Bobo's bevrijdingsleger staat klaar U PZC Titel koningin voor Maxima is geen uitgemaakte zaak Heer Bommel en de Pasmunt varia Montenegrijnse generaal Bogdanovic bereid te sterven in strijd tegen Serviërs GRATIS JURIDISCH ADVIES Bel nu ANWB Rechtshulp 070-3147788 ajviM" puzzel het weer 3 recept Bavarois met bitterkoekjes a l'orange vrijdag 3 september 1999 door Harald Doornbos Als het aan Bozidar 'Bobo' Bogdan ovic ligt, dan is de oorlog om Koso vo niet het laatste gewapende conflict geweest op de Balkan. Als generaal van het Montenegro Bevrijdingsleger, een tot nu toe onbekende en illegale organi satie. heeft hij. naar eigen zeggen, 25.000 Montenegrijnen bewapend en getraind. Ze moeten het opnemen te gen de troepen van Slobodan Milosevic in het geval Servië probeert om de on afhankelijkheid van Montenegro tegen te gaan. „Mij zijn klaar om te vechten en te sterven voor Montenegro", zegt Bogdanovic (44), „Milosevic moet zich afvragen of zijn soldaten ook daartoe bereid zijn." De ontmoeting met Bogdanovic vindt plaats op een terras in het stadje Cetin- je, 31 kilometer verwijderd van de hoofdstad Podgorica. Dit met rotsenen bergen omgeven, en in de zomer bloedhete stadje met vijftienduizend inwoners is het bolwerk van de Mon tenegrijnse onafhankelijkheidsbewe ging. ..De afgelopen acht jaar hebben we ons voorbereid op dit moment", al dus Bogdanovic, een twee meter lange boom van een vent met als bijnaam 'Bo bo'. die gekleed gaat in een katoenen shirt en een trainingsbroek. „Wij heb ben wapens aangeschaft, we trainen en zitten overal verspreid over Mon tenegro. Als het tot een oorlog komt met Servië, dan vechten we tot het eind. Het interesseert ons niet hoeveel slachtoffers er zullen vallen." Lafaards Hij typeert het officiële Joegoslavische leger, dat vanuit Belgrado in Servië wordt geleid en twintigduizend man schappen in Montenegro heeft gele gerd. steevast als een 'bezettingsleger'. Ook de Servisch-Orthodoxe Kerk, de broederkerk van de eveneens overwe gend orthodox-christelijke Mon tenegrijnen, ziet Bogdanovic, zelf een orthodox christen, als een 'bezettings macht vanuit Belgrado'. „Het Servi sche leger is er één van lafaards. Ze kunnen alleen maar vrouwen en kinde ren vermoorden", zegt hij. „Dat hebben de oorlogen in Kroatië, Bosnië en Koso vo wel bewezen." Officieel vormt Montenegro, samen met het veel grotere Servië, nog de Fe derale Republiek Joegoslavië. Dat Montenegro de afgelopen anderhalf jaar wordt geleid door president Milo Djukanovic, een pro-westerse Mon tenegrin die wel voelt voor afscheiding van Servië en niets moet hebben van Milosevic, beschouwt Bogdanovic als een steun in de rug. De Serviërs op hun beurt moeten niets hebben van Djukanovic en Bogdano- Tijdens een demonstratie voor onafhankelijkheid van Montenegro loopt een betoger met een oude Montenegrijnse oorlogs- vlag langs leden van Joegoslavische militaire politie in de hoofdstad Podgorica. foto Stevo Vasiljevic/RTR vic' leger wordt als een 'gevaarlijke, il legale en paramilitaire organisatie' ge zien. Slobodan Milosevic, de president van Joegoslavië, heeft al verscheidene keren gedreigd met ingrijpen in Mon tenegro. En zeker tijdens de NAVO- luchtaanvallen tegen Joegoslavië ge durende de oorlog m Kosovo, bestond er onder de zevenhonderdduizend Montenegrijnen een constante angst voor een staatsgreep vanuit Belgrado, aangezien Montenegro weigerde om mee te doen aan de etnische zuiverin gen