Schrappen schulden lost niets op PZC PZC feiten en meningen vrijdag 3 september 1999 2 VVD wispelturig Indonesische provocateur houdt in haar besluiten Moluks Nederland in zijn greep over Betuwelijn Energiemarkt Voor redden Afrika is meer nodig dan alleen kwijtschelding 3 september 1949 MA Ni WA Ijlt Laat het maar over aan de vrije markt, want dat geeft de beste kwaliteit tegen de scherpste prijs. Onder dit motto geeft de Algemene Energieraad (AER) de voorstanders van het langer openhouden van de kerncentrale Borssele een aardig opstekertje. De raad vindt dat de energiebedrijven het beste zelf hun bronnen kunnen kiezen. De overheid moet wel een rol letje spelen bij het stellen van randvoorwaarden voor de veiligheid, maar verder is er geen vuiltje aan de lucht. Volgens de AER, het onafhankelijk college dat regering en parlement adviseert, kan de kerncentrale Borssele dus langer open blijven. De liberalisering van de energiemarkt, die vanaf 2007 ook voor kleinverbruikers geldt, geeft de energieraad een sterk praktisch argument. Via gekoppelde energie- netten kunnen buitenlandse leveranciers met goedko pe kernenergiestroom op de Nederlandse markt con curreren. Verder waardeert het adviescollege de lage koolstofdioxyde-uitstoot van Borssele. Er lijkt geer speld tussen te krijgen. Maar in feite negeert de raac twee heikele kwesties. Ten eerste is er het radio-actieve afval. De gevoelighe den rond die onduidelijke erfenis voor toekomstige ge neraties laten zich niet zo gemakkelijk passen in eer economische of milieu-technische afweging. Dat is d< raad dan ook niet gelukt. De overheid mag wel wa voorwaarden stellen aan de afvalberging, maar daar mee is het probleem niet opgelost. Ten tweede gaat de raad voorbij aan de nog niet ver stomde discussie over de greep van de overheid op d< nutsbedrijven. Zie de watervoorziening. Het kabine moet niets weten van privatisering van de levering vai drinkwater. Een dergelijke primaire levensbehoefti laat je niet geheel over aan particulieren, zo is de - bree< gedragen - redenering. Van water naar energie is eei kleine stap. Gezien de matige prestaties van geheel of gedeeltelij] geprivatiseerde collectieve voorzieningen als het open baar vervoer, de sociale zekerheidsinstellingen en d PTT, mag niet worden uitgesloten dat de Nederlands samenleving spijt krijgt van het uit handen geven vai de levering van stroom (en gas)Nog vorige week krege: de Samenwerkende Elektriciteitsmaatschappijen ee: boete van 14 miljoen wegens misbruik van hun econo mische machtspositie. Die kosten dreigen nu aan de af nemers te worden doorberekend. In de gesloten mart was dat ondenkbaar. In Zeeland houden provincie en gemeenten via hu aandelen nog minstens tot 2 002 enige greep op het nuts bedrijf. Het is verstandig om die invloed, samen met di van Den Haag, te blijven aanwenden bij de keuze va energiebronnen. Al was het alleen maar om ervoor t zorgen dat wie straks via de nieuwste distributietecl niek groene stroom wil kopen, dat ook kan doen. Zeil als de spanning op het net dan hoofdzakelijk van ee (buitenlandse) kerncentrale zou komen. door Frans van den Houdt Afrika wil van z'n schuld van 350 miljard dollar af. Niet door afbetaling maar door kwijtschelding. Pas dan zegt het continent zich goed te kunnen ontwikkelen en iets te kunnen doen aan de grootschalige ar moede. Deskundigen uit zeven tien Afrikaanse landen die zich deze week in Nairobi opnieuw over deze kwestie buigen, stel den voor de kwijtgescholden gelden in bijvoorbeeld onder wijs en de gezondheidszorg te stoppen. Een mooi streven, maar hoe realistisch is het? Een land als Kenia besteedt vol gens president Daniel arap Moi dertig procent van zijn inkom sten aan het afbetalen van bui tenlandse schulden, vaak alleen aan rente. Geld dat volgens hem in de economie en sociale voor zieningen van het eigen land ge stopt zou moeten worden. An dere landen op het continent spenderen soms wel veertig pro cent van het nationale budget aan de schuldenlast, aldus Moi. Volgens de ontwikkelingsorga nisatie van de Verenigde Naties (UNDP) die de conferentie in Nairobi heeft georganiseerd, geven 