Prisma focust op supermarkten
Bas Verhagen wil de zieke
wereld helpen genezen
PZC
Nieuw tankstation Gebr. Op 't Hof
Monnikenwerk van Henk
Borst nog één dag te zien
Eerste telefoonlijn
Nederland-Engeland
zeeland
12
Bevoorrading van buurtwinkels en rijdende winkels stopt vanuit Kapelle
in detail
ondernemend zeeland
1900-2000
kunst cultuur
SUPER
SUMMER SALE
VLISSINGEN
Nisse trakteert
op muziekfestijn
zaterdag 14 augustus 1999
door Claudia Sondervan
NIJKERK - Prisma Food Re
tail te Kapelle, leverancier van
supermarkten en houder van
de supermarktformules Golff,
Attent, Meermarkt en Zomer-
markt/Rekra, heeft zijn activi
teiten voor rijdende winkels en
kleine buurtwinkels afgesto
ten.
Het groothandelscentrum in
Kapelle richt zich nu geheel op
de levering aan en ondersteu
ning van de supermarktformu
les. De hoofdorganisatie van
Prisma in Nijkerk heeft de be
voorrading van rijdende win
kels en buiutwinkels alsmede
het distributiecentrum in het
Brabantse Someren overge
dragen aan de Zuivel Handels
Maatschappij Holding (ZHM)
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
te Oosterwolde. De overgang
betreft driehonderd onderne
mers, waarvan veertien in Zee
land. Zij krijgen hun voorra
den voortaan niet meer uit
Kapelle, maar uit Someren ge
leverd. In ruil gaat de bevoor
rading van zeven supermark
ten van ZHM over naar de
Prisma-vestiging in Kapelle.
Per saldo levert de ruil Prisma
Kapelle een omzetgroei op,
vertelt woordvoerder Wilger
van de Beek. De wijziging heeft
voor de vestiging Kapelle in
eerste instantie geen personele
gevolgen, stelt Van de Beek. De
zeven collega's van distributie
centrum Someren gaan niet
mee naar ZHM. Voor enkelen
wordt nog een andere werk
kring gezocht.
ZHM is een groothandelsorga
nisatie die zich specialiseert in
de kleinschalige levensmidde
lendetailhandel. De organisa
tie is op dat gebied marktleider
in Nederland. De organisatie
levert onder meer voor de for
mules Springer Partners,
SRV, Melk Meer en Pro-
markt. ZHM telt na de overna
me zevenhonderd zelfstandige
kleine ondernemingen, die sa
men een consumentenomzet
halen van circa 450 miljoen
gulden per jaar. Prisma Food
Tonny Benner en Yvonne Al
berts zijn de tweede Zeeuwse
vestiging begonnen van kapsa
lon Hairmaxx. In de Langevie-
le in Middelburg openden zij de
salon met een huiselijke inrich
ting en dienstbetoon. In Goes
opende Wendy Helmonds eer
der een Hairmaxx-salon. De
franchiseformule legt sterk de
nadruk op scholing van de be
trokken kappers en brengt
tweemaal per jaar een eigen
lijn in haarmodellen uit. Ook
krijgen klanten twee weken
garantie op het geknipte mo
del, kleuring en permanent.
Harry Fontaine is in Hein-
kenszand begonnen met zijn
bedrijf H S Exclusive Van
Rentals. Hij verhuurt zijn
Amerikaanse Chevrolet Van
Retail heeft met de formules
Golff, Meermarkt, Attent en
Zomermarkt/Rekra landelijk
vierhonderd zelfstandige win
keliers als afnemers. Daar
naast heeft de organisatie 34
eigen winkels onder de naam
Boni in het midden, oosten en
noorden van het land. In totaal
halen de winkels een consu
mentenomzet van ruim 1,7 mil-
jard gulden. Prisma heeft een
marktaandeel in Nederland
van 3,9 procent. Dat aandeel
hoopt Prisma sterk uit te brei
den, middels de samenwerking
die recent werd opgezet met
concurrerende supermarktre-
tailers die in hetzelfde markt
segment opereren, zoals Schui-
tema (Cl 000) en Sperwer
(Codes). Samen is een nieuwe
inkoopgroep opgezet die 21
procent van de Nederlande
markt vertegenwoordigd.
