Te vroeg voor oordeel Maxima PZC PZC Schrappen noordtak Betuwelijn verhoogt kansen IJzeren Rijn Zorreguieta was waterdrager junta Stoornissen Uniek duo is belast met onderzoek naar fraude ambtenaren feiten en meningen 2 Politieke partijen vinden tijd pas rijp na bekendmaking huwelijksplannen 2 september 1949 donderdag 2 september 1999 door Koos van Wees DEN HAAG - Het is nog veel te vroeg om nu al een oordeel te vellen over de geschiktheid van Maxima Zorreguieta als echtgenote van prins Willem-Alexander. Dat vinden PvdA, CDA WD, D66 en SGP in reactie op de gisteren of ficieel bevestigde relatie van prins Willem- Alexander met de Argentijnse. Dat Maxima de dochter is van een voormalig minister tijdens het schrikbewind van de Ar gentijnse dictator Videla speelt pas een rol als beiden bekend maken te willen huwen, zo is de breed gedeelde opvatting. Dan buigen de Tweede en Eerste Kamer zich over de speciale goedkeuringswet die hen voor dat huwelijk wordt voorgelegd. ..Alles speelt een rol, ook dit speelt mee", aldus D66-woordvoerder 01- ga Scheltema. „Maar als prins Willem- Alexander besluit te trouwen doet hij dat met de dochter, en niet met de vader. Je kunt een kind niet verantwoordelijk houden voor het falen van de vader. Voor nu geldt: gun hen eerst de tijd het pad der liefde te verkennen", aldus Scheltema. Naargeestig CDA-woordvoerder Peter van Wijmen heeft zich gestoord aan de berichtgeving over het verleden van vader Jorge Zorreguieta. „Naargeestig vind ik dat. Het is nu nog hele maal niet van belang. Eerbiedig nu eerst eens hun privacy, en duik niet meteen in het verle den. Ons oordeel wordt pas gevraagd als ze gaan trouwen", meent Van Wijmen, oud-ka merheer van koningin Beatrix. „Wij zijn pas aan de beurt als er een huwelijk wordt aange kondigd". zegt ook WD'er Jan te Veldhuis. „Tot cüe tijd moet je als Kamerlid heel terug houdend zijn. Natuurlijk speelt dat verleden van haar vader mee. Als straks blijkt dat dit wel een heel zware belast ing vormt dan wordt dat bij de beoordeling meegewogen", aldus de WD-woordvoerder. Huwelijk Peter Reh winkel, PvdA-woordvoerder, vindt het 'absoluut niet aan de orde' zich nu al een mening te vormen over de rol van de vader van Maxima. „Pas op het moment dat onze me ning wordt gevraagd, dus als er sprake is van een huwelijk, trekken we onze conclusies. Maai- daarbij gaat het in eerste instantie om Maxima. Zij moet van onbesproken gedrag zijn. Het gedrag van haar vader zou een rol kunnen spelen, maar voordat je dat zegt moet je er zorgvuldig naar kijken. Ook omdat er zulke sterke emoties meespelen." Bij de SGP-fractie maken ze zich meer zorgen over de geloofsrichting van de toekomstige koningin dan over het gedrag van de vader. SGP-voorlichter Menno de Bruyne: „Geloof speelt voor ons altijd een belangrijke rol. Dat bleek bij het vorige koninklijk huwelijk, waarmee we niet konden instemmen omdat Marilène niet protestants is. Dat was toen een heel moeilijke afweging. Maar voorbeelden uit het verleden bewijzen dat het ook anders kan. Pieter van Vollenhoven en Prins Claus werden later ook Nederlands-Hervormd. Maar ik weet niets over het geloof van Maxi ma." GPD Zolang er nog geen sprake is van een huwelijk, vindt de politiek het te vroeg om te oordelen over de vriendin van prins Willem Alexander. foto Raymond Rutting/ANP door Ferdi Schrooten De nieuwe, Argentijnse vlam van prins van Oran je, Willem-Alexander is nu al omstreden vanwege haar va ders junta-verleden. Critici houden vader Zorreguieta me deverantwoordelijk voor de wandaden van het toenmalige