Molukkers vragen om actie
Voorlopig geen gasboringen in Waddenzee
In vierdaagse werkweek
is zaterdag een werkdag
PZC
Buitenkans voor
browsers.
Geld hamsteren bij eeuwwende onnodig
Fysiek onderzoek
Bijlmer vertraagd
binnenland
Minder geld
voor aanpak
geluidhinder
Betogers roepen Nederland op zich in te spannen voor vrede Ambon
315,-
Cel en hoge boetes geëist
tegen corrupte GVB-ers
www.kpnzakelijk.nl
vrijdag 20 augustus 1999
door Raymond Peil
DEN HAAG - Volgens De Ne-
derlandsche Bank (DNB) zijn
de Nederlandse banken op tijd
klaar voor de millenniumwis
seling en zijn er geen bijzonde
re problemen te verwachten in
het geld- en effectenverkeer.
Alle geldautomaten zouden
normaal moeten werken, zodat
geld hamsteren niet nodig is.
De laatste millenniumtests ge
beuren tussen nu en eind okto
ber. Er moet ook nog een grote
proef worden gehouden met de
Amsterdamse beurs, de AEX.
Absolute garanties dat zich
rond de eeuwwisseling geen
problemen voordoen zijn ove
rigens niet te geven, schrijft
DNB in een gisteren versche
nen rapport over de aanpak
van de millenniumproblema-
tiek onder de banken. Volgens
de centrale bank zijn de Neder
landse banken in oktober mil
lenniumbestendig. De risico's
in de kredietverstrekking - dat
klanten niet terugbetalen door
hun eigen computerproblemen
- noemt DNB gering.
De banken hadden eigenlijk 30
juni al klaar moeten zijn met
hun millenniumprojecten. Dat
is niet gelukt door knelpunten
'veelal buiten de directe in
vloedssfeer van de banken'.
Door derden geleverde compu
terprogrammatuur alsmede
verbindingsknooppunten bui
ten de bank waren de belang
rijkste oorzaken van proble
men. De helft van de banken is
volledig gereed, terwijl de ove
rige negentig procent van de
voorbereidingen klaar hebben.
De banken moesten al een tijd
je maandelijks verslag doen
aan DNB over hun vorderin
gen.
Klanten
Een onderdeel van demillenni-
umproblematiek bij de banken
zit ookbij hun klanten. Hetkan
voorkomen dat een bedrijf zijn
lening of krediet niet kan te
rugbetalen omdat het zelf bij
de eeuwwisseling de compu
ters op tilt ziet slaan. Volgens
DNB loopt 4,2 procent van de
uitstaande kredietportefeuille
een 'hoog tot zeer hoog' millen
niumrisico. Van 3,2 procent is
het risico niet bekend, wat de
centrale bank tot de conclusie
brengt dat er niet of nauwelijks
geld opzij hoeft te worden ge
zet om tegenvallers op te van
gen.
Het rapport van DNB stelt dat
banken slechts bij een zeer ge
ring percentage extra kre
dietrisico waarnemen. „Dat ri
sico zal zich in een incidenteel
geval daadwerkelijk openba
ren."
Te denken valt daarbij aan
minder moderne banksyste
men in Oost-Europa. Faillisse
menten zijn niet uit te sluiten,
maar ook daarvoor geldt dat
ondernemingen die dat over
komt al niet geheel zonder pro
blemen zaten. GPD
Gehandicapten
krijgen toch
hulp op station
UTRECHT - De NS blijven ge
handicapte reizigers helpen bij
het in- en uitstappen van de
ei trein. Pas als gehandicapten de
MS niet meer nodig hebben, kan
de assistentie verdwijnen. Het
ministerie van Verkeer en Wa
terstaat gaat onderzoeken hoe
al het openbaar vervoer toegan
kelijk kan worden gemaakt
voor mensen met een handicap.
