Noodkreet
over golf
mazelen
Torens tellen op weg naar
de haven van Yerseke
Jagers voorspellen
invasie van vossen
Exotische dansen op het water
Belgen wijten daling
aanvoer garnalen
aan baggerwerken
11
zeeuwse almanak
Honger
GGD waarschuwt huisartsen
Lucht boven
polderdorp
Doel zwaar
verontreinigd
I
zaterdag 24 juli 1999
door Richard Hoving
AMERSFOORT - Zeeland moet
rekening houden met een vos-
seninvasie. Dat de provincie tot
dusverre is gevrijwaard van een
flinke populatie vossen is vol
gens wildbioloog S. Siebenga
meer geluk dan wijsheid.
Siebenga. verbonden aan de
landelijke jacht- en wildbe-
heerorganisatie KNJV, schat
dat Nederland ongeveer dertig
duizend vossen telt. In Zeeland
komen er tussen de vijftig en
zestig voor. De bioloog acht de
kans dat de populatie in Zee
land de komende jaren fors toe
neemt reëel. „Overal in het land
rukt de vos op. Alleen in het
zuidwesten van ons land zijn
nog gebieden waar het dier nau
welijks voorkomt. Maar het
lijkt een kwestie van tijd totdat
ook daar de vossenpopulatie
fors groeit."
Volgens Siebenga is de kans
groot dat Zeeland het lot van de
provincies Flevoland en Fries
land ondergaat. In beide pro
vincies kwamen jarenlang nau
welijks vossen voor. De laatste
jaren stijgt de populatie flink.
Beheer
De bijzondere positie van Zee
land is deels geluk, zegt Sieben
ga. Aan de andere kant wordt in
het westen van Noord-Brabant
een goed vossenbeheer gevoerd,
voegt hij er aan toe. „Alleen vo
rig jaar al werden er daar 1600
afgeschoten." Ondanks dat ja
gers in heel Nederland ruim
14.000 vossen per jaar afschie
ten, is de groei volgens de jagers
niet te stuiten.
De KNJV, vindt dat het aantal
vossen in sommige plekken 'op
het randje' is. „Ze roven vogels
uit de hokken. In Noord-Hol
land en rondom de Lauwers-
meerpolder zijn zelfs meldingen
van gedode lammetjes en scha
pen. Verder eet de vos in heel
Nederland weidevogels zoals
kieviten en meeuwen", somt
Siebenga de nadelen op.
Natuurorganisaties hebben
weinig moeite met de vossen.
Volgens de organisaties horen ze
bij de natuur. Vossen hebben
bijvoorbeeld de lepelaars uit het
Naardermeer verjaagd, zegt een
woordvoerder van Vogelbe
scherming Nederland. „Dat
bleek heel positief. Lepelaars
hebben zich daardoor over heel
Nederland verspreid,"
De vereniging Natuurmonu
menten is in principe tegen de
jacht op vossen, tenzij de dieren
ecologische schade aanrichten
in een gebied waar dat niet ge
wenst is. „Als ergens geen hou
den meer aan is, grijpen jagers
van onze stichting in", laat een
woordvoerster weten.
KNJV-medewerker Siebenga
verwacht de komende jaren ook
door veranderende wetgeving
een verdere toename van het
aantal vossen in Nederland. In
de Flora- en Faunawet die vol
gendjaar in werking treedt, zijn
vossen niet meer algemeen be-
Zeven gewonden
bij aanrijding in
Oud-Vossemeer
OUD-VOSSEMEER - Bij een
aanrijding wij dagmiddag rond
half vier op de Krabbenkreek-
wegin Oud-Vossemeer zijn vrij
dagmiddag zeven gewonden ge
vallen.