militaire bewind. Dat is volgens Argentinië-des- kundige Ton Robben onte recht. „Nederland kan weer rustig ademhalen. Maxima is niet de dochter van Pinochet", zegt hij. Officieel heeft pa Zorreguieta eind jaren zeventig, begin jaren tachtig als onderminister - staatssecretaris volgens Ne derlandse begrippen - van Landbouw deel uitgemaakt van de militaire junta. Die re geerde Argentinië van 1976 tot 1983 met ijzeren vuist. Veel mensen werden vermoord, ge marteld en ontvoerd. Nog steeds eisen vele 'dwaze moe ders' opheldering over de ver dwijning van hun kinderen. „Er zijn twee meningen over de eventuele vuile handen van Jorge Zorreguieta". zegt Frans Schuurman, die als medewer ker van de Katholieke Univer siteit Nijmegen begin jaren ne gentig een boek schreef over Argentinië. „De ene groep zegt dat Zorreguieta een burgerlid van het bewind was en daarom schone handen heeft. Anderen zeggen dat iedereen die deel uitmaakte van het bewind in principe ook vuile handen heeft gemaakt. Ik neig naar het laatste. Bij deelname aan een bewind draag je ook de morele verantwoordelijkheid voor de daden, begaan door dat be wind." De Utrechtse cultureel antro poloog Robben ziet het genu anceerder. „Zorreguieta heeft niks te maken met de duizen den verdwijningen. Het besluit daartoe is al in 1976 genomen door de 41 hoogste militairen. Zorreguieta is pas in 1978 aan getreden, terwijl het hoogte punt van de verdwijningen in 1977 lag." Schillen Ook voor misstanden begaan tijdens zijn deelname aan de junta acht Robben Zorreguieta niet echt medeverantwoorde lijk. De professor beschrijft een bewind dat bestaat uit een bin- nenschil, een buitenschil en een harde pit. „Zorreguieta is als burger door de militairen erbij gehaald, vermoedelijk vanwege zijn kennis en contac ten op het gebied van land bouw. Die hadden de militairen zelf niet. Zorreguieta was vol gens mij gewoon één van de waterdragers. Een vakminis ter die zich niet bezig hield met de uitvaardiging en uitvoering van misdaden tegen de mense lijkheid." Tot de harde pit, een gezel schap van acht, en later elf mi litairen, die besluiten namen over de verdwijningen en an dere methoden van onderdruk king, had Zorreguieta waar schijnlijk geen toegang. ,Er was een duidelijke schei ding tussen militair en civiel. Zelfs de bisschoppen, die in een land als Argentinië toch be hoorlijk wat aanzien genieten, drongen niet door die harde pit. Laat staan dat de kern van de junta zou hebben geluisterd naar een gewone onderminis ter van Landbouw." Zorre guieta's carrière na zijn onder ministerschap, wijst er volgens Robben ook al op dat het met de handel en wandel van de vader van Maxima wel redelijk snor zit. Nog steeds heeft de man hoge openbare functies. „Ge loof me, als er iets mis was met hem, had je binnen de kortste keren demonstraties gehad van slachtoffers van het toenmali ge regime. Sommige voormali ge gemartelden zitten nu in de Senaat. Die zouden een fout ex-juntalid op een hoge post niet over hun kant hebben la ten gaan. Halve land Robben denkt dat Zorreguieta zeker weet had van de mensen rechtenschendingen ten tijde van de junta. „Op zo'n post hoor je genoeg. Maar dat maakt je niet verantwoorde lijk. Als je iedereen die wat wist, nu nog wil pakken, kun je het halve land wel in de gevan genis gooien." Volgens schrijfster Mies Bou- huys, voorzitter van de organi satie van Argentijnse dwaze moeders, kunnen de fouten van vader Zorrequieta dochter Maxima niet worden verweten. „Maar ja, het gaat hier wel om het Koninklijk Huis", doelt Bouhuys op een eventueel