Arafat laat Barak wachten
Kou uit de lucht voor Prodi's commissarissen
i
Collaboratiezaak
kost vice-premier
van Polen de kop
Bulldozer Mike Moore zegt bij WTO
voor de kleine jongens op te komen
Landelijke dekking binnen handbereik.
buitenland
Kroatië stemt alsnog in met uitlevering Tuta
Families moeten
op last UVF
weg uit Ulster
Telecom Italia
stuurt duizenden
werknemers weg
Overleg over aangepast Wye-akkoord is nog niet afgerond
Moslimrebellen eisen aanslag Moskou op
Geen tuchtstraf bewakers Dutroux
Neef Assad kort in Spaanse cel
Vogelverschrikkers Orly staken
Budweiser-bier uit de schappen
Stierkalf gekloond van stukje huid
Massademonstratie in
hoofdstad opstandig Atjeh
vrijdag 3 september 1999
van onze redactie buitenland
ZAGREB - Kroatië levert Mla-
den Naletilic, alias Tuta, als
nog uit aan het Joegoslavië-
Tribunaal in Den Haag. Naleti
lic wordt verdacht van oorlogs
misdaden in Bosnië. Het Kroa-
lisch gerechtshof verklaarde
gisteren geen wettelijke argu
menten te hebben om uitleve
ring tegen te houden.
De advocaten van de verdachte
kondigden aan dat ze in hoger
beroep gaan tegen de beslis
sing van het hof.
De plotselinge medewerking
van Kroatië aan het Joegosla-
vië-Tribunaal is waarschijn
lijk ingegeven uit angst voor
sancties van de Verenigde Na
ties. Het tribunaal gaf Kroatië
aan bij de VN-Veiligheidsraad,
omdat het land de Haagse in
stantie zou tegenwerken.
Kroatië weigerde deze zomer
Tuta naar Den Haag te sturen,
omdat zijn gezondheid dit niet
toeliet. Vorige week, na een
Amerikaanse waarschuwing,
verklaarde Zagreb dat de ge
zondheid van Tuta was verbe
terd.
Alom wordt aangenomen dat
Tuta's getuigenis schadelijk
kan zijn voor hoge regerings
functionarissen. Hij zou nauwe
contacten hebben gehad met
wijlen minister van Defensie
Susak. de voornaamste be
schermheer van de Bosnische
Kroaten in de Bosnische oor
log.
Het Joegoslavië-Tribunaal wil
Tuta samen met zijn compaan
Vinko Martinovic, oftewel
Stela, berechten wegens mis
daden tegen de menselijkheid
en oorlogsmisdaden tegen Bos
nische moslims in de stad Mos-
tar. Stela werd in augustus al
uitgeleverd door Kroatië. Hij
zit vast in de gevangenis van
Scheveningen in afwachting
van zijn proces.
Kroatië zelf beschuldigt Tuta
van ontvoering, geweldple
ging, het aanzetten tot moord
en medeplichtigheid aan uit--
eenlopende misdrijven. Het
land wil hem daarom ook zelf
berechten.
De Kroatische minister van
Justitie Separövic ontkende
dat Kroatië onvoldoende me
dewerking verleent aan het
Joegoslavië-tribunaal. Hij zei
dat gisteren tijdens de presen
tatie van een witboek waarin
een chronologisch overzicht
staat van de Kroatische mede
werking aan het tribunaal.
RTR/AP
BELFAST - Twee families uit de
Noord-Ierse stad Antrim moe
ten onder dreigementen van
protestantse paramilitairen
binnen 72 uur hun woongebied
hebben verlaten. Dit heeft de
plaatselijke politie gisteren ge
meld.