Volgens voorzitter J. Troost van
de Gehandicaptenraad zal het
onderzoek binnen enkele maan
den klaar zijn. Verkeer en Wa
terstaat bekijkt niet alleen de si
tuatie bij treinen, maar ook bij
bussen, boten en bijvoorbeeld
lightrailvervoer. Troost spreekt
van een grote stap vooruit.
De Gehandicaptenraad sprak
gisteren met de ministeries van
Verkeer en Waterstaat en van
Sociale Zaken, de vervoersbe
drijven en de Federatie Slecht
zienden- en Blindenbelang. On
langs ontstond onrust omdat de
NS gehandicapten niet meer, of
minder zou willen helpen omdat
Traxx de subsidie voor de hulp
opstreek. Maar volgens Troost
hebben de NS beloofd dat de
spoorwegen hulp blijven verle
nen. ANP
Zoektocht naar
«(gifslang gestopt
inffiNKHÜIZEN - Politie en
ijlbrandweer in Enkhuizen heb-
n;ben het zoeken naar de ontsnap
te lanspuntslang opgegeven.
Vier dagen zoeken heeft niets
-^opgeleverd. Ook van de vakan
tievierende eigenaar van de
leslang ontbreekt nog elk spoor.
aijPe gemeente Enkhuizen maak
te dat gisteren bekend. GPD
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Meer dan twee
duizend Molukkers, onder wie
een grote groep uit Zeeland,
hebben gisteren in Den Haag
geprotesteerd tegen de schen
ding van mensenrechten op de
Molukken. Bij het Vredespaleis
raakten jongeren korte tijd
slaags met de politie. De demon
stratie verliep verder uiterst
rustig.
De manifestatie had gisteren
veel weg van een stille tocht ter
herdenking van de doden die op
Ambon vielen bij ongeregeldhe
den tussen moslims, christenen
en het Indonesische leger.
„Wij voelen ons zo machteloos",
luchtten Greetj e en Belsie Patti-
nama uit Oost-Souburg hun
hart bij het begin van de demon
stratie op het Haagse Malieveld.
„Iedereen heeft familie op de
Molukken. Wij hebben wel tele
fonisch contact, ook via Inter
net, maar er is niet overal tele
foon. En ondertussen is het zo
stil bij de Nederlandse regering.
Dat steekt."
Partijdig
Leden van de Molukse mensen
rechten-organisatie Recht op
Vrijheid, de organisator van de
protestmars, deelden pamflet
ten uit. De vlugschriften waren
vooral tegen het Indonesische
leger gericht. De militairen wer
den begin dit jaar naar de
Molukken gestuurd na ongere
geldheden tussen christenen en
moslims. Volgens Recht op Vrij
heid zijn de soldaten partijdig.
'Tijdens recente rellen in Galala
(Ambon) heeft het leger gericht
geschoten op burgers die in de
kerk vluchtten', aldus de tekst
op een pamflet. 'Er vielen tien
tallen doden'.
Een gemengde moslim-christe
lijke delegatie overhandigde bij
het ministerie van Buitenlandse
Zaken, de Tweede Kamer en de
Indonesische ambassade een
petitie.
Vooraf werd steeds massaal het
Molukse volkslied gezongen.
„Dat doet je wat", zei Mary de
Lima-Latuheru uit Vlissingen.
Zij zou deze zomer Ambon weer
bezoeken, maar heeft ervan af
gezien. Ze vond het veel te ge
vaarlijk. „Ik heb videobeelden
gezien van mensen die elkaar
met messen te lijf gingen. Hele
wijken zijn plat gebrand. Het is
verschrikkelijk."
Haar neven patrouilleren dage
lijks rond hun dorp om dat te be
schermen. „Ik maak geld over
aan familie om eten te kopen.
Veel meer kim je niet doen."
Kaarten
De Molukkers eisten dat Neder
land de situatie op de Molukken
in de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties (VN) aan de
orde stelt. Buitenlandse Zaken
zet echter voorlopig alle kaar
ten op stille diplomatie in Euro
pees en VN-verband. „Onze po
sitie als voormalige koloniale
mogendheid is niet gemakke
lijk", stelde een woordvoerder.