hu welijksscenario, waarbij de Argentijnse uiteindelijk ko ningin van Nederland kan worden. Schuurman deelt die opvat ting. „Moet je wel zeggen: dit zijn de 'nineties', dit moet kun nen? Dit gaat uiteindelijk mis schien niet alleen om een huwelijk. Hier worden twee fa milies van grote betekenis en zelfs twee landen gekoppeld. Dat is toch heel wat anders." GPD De brief die de nieuwe bisschop van Groninger heeft geschreven aan de gelovigen van zijn bis dom munt niet uit door helderheid. De prelaa maakt een aantal omtrekkende bewegingen als het er om gaat wat hij in eerdere instantie in geschrifte heef vastgelegd over de manier waarop de kerk homosek sualiteit moet beoordelen. Hij trekt een rookgordijn op Met de stelling dat seksualiteit voor iedereen behalvt een gave ook een opgave en een strijd kan betekenen opent hij deuren die nooit gesloten zijn geweest. Na denkende gelovigen en niet-gelovigen zullen zoiets zei: wel al vermoed hebben. De bisschop gaat gemakshalve slechts selectief in of het waarheidsgehalte van eerdere publicaties over dt kwalificaties die hij gaf aan homoseksuelen. Daardooi blijft er, ondanks de apaiserende toonzetting waarvooi Eijk heeft gekozen, wel wat schuren. Het feit dat de top van de Rooms-Katholieke Kerk ir een Nederlands bisdom een man parachuteert die vic zijn colleges een rigide reputatie heeft opgebouwd alf het gaat om gevoelige kwesties als seksualiteit en d< verhouding van die kerk tot het jodendom, roept vra gen op. Mogelijk duidt de benoeming op een te grote af stand tussen Rome en de Nederlandse geloofsgemeen schap. Als dat zo is, dan zegt dat iets over gebrekkige communicatie binnen de kerk. Het is echter niet uitge sloten dat de kerkleiding wel degelijk op de hoogte ij van de mores in dit land en dat zij beoogt restauratieve krachten tot gelding te brengen teneinde het leven na der tot de leer te dwingen. Eijk oppert in zijn brief dat wellicht een verkeerd beelc over hem is ontstaan doordat citaten uit onvoltooide geschriften uit hun verband zijn gerukt. Hij geeft ei daarmee blijk van weinig gevoel te hebben voor public relations. Om te beginnen had hij er beter aan gedaar onrijpe visies in de eigen, gesloten bureaulade te bewa ren. Nu hij daarin niet is geslaagd, zou hij er verstandig aan doen de kritiek en bezwaren puntsgewijs te behan delen en geen delen daarvan te negeren. De wijding van Eijk zal waarschijnlijk wel doorgaan Veel gelovigen zullen het spijtig vinden dat de kerk ziel: daarmee vervreemdt van de eigen mensen. Die zijnmel gewichtiger zaken bezig dan met achterhaalde discus sies, die hun basis vinden in een religieuze ontwikke lingsstoornis. Ze richten zich veeleer op vragen ovei vrede en gerechtigheid en kwesties rond mensenrech ten en milieu. De komst van Eijk naar Groningen hoeft overigens niel al te veel droefenis teweeg te brengen. Uit de maniei waarop de discussie over de uitlatingen van de nieuwe prelaat wordt gevoerd, valt af te leiden dat de geloofs gemeenschap beschikt over een sterk zelfreinigend ver mogen. De bisschop mag wellicht gaarne theoretiserer over aangelegenheden die hij geacht wordt uit zijn per soonlijk leven te hebben gebannen, zijn invloed op d€ mensen die de kerk vormen, is betrekkelijk. door Cees van der Laan Twee nieuwe officieren van justitie zijn belast met het diepgaande onderzoek naar de betrokkenheid van overheids functionarissen bij het binnen smokkelen van 15.000 kilo co caïne. Uniek is dat deze twee officieren rechtstreeks onder het gezag van het college van procureurs generaal zijn geplaatst