De politie in Antrim zei deze in
formatie woensdag te hebben
ontvangen van de protestantse
loyalistische Ulster Volunteer
Force (UVF). De Britse omroep
BBC meldde dat de twee fami
lies volgens het bericht van de
UVF binnen drie dagen wegens
asociaal gedrag hun landgoed
moesten verlaten
Een lokale vertegenwoordiger
van de protestantse partij Pro
gressive Unionist Party, die ver
bonden is met de UVF, reageerde
op de aantijgingen door te zeg
gen dat het UVF niets mee met
de dreigementen te maken
heeft. De UVF is een protestant
se militaire groep en richt zich
I tegen de gematigde Unionisten.
AFP/ANP
ROME - De Italiaanse telefoon-
gigant Telecom Italia SpA heeft
gisteren een enorme sanering
aangekondigd. Er zullen voor
8: 2002 13.000 arbeidsplaatsen
verdwijnen. Het bedrijf moet
5,2 miljard gulden besparen.
J Telecom, een voormalig staats-
6 bedrijf, werd in mei van dit jaar
overgenomen door Olivetti.
Voor 9.000 van de 13.000 banen
die moeten verdwijnen zijn vol
gens de directie geen gedwon
gen ontslagen nodig. AP
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - De onderhandelin
gen tussen Israël en de Palestij-
nen over het aangepaste Wye-
akkoord zijn nog steeds niet af
gerond. Medewerkers van de Is
raëlische Barak sloegen gister
avond een luchtige toon aan,
maar de spanning in Jeruzalem
was te snijden.
Het uur waarop in de Egypti
sche kuststad Alexandrië de
nieuwe overeenkomst met de
Palestijnen zou worden gete
kend, brak aan en passeerde
zonder dat er iets gebeurde. De
Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Albright, ar
riveerde en vergaderde met de
Egyptische president Moeba
rak. Later sprak ze met de al een
dag in Alexandrië verblijvende
Palestijnse president Arafat en
ze telefoneerde met Barak. Er
deden geruchten de ronde dat ze
de nacht zou overblijven om
vanochtend alsnog een onderte
keningsplechtigheid bij te wo
nen.
Het enige dat ontbrak, was een
Israëlisch-Palestijns document.
Volgens de Israëliërs lagen de
zaken heel simpel: Barak
wachtte alleen nog maar op een
positief antwoord van Arafat.
„Onderhandelen doen we niet
meer, dat moeten de Palestijnen
begrijpen", zei de Israëlische
minister van Jeruzalem-zaken
Ramon. „We wachten op het Pa
lestijnse antwoord in twee
kwesties. Voor wat betreft de
gevangenen is ons voorstel dat
we driehonderdvijftig mensen
in vrijheid stellen. Moordenaars
van Israëliërs blijven in de cel.
Aan dat voorstel veranderen we
niets meer. Verder wachten we
nog op een duidelijk antwoord
van Palestijnse kant op ons
voorstel voor een raamwerk
akkoord over de definitieve sta
tus."
Barak wil voor februari met de
Palestijnen overeenstemming
bereiken over wat hij aanduidt
als een 'raamwerk-akkoord',
dat de grote lij nen bevat van een
definitieve regeling van het Is-
raëlisch-Palestijnse conflict. In
de maanden daarna zouden dan
de details kunnen worden uitge
werkt. Aanvankelijk wilde hij
de uitvoering van de laatste fase
van het Wye-akkoord afhanke
lijk stellen van het bereiken van
een raam-akkoord. Maar daar
stapte hij op aandringen van de
Palestijnen vanaf. De kans dat
de partijen het binnen afzienba
re tijd eens worden over een de
finitieve regeling, of zelfs een
raam-akkoord, is zo goed als ni
hil. Over kwesties als grenzen en
Jeruzalem zijn Israël en de Pa
lestijnen het grondig oneens.
Premier Barak heeft de Palestij
nen gewaarschuwd dat hij het
Wye-akkoord 'volgens de letter'
zal uitvoeren als ze niet akkoord
gaan met zijn wijzigingsvoor
stellen.
Daarmee bedoelt hij dat Israël
geen stap teveel zal doen.