„En China en Rusland zijn altijd
tegen elke inmenging in interne
kwesties. Het is voorzichtig be
wegen. Aandacht is er zeker
wel."
De demonstratie bracht één
lichtpuntje. De Tweede Kamer
praat direct na het reces over de
kwestie.
„De bijzondere band met de
Molukken schept verplichtin
gen", verklaarde CD A-kamer
lid Verhagen. Vice-premier Jor-
ritsma bezoekt in september
Indonesië. Verhagen vindt dat
de problemen op de Molukken
dan niet onbesproken kunnen
blijven.
DEN HAAG - Minister Pronk
van Miliebeheer wil 250 miljoen
gulden bezuinigen op de bestrij
ding van geluidhinder. Dat
heeft hij tijdens een overleg met
ambtenaren voorgesteld.
Als het kabinet en de Tweede
Kamer hiermee instemmen,
krijgen veel Nederlanders last
van geluidhinder, vreest de Ver
eniging van Nederlandse Ge
meenten (VNG).
Ook vindt de VNG dat een der
gelijke bezuiniging in strijd is
met de wet. Het budget voor sa
nering van woningen in een zo
ne van 65 decibel schiet volgens
VNG nu al tekort. De Wet op
de Geluidhinder gaat ervan uit
dat een waarde van vijftig deci
bel nog aanvaardbaar is voor
wie bij een weg of een spoor
baan woont. Het geluid van een
stofzuiger op één meter afstand
komt overeen met zestig deci
bel. Zeven procent van de Ne
derlandse bevolking woont in
een zone waar meer dan 65 deci
bel is gemetenEen kwart van de
Nederlanders heeft te maken
met geluidsoverlast. ANP
Betogers ondersteunen elkaar tijdens de manifestatie in Den Haag.
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het kabinet geeft
de NAJVI geen toestemming om
vanaf 26 augustus proefborin
gen naar gas te doen in de Wad
denzee. Daarmee voldoet het
aan zijn belofte aan de Tweede
Kamer geen boringen toe te
staan zolang er nog geen princi
pebesluit ligt over gaswinning
in de Waddenzee. Het kabinet is
verdeeld over zo'n besluit.
Op 26 augustus loopt de termijn
af waarbinnen een besluit had
moeten worden genomen over
een vergunningaanvraag van de
NAM. Volgens de Natuurbe
schermingswet moet de vergun
ning worden verleend als een
uitspraak van het kabinet uit
blijft. Minister Pronk van Mi
lieubeheer beloofde de Kamer
voor het zomerreces daarom dat
in ieder geval géén vergunning
verleend zou worden als het ka
binet er nog niet uit was. Ook
zou eerst de Tweede Kamer ge
hoord worden voor er daadwer
kelijk wordt geboord.
In het Torentje van premier Kok
hebben de meest betrokken mi
nisters de vergunningaanvraag
gisteren besproken. Maar de
kwestie staat niet geagendeerd
voor de voltallige ministerraad
van vandaag.
In het kabinet zijn de WD-mi-
nisters vóór de boringen, de
PvdA- en D66-ministers tegen.
Vooral WD-minister Jorritsma
van Economische Zaken en mi
nister Pronk van Milieu staan
tegenover elkaar. Pronk wil de
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - VNO-NCW is be
reid te praten over een vier
daagse werkweek maar stelt op
voorhand wel een aantal rand
voorwaarden, bevestigde giste
ren een woordvoerder. Zo wil de
werkgeversorganisatie dat de
zaterdag weer een 'normale'
werkdag wordt waarvoor geen
toeslagen gelden. Het plan mag
er ook niet toe leiden dat één van
de vijf huidige werkdagen als
werkdag verdwijnt.
VNO-NCW reageert hiermee op
het voorstel dat de FNV maan
dag deed. De FNV meent dat een
vierdaagse werkweek, waarbij
het werk van 36 of 37 uur wordt
verricht op vier dagen van ne
gen uur of meer, het gemakkelij
ker maakt om werk en zorgta
ken te combineren. Dat kan
volgens de vakcentrale bijdra
gen aan een oplossing van het fi
leprobleem.