en dus geen verantwoording verschul digd zijn aan een hoofdofficier. Officier van justitie Haverkate heeft de leiding van het onder zoek in handen. Collega Don is aan Haverkate gekoppeld. Don is tot coördinerend officier voor de Criminele Inlichtingendien sten (CID's) benoemd. Beiden opereren vanuit het parket-ge neraal in Den Haag, waar ook de voorzitter van het college van procureurs-generaal De Wij- kerslooth zetelt. Daarmee geeft minister Kort hals van Justitie een signaal af om duidelijk te maken dat hij veel belang hecht aan het wel slagen van dit project, waaraan wellicht ook zijn politieke leven is verbonden. Ofschoon een mi nister bij strafrechtelijke on derzoeken afstand moet be trachten, zit Korthals er in deze zaak bovenop, zoals overigens de Tweede Kamer ook van hem verlangt. De twee officieren worden direct aangestuurd door 'super-pg' De Wijkersloot. Met deze nieuwe voorzitter zit de minister wekelijks om de tafel. Fricties Of dat weer gaat leiden tot de bekende fricties tussen het de partement van Justitie en het Openbaar Ministerie (zie de ru zies tussen oud-minister Sorg- drager en 'super-pg' Docters Van Leeuwen) durft de WD- minister niet helemaal uit te sluiten. „We zullen dat zoveel mogelijk proberen te vermij den zei hij dinsdag voorzichtig in de Kamer. Voor Korthals is het dan ook van levensbelang dat de geruchten, vermoedens en spookverhalen over corruptie bij de douane en betrokkenheid van deze en an dere overheidsdienaren bij co caïnesmokkel tot op de bodem worden uitgezocht. Vorige on derzoeken zijn tot verbijstering van de Kamer vastgelopen, me de door ruzies en meningsver schillen binnen het Openbaar Ministerie en tussen Justitie en de politie Korthals waarschuw de deze week in zijn brief de Ka mer opnieuw voor al te hoge verwachtingen. „Ik realiseer mij dat het definitief ontzenu wen van geruchten in absolute zin niet steeds mogelijk zal zijn." Schimmig De officieren Haverkate en Don zullen met hun onderzoek weer de schimmige wereld van de IRT-affaire binnentreden. Ge controleerde doorleveringen van drugs bleken dekmantels voor het binnensmokkelen van niet bekende partijen cocaine, de zogeheten parallelimporten. Vóór het jaar 1994 toen de ERT- affaire uitbrak, was dat wel min of meer bekend, maar het ge beurde mogelijk ook nog na dat jaar. Wie waren daarbij betrok ken namens de politie, welke douaneambtenaren gingen 'plat', welke personen van het ÓM waren hierbij betrokken? Zijn er verbanden met andere zaken? Dat wordt nu allemaal gepoogd uit te zoeken. XTC-smokkel Niet voor niets krijgen Haver kate en Don ook de opdracht om de raakvlakken met een XTC- smokkel naar Engeland bij het onderzoek te betrekken, evenals de moord op de van criminele activiteiten verdachte Van der Heijden. Die werd enkele jaren geleden met behulp van een aan zijn voordeur bevestigde bom in Alkmaar vermoord. Het duo mag ook IRT-materiaal van Criminele Inlichtingen diensten bekijken. Het college van procureurs-generaal neemt het risico op de koop toe dat be wijzen wellicht met een verbo den opsporingsmethode zijn verkregen. Dit onderzoek zal de komende jaren flink wat stof doen op waaien bij het Openbaar Minis terie, politie, douane en andere betrokken opsporingsinstan ties. Dit geldt ook voor het on derzoek dat het wetenschappe lijk bureau van het ministerie van Justitie (het WODC) gaat doen naar het mislukken van strafrechtelijk onderzoek naar het gebruik van oneigenlijke of verboden opsporingsmethoden, ook wel het post-Fortonderzoek geheten. Deze zaak heeft talrij ke tentakels