23 landen in Afrika be zuiden de Sahara meer uit om hun schuldeisers tevreden te stellen dan aan bijvoorbeeld de nationale gezondheidszorg. En de schuldenlast wordt alsmaar groter omdat overheden steeds weer geld bijlenen, in het bui tenland of op de binnenlandse markt, om op tijd de afbetalin gen te kruinen doen. Kortom een vicieuze cirkel. Hervormingen Aan die schrijnende toestand kan alleen een eind worden ge maakt door de schulden on voorwaardelijk te schrappen zo menen Afrika's leiders. Alle landen dienen daarvoor in aan merking te komen, zonder strin gente voorwaarden zoals tot op heden steeds het geval was. Ze stellen wel voor om de kwijt schelding te laten variëren van twintig tot tachtig procent, naargelang de noodzaak en fi nanciële draagkracht van een land. Donoren kunnen dan ver volgens per land bekijken hoe veel ze opnieuw willen uitlener- en onder welke, van tevoren goed doorgesproken condities. door Dineke van der Burg Nu in de Tweede Kamer de discussie over het wel of niet schrappen van de Betuwe lijn weer is losgebarsten, is de opstelling van de WD van doorslaggevende betekenis. De ze fractie heeft het heft in han den en kan de besluitvorming laten doorslaan naar het schrappen van de hele Betuwe lijn. De oppositiepartijen CDA GroenLinks, SP en SGP vinden een Betuwelijn zonder noorde lijke aftakking niet acceptabel. Ook D66 is meer gaan twijfelen over het nut van de goederen spoorlijn. Maar deze fracties bij elkaar hebben geen meerder heid in de Tweede Kamer. De PvdA schaarde zich direct ach ter het voornemen van haar ei gen minister Netelenbos om de noordtak af te blazen. De WD is wispelturig in haar besluitvorming. Vorig jaar nog verklaarde de toenmalige WD- woordvoerder Blaauw met na druk dat de noordelijke aftak king een absolute voorwaarde is bij de aanleg van de Betuwelijn. De huidige woordvoerster van de WD, N. Verbugt, durft die eis nu niet meer te herhalen. „Er zijn nieuwe ontwikkelin gen, die we moeten meenemen in het besluit rondom de Betu weroute. De minister heeft aan gegeven dat er nieuwe progno ses zijn voor het vervoer op de noord-, hoofd- en zuidas van de Betuwelijn. Deze zullen we eerst moeten bekijken." Maar hoe moeten we de uit spraak van Blaauw van vorig jaar plaatsen? „Je moet niet vastzitten in dog ma's. We moeten ook kijken naar nieuwe ontwikkelingen. We willen van de minister weten wat er is afgesproken met de Duitsers. Misschien heeft de nieuwe regering in Duitsland een andere overweging ge maakt. Men schijnt nu niet meer zoveel behoefte te hebben aan de noordtak. Mogelijk dat het beleid in Zwitserland en Oos tenrijk, waar steeds meer wordt gedaan om vrachtverkeer op de weg te verbieden, daarbij ook een rol spelen." Toen het Tweede-Kamerlid Jor- ritsma WD-woordvoerster voor de Betuwelijn was, was de De voorzitter van de conferen tie, president Festus Mogae van Botswana (een van de weinige landen in Afrika dat het goed doet) voegde er wel aan toe dat kwijtschelding alleen weinig zoden aan de dijk zet. „Wij moe ten daarom deze kans grijpen en tegelijkertijd fundamentele economische hervormingen doorvoeren om donoren duide lijk te maken dat het ons ernst is en we de fouten uit het verleden niet meer zullen herhalen. Dat laatste is nu precies waar de schoen wringt- Want hoewel het voor veel landen in Afrika in WD tegen de aanleg hiervan. Nadat zij minister van Verkeer was geworden bleek de WD in eens voorstander van de goede renspoorlijn. Hoe kan dit? „We hebben jarenlang zorgen gehad over de gevolgen als zo'n duur project op de begroting drukt. Bovendien spraken de prognoses elkaar nogal tegen. In 1994 hebben we alles opnieuw overwogen. In 1995 nam de Ka mer voor de tweede keer een be sluit over deBetuwelijn. Op ba sis van de prognoses die er toen lagen, vonden we het van strate gisch belang dat de Betuwelijn er zou komen. Voor de Duitsers waren de noord- en zuidtak een voorwaarde waaraan we heb ben voldaan." Zit de WD niet heel erg met de Betuwelijn in de maag? „We kunnen een gulden maar één keer uitgeven. We moeten altijd heel goed kijken wat we met dure infrastructurele pro jecten