in Kosovo en zich niet tegen het NAVO-optreden uitsprak. „Het is een onafhankelijk Montenegro of helemaal géén Montenegro", vindt Bogdanovic. „Ons leger wordt door president Djukanovic getolereerd, om dat hij weet dat wij achter hem staan, wanneer de Serviërs aanvallen. Als de Serviërs de eerste kogel schieten, dan is dat het teken voor de totale oorlog. Er is geen w7eg meer terug." Het opperbevel van het Montenegro Bevrijdingsleger - officieel heet de groepering het Montenegrijnse Leger, Crnagorska Vojska (CV) - heeft het land opgedeeld in drie sectoren: noord, centraal en zuid. Elke sector heeft twee legerkorpsen. Het CV werkt net als een echt leger en heeft rangen, uniformen en wapens. Bogdanovic is de generaal, al wordt hij naar Montenegrijnse tradi tie brigadier genoemd. Alle leden zijn vrijwilligers. Drie keer per week wordt er langdurig getraind in Montenegro's uitgestrekte bossen en hoge bergen. In het dagelijks leven zijn zij huisvaders, beambten, studenten of zakenlieden. „Iedereen van achttien tot zestig jaar is welkom", aldus Bogdanovic. „De meesten zijn orthodoxe christenen, maar wij hebben ook Albanezen en moslims in ons leger. Zij wonen al hon derden jaren in Montenegro en willen ook voor ons land vechten." Defensief Bogdanovic wil niet vergeleken wor den met het U£K, het Kosovo Bevrij dingsleger. „Nee", zegt hij, „wij berei den ons alleen voor op een defensieve oorlog in het geval de Serviërs ons aan vallen. Wij gaan niet beginnen met het doodschieten van Serviërs." Belangrijk element van het CV is van zelfsprekend de bewapening. „We heb ben wapens via het Joegoslavische le ger gekregen en vrienden van Montenegro in het buitenland bezorg den ons de zwaardere wapens", zegt Bogdanovic. „Standaard beschikken we allen over kalasjnikovs, maar we hebben ook anti-tankwapens en 82 mm-mortieren." En de Montenegrij nen die nog binnen het Joegoslavische leger werken - zij dienen hun lidmaat schap van het CV geheim te houden - hebben al precies aangegeven welke strategische plekken de Serviërs gaan gebruiken in geval van een aanval. „Ons land leent zich zeer goed voor gu errilla-acties", meent Bogdanovic. „De meest strategische plekken zullen wij aanvallen met kleine, speciale eenhe den. Vijftig procent van de Servische militairen zullen sowieso een verloren indruk maken. Wij kennen het terrein, zij hebben geen idee waar ze aan begin nen." Bogdanovic zelf beschikt over een pistool ('Dat is normaal hier') en een Heckler automatisch aanvalsge- weer. „Inclusief sluipschuttervizier en laser", zegt hij, alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Bogdanovic heeft in Cetinje inmiddels r li" van onze redactie binnenland Hij heeft haar nog nooit ge zien, maar het medeleven met Maxima Zorreguieta klinkt door in zijn stem. „Als gemaal van de koning leid je een oerver- velend, saai bestaan", zegt prof. dr. P.C.W. Akkermans. Staatsrechtelijk bezien heeft de functie weinig om het lijf, zegt de hoogleraar staats- en be stuursrecht. Van vriendin kan Maxima verloofde worden en daarna als vanzelfsprekend ge malin. Maar of ze zich ooit ko ningin van Nederland mag noe men is geen uitgemaakte zaak. „De titel van koning is voorbe houden aan de vorst." Hoe zijn of haar echtgenoot zich mag noemen hangt af van de goedheid van de Staten-Gene- raal. „Kijk maar naar prins Claus", zegt de hoogleraar. Die kreeg bij zijn huwelijk de titel 'Prins der Nederlanden' en het predikaat "Jonkheer van Ams- berg'. Dat Claus zich geen ko ning mocht noemen (net zo min als de prinsen Bernhard en Hen drik voor hem), komt doordat de wetgever wil voorkomen dat verwarring ontstaat over het grondwettelijke begrip 'ko ning'. In de Grondwet wordt die term uitsluitend gebruikt om het staatshoofd aan te duiden, ook als het een vrouw is. Wan neer de man van de koningin zich ook zo zou noemen, zou hij haar wellicht te veel naar de kroon steken. Voor Maxima gloort echter nog hoop, want bij een mannelijke koning bestaat dit gevaar voor verwarring immers niet. Er zijn voorbeelden uit het verleden. De vrouwen van de Nederlandse koningen (Willem I, Willem II en Willem EU) hebben wel altijd de titel Koningin der Nederlanden mogen voeren. Maxima maakt geen kans zelf ooit staatshoofd te worden. „De echtgenote van de koning heeft geen plaats in de lijn van de troonopvolging. Zij is en blijft 'van de kou we kant'", zegt Akkermans. In de Grondwet is exact gere geld wie het zittende staats hoofd opvolgt>Het koningschap gaat bij overlijden van de ko ning krachtens erfopvolging over op zijn wettige nakomelin gen, waarbij het oudste kind voorrang heeft, met plaatsver vulling volgens dezelfde regel. Bij gebreke van eigen nakome lingen gaat het koningschap over op de wettige nakomelin gen eerst van zijn ouder en dan van zijn grootouder. De enige manier waarop Maxi ma eventueel meer zou kunnen worden dan 'de vrouw van', is als Willem-Alexander na zijn troonsbestijging onverhoopt zou overlijden. Wanneer het echtpaar op dat moment nog geen kinderen heeft, is Beatrix' tweede zoon Johan Friso de troonopvolger. Is er echter wel een kind, of is Maxima op dat moment zwan ger, dan is dit de eerste recht hebbende in de lijn van troon opvolging. Het kind wordt dan koning, hoewel het pas vanaf het achttiende jaar het konink lijk gezag kan uitoefenen. Ze kan dan regentes worden. De vader van Maxima is alle be langstelling van de media voor hem en zijn dochter beu. De 71- jarige voormalige politicus is Buenos Aires ontvlucht. Samen met zijn vrouw is hij op vakantie gegaan naar het zuiden van Ar gentinië. GPD/ANP Een diep berouw maakte zich van hem meester en hij barstte in schreien uit. „Hoe is het mogelijk," riep hij betraand, „dat ik voor dit slijk mijn betrekking en mijn goede meester op het spel heb gezet? Het is héél betreurenswaardig, met uw welnemen." „Laten we het verleden vergeten", sprak heer Bommel zacht. „Je berouw siert je, Joost - en daarom kan je weer in dienst komen, als je wilt." De knecht nam zijn hoed af en sloeg de vochtige ogen dankbaar naar zijn werkgever op. „Dat is heel mooi van u, werkelijk", lispelde hij. „U zult er geen spijt van hebben, als ik zo vrij mag wezen." (Advertentie) Problemen gehad tijdens uw vakantie? De ANWB helpt zijn leden met gratis juridisch advies. Doorloper Horizontaal: 1Snaak, opgooi; 2. zwaardwalvis, slagader; 3. vlug, ge graven waterweg; 4. lus, losse boekomslag; 5. drank, restbedrag; 6. bijna, luizenei; 7. wisselborgtocht, cowboyfeest; 8. pleisterplaats, bouwland; 9. lof, zoon van Zeus; 10. omslag, zwaar Engels bier; 11. heester, koude valwind; 12. kijkers, schermwapen; 13. kleine kerkelij ke groep, knijpwerktuig. Verticaal: 1. Harde bovenlaag, vrouwenverblijf, roofdier; 2. huiduit was, graansoort, zeewier; 3. grote bijl, oude munt, leer v.h. helden dicht; 4. blootje, deel v.h. hoofd, takje; 5. werkopdracht, beeldver haal, regelmaat; 