naar de IRT-affai re. Het WODC-onderzoek spitst zich toe op de fricties en het ge brek aan samenwerking tussen politie en justitie. GPD door Dineke van der Burg Het sloeg in als een bom, het bericht dat PvdA-minister Netelenbos (Verkeer en Water staat) een streep wil zetten door de noordelijke aftakking van de Betuwelijn tussen Arnhem en Oldenzaal. Toch is dit voornemen niet zo verrassend. De bewindsvrouw heeft, sinds ze in 1998 minister van Verkeer werd, aldoor ge zegd dat alle opties nog open stonden voor het naar het Noord-Duitsland afbuigende goederenvervoer. Dit betekent ook dat ze bleef kijken naar de mogelijkheid het goederenver voer over het bestaande spoor af te handelen en gisteren herhaal de ze dit standpunt nog eens na drukkelijk. De afgelopen weken heeft de minister intensief overlegd met de Duitsers over de noordelijke aftakking. In het verleden heb ben de Nederlandse en Duitse overheden hierover afspraken gemaakt, omdat de Duitse over heid ook een overgang wilde ten noorden van Zevenaar, waar de hoofdas van de Betuweroute de grens passeert. Door het inten sieve overleg van de afgelopen weken zijn die afspraken echter op de helling gezet. Duitsland én Nederland lijken nu ineens niet zoveel behoefte meer te hebben aan die nieuwe, kostba re noordelijke verbinding. In Duitsland namen de bezwa ren fors toe tegen het Duitse ge deelte van de noordelijke Betu welijn. Het groeiend protest kwam minister Netelenbos niet slecht uit. Ook in Nederland nam het verzet toe en begonnen de kosten (circa vijf miljard) erg zwaar op de begroting te druk ken. De beide landen werden nog geholpen door nieuwe cij fers; Volgens een woordvoerder van het ministerie van Verkeer en Waterstaat blijkt uit nieuwe berekeningen dat er nu meer be hoefte is aan goederenvervoer naar het zuiden dan naar het noorden. Nu de noordelijke tak van de Betuweroute waarschijnlijk wordt geschrapt, ontstaat een nieuwe situatie. De minister wil dat het goederenvervoer naar Twente via het bestaande spoor Arnhem-Hengelo gaat lopen. Het goederenvervoer voor Duitsland, zal gaan over de hoofdas van de Betuwelijn en vracht naar het noorden zal vanaf 2010 rijden via de route Rotterdam-Amersfoort-Zwolle en gebruik maken van de nieu we Hanzelijn. Verdeeld De Tweede Kamer reageerde verdeeld op het voornemen van de minister. CDA en Groen- Links menen dat de hele Betu weroute nu moet worden ge schrapt, terwijl D66 'zich nog beraadt '.De WDdie in het ver leden heeft gezegd dat de noord- tak een voorwaarde is voor de aanleg van de Betuwelijn, lijkt daar nu veel minder van over tuigd te zijn. „Volgens de minis ter zijn er nieuwe ontwikkelin gen. Zij moet daar eerst maar eens uitleg over geven", aldus woordvoerster Verbugt. Aan een inhoudelijke reactie waagt zij zich niet. Het schrappen van de gehele Betuwelijn zou een re volutie betekenen. Als het aan de minister ligt, komt die om wenteling er niet. Zij wil juist extra inzetten op die hoofdas van de Betuwelijn. Die üjn blijft nodig, aldus de minister. Toch doemen er nu veel vragen op. Bijvoorbeeld hoe het be drijfsleven, dat immers zou meebetalen aan de lijn, reageert op deze ontwikkelingen. De in teresse was is al minimaal, en door de huidige discussie zal dit nog verder afnemen. Daarnaast zijn er de vragen over de zuidelijke aftakking van de Betuweroute, vanaf Eist/Arn hem via Nijmegen naar Venlo. Volgens de jongste prognoses zou er nu meer behoefte zijn aan die route dan aan de noordelijke route. De procedure voor de zuidtak moet nog worden ge start, inclusief inspraakrondes, mogelijke