doen. De Betuwelijn kost de burger erg veel geld. De kos ten voor de hoofdas van de Be tuweroute liggen nu rond de 9,5 miljard. Het ziet ernaar uit dat we b innen deze raming blij ven „Wij zien Nederland als de toe gangspoort van Europa. De ha ven van Rotterdam is hierbij heel belangrijk. De VVD vindt dat de Betuwelijn vanaf de ha ven een strategische verbinding is met de andere landen." Gaat de WD de Betuwelijn schrappen? „Als ik D66, GroenLinks, CDA en SP dat nu heel makkelijk hoor roepen, dan waag ik me af wat ze willen met het goederen vervoer. Willen ze dan geld ste ken in extra asfalt ter compen satie van de spoorlijn? Dat denk ik niet. En binnenschepen kun nen ook niet overal komen." „We hebben in de Tweede Ka mer nu drie keer het besluit ge nomen dat de Betuweroute er moet komen. De minister is al lang begonnen met de aanbeste ding van de lijn. De helft van de hoofdas is al in aanbouw en voor de andere helft worden op dit moment de aanbestedingen ge daan. We wilden een strategi sche toegang naar de ons omrin gende landen." Maar Verbugt houdt nog wel een slag om de arm. De hele WD- fractie moet dit volgende week ook vinden. GPD derdaad haast onmogelijk is om de financiële lasten nog langer te dragen, is het onzin om te stel len dat alle misère op het conti nent, zoals de belabberde gezondheidszorg en onderwijs voorzieningen, de ingezakte in frastructuur en economieën en het uitblijven van buitenlandse investeringen alleen te wijten is aan de afbetalingen aan buiten landse schuldeisers. En het is niet waar dat als regeringen straks helemaal geen schulden meer hoeven af te lossen, al dat extra geld plots de straatarme bevolking ten goede zal komen. Ongen Sangaji heeft Moluks Nederland in zijn greep. Kringen rond oud-president Soeharto zouden de 36-jarige crimineel vanuit Jakarta hier heen hebben gestuurd om twee dracht te zaaien onder de Mo- lukkers aan de Noordzee. Volgens de een heeft hij trekjes van de Rode Pimpernel - 'je ziet hem niet, maar je hoort hem wel'. Anderen zeggen dat hij wel degelijk is gezien. In auto's van de Indonesische ambassade nog wel. Afgelopen vrijdag sloegen en kele Molukse organisaties alarm over de aankomst in Ne derland van ongeveer vijftig In donesische provocateurs onder leiding van de crimineel Ongen Sangaji. Concrete feiten gaven ze echter niet. Vier dagen eerder was een mel ding op Internet ogenschijnlijk exacter. „Vanmorgen vroeg is met een vlucht van Garuda On gen Sangaji, de Indonesische provocateur die in Ambon dood en verderf heeft gezaaid, in Ne derland aangekomen", zo meld de het fonds dat is genoemd naar Chris 'Ventje' Soumokil, de in 1966 geëxecuteerde voorman van de Republiek der Zuid-Mo- lukken (RMS). Daarna zou Sangaji op diverse plaatsen in Nederland zijn ge zien, al bleven die mededelin gen erg vaag. Wim Manuhutu, directeur van het Moluks Histo risch Museum, spreekt daarom van een Rode-Pimpernel-effect: „Plotseling heeft iedereen hem gezien, maar hoe hard die infor matie is, blijft onduidelijk." Inmiddels is er meer informatie, verzekert John Latumaerissa. Hij leidt de veiligheidsdienst van de Molukse eenheidsorga nisatie Badan Persatuan. „Zijn medewerkers zijn op Schiphol aangekomen, maar Sangaji zelf vloog met Lufthansa naar Frankfurt." Dat laatste kan een verklaring zijn voor het feit dat het minis terie van Buitenlandse Zaken niets kan vinden over een vi- sumaanvraag van Sangaji bij de Nederlandse ambassade in Ja karta. Volgens Latumaerissa arriveer de Sangaji in Frankfurt op woensdag 25 augustus. „De vol gende dag is hij bij het Duitse stadje Kleef Nederland binnen gekomen. Onze mensen hebben hem in Arnhem opgevangen en gevolgd naar Utrecht." Dat zijn mooie beloften, maar in de meeste gevallen niet meer dan illusies. Er is daarom veel meer nodig om donoren te over tuigen. Verspilling Ten eerste is veel van het geld dat destijds is geleend door Afrikaanse leiders nooit voor het bestemde doel gebruikt. Veel is, zoals een Keniaanse commentator treffend schreef, 'verspild door de politieke elite om hun opgeblazen stijl van le ven in stand te houden en ver kwistende en incompetente re