6. vat, vaartuig, koele vruchtendrank; 7. mondeling, nobel, ambtsgewaad; 8. legerleiding, Europeaan, onderwijzen; 9. sprong, Chinese winkel, graad. Oplossing donderdag Plank, storm, kruik, koor, pluim, sloep, slaag, taats, pruim, stal, broek, kwaad, clown, spits. Het citaat is van Kim Hubbard: 'De rijke man en zijn dochter worden spoedig geschei den'. Zeeland: Zeer warm de status gekregen van een lokale held. Tot 1918 was Cetinje de hoofdstad van het onafhankelijke Montenegro. Voor malige ambassades van Engeland, Rusland, Frankrijk en Amerika herin neren de bevolking eraan dat het tach tig jaar geleden nog een onafhankelijk land was. Velen hier moeten er dan ook weinig van hebben dat Montenegro sa men met Servië nog altijd Joegoslavië vormt. Op de muren van Cetinjes hui zen staan leuzen als 'Montenegro soe verein' geschilderd. En veel automobi listen hebben de Joegoslavische vlag op het kenteken vervangen door een stic ker met daarop de Montenegrijnse tweekoppige adelaar. Tijdens de NAVO-luchtaanvallen pro beerden vijftig militairen van het Joe goslavische leger een basis van het CV op vijftien kilometer van Cetinje te sluiten. Bogdanovic en twee van zijn commandanten werden gearresteerd. Drieduizend bewapende inwoners van Cetinje blokkeerden daarop de weg en voorkwamen dat hun lokale held naar Servië werd afgevoerd. „Toen de mili taire politie van Milosevic hier jonge ren wilde oppakken om hen naar het front in Kosovo te sturen, hebben wij de legerjeeps de stad uitgejaagd", vertelt Bogdanovic trots. Doodsbang Of het in Montenegro daadwerkelijk tot een oorlog komt, weet ook Bogdan ovic niet. President Djukanovic heeft onlangs vérgaande veranderingen voorgesteld, waardoor Montenegro zich in feite volledig losmaakt van Ser vië. Deze plannen zullen zo goed als ze ker worden afgewezen door Belgrado. De Serviërs zijn doodsbang dat ze na Slovenië, Kroatië, Bosnië-Herzegowi- na, Macedonië en Kosovo ook nog Montenegro zullen verliezen. Afschei ding van Montenegro betekent ook dat Servië haar enige uitgang naar de zee zal kwijtraken. Die uitgang maakt Montenegro van zeer grote strategische waarde voor de Serviërs. De Montenegrijnse regering heeft Bel grado al gedreigd met het organiseren van een referendum aan het einde van dit jaar, waarbij gestemd zal worden over al dan niet onafhankelijkheid. De NAVO waarschuwde het regime van Slobodan Milosevic enkele weken ge leden al om niet gewapenderhand in te grijpen in Montenegro. „Dat zal de NAVO niet accepteren", aldus secreta ris-generaal Solana. „Binnen een halfjaar zal hier de Mon tenegrijnse vlag wapperen", meent Bogdanovic. „Ik hoop dat het op vreed zame wijze gebeurt, maar zo niet, dan zijn we klaar voor de strijd. Wij zullen in vijftien dagen met de Serviërs afre kenen." GPD Ditweekeinde zou de temperatuur in Door: Jordi Bloem de regio wel eens plaatselijk tot 28 graden kunnen stijgen. Met oosten- en later zuidoostenwinden wordt warme lucht naar ons gevoerd. Bovendien bevat de lucht weinig wolken zodat de zon hoogtij viert. Vandaag stijgt de tempe ratuur al naar een hogere waarde dan gisteren. Op veel plaatsen wordt het namelijk 24 of 25 graden. De wind is oostelijk en matig, rond kracht 3. Vanavond en vannacht blijft het helder met minimaa 14 graden. Morgen gaat de nazomer onverdroten verder. De zon heeft niet het alleenrecht, maar de stapelwolken die in de loop van de ochtend ontstaan zullen niet tot een bui uitgroeien. Ook