GPD
BRUSSEL - De twee Rijkswachters die in april vorig jaar kin
derverkrachter en -moordenaar Mare Dutroux lieten ont
snappen uit het gerechtsgebouw in Neufchateau, krijgen
geen tuchtstraf. Een onderzoekscommissie van de Rijks
wacht in Brussel heeft dat besloten.
De sanctie die de Rijkswacht voor het duo in petto had, was
het niet vergoeden van acht werkuren. Maar omdat tegen de
twee nog steeds geen gerechtelijke vervolging is ingesteld .be
sloot de onderzoekscommissie die tuchtstraf niet op te leggen.
Volgens hun advocaten waren de twee Rijkswachters slechts
de laatste schakels in een niet goed functionerend gerechte
lijk en politiek systeem.
Naar aanleiding van de tijdelijke ontsnapping traden de
toenmalige ministers De Clerck en VandeLanotte af. ANP
MARBELLA - Een neef van de Syrische president Assad is
gisteren op borgtocht vrijgelaten, nadat hij woensdag met
zijn vijf lijfwachten in de Zuid-Spaanse badplaats Marbella
door de plaatselijke politie was opgepakt.
De politie meldde dat de zes mannen woensdag in de jachtha
ven van Marbella met een groep andere Arabieren slaags wa
ren geraakt.
Sirwan al Assad (24), zoon van de vroegere Syrische vice-pre
sident en broer van de president Rifat al Assad, en vier lijf
wachten vluchtten in een auto, maar werden na een achter
volging door de politie ingerekend.
De neef van Assad moest in een ziekenhuis worden behandeld
aan de verwondingen die hij tijdens de vechtpartij had opge
lopen. AFP/DPA
PARIJS - De vogelverschrikkers van het Parijse vliegveld Or
ly zijn in staking gegaan. Hun vakbond deelde gisteren mee
dat zij protesteren tegen de hoge werkdruk.
De vogelverschrikkers hebben tot taak vogels veiTe te houden
van startende en landende vliegtuigen. Zij imiteren het geluid
van roofvogels of van vogels in stresssituaties. In het uiterste
geval maken zij ook gebruik van het jachtgeweer.
De vogelverschrikkers zijn tijdelijk vervangen door luidspre
kers die voor vogels onaangename geluiden produceren. AFP
BRUSSEL - In twaalf Europese landen, waaronder Neder
land, moeten flesjes Budweiser-bier uit de schappen worden
gehaald in verband met een fout in de flesjes. Dat heeft An
heuser-Busch, de grootste brouwer ter wereld, bekendge
maakt. Zes procent van de totale Europese bierproductie van
het Amerikaanse concern wordt teruggehaald.
Het gaat om bierflessen van 25 en 33 centiliter, die gevuld zijn
in de brouwerij in Spanje. De geleverde flessen worden met
een schroefdop afgesloten. Ze hebben een iets te brede ring
aan de bovenkant, waardoor de fles bij het afdraaien van de
dop kan breken.
Anheuser-Busch benadrukt dat er niets mis is met het bier
zelf. RTR
LA GRANGE - Wetenschappers in de Amerikaanse staat
Texas hebben een stierkalf gekloond uit een stukje huid van
een vorig j aar overleden dier. Dit meldt de eigenaar van het nu
drie weken oude dier, een boerin in de plaats La Grange.
Het overleden evenbeeld van de kalf heette Chance. De kloon
heeft de naam 'Second Chance' gekregen.
In mei van dit jaar lukte het Amerikaanse wetenschappers
voor het eerst een mannetjesdier te klonen. Toen ging het om
een muis. RTR
J van onze redactie buitenland
17
BANDA ATJEH - Meer dan dui-
zend mensen hebben gisteren
bij de universiteit in Banda
22 Atjeh, de hoofdstad van de In
donesische provincie Atjeh, ge
demonstreerd voor onafhanke-
m iijkheid.