Hoogst opmerkelijk zijn de de tails die de veiligheidsman ver strekt: „In Arnhem hebben we Sangaji gezien met twee Merce- dessen met diplomatieke num merplaten. De ene staat geregi streerd in Den Haag, de andere in Wassenaar. Het zijn auto's van de Indonesische ambassa deIn Utrecht voegden zi ch daar twee Volkswagenbusjes van de ambassade bij. We vermoeden dat daarin Sangaji's handlan gers zaten." De Indonesische ambassade in Den Haag ontkent iets met On gen Sangaji van doen te hebben. Waar Sangaji is geweest nadat de Molukse veiligheidsmensen hem in Utrecht uit het oog verlo ren, weet Latumaerissa niet precies. „In Waalwijk, werd ge zegd, maar ook dat bleek niet waar. Wel bereikte ons informa tie dat Sangaji op zoek is naar RMS-president Tutuhatune- wa." Latumaerissa en zijn men sen spannen zich in om de presi dent-in-ballingschap en andere Molukse 'voorlieden' te be schermen tegen de Rode Pim pernel met de slechte imborst. Figuur Dat Sangaji geen al te frisse fi guur is, zou blijken uit Indone sische perspublicaties. In zijn gimes in het zadel te houden. Ook is veel geld verspild aan nutteloze ontwikkelingsprojec ten die van weinig belang zijn voor het gewone volk'. Dus wie garandeert dat diezelfde leiders straks het uitgespaarde en nieuw geleende geld wel heel nuttig gaan besteden? Volgens de directeur van het Afrika-bureau van het Interna tionaal Monetair Fonds (IMF) G. Gondwe, zijn de afgelopen vijftien jaar al regelmatig schul den van Afrikaanse landen ge schrapt of aangepast, maar nimmer met de beoogde positie woning in Klender, Oost-Jakar- ta, hangen posters met koran verzen. Ongen - wiens echte voornaam Muhammad is - treedt ook wel naar voren als leider van jonge islamitische Molukkers in Jakarta. Maar in de eerste plaats staat hij bekend als crimineel. Zo was hij betrok ken bij de rellen die op 22 no vember vorig jaar uitbraken in het J akartaanse stadsdeel Keta- pang. Criminelen van Ambone- se komaf nemen daar de bewa king van gokhallen voor hun rekening. Begin dit jaar overspoelde een eerste golf van geweld het ei land Ambon. Over de oorzaken bestaan diverse theorieën en in een daarvan speelt Sangaji een prominente rol. De mensen rechtenorganisatie Human Rights Watch Asia vernam in Indonesië dat twee in Jakarta actieve Molukse bendeleiders hun rivaliteit mogelijk hebben meegenomen naar Ambon: Sangaji, wiens bende voorna melijk uit moslims bestaat, en de christelijke crimineel Milton Tua Kota. Sangaji zou, volgens christelijke bronnen, in februa ri in de stad Ambon hebben op geroepen tot een jihad (heilige oorlog). In Jakarta streden de twee al ve resultaten voor de economie of de bevolking. Oorzaak: cor ruptie en slecht economisch beleid blijven miljoenen op slokken en iedere vooruitgang tegenhouden. Zolang die kwa den niet adequaat worden be streden, heeft geen enkele schuldenlastverlichting nut. Daden Om ervoor te zorgen dat de hon derden miljoenen in absolute armoede levende Afrikanen daadwex-kelijk beter worden van leningen en ontwikkelings gelden, dient er dus veel te ver anderen. Op de eerste plaats door de ontvangende regerin gen. De Afrikaanse deelnemers aan de Nairobi-conferentie be loofden allemaal te zullen stre ven naar goed bestuur, door zichtig beleid en uitroeiing van corruptie. Niet langer zal wor den toegestaan dat overheids geld en nationale rijkdom wor den verkwanseld. De voornemens zijn goed; wat nu nodig is zijn daden. Regerin gen dienen in de praktijk te to nen dat het hen ernst is en dat er mechanismen worden ingesteld die ei-voor zorgen dat geld dat wordt bespaard op de afbeta ling van schulden, werkelijk in de sociale zorg wordt gestopt en niet wordt misbruikt (voor bij voorbeeld persoonlijke doelen of militaire uitgaven). Zo niet, dan dienen donoren hun hulp onmiddellijk stop te zetten en de kwijtschelding in te trekken. Aan de andere kant moeten ook de geldschieters het boetekleed aantrekken en niet langer als maar enorme bedragen blijven uitlenen aan landen die daar niet mee kunnen omgaan en waarvan duidelijk is dat ze het geld nooit kunnen terugbetalen. Ze moeten ook stoppen met voorwaarden stellen