nemen ze niet zoveel ruimte in beslag, zodat de zon vandaag vaker tevoor- scjijn komt. Opnieuw is de wind oostelijk en matig met kwikstan den rond 26 graden. Hier en daar bereikt de temperatuur de 27 gra den. Het langjarige gemiddelde voor de eerste fase van september bedraagt 20 graden, dus de classificatie "zeer warm" is op zijn plaats. Zondag zijn de wijzi gingen in het weer minimaal. Alleen de wind draait wat bij naar het zuidoosten, verder schijnt de zon volop en is het warm. Het nazomerse weer wordt in stand gehouden dooreen hogedrukgebied. Hoewel het zwaartepunt zich na het weekeinde terugtrekt naar Rusland, houdt de "anti cycloon" greep op het weer in de lage landen. Opkomen de storingen kunnen wel wat meer wolkenvelden brengen, maar regen zit er nog niet in. Op dinsdag veroorzaakt een westelijk briesje een lichte af koeling. Veel zon Vooruitzichten zaterdag zondag maandag dinsdag weer O O max. 26° 26° 24° 22° min. 15° 15° 15° 15° wind 03 ZO 3 Z 3 W 3 Zon vrijdag onder 20.28: zaterdag op 7.02 Maan vrijdag onder 15.46 zaterdag op 0.37 D Toonder Studio's Nautisch bericht De wind is oostelijk en matig, rond kracht 3. Het zicht zal goed zijn. De temperatuur van het zeewater voor de kust schommelt om streeks 19 graden. Waterstanden Heer Ollie maakte met een mooie lach een eind aan het gevoelige to neeltje. „Goed, goed", zei hij. „Maar nu ook ferm aangepakt. Er moet iets worden ingehaald. Zet thee, Joost!" De knecht repte zich naar binnen en niet lang daarna betrad hij reeds het studeervertrek met een blaadje in de hand. „Het is me een bende", sprak hij, door de geldstukken wadend. „Waar zal ik deze boel laten, heer Olivier?" „We gaan het in zakjes doen", stelde heer Bommel voor. „Wat heeft een heer aan zijn geld, wanneer hij het niet laat rollen? Er is een groot tekort aan pasmunt, heb ik gemerkt - en daarom ga ik er goede sier mee maken." VRIJDAG Hoog water Laag water 3 SEPTEMBER uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 08.06 194 20.36 190 02.06 188 14.25 155 Terneuzen 08.26 214 20.55 211 02.36 197 14.55 164 Bath 09.25 252 21.56 245 03.35 219 15.52 188 Roompot Buiten 08.10 150 20.35 148 02.10 147 14.30 117 Z'zee/Colijnsplaat 09.35 148 21.50 149 03.10 152 15.35 122 Stellendam Buiten 08.13 147 20.44 140 02.04 096 14.50 065 Wemeldinge 09.40 170 22.05 169 03.20 165 15.40 135 Krammersl. West 09.50 157 22.00 158 03.15 161 15.40 132 ZATERDAG Hoog water Laag water 4 SEPTEMBER uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 09.18 173 21.52 176 03.06 170 15.40 146 Terneuzen 09.40 193 22.16 196 03.36 179 16.06 154 Bath 10.33 227 23.05 228 04.28 203 16.55 178 Roompot Buiten 09.25 133 21.55 137 03.10 13615.35 112 Z'zee/Colijnsplaat 10.35 136 23.00 140 04.10 141 16.45 119 Stellendam Buiten 09.32 127 22.12 129 03.26 092 15.55 068 Wemeldinge 10.45 155 23.10 159 04.15 154 16.50 131 Krammersl. West 10.45 148 23.15 152 04.10 150 16.35 127 L Lagedrukgebied lichte sneeuw H Hogedrukgebied zonnig mist A A Koufront licht bewolkt lichte regen onwea A ■7^ hagel Warmtefront matige regen AA zwaarbewolkt 1030 J Samengesteld Iron! zware regen Isobaar Europa: Opleving Hans Belterman Hetzijn de mannen die bijzonder gesteld zijn op bitterkoekjes! Dat is niet alleen in ons land zo. Ook in veel anderelanden in Europa gelden bitter koekjes als typische mannenkoekjes. En dat geldt ook voor veel nagerech ten waarin bitterkoekjes worden verwerkt. Maar waarom zouden zij