De Sint-Annalandse bestuur
der van een personenauto reed
even na half vier van de
Broeksedijk de Krabbenkreek-
weg op. Hij verleende daarbij
geen voorrang aan een Papen-
drechtse automobilist. Door de
aanrijding die volgde belandde
een van de auto's, met drie inzit
tenden, in de sloot. De andere
auto, waarin vier personen za
ten, botste tegen een ver-
keerspaal. De traumahelikop-
ter, twee brandweerkorpsen en
diverse ambulances werden in
gezet. De slachtoffers zijn over
gebracht naar ziekenhuizen in
Bergen op Zoom, Roosendaal en
Rotterdam.
door Wout Bareman
ZEEBRUGGE - De aanvoer van
garnalen in de vismijnen van
Zeebrugge, Oostende en Nieuw-
poort is tijdens de eerste zes
maanden van dit jaar met een
derde teruggelopen in vergelij
king met dezelfde periode vorig
jaar.
Vissers zetten het eerste half
jaar in totaal 37 ton op de kade.
De visserijorganisaties in België
luiden de noodklok. Ze wijzen
met de beschuldigende vinger
naar de grootschalige bagger
werken voor de kust en op de
Westerschelde.
Vooral de kleine kustvissers
voelen zich het slachtoffer van
het baggeren en dumpen van
baggerspecie. Ze beschouwen
de Westerschelde als kraamka
mer voor de Noordzeegarnalen
en stellen vast dat die functie
door de baggerwerkzaamheden
wordt verstoord. Maar de kust
vissers beschuldigen ook de gro
te Nederlandse vissersschepen,
die visgronden voor de Belgi
sche kust volledig zouden leeg
vissen.
De kustvissers en hun organisa
ties vrezen voor hun toekomst.
In april sloegen ze voor het eerst
alarm, nadat de vangstgegevens
van het eerste kwartaal bekend
waren gemaakt.
Verontrusting
Daaruit bleek dat er die eerste
maanden van het jaar 7 ton min
der was aangevoerd dan het jaar
daarvoor (toen nog 17 ton). Nu,
na een halfjaar, spreken ook de
handelaren hun verontrusting
uit.
Secretaris A Bulthé: „In de
grootdistributie wordt de am
bachtelijk gevangen grijze gar
naal steeds meer vervangen
door de industriële garnaal uit
Nederland. Die is echter kleiner
en minder van smaak. Ook de
roze garnaal doet volop z'n in
trede, maar is toch geen vol
waardig vervangmiddel."
De visserij organisaties vrezen
nog meer schade op te lopen als
wordt begonnen met eerder ge
plande grote baggerwerken in
de havengeulen tussen de
Vlaamse zandbanken naar Zee-
brugge en in de monding van de
Westerschelde.
Vangstcijfers
De vangstcijfers uit Vlaanderen
zijn vergelijkbaar met die van
de Zeeuwse vismijnen. Het eer
ste kwartaal werd in deze pro
vincie met maar vier ton aan
voer een historisch dieptepunt
bereikt. In dezelfde periode het
jaar daarvoor was nog twintig
ton op de wal gezet.
Ook de Westerscheldevissers
leggen een direct verband tus
sen de baggerwerken en de
enorme terugloop van hun
vangst.
De vissers protesteren al meer
dan een jaar tegen de uitdie
ping. Ze voelen zich in de steek
gelaten door zowel de Neder
landse overheidsinstanties als
de visserijorganisaties en stel
len vast dat de problematiek
door de Belgische instanties
veel serieuzer wordt genomen.
Zo gaf de regering in Brussel al
weer maanden geleden
opdracht aan een aantal visse
rijdeskundigen om nader on
derzoek te verrichten naar de
oorzaak van de enorme afname
van de garnalenvangst en trou
wens ook de vangst op bijvoor
beeld tong op zowel de Wester
schelde als voor de Vlaamse
kust.
Wanneer in Frankrijk, doe
als de Fransen. Eti aldus trok
het gezin naar een 'mooi' res
taurant voor een 'mooi' glas
wijn en een 'mooi' stuk vlees.
Een tournedos moest het
worden, want we zijn in
Frankrijk. En als goed ge
zant van Nederland proheer-
den alle leden van het gezin
de garcon zo goed en zo
kwaad als het ging in 's mans
taal te woord te staan.