„We werken nu aan de afstem
ming van'de assortimenten. De
producten worden gezamen-
lij k ingekocht en er wordt over
legd over zaken als automati
sering. Maar wat elk bedrijf
met kosten, prijsstelling en
dergelijke doet, is ieders eigen
zaak. Dus de concurrentie
blijft. Dat is een gezonde situa
tie," verklaart Van de Beek.
voor zakelijke gezelschappen
en Country Western-style
trouwpartijen, waarbij hij zelf
als chauffeur optreedt. De luxe
ingerichte Van kan zes passa
giers vervoeren en beschikt
over televisie, video, magne
tron, koelkast en sfeerverlich
ting. Binnen vijf jaar wil Fon
taine het bedrijf uitbreiden
met opvallende auto's zoals een
Amerikaanse open Jeep en de
met autorijbewijs te berijden
driewielige motor, de Trike.
Ondertussen zoekt hij samen
werking met andere verhuur
ders om eikaars aanbod te kun
nen aanvullen. Fontaine werkt
vanuit de Eendvogelstraat in
Heinkenszand en is op Internet
te bereiken op www.geocities.
cm/broadway/wing/6246/hs
/hs.html.
De ruil van een aantal activiteiten met de Zuivel Handels Maatschappij Holding levert de Kapelse vestiging van Prisma Food een groei
van de omzet op. foto Willem Mieras
door Claudia Sondervan
KAPELLE - Op de Kapelse Dag, zaterdag
28 augustus, opent firma Gebroeders Op 't
Hof het nieuwe tankstation aan de Oost
straat in Kapelle.
Het rijtje pompen voor de loods met het
kleine winkeltje is geweken voor een ruim
plein met moderne vulinstallaties, een mo
derne winkel en een nieuwe autowas-
straat. De derde generatie na oprichter
Jacobus Op 't Hof vernieuwde de onderne
ming voor de tweede maal na de overname
in 1988 en deed het ditmaal uiterst gron
dig.
Daarvoor offerde het achter het station ge
legen transportbedrijf twee van de drie
loodsen op. De ontstane ruimte is benut
met een groter aantal brandstoffen en een
volwaardige winkel. Daar worden naast
sigaretten, zoetwaren en autoaccessoires
ook geschenken en kinderspeelgoed ver
kocht. „Na het verdwijnen van de cadeau-
winkel moesten mensen daar vaak voor
naar Goes", weet Janneke de Schipper-Op
'tHof.
Als vrije pomp, niet gebonden aan een ben
zinemaatschappij zet de hele familie de
schouders onder zaken als de inkoop van
geschenken voor de stempelkaarten, soms
zelfs op persoonlijke bestelling van de
klant. Met de opening in zicht offerden de
kinderen van de firmanten hun vakantie
op aan het klaarmaken van de attenties
voor de klanten en de vijftienhonderd pak
jes voor het grabbelzwembad. „We zijn
geen witte pomp, die elke week benzine el
ders inkoopt. Al dertig jaar komt de benzi
ne van Total, maar we zijn onafhankelijk."
De naam Op 't Hof werd een huisnaam in
Kapelle toen de fruitkweker en kolenhan
delaar Jacobus zich in 1913 vestigde in de
Ooststraat. Hij reed ook het fruit van colle
ga-kwekers naar de veiling en daaruit
groeide van lieverlee het transportbedrijf.
Zijn kinderen Jan, Marcus en Jannetje met
echtgenoot Jan Smits veranderden na him
opvolging begin jaren vijftig de naam Jac.
Op 't Hof en Zonen in Gebroeders Op 't
Hof.
Gedenksteen
De brandstoffenverkoop namen zij in 1960
op. Janneke en Kees de Schipper namen
het bedrijf elf jaar geleden over met broer
Kees Op 't Hof en zwager Rinus de Waard.
Neef Jac Op 't Hof vestigde zich toen aan
de Stationssingel met zijn internationale
fruittransportbedrijf. Alle aspecten van
het bedrijf dat hun grootvader begon, zijn
er nog steeds: de kolen en briketten, acht
vrachtwagens die rijden voor lokale kwe
kers en bedrijven als Advanta en, promi
nenter dan ooit, het tankstation. Jan de
Schipper onthult vrijdag 27 augustus de
gedenksteen in de gevel.
15 AUGUSTUS 1922
door Ann-Marie Knegt
Nederland krijgt voor het
eerst een telefoonverbin
ding met Engeland op 15 augus
tus 1922. Vóór die datum was te
lefoneren met Engeland wel
mogelijk maar het telefoonver
keer geschiedde via Frankrijk.