Ig De demonstranten eisen onaf-
i4 hankelijkheid van de provincie
nog voordat Oost-Timor onaf-
hankelijk wordt. Volgens een
woordvoerder van de betogers
18 heeft Atjeh langer gevochten
om zich los te maken van de cen-
trale Indonesische regering dan
J Oost-Timor.
Het is al de hele week onrustig in
Atjeh. De politie maakte giste
ren bekend dat twee Indonesi
sche militairen dinsdag door
onbekenden zijn doodgestoken
op twee verschillende plaatsen
in Atjeh. Woensdag loste de po
litie waarschuwingsschoten om
meer dan dertig bussen en
vrachtwagens tegen te houden
die dorpelingen vervoerden die
in Banda Atjeh wilden deelne
men aan een demonstratie voor
een referendum.
De Indonesische president Ha
bibie verklaarde maandag dat
een volksraadpleging voor At
jeh is uitgesloten. RTR/AP
Een bomexpert van de veiligheidsdienst FSB controleert o
bleek dat er geen explosief in zat.
i een treinstation in Moskou een tas, die een bom zou kunnen bevatten. Later
foto Ivan Sekretarev/AP
van onze redactie buitenland
MOSKOU - Een vertegenwoordiger van het
'Dagestaanse Bevrijdingsleger' heeft de
verantwoordelijkheid opgeëist voor de
bomaanslag van dinsdag in een een winkel
centrum in Moskou,
„Er zullen meer terroristisch aanslagen
binnen Rusland worden gepleegd, zolang de
Russische troepen Dagestan nog niet heb
ben verlaten", aldus de man, die zich pre
senteerde onder de naam Hazboulat. Bij de
bomaanslag van dinsdag raakten 41 men
sen gewond.
Het 'Dagestaanse Bevrijdingsleger' is een
groep van islamitische gewapende rebellen
die opereren in de Kaukasus. De Russische
politie had eerder al een man opgepakt die
achter de bomaanslag op het winkelcen
trum zou kunnen zitten. De man is volgens
een Russisch radiostation de leider van een
groepering die zich de 'Unie van revolutio
naire schrijvers' noemt.
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Het voltallige team
van Europees-Commissievoor
zitter Prodi krijgt vrijwel zeker
de zegen van het Europees Par
lement. De meest omstreden
kandidaat-commissaris, de
Fransman Lamy, werd gisteren
met fluwelen handschoenen
aangepakt tijdens zijn verhoor
door de Europarlementariërs.
Ook werd het aanvankelijk har
de negatieve oordeel over de
Belgische kandidaat-commis
saris Busquin afgezwakt.
Niets lijkt daarmee een defini
tief ja-woord medio september
van het Europarlement over de
twintig leden van de nieuwe
commissie nog in de weg te
staan. Beoogd voorzitter Prodi
deed er voor de zekerheid nog
een schepje bovenop. Na een
lang telefoongesprek gisteroch
tend met de leider van de chris
ten-democraten - de grootste
fractie in het Europarlement -
prees de Italiaan alvast de ko
mende samenwerking. Eerder
deze week nog dreigde Prodi op
te stappen als de 'Euro's' hem
niet onvoorwaardelijk steun
den.
Het vuurwerk dat verwacht
werd van de hoorzitting met
kandidaat-commissaris Lamy
(Handel), bleef uit. Op één Brit
se liberaal na stelde geen enkele
parlementariër vragen over de
rol die Lamy speelde als kabi
netschef van oud-commissie
voorzitter Delors. In die functie
zou Lamy fraude met EU-subsi-
die door een Frans bedrijf heb
ben afgedekt. Ook wordt hij
ervan verdacht een lucratief be
veiligingscontract aan een cor
rupt bedrijf te hebben verleend.
En na zijn vertrek naar Credit
Lyonnais zou hij zijn 'oude' con
tacten bij de Europese Commis
sie hebben misbruikt hebben
om staatssteun voor de Franse
bank goedgekeurd te krijgen.