Ook de werkgeversorganisatie
denkt dat een vierdaagse werk
week problemen kan oplossen,
aldus de woordvoerder. Maar
het kan wat VNO-NCW betreft,
niet zo zijn dat bijvoorbeeld de
maandag of vrijdag als werkdag
wordt geschrapt en dat werkne
mers vervolgens toeslagen krij
gen als zij op de afgeschafte dag
toch aan het werk gaan. In dat
geval wordt het idee 'volstrekt
onbespreekbaar', aldus de
woordvoerder.
De werkgeversorganisatie wil
ook af van de toeslagen voor za-
terdagwerk, die er kwamen toen
in de jaren zestig de vijfdaagse
werkweek werd ingevoerd.
Daarmee wordt de zaterdag
weer een normale werkdag.
De werkgevers gaan de komen
de weken ook broeden op een
voorstel over de topsalarissen
van managers in het bedrijfsle
ven. Ook deze kwestie werd
door de FNV aangekaart. „Wij
kunnen de top van het bedrijfs
leven niets opleggen, wel kun
nen we een advies geven", aldus
R. de Ley, directeur sociale za
ken van VNO-NCW na het over
leg gisteren in de Stichting van
de Arbeid.
De vakcentrales zijn tevreden
met de toezegging. „We kunnen
nu weer verder praten met de
werkgevers", aldus arbeids-
voorwaardencoördinator H.
van der Kolk van de FNV. Had
den de werkgevers geen toezeg
gingen gedaan, dan zou de FNV
het overleg met de werkgevers
hebben stopgezet.
Uit recent onderzoek blijkt dat
de inkomens van de top van het
bedrijfsleven veel harder is ge
groeid dan dat van het CAO-
personeel. En dat is een doorn in
het oog van de vakbeweging.
ABN Amro-topman J. Kalff
ging gisteren tijdens de presen
tatie van de riante groeicijfers
van zijn bank ook nog even op de
discussie in. „Ik voel me abso
luut niet aangesproken," zei
Kalff gisteren. Hij verwacht dat
het topmanagement naar het
buitenland vertrekt als ze daar
meer kunnen verdienen
Kalff verdiende in 1998 'ietsje
meer' dan 1,95 miljoen gulden,
exclusief de opbrengsten uit de
optieregeling. Hij behoort daar-
mee tot de middenmoot. Be
stuurders van Heineken hebben
met 3,8 miljoen gulden het
hoogste salaris. ANP/GPD
pagina 2: commentaar
Advertentie
KPN Zakelijk Online-LUelkom
I Verschillende belsignalen voor
privé en zakelijk.
Gewicht 170 gram, stand-by-tijd
270 uur, gesprekstijd 300 minuten.
f Inclusief beltegoed van 45,-.
I Geen abonnements- of
entreekosten.
t Bellen vanaf 25 cent per minuut
(incl. BTW).
t Bruikbaar in heel Nederland.
I Beltegoed op te waarderen in
stappen van 25,-.
(cxcl. BTW)
369,-' (incl. BTW)
Aanbieding geldig L'm 31 augustus 1999.
Producten worden binnen 4S uur bezorgd op basis van werkdagen
i'9
■Htaaw
Vader geeft zoon in onderpand
ESSEN - Een Nedeiiandse vader heeft woensdag zijn zoon als
onderpand voor nog niet betaalde benzine achtergelaten op
een tankstation in het Duitse Essen.