Tussen Domburg en het Engelse
plaatsje Aldeburgh werd een
120 kilometer lange telefoonka
bel gelegd. De prijs van van een
gesprek van drie minuten be
droeg zes gulden. De kabel kon
150 gesprekken per dag verwer
ken. Vijfentwintig jaar later, in
1947, had Nederland al vijf ver
bindingen met Engeland. Waar
van één verbinding het niet
deed. Dus eigenlijk had Neder
land er maar viex\
Het telefoonverkeer liep op tot
achthonderd gesprekken met de
overburen per dag. In de loop
van 1947 werd een zesde kabel
aangelegd die 84 gesprekken
per dag kon verwerken. Door de
gunstige ligging van Nederland
vormde deze kabel een belang
rijke schakel in het Europese te
lefoonverkeer.
Nederland wilde een soortgelij
ke verbinding met Denemarken
tot stand brengen. De duur van
een kabellegging varieerde in
die tijd nogal eens.
Reparatie
Wanneer er een breuk werd ont
dekt, werd de kabel aan boord
gehesen, dan duurde het meest
al nog acht uur voordat de kabel
was gerepareerd. In de PZC
stond: 'Nederland werd met de
ze nieuwe kabel, ivat de tele
foonverbindingen betrof, de
poort welke enerzijds voor ge
heel Scandinavië de toegang
opende tot een rechtstreeks ver
keer met Engeland, terwijl an
derzijds Engeland zijn telefoon
gesprekken via Nederland over
Scandinavië kan laten uitzwer
men'.
Tijdens het leggen van de kabel
begaf de directeur-generaal van
de Engelse PTT, de heer Paling,
zich naar T. van Houwelingen,
directeur van de Nederlandse
PTT. De mannen hadden een on
derhoud. Het plan was om de
gesprekken voor Denemarken
over Nederland te leiden. Daar
toe wilden ze een 34-gesprek-
kenkabel over de Waddeneilan
den naar Denemarken leiden.
De capaciteit van de Domburg-
se kabel was ook toereikend
voor de Deense gesprekken. In
1971 besluit de PTT een nieuwe
kabel naar Aldeburgh te leggen
vanuit Domburg.
Deze nieuwe kabel zorgde voor
een verdubbeling van het aantal
gesprekken tussen de twee lan
den.
Straalverbinding
In 19 7 5 legt de PTT weer een ka
bel naar Engeland, nu niet naar
Aldeburgh maar naar
Broadstairs in het graafschap
Kent. In 1975 werkt de PTT aan
de mogelijkheid van een straal
verbinding tussen Aldeburgh en
Domburg. De straalverbinding
werd gezien als een uitbreiding
van de capaciteit die de PTT
toen had. Op het 120 kilometer
lange traject tussen de twee
plaatsen zouden twee masten
moeten staan, elk op ongeveer
veertig kilometer uit de kust.
Het straalproject werd vooral
overwogen omdat vissersboten
veel schade aan de lijnen ver
oorzaakten.
In 1989 brak een nieuw tijdperk
aan. Domburg en Aldeburgh
werden verbonden door de eer
ste glasvezelkabel, dwars door
zee. De kabel kon twaalfdui
zend gesprekken tegelijk door
geven.
door Ben Oerlemans
BROUWERSHAVEN - Schilder
Bas Verhagen ergert zich aan
een aantal misstanden in de mo
derne maatschappij. Voor Sre
brenica sluiten we onze ogen,
(Advertentie)
domburg
men's fashion
Slechts 3 dagen
zaterdag 14 augustus
zondag 15 augustus
maandag 16 augustus
50% KORTING
10% KASSAKORTING
Ook op de
afgeprijsde artikelen
Ooststraat 2, tel. 0118-583495
we vervuilen onze wereld en
grote jongens als Gerrit van der
Valk mogen ongestraft de belas
tingdienst tillen zonder dat ze
worden gepakt. Dit wil niet zeg
gen dat Verhagen een negatie
veling is.
„Veel mensen zijn de weg
kwijt", zegt de Schouwenaar.
„Terwijl de oplossing dicht bij
de hand is; de verlossing door
Jezus Christus." Een aantal van
zijn maatschappijkritische en
religieus getinte werken staan
vandaag, zaterdag,tentoonge
steld in de Sint Nicolaaskerk in
Brouwershaven. Daarna zijn ze
te bekijken in zijn atelier, de
Schouwplaats in Sehudde-
beurs.
Gevoelens
Na zijnpensioneringleerde Ver
hagen schilderen en vond zo een
manier om zijn gevoelens over
de wereld en God te visualise
ren. Zijn stijl is naïef te noemen
en lijkt wat op die van Ensor,
Chagall en Escher. De schilde
rijen hebben vaak een symboli
sche lading. „Alhoewel ik ook
gewoon plaatjes schilder", al
dus Verhagen als hij voor een se
rie familieportretten en land
schapsschilderijen staat.