WD'er Mulder, die de subsidie
fraude aan het licht bracht,
toonde zich na afloop van het
verhoor 'bijzonder teleui'ge-
steld'. „De burger zal evenmin
onder de indruk zijn van een
parlement dat met zoveel ver
dachte informatie op tafel nog
niets doet", aldus Mulder. Hij
hekelde het zwijgen van chris
ten-democraten en socialisten,
die naar zijn zeggen wel door de
liberalen waren ingelicht over
de vermeende misstanden.
De christen-democraten ver
klaarden hun opstelling uit een
'gebrek aan tijd'. Het drie uur
durende verhoor werd groten
deels gebruikt voor vragen over
zaken als de relatie tussen han
del en milieu en de bananenpo-
litiek van Europese Unie. De so
cialisten op hun beurt wilden
het hun partijgenoot Lamy ken
nelijk niet te moeilijk maken.
Opvallend was verderde aanbe
velingsbrief die de bevoegde
Europarlementariërs uiteinde
lijk schreven over de Belgische
kandidaat-commissaris Bus
quin (Onderzoek). Busquin
werd eerder deze week hard
aangepakt vanwege zijn moge
lijke betrokkenheid bij ver
schillende financiële schanda
len. GPD
Het Russische leger zei gisteren het laatste
bolwerk van islamitische rebellen in het
zuiden van Dagestan, het dorp Tsjabanma-
chi, te hebben veroverd. Het andere rebel-
lenbolwerk, Karamachi, viel woensdag in
Russische handen.
Het Russische leger leverde sinds zondag
slag met de guerrilla's in het gebied rond
Karamachi. In de bergen werd volgens de
Russische onderminister van Binnenlandse
Zaken Kolesnikov nog flink gevochten. AF-
P/AP
door Hans Gertsen
WARSCHAU - De centrum
rechtse regering van de Poolse
premier Buzek schudt op zijn
grondvesten na het ontslag van
vice-premier Tomaszewski.
Buzek ontsloeg Tomaszewski
woensdagnacht. Hij verdenkt
de vice-premier ervan voor 1989
met de communistische gehei
me politie te hebben samenge
werkt. In hoeverre die verden
king gegrond is, was gisteren
nog niet duidelijk.
Tomaszewski reageerde uiterst
merkwaardig op de dagenlang
breed in de Poolse media uitge
meten beschuldigingen. Pre
mier Buzek vroeg zijn vice-pre
mier - en tevens minister van
Binnenlandse Zaken - dinsdag
ondubbelzinnig een eind te ma
ken aan de speculaties door een
speciale rechtbank een onder
zoek naar zijn antecendenten te
laten instellen. Tomaszewski
weigerde. De in het nauw gedre
ven vice-premier verwees
slechts naar een eerder door
hem afgelegde verklaring waar
in hij bezwoer nooit banden met
de communistische geheime po
litie te hebben gehad. Alle Pool
se bewindslieden en tal van ho
ge functionarissen zijn sinds vo
rig jaar wettelijk verplicht zo'n
verklaring te tekenen.
De wet is zeer omstreden. Al
voor de invoering waarschuw
den tal van linkse en liberale in
tellectuelen dat de wet tot een
heksenjacht op communisten en
vermeende communisten zou
leiden. Volgens de vroegere dis
sident Kuron is de wet boven
dien onuitvoerbaar omdat be
schuldigingen alleen maar ge
controleerd kunnen worden op
basis van de archieven van de
vroegere communistische ge
heime politie. Die zijn incom
pleet en bevatten tal van bewus
te vervalsingen. GPD
Advertentie
Binnenkort is het zover. Dan heeft Dutchtone volledige
dekking in Nederland. En dat is sneller dan verwacht.