die een zeer schadelijke uitwerking hebben op de levensstandaard van de bevolking. Crediteuren zullen him geld stromen beter op de condities en mogelijkheden van ieder land afzonderlijk moeten afstem men. Bovendien moeten ze eisen dat alle uitgaven van ontvan gendelanden dooreen onafhan kelijk orgaan worden gecontro leerd, alvorens een lening wordt verstrekt. Misschien dat Afrika dan langzaam uit het huidige, diepe dal kan kruipen. GPD langer om toegang tot de fam i lie van oud-president Soeharto. Milton zou banden hebben met Soeharto's oudste dochter, Tu- tut. Sangaji zou het beter kun nen vinden met Soeharto's mid delste zoon, Bambang, en vooral met de jongste zoon. Tommy. Op wiens initiatief Sangaji naar Nederland is gekomen, is on duidelijk. Sommigen denken aan leden van de Soeharto-clan die ontevreden zijn over de hui dige gang van zaken in Indone sië. Historicus en museumdirecteur Wim Manuhutu tast in het duis ter. „Sinds het geweld op Am- bon uitbrak, zijn de christelijke en islamitische Molukkers in Nederland gezamenlijk opge trokken. Het doel was de hulp aan de Molukken gelijk te ver delen over moslims en christe nen. Dat was een 'tegensignaal' ten opzichte van wat er daar ge beurde. Bovendien werden mis dragingen van de Indonesische strijdkrachten op de Molukken vanuit Nederland aan de kaak gesteld. Misschien hebben be paalde kringen in Indonesië gedacht: als we verdeeldheid zaaien onder de Molukkers in Nederland, hebben we van hen geen last meer. Maar ik geef toe. Het is nogal vergezocht." GPD Zuster Pia Eleonora Bauer, bekend als 'zuster Pia', is door de denazi- ficatierechtbank in München veroordeeld tot tien jaar werk kamp. Bauer is een van de weinige vrouwen die een belangrijke rol speelde in het Derde Rijk. Ze werkte zich op totdat zij in rang gelijkgesteld was met een SS-generaal. Bruinisse herleeft Bruinisse was voor de oorlog het dorpje met de meeste slop pen van Zeeland. Veel grote gezinnen leefden in armzalige krotten. De armoede verhin derde de mensen er iets aan te doen. De oorlog heeft Bruinis se naast alle ellende ook iets goeds gebracht. Het wederop- bouwplan is nu uitgebreid tol een saneringsplan, waarin-ge werkt wordt aan nieuwe woonwijken en werkgelegen heid. In het dorp gaan binnen kort de eerste krotten tegen de vlakte. Juwelen In een bankkluis in Londen i< de buit gevonden van een in ternationale bende juwelen- dieven. In een kistje zat eei enorme hoeveelheid losse dia manten ter waarde van eei half miljoen gulden. Ook i; voor een ton goudstaven ge vonden. Deze werden verkre gen door omsmelting' van sie raden als ringen, broches ei armbanden. Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: OostsouburgseweglO Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115) 686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie: redactie@pzc.nl exploitatie: internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14 00 uur op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118) 470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00; franco per post 128,50; per maand 35.75; per jaar 372.50; franco per post 491,00; bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting. losse nummers maandag t/m vrijdag 1,80. zaterdag 2,60 p.sF.; (alle bedragen inclusief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen Advertentietarieven: 19-1 cent per mm, minimumprijs pe advertentie 28,65; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief; speciale posities: tarief op aanvraag voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer (excl. 17,5 pel btw); volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag, (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen Het is een illusie te veronderstellen dat, indien de Afrikaanse regeringen schuldenvrij zijn, de extra gelden ten goede komen aan de straat arme bevolking. foto Eric Feferberg/EPA door Ronald Frisart Begin dit jaar overspoelde de eerste golf geweld het eiland Ambon. De bevolking vermoedde dat provo cateurs uit Jakarta de rellen veroorzaakten. foto Emmanuel Dunand/EPA VJ\s\J

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2