Veel van zijn symbolen ontleent
hij aan de bijbel. „Ik gebruik
voornamelijk olieverf en meng
de kleuren; ze worden daardoor
helderder en sprekender, waar
door de boodschap die ik wil
brengen duidelijker overkomt."
En hoewel hij zich realiseert dat
er in veel protestantse kerken
een afbeeldingsverbod geldt,
ziet hij beeldende kunst als het
middel bij uitstek om religieuze
begrippen vorm te geven.
Bouwen
Met zijn schilderijen wil hij
bouwen aan de overlevingskan
sen van een zieke samenleving.
Af en toe heeft hij daar resultaat
mee. „Ik had een doek gemaakt
over verlossing door dingen die
ons binden." Het is een groot
schilderij, waarin een long
blaasje wordt uitgevreten door
een gesymboliseerd kanker
beest. Het is ineengestrengeld
met een andere ademhalingscel,
die is bevangen door benauwd
heid. „De cellen lopen door el
kaar heen, wat in het echt na
tuurlijk onmogelijk is. Maar ik
wil ermee aangeven dat veel
verslavingen, waaronderroken,
onomkeerbare processen zijn,
waarbij een oorzaak verwoes
tende gevolgen oproept. Een
vrouw zag dit en was ineens van
het roken af.
Verhagen heeft ook een aantal
wonderbaarlijke taferelen uit
de bijbel afgebeeld, zoals de ge
nezing van de blinde in de Sil-
wan-vijver en Jacobs gevecht
met de Engel aan de Jabbok.
„Het zijn die keren geweest dat
God in mensenlevens heeft in
gegrepen en de deur naar de ver
lossing heeft opengezet."
Indrukwekkend is zijn drieluik
over het ontstaan en het einde
van de wereld. Dichtgeklapt
laat het de wereld zien die is om
vat door Gods liefdevolle hart.
Opengemaakt vertoont het
drieluik het scheppingsverhaal
en de rol van God in het uitbrei
den van het heil over de wereld.
Verhagen: „Hij wil ons genezen.
Eerst probeerde hij dat via twee
mensen te doen, Adam en Eva.
Later koos hij de metgezellen
rond Noach uit en daarna het
volk van Israël. Dit was niet vol
doende. De boze machten waren
te sterk. Uiteindelijk liet hij via
Jezus' dood verlossing komen,
maar nog steeds is het boze in de
wereld. Er komt een eindstrijd,
net als in het boek van de Open
baringen, waarin uiteindelijk
het licht zal overwinnen."
Atelier de Schouwplaats ligt aan de
Kloosterweg 19 in Schuddebeurs.
Telefoon 0111-692558.
door Ben Oerlemans
LEWEDORP - De schilderij
en van Henk Borst zijn van
daag, zaterdag, voor het laatst
te zien in zijn Lewedorpse ate
lier aan de Roompotstraat. De
afgelopen twintig jaar heeft
hij in Zeeland gewoond en ge
werkt, maar om gezondheids
redenen moet hij nu verhui
zen.
Bezoekers krijgen een karak
teristiek beeld te zien van
Zeeland zoals het eens was;
vrouwen in klederdracht,
dijkwerkers, aardappelrapers
en trekpaarden. Borst is er op
tijd bij geweest om ze op doek
vast te leggen. In diverse ge
meentehuizen, verzorgings
centra en kantoren in de pro
vincie hangt zijn werk. Omdat
hij met fotografische precisie
elk karakteristiek detail vast
legde, heeft hij altijd veel op
drachten gekregen van
bedrijven, instanties en in
stellingen. Zo schilderde hij
de statieportretten van diver
se burgemeesters, geestelij
ken en andere gezagsdragers.
Het bekendst is Borst om zijn
reconstructie van de Karolin
gische burcht in Oost-Sou
burg.
De in 1937 geboren Borst
volgde de opleiding aan de NI-
METO in Utrecht die hij af
sloot met het diploma mees
terschilder. Zijn leraren
vonden zijn techniek welis
waar goed, maar waren niet
helemaal te spreken over het
veelvuldig gebruik van de pa
letmestechniek. „Ze zeiden;
als we nog één keer een schil
derij van je zien waar we onze
jas aan kunnen ophangen,
gooien we je eruit." Mede
dankzij deze waarschuwing is
hij zijn stijl gaan verfijnen,
wat heeft geresulteerd in na
tuurgetrouwe, realistische
doeken.
