument om
land verscheen een alarmerend niets te doen met het voorstel
VN-rapport over de energiesi- van Van Aartsen en Pa-
tuatie in Belgrado en wijde om- pandreou. Volgens de Britse mi-
geving. 'Er zal zeer waarschijn- nister Cook kan het vooruit-
lijk een serieuze energie- en zicht dood te vriezen in een
verwarmingscrisis ontstaan, onverwarmde woning de Servi-
komende winter', aldus het rap- sche bevolking juist stimuleren
port. Zestig procent van de in- Milosevic af te zetten. Europees
woners van Belgrado is voor commissaris Van den Broek zei
verwarming op stroom aange- dat het Servische energie-mo
nopolie het ook praktisch on
mogelijk maakt centrales te re--
pareren of olie te leveren zonder
dat Milosevic profiteert.
De EU-ministers waren het wel
eens over de opheffing van de
olieboycot en het vliegverbod
voor Kosovo en Montenegro.
Ook de sportboycot stopt. GPD
Inwoners Pskov
leveren massaal
wapens in
MOSKOU - Inwoners van de'
Russische provincie Pskov heb
ben de afgelopen weken vrijwil
lig meer dan tweeduizend ille
gale wapens ingeleverd bij de
politie. Die had hen in ruil ont
slag van rechtsvervolging be
loofd, evenals een flinke finan
ciële vergoeding.
Een van de eersten die zich aan
meldde was een bejaarde vrouw
die liefst achthonderd patronen
van een Kalasjnikov-geweer.
aanbood. De recordhouder is
een man die tegelijkertijd zeven-
automatische geweren, acht ge-!
wone geweren, drie karabijnen,
drie mitrailleurs en zes kilo pa
tronen en springstof overdroeg.
Volgens de politie fungeert de in
West-Rusland gelegen provin
cie dis een belangrijke smokkel
route van wapens tussen het
Westen en Rusland. Daarnaast
zijn veel wapens afkomstig uit
voormalige legerdepots en uit
opgravingen op plaatsen waar
zwaar gevochten is tijdens de
Tweede Wereldoorlog. ANP
(Advertentie)
GEMENGDE
SALADES
diverse soorten
zakje 300/200 gram
li9
VLEESWAREN
diverse soorten
100 gram NU
Verpakt per 725 gram.
DOUWE EGBERTS
ROODMERK
snelfilter of grove maling
pak 500 gram vanjSW
ELKE DAG GOED NIEUWS