Op het kaartje kunt u zien in welk gebied u al mobiel
kunt bellen en gebéid kunt worden. En nog voor eind
oktober belt iedereen met Dutchtone, want dan is de
landelijke dekking bereikt. Bovendien belt u met een
Dutchtone abonnement in 50 landen wereldwijd. Bel
voor meer informatie gratis 0800-0550 of ga naar
www.dutchtone.nl
reldhandelsorganisatie (WTO).
„Wereldwijde handel is van le
vensbelang voor de ontwikke
lingslanden en die zijn tot dus
verre niet aan de bak gekomen
in deze club", vond de 50-jarige
voormalige vakbondsleider.
Daar gaat hij iets aan doen, zei
Moore.
Mike Moore staat nu al op het
WTO-hoofdkwartier in Genève
te boek als 'de bulldozer'. In te
genstelling tot de doorsnee VN-
bureaucraat, maakt hij geen ge
heim van zijn bescheiden af
komst en opleiding. Zijn vader
was een arme schapenscheerder
in het dorp Whakatane. Op zijn
vijftiende jaar moest Mike van
school af om zijn kostje te ver
dienen, eerst als slagersknecht,
daarna als drukker en metse
laar, 'of beter gezegd sjouwer
van bakstenen'.
Al vroeg politiek in de weer te
gen de 'uitbuiting van de arbei
ders', werkte Moore zich snel op
tot sociaal activist en werd op
23-jarige leeftijd Nieuw Zee-
lands jongste parlementslid
voor de Socialistische Partij. In
1990 werd Moore minister van
Buitenlandse Zaken. Hij was
voor Nieuw Zeeland nauw be
trokken bij de zogenaamde
Uruguay Ronde, het acht jaar
durende overleg over het slech
ten van handelsbarrières, onder
auspiciën van de GATT (Gene
ral Agreement on Tariffs and
Trade), de voorloper van de hui
dige WTO.
Als de nieuwe arbiter van de we
reldhandel, waarbij honderden
miljarden dollars zijn gemoeid,
wacht Moore een gigantische
taak. Over elf weken begint in
het Amerikaanse Seattle de zo
genaamde Millennium Ronde,
die handelsbarrières verder
moet afbreken en de weg moet
wijmaken voor nieuwe produc
ten - van genetisch gemanipu
leerde maïs tot en met elektroni
sche handel via het Internet.
De WTO staat nog steeds te boek
als een 'handelsclub van de rijke
landen' en Moore ziet het als zijn
hoofdtaak 'de kleine jongens, de
arme landen dus, ook een kans
te geven hun mensen aan werk
en inkomen te helpen'. „Daar
om moeten de industrielanden
him markten meer openstellen
voor producten uit de derde we
reld." GPD
tone
door Bob Kroon
GENEVE - In klare taal maakte
de Nieuw-Zeelander Mike
Moore gisteren zijn mediade-
buut als nieuwe baas van de We-
Mike Moore
Straks belt iedereen met Dutchtone.
De Dutchtone belpakketten kunt u verkrijgen bij de Dutchtone shops in Amsterdam. Haarlem, Leiden, Den Bosch. Den Haag. Rotterdam. Utrecht en Amersfoort. Verder kunt u terecht
bij de meeste filialen van BCC, 8elCompany. Block, Combi Foto. Correct. Dixons, Electric City (V&D), EPiElectronicpartner, Expert, Filmpost, Flandrla. Foka, Foto Klein, Heuts. Horn Elektra,
it's. Kijkshop, Kinorama, Klein Electronics, Kral Fotostores. Let's Talk. Mega Elshout. Mikro Electro. NEBO, Office Centre, Prijstopper. Radio Modern Electronics. RAF. Ritel. Scheer
Foppen, Staffhorst, Steenweg. Superphoto. Tele Masters. Telepact. t for telecom, The Phone House, Telecom Today. TeleTools. valkenberg. Vogelzang. Bel voor adressen: 0800-0550.