Watersnood
„Daar heb ik bewust voor ge
kozen", vertelt Borst „Ik heb
bijvoorbeeld de watersnood
ramp geschilderd. De dijk
doorbraak bij Wolphaarts-
dijk, boerenschuren op
Schouwen waar de koeien al
lemaal waren verdronken en
de arbeid na de storm om alles
te herstellen. Dat zijn onder
werpen die zwaar met emoties
zijn geladen, zodat een ex
pressionistische weergave
voor de hand ligt. Onder meer
in Parijs werd ik gegrepen
door deze stroming en heb ook
op deze manier gewerkt. Toch
vond ik het beter om alles zo
realistisch mogelijk neer te
zetten. Een vriend van me zei
eens: jij hebt een archive-
ringsfunctie. Jij moet alles
vastleggen voor de mensen die
dit niet hebben meegemaakt.
Waarom heeft hij dan geen fo
to's gemaakt? „Een schilderij
is nét iets anders", vervolgt
hij. „Het heeft een andere sta
tus en je kunt er makkelijker
dingen op benadrukken."
Hij schilderde eens een boer
met reuma. „Opeen foto kreeg
je alleen zijn gezicht grof te
zien, maar op het schilderij
kon ik de nadruk op zijn han
den leggen en daarmee de rol
van zijn ziekte in zijn leven
weergeven. Hij was daar op
getogen over." Ook de boerin
nen die hij heeft vastgelegd
kon hij karakteristiek schil
deren met breiwerkjes of een
pot thee. „Schilderen is emo
ties verbeelden. Ik laat men
sen nooit statisch poseren. Ik
bekijk ze als ze aan het werk
zijn of aan het lezen. Dat neem
ik in me op. Vervolgens ga ik
met de kwast aan de slag en let
op de kleinste details in kle
ding, haardracht en medail
les. Dat is monnikenwerk,
maar het resultaat is vaak ver
bluffend. Foto's zijn vaak te
geposeerd."
Het atelier van Henk Borst ligt
aan de Roompotstraat 15 in Lew'e-
dorp. Een deel van zijn werk is te
zien in Hotel Terminus, Frans den
Hollanderlaan 37 in Goes.
Henk Borst legde in zijn schilderijen een karakteristiek beeld van Zeeland vast.
foto Willem Mieras
Advertentie
14,15 augustus
RONDVAARTEN
-MARITIEME MARKT
- BEL00DS1NG OP HISTORISCHE WIJZE
«DEMONSTRATIES
KONINKLIJKE MARINE O A. DROPPING
PARACHUTISTEN, SAR REDDINGS
OPERATIE, VLIEGDEMONSTRATIE
BEZICHTIGING SCHEPEN
OIV. OPTREDENS O.A. SHANTYKOREN,
BANDS, STREETPARADES
VANDAAG
ViSSERUDAG IN DE VISMIJN
GRATIS VIS PROEVEN
van Piet Heijnkade t/m boulevard
van 10.00 tot 24.00 uur
inlichtingen VVV
tel. 0118-412345
NISSE - Zonder enig enkel
commercieel belang houdt Nis-
se voor de vierde achtereenvol
gende keer de Pastorale au Par-
vis: Muziek op het Kerkplein.
De concerten worden om 16.00
uur geopend door pianist Els
Paauwe, een inwoonster van
Nisse die er al vanaf de eerste
Pastorale bij is.
Om 16.35 treedt La Pel'licana
op. Een internationaal gezel
schap dat elkaar heeft gevonden
in de Nederlandse oplei
dingstraditie van de barokmu
ziek.Een uur later neemt het sa
lonorkest Sofa het kioskpodium
in, om er romantische salonmu-
ziek te spelen. Gerard de Wolff
speelt vanaf 18.20 uur een eigen
bewerking voor gitaar van het
concerto'd' Aranguez van de
onlangs overleden Spaanse
componist Joaquin Rodrigo.
Een heel ander genre brengt
Misty om 18.45 uur. Klassieke
j azz en muziek van de twintigste
eeuw hebben de Zeeuwse con
servatoriumstudenten op het
repertoire. Daarna, om 19.35
uur, is het opnieuw de beurt aan
Sofa, deze keer met swing en ro
mantische muziek van voor de
oorlog.
Gerard de Wolff neemt het om
20.30 uur weer over met flamen-
go. Twee Zeeuwse dames, Floor
Max en Anneke Quist, spelen
om 20.45 uur delen uit concer
ten voor cello en viool. Rond de
halftien klimt Mazzeltov op het
podium met klezmer, traditio
nele jiddische muziek.
Bas Verhagen toont hier zijn schilderij Siloain.
foto Marijke Folkertsma