Vader en zoon waren verdwaald op weg naar een winkelcen
trum in Oberhausen en kwamen in Essen met een lege tank te
staan. Ze hadden geen Duits geld op zak, waarop werd beslo
ten de 18-jarige jongen achter te laten, terwijl de vader geld
wisselde. De man had het echter zozeer 'gehad' met Duits
land, dat hij rechtstreeks naar Nederland reed en weigerde
nog een voet in het buurland te zetten. Bemiddeling door de
politie liep op niets uit. Het Duitse Rode Kruis heeft de jongen
uiteindelijk met de trein naar Venlo gebracht, waar de vader
hem wel op wilde halen. DPA
Oininio betaalt één schuldeiser
AMSTERDAM - Het in financiële nood verkerende spiritueel
centrum Oininio heeft één van haar schuldeisers betaald. Het
gaat om het marketingbureau Ogilvy Mather dat nog bijna
250.000 gulden tegoed had.
Dit bedrag eiste het bureau vorige week in kort geding voor de
Amsterdamse rechtbank. Het bureau heeft de naamswijzi
ging van Oibibio in Oininio verzorgd en plaatste daarvoor pa
ginagrote advertentiesDirecteur Ronald Jan Heij n van Oini
nio kwam woensdag met voldoende geld over de brug.
Heijn moet nog twee maanden achterstallige salaris aan zijn
160 werknemers betalen. Als zijn personeel aanstaande
maandag het volledige salaris nog niet heeft ontvangen,
wordt de faillissementsaanvraag ingediend. GPD
Babywatch voor couveusekindje
GRONINGEN - Ouders met een couveusekindje in het Martri
niziekenhuis in Groningen kunnen vanuit huis hun pasgebo
rene voortdurend bekijken. Het is het eerste ziekenhuis in Ne
derland met een Babywatch-systeem. Bij het bedje van de
baby wordt een videocamera gezet. De ouders krijgen een te
levisie met ingebouwde videorecorder mee naar huis. Als zij
hun kindje willen zien, bellenze het ziekenhuis, waar een ver
pleegkundige de camera aanzet. Vervolgens verschijnt de
kleine in beeld. ANP
Zeker 23 mensen met oogklachten
ROTTERDAM - Bij het Oogziekenhuis in Rotterdam hebben
zich in de dagen na de eclips van 11 augustus in totaal 23 men
sen gemeld met oogklachten. Drie van hen hebben ernstig let
sel. Zij hebben blijvende schade aan hun ogen opgelopen.
De mensen die het ziekenhuis bezochten klaagden over rode,
branderige ogen, uitval van het gezichtsveld of zwarte vlek
ken bij het kijken. De meeste bezoekers van de kliniek had
den, ondanks alle waarschuwingen, zonder bescherming of
met behulp van een onvoldoende beschermend voorwerp
naar de zonsverduistering gekeken. GPD
Meer eerste-jaarsstudenten
GRONINGEN - Hogescholen en universiteiten verwelkomen
dit studiejaar meer eerste-jaarsstudenten dan vorig jaar. Dat
blijkt uit cijfers van de Informatie Beheergroep.
De IBG telde op 7 augustus 4368 meer vooraanmeldingen
voor het hbo dan vorig jaar. Het totale aantal bedraagt nu
79.704. Op universiteiten is de toename kleiner. Er hebben
zich 34.911 studenten opgegeven, 491 meer dan vorig jaar. In
december is het definitieve aantal inschrijvingen bekend.
De hogescholen groeien sinds 1990 voortdurend omdat het
aantal onderwijsdeelnemers is gestegen. Op de universiteiten
daalde tussen 1991 en 1996 de instroom, mede onder invloed
van het onderwijsbeleid. Zo gaat het ministerie van Onder
wijs het 'stapelen' van studies tegen. Vorig jaar gaven de cij
fers ook hier weer een stijgende lijn te zien. ANP
foto Roger Dohmen/ANP
Waddenzee vrijwaren van bo
ringen, die volgens hem schade
lijk zijn voor het beschermde
natuurgebied. Jorritsma en pre
mier Kok vinden dat het Rijk
beloften aan het bedrijfsleven
moet nakomen. GPD/ANP
doorCarine Neefjes
AMSTERDAM - Het licha
melijk onderzoek naar
slachtoffers van de Bijlmer
vliegramp is vertraagd. De
medisch-ethische commis
sies van het VU-ziekenhuis
en het Onze Lieve Vrouwe
Gasthuis in Amsterdam, die
zijn gevraagd het onderzoek
uit te voeren, betwijfelen of
het wetenschappelijk ver
antwoord is.