Jeroen - veertien jaar, moet
nog groeien en heeft daarom
een chronische honger - was
aan de beurt. Hoe wil monsi
eur zijti tournedos? Saignant
(rood). Médium of Bien Cuit
(doorhakken)?. „Medium",
koos Jeroen. „Of nee. Large,
nee, Extra Large".
door Arjan van Westen
GOES - De GGD-Zeeland heeft
huisartsen gewaarschuwd voor
een mazelenepidemie. Vanwege
besmettingen bij kinderen in
Gelderland en Overijssel die om
principiële reden niet zijn inge
ënt, heeft de Inspectie voor de
Volksgezondheid hierop aange
drongen. De Zeeuwse gezond
heidsorganisatie acht de situa
tie niet zo ernstig dat er
verplicht moet worden ingeënt.
1 In het zuidoosten van de provin-
j cie Utrecht en in de Betuwe is
I sprake van een mazelenepide
mie. Huisartsen hebben al der
tig gevallen geregistreerd. Allen
I kinderen die om religieuze rede-
nen niet zijn ingeënt. De GGD's
hebben op gezag van minister
1 Borst van Volksgezondheid
huisartsen gevraagd waakzaam
I te zijn voor de mazelen. De va-
I kantie van de scholen in Mid
den-Nederland begint deze
week; de kans op verspreiding
j van de mazelen wordt dan ook
niet uitgesloten.
„In Zeeland is het nog lang geen
j probleem hoor", zegt GGD-di-
recteur V. Slenter. Geen enkel
geval van besmetting is hier be
kend. Maar omdat vakantie
land Zeeland procentueel een
I hoog aantal principiële weige-
raars kent, wordt er serieus re
kening mee gehouden dat de
epidemie hier de kop opsteekt.
1 De laatste mazelenepidemie in
Nederland was in 1988. Medici
vinden de ziekte niet meer van
deze tijd. Kinderen worden
doorgaans ingeënt als ze veer
tien maanden oud zijn. Proble
men ontstaan alleen als dat niet
gebeurt.
Met name in gereformeerde
hoek worden de vaccinaties
vaak geweigerd. Zo zit de ge
meente Tholen ver onder de vac
cinatiegraad van negentig pro
cent ter bestrijding van mazelen
en polio.
H. Maas, specialist infectieziek
ten namens de Landelijke Ver
eniging GGD's en adjunct-di
recteur van de GGD Midden-
Brabant, vindt het onnodig dat
de mazelen nog voorkomen.
„Nu hebben we het over maze
len, een tamelijk onschuldige
kinderziekte; anders wordt dat
bij polio, waar de gevolgen voor
kinderen veel ernstiger zijn."
Maas geeft toe daar als medicus
erg veel moeite mee te hebben.
„We respecteren elke levens
overtuiging, maar men moet be
seffen dat het om kinderen
gaat."
Hepatitis B
Vanuit het oogpunt van preven
tie vindt de arts de publiciteit
wel goed. Maar er zijn volgens
Maas andere, ernstiger virussen
die nu aandacht moeten krijgen.
„TBC wordt een toenemend
probleem. Hepatitis B en de dis
cussie of artsen zich hier ver
plicht tegen moeten laten inen
ten. Dan is er nog het probleem
dat mensen steeds meer resis
tent worden tegen antibiotica.
Kortom, we moeten alert blijven
en niet denken dat infectieziek
ten tot het verleden behoren.",
aldus de infectieziektenspecia-
list.
1 door Wout Bareman
DOEL - Onderzoek van de
Vlaamse Milieumaatschappij
heeft uitgewezen dat de lucht
boven het polderdorp Doel op
de linker Scheldeoever zwaar
verontreinigd is. Het gaat om
chemische stoffen.
Volgens de WM is de concen
tratie vergelijkbaar met die bo
ven de drukke Antwerpse Ring
bij Borgerhout. Op piekmomen
ten krijgen de Doelenaars hon
derd keer meer schadelijke stof
fen binnen dan tijdens één uur
aanschuiven in de file.
Reactoroperator L. Brands van
de kerncentrale Doel woont in
het dorp en meet in opdracht
van zijn werkgever dagelijks de
concentratie van chemische
stoffen in de lucht. Hij meent dat
het onverantwoord is Doel nog
langer te laten voortbestaan.