tracés en aansluiting op het Duitse tracé. Voor Duits land betekent aansluiting op de zuidelijke route een zeer forse investering, die hoger ligt dan de investeringen die nodig wa ren voor de noordelijke aftak king. Vraag is ook hoe Neder land aankijkt tegen dit traject, waarvan de kosten nu al op zo'n vijf miljard gulden worden ge schat. De gemeenten in die regio hebben de noodklok al geluid en willen geen denderende goede rentreinen door hun gebied. De minister heeft volgende week veel uit te leggen aan de Tweede Kamer. De kans is daar bij groot dat de IJzeren Rijn, de spoorlijn die de Antwerpse ha ven via Limburg met Duitsland verbindt, opnieuw op tafel komt. Duitsland en België zijn zeer en thousiast over het reactiveren van deze spoorlijn, die veel min der kostbaar is dan één van de aftakkingen van de Betuwerou te. Nederland heeft zich tot nu toe zeer terughoudend opge steld tijdens het overleg hier over, onder meer omdat deze lijn dwars door een stiltegebied in Limburg gaat. De discussies zouden er wel eens op uit kun nen lopen dat er straks twee gro te stromen goederenvervoer vanaf Nederland en België naar Duitsland gaan: de IJzeren Rijn en de hoofdas van de Betuwe route. Aftakkingen van de Be tuweroute, zowel in zuidelijke als noordelijke richting, kunnen dan wel eens in het grote ver geetboek geraken. GPD Kuiperspoort De Kuiperspoort in Middel burg wordt gerestaureerd. Ge deelten van muren moeten worden vernieuwd en in de poort komt een geheel nieuwe deur. Deze wordt volgens een oud procédé gemaakt. De spijkers hebben smeedijze ren koppen en de plaatsen waar zij in het hout worden ge slagen, worden net als vroeger met diepe krassen gemar keerd. Militair gedood Tijdens een militaire demon stratie is een militair in Utrecht door een vallende pro jectielhuls dodelijk gewond. De sergeant bevond zich in het publiek, toen de huls van vrij grote hoogte precies op zijn hoofd viel. De klap was zo hard, dat zijn schedel brak. Nieuwe school In Terneuzen is een nieuwe school van de vereniging voor Christelijk basisonderwijs ge opend. Hiermee kwam een reeds lang gekoesterde wens uit. De oude school werd in 1940 door bommen verwoest. De vereniging wilde destijds me teen een nieuwe school bou wen, maar kreeg van diverse instanties geen medewerking. Toen in 1942 toestemming werd verleend, waren de beno digde materialen niet meer be schikbaar. De Antwerpse haven kan door de aanleg van de IJzeren Rijn via Limburg met Duitsland worden verbonden. foto AN Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: OostsouburgseweglO Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115)686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114)373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17,00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie: redactie@pzc.nl exploitatie' internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag- op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14 00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00; franco per post 128,50; per maand 35,75; per jaar 372,50, franco per post 491,00, bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,80, zaterdag 2,60 p st.; (alle bedragen inclusief 6 pet. btw); Postrek.nr3754316 t.n.v. PZC ab.rek Vlissingen Advertentietarieven: 191 cent per mm; minimumprijs per advertentie 28,65; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief; speciale posities: tarief op aanvraag; voor brieven bureau van dit blad 6.50 meer (excl. 17,5 pet btw); volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2