Dit is exact dezelfde reden
waarom het Academisch Me
disch Centrum (AMC) de op
dracht al van meet af aan
heeft geweigerd.
In een overleg dat gistermid
dag met minister Borst van
volksgezondheid is gehou
den, hebben de medisch-
ethici van beide ziekenhui
zen vooral kritiek geuit op de
zogeheten 'controlegroep' bij
wie ook bloed, speeksel en
urine moet worden afgeno
men. Bekeken moet worden
of de klachten van Bijlmers-
lachtoffers afwijken van die
van de rest van de bevolking.
In het onderzoeksvoorstel,
samengesteld door de Arbo-
dienst van de KLM en een
commissie van ruim tien me-
disch-deskundigen, staat dat
iedere deelnemer twee
'proefpersonen' moet meene
men: een buurman of buur
vrouw én iemand die hele
maal niets met de vliegramp
te maken heeft, maar wel de
zelfde, leeftijd, geslacht en
etnische afkomst heeft als
betrokkene.
Vooral deze laatste 'controle
persoon' is moeilijk te vin
den. Concreet betekent dit
namelijk dat een dertigjarige
Ghanese vrouw die slachtof
fer is van de Bijlmervlieg
ramp een andere, dertigjari
ge Ghanese dame mee moet
nemen naar het ziekenhuis
voor het lichamelijk onder
zoek. „Praktisch onuitvoer
baar, dat geldt zeker voor al
lochtone slachtoffers. Voor
Nederlandse hulpverleners
is het makkelijker een iden
tieke controlepersoon op te
sporen", zo oordeelden me-
disch-ethici gisteren tijdens
het onderhoud met Borst.
Protocol
Het onderzoeksprotocol
moet worden aangepast en
begin september klaar zijn.
Volgens woordvoerster M.
Buddingh' van het VU-zie-
kenhuis kan het ziekenhuis
alsnog besluiten de omvang
rijke lichamelijke diagnose
niet uit te voeren. Bijna 1900
bewoners en ruim vierhon
derd KLM-medewerkers
hebben zich al aangemeld.
GPD
doorThea van Beek
AMSTERDAM - Tegen drie
voormalig medewerkers van het
Amsterdamse Gemeentever
voerbedrijf (GVB) heeft justitie
gisteren gevangenisstraffen
variërend van negen tot 21
maanden, en forse geldboetes
geëist.
Tegen een leverancier en een
tussenpersoon werden respec
tievelijk twaalf en vijftien
maanden geëist en eveneens
geldboetes. GVB-directeur A
Testa sluit niet uit dat in de toe
komst nieuwe fraudezaken bo
ven water komen.
De frauduleuze praktijken bij
het metrobedrijf van het GVB
speelden zich af tussen 1990 en
1997 en leverden volgens justi
tie het vervoersbedrijf een scha
de op van drie miljoen gulden.
Drie voormalige ambtenaren
worden verdacht van valsheid
in geschrifte, het aannemen van
steekpenningen en geschenken
en het zich laten fêteren met
etentjes en bezoeken aan seks
clubs.
Een 53-jarige man uit Purmer-
end wordt door justitie gezien
als hoofdverdachte. Als chef
elektrische installaties zette hij
volgens Plooy een cultuur in
'gang. Een 41-jarige medewer
ker uit Oude Meer zette die cul
tuur voort en een 49-jarige man
uit Diemen snoepte daarvan
mee.
De chef hoorde 21 maanden ge
vangenisstraf en een geldboete
van 50.000 tegen zich eisen.
Tegen de 41-jarige werd vijftien
maanden cel geëist en 25.000
boete en tegen de 49-jarige ne
gen maanden cel en 10.000
boete. GPD