Brands trekt de vergelijking
met de Neerlandwijk in Wilrijk,
ook onder de 'rook' van Antwer
pen. „De rechter hanteerde het
voorzorgsprincipe om de ver
brandingsoven daar te sluiten.
De Vlaamse regering moet zich
hierop ook baseren en Doel niet
langer als woongebied beschou
wen meent Brands. Hij heeft de
meetgegevens mede op verzoek
van een groep bewoners doorge
speeld aan de Vlaamse regering.
Bij de provincie Zeeland en de
gemeente Hulst blijken de
meetgegevens niet bekend,
maar ze worden zo snel mogelijk
opgevraagd. Volgens de actie
groep Doel 2020, die ijvert voor
behoud van het polderdorp,
houdt de luchtvervuiling niet op
bij de grens van Doel, maar
wordt de hele streek bedreigd.
En daarbij wordt ook grens
overschrijdende vervuiling niet
uitgesloten.
Containerhaven
Doel 2020 maakt zich sterk voor
behoud van het dorp, dat zou
moeten wijken voor de aanleg
van het Deurganckdok, een
containerhaven pal zuidelijk
van Doel. De actiegroep put
moed uit het besluit van de nieu
we Vlaamse regering nader on
derzoek te plegen naar het mo
gelijke voortbestaan van het
dorp.
Een woordvoerder van Doel
2020: „De overheid moet vol
doende maatregelen nemen om
deze industriële vervuiling te
gen te gaan en te doen ophou
den. Pleiten voor het schrappen
van een dorp wegens vervuilen
de industriële activiteiten in de
omgeving is de zaken op z'n kop
zetten."
door Sheila van Doorsselaer
SAS VAN GENT - Een gouden
idee, dat podium in het kanaal.
Gezeten op plastic stoelen en
een koud pilsje binnen hand
bereik, genieten tientallen be
langstellenden vrijdag van al
le folkloregroepen die in Sas
van Gent aan hen voorbijtrek
ken.
Het ensemble Naiden Kirov uit
Rousse in Bulgarije is een van
de eerste die het kanaalpodi
um mag uitproberen. Het
krijgt een half uur de tijd voor
het optreden. Een mevrouw uit
Philippine hupt mee op de
klanken van de kaval en de re
hab, typische Bulgaarse volks
instrumenten. „Het is de derde
keer dat ik ze nu zie. Ik kan er
gewoon geen genoeg van krij
gen. Die kostuums zijn toch
werkelijk prachtig, zó kleur
rijk. Dan lopen wij er hier in
Nederland maar somber bij",
zegt ze.Jeugdvolksdansgroep
De Grutmoole danst een thuis
wedstrijd. Ouders verdringen
zich bij de kademuur om hun
kroost, gestoken in witte
schortjes of met een boeren-
zakdoek om de hals, op de foto
te zetten.
door Irtgrid Huibers
Gebrom van de motor, afgewisseld
met de bijna onaardse stilte van
alleen de wind in de zeilen. Een stra
lende zomerdag en toch een jas en zelfs
een regenbroek aan tegen het opspat
tende buiswater dat met liters tegelijk
de boot binnengutst. Hoge rollers on
der de kont. Links het roer, rechts een
hammetje met salami en voor de punt
de zon op het water. 'De Zeekoe' vaart
uit. Bestemming: Yerseke.
08.30 uur. De wekker. We kijken elkaar
verdwaasd aan, het is toch zaterdag?
Dan naar buiten, de zon schijnt. De
wind beukt vanuit het Zuid-Westen
tegen de gevel.
09.30 uur. We slaan de gebruikelijk
a 'zeilproviand' in. Oploskoffie, koekjes,
salami, plakjes kaas, halfje bruin,
chips, zak drop, twee flessen rode wijn
en een paar blikjes bier.