taboe zijn voor vrouwen? Koop de bitterkoekjes dan wel bij de banketbakker. Voor 4 personen 4,5 blaadjes gelatine; 3 dl melk; 1,5 eetl. maïzena of custardpoeder; 1 theel. geraspte sinaasappelschil; 2 eierdooiers; 35 gram suiker; 2,5 dl slagroom; 75 gram bitterkoekjes. Voor de saus: 1,5 dl sinaasappelsap; 1,5 theel. maï zena; 2 eetl. cointreau of andere blanke likeur met sinaasappelsmaak; 1 klontje (ca. 15 gram) koude boter. Voorts: 1 eetl. geschaafde amandelen, licht geroosterd. Laat de gelatineblaadjes ten minste 5 minuten in ruim koud water weken. Maak de maïzena aan met 3 eetlepels melk. Roer het tot een volkomen glad papje. Breng de overige melk aan de kook. Temper de warmtebron. Roer eerst het maïzenamensel, de helft van het sinaasappelrasp en de suiker door de melken blijf 2 minuten roeren. Schakel daarna de warmtebron uit. Voeg de goed uitgeknepen gelatineblaadjes toe en blijf roeren tot de gelati ne is opgelost. Klop de eierdooiers los en roer er 3 eetlepels hete vla door. Roer het meng sel door de vla. Blijf roeren tot de vla wat dikker is gebonden. Laat alles staan tot de vla lobbig begint te worden. Klop de slagroom net niet hele maal stijf. Breek de bitterkoekjes in kleine stukjes. Spatel eerst de room en daarna de bitterkoekjes door de lobbig geworden vla. Doe alles over in een grote met koud water omgespoelde vorm of in vier kleinere vormpjes. Laat alles koud worden. Dek vorm of vormpjes af met plastic folie en plaats ze in de koelkast. Laat ze er ten minste 3 uur in staan om volledig op te stijven. Breng voor de saus het sinaasappelsap en de rest van het sinaasappelrasp aan de kook. Maak een glad papje van maïzena en cointreau. Roer het mengsel door het kokende sinaasappelsap. Blijf 1 minuut roeren. Proef het sausje en voeg eventueel naar eigen smaak en inzicht wat suiker toe. Klop er vervolgens het stukje boter door. Laat het sausje daarna volkomen koud worden. Stort de bavaroises op bordjes. Schenk de saus er rondom en be strooi de bavaroises met de geroosterde amandelen. O VERWACHTING VOOR VRIJDAGMIDDAG 3 SEPTEMBER 1999 Voordat de zomer straks definitief zijn biezen pakt, profiteren grote delen van Europa momenteel nog van een thermische opleving. In de noordelijke helft van Europa is daarbij overigens ook veel ruimte voor de zon en blijft het vrijwel overal droog. Het mooie nazomer- weer is te danken aan een omvangrijk hogedrukgebied dat Atlanti sche storingen op een afstand houdt. Alleen in Noorwegen, Schot land en Ierland weten deze nog dichtbij genoeg te komen om veel bewolking en regen te veroorzaken. Elders op de Britse eilanden blijft het droog bij flinke zonnige perioden. In London kan het daarbij circa 27 graden worden. Ook in Frankrijk, de Benelux, Duitsland en Dene- marken is het vrij warm voor de tijd van het jaar en overheersen de zonnige perioden. De temperatuur varieert daarbij van 21 graden in j Denemarken tot 30 graden lokaal in Zuid-Frankrijk. In noordelijk Scandinavië kan het begin september al flink koud worden. Morgen overschrijdt de temperatuur er op grote schaal de 20-gradengrens. Rondom het Middellandse-Zeegebied bereikt het kwik natuurlijk ook nog zomerse, op sommige plaatsen zelfs tropische waarden, In te genstelling tot het noorden vallen daar echter wel diverse buien. In j Spanje kunnen vooral in de omgeving van Barcelona enkele pittige regen- en onweersbuien vallen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 4