10.45 uur. De auto geparkeerd aan de
nieuwe haven in Zierikzee. We sjou-
wen de spullen de dij k over en laden de
i boot in. Verbazingwekkend volle
weekendtassen. Voor een dagje zeilen -
- lange broek, korte broek, T-shirts, trui,
zeiljas, bikini, droge schoenen, zeil-
,-j broek - pak je net zo in als voor een
j tweeweeksekampeervakantie.
11.15 uur. Vrienden uit Amsterdam
komen opgetogen zwaaiend de dijk af.
In één keer gevonden. Nadat ze onze
drijvende 'Kip-de-luxe' ook van bin
s'V nen uitgebreid hebben bewonderd,
maken we de landvasten los.
11.35 uur. Klapje achteruit. Even rem
men in zijn vooruit. Op het roer letten.
Punt langs de paal. Tikje vooruit. Stu-
i ren. Niets geraakt.
11.40 uur. „Het waait", schreeuwt een
kennis ons vanaf een imposant schip
toe. Dat hadden we reeds gemerkt.
Toch hijsen we ons snel nog even in
jacks en zwemvesten.
11.45 uur. Vanuit het betrekkelijk rus-
y tige havenkanaal in één keer de Oos-
A terschelde op. Hoge golven. Iemand
moet het dek op om de onderkant van
j het zeil aan de j uiste haak te slaan. Ver-
volgens kan de fok los van de reling en
Ll wordt ook dit zeil gehesen. De motor
mag uit. Stilte.
11.50 uur. Ondanks flink gereefd zeil is
de voorspelde windkracht zes goed
1 voelbaar. Zodra het grootzeil en de fok
wind pakken, ligt de boot schuin. Non-
chalance wordt meteen afgestraft,
want binnen horen we van alles vallen.
Buiswater slaat met liters tegelij k naar
binnen. Heerlijk.
12.00 uur. Zelfs met extreem hoog wa
ter kan de boot onder de Zeelandbrug
door. Toch wachten we bij elke passage
met bonzend hart op de klap.
12.10 uur. Duik je op tijd weg voor een
golf, krijgt je achterbuurman de volle
laag.
12.20 uur. De kranen van Kats komen
in zicht. Goed op de rode tonnen letten.
De Vondelings- en Galgeplaat ligt hier
maar net onder het wateroppervlak.
12.55 uur. Torens tellen. De Televisie
toren van Goes wordt rechts gevolgd
door de kerktorens van Kloetinge,
Kattendijke en Wemeldinge. Links de
torenspitsen van Stavenisse en Sint-
Maartensdijk. We zijn bijgedraaid.
Met de wind schuin van achter is de
boot weer in balans. Tijd voor een bo
terham.
13.05 uur. De doordringende salami-
lucht is net iets te veel voor één van de
gasten, die druk doende is zijn kater de
baas te worden. Slapjes hangt hij ach
terover.
14.10 uur. Het geurt naar vis, hennep-
touw en peut. In de beschutting van"de
haven is het ineens warm. Waar de
meeste mensen zich opmaken voor een
vistochtje, meren wij tevreden aan.
14.25 uur. Niemand te zien bij de Oes
terputten. Zuid-Europese magie van
stapels oud ijzer en ogenschijnlijk nut
teloze rommel die morgen onbetaal
baar blijkt.
15.00 uur. We laten de 'Mexicaanse we
ken' bij de plaatselijke snackbar aan
ons voorbijgaan en houden het bij een
broodje kroket.
15.55 uur. Naar huis. De wind is iets
gaan liggen. Er kan dan ook wel een
rif je uit, vinden we.
17.45 uur. Nog zeker een goed uur va
ren. Iemand is over bier begonnen. We
worden er stil van.
19.35 uur. 'Thuis'. Havenmeester Kees
- blauwe broek, wit shirt en dito kapi
teinspet - vangt ons op. Even gauw de
zeilen opvouwen, de schoten oprollen
en de vlag strijken. Klinkende glazen.
Het is rosé geworden.
Yerseke
Het Sama ('Vrede') Ballet uit Sri Lanka toont zijn kunsten tijdens het folklorefestival in Sas van Gent. foto Peter Nicolai
Zeiljachten in de Yersekse haven.
foto Willem Mieras
