Veel import verdachte varkens
Einde van een Koreaans sprookje
De Jong te weinig
een politiek dier
Hassan ontdooide
pas in zijn nadagen
feiten en meningen zaterdag 24 juli 1999
Nederlandse slachters wilden goedkope Belgische dieren graag hebben
door Cees van Zweeden
Luttele weken nadat hij in
Parijs met ongewoon eerbe
toon werd ontvangen, is de Ma
rokkaanse koning, Hassan II,
gisteravond in Rabat aan een
hartaanval overleden. De vorst,
die enkele uren eerder met een
longaandoening was opgeno
men, werd zeventig jaar.
Hassan kwam in 1961 aan de
macht, nadat zijn vader Mo
hammed V tijdens een kleine
operatie aan zijn neus was over
leden, naar verluidt omdat een
onbekende met zijn voet op een
slangetje was gaan staan. Has
san was pas 32 toen hij de troon
besteeg, maar regeerde vanaf de
eerste dag met harde hand. Pas
in de nadagen van zijn regime
zou hij zijn onderdanen de nodi
ge brokken genadebrood toe
werpen.
Twee keer overleefde Piassan
een staatsgreep, om vervolgens
de plegers daarvan genadeloos
te straffen. De eerste poging was
in de zomer van 1971, toen offi
cieren het vuur openden tijdens
een feest van de koning. Ruim
tweehonderd mensen stierven
in de kogelregen, maar Hassan
ontkwam door zich op een toilet
te verbergen. Een jaar later
werd het vliegtuig van de ko
ning onder vuur genomen door
straaljagers van de Marokkaan
se luchtmacht. Dankzij behen
dig manoeuvreren van zijn pi
loot stond de koning minuten
later ongedeerd aan de grond,
maar de aanslag zou hem zijn
hele leven bhj ven achtervolgen.
Volgens Hassan was de coup het
werk geweest van generaal Ouf-
kir, die vanaf zijn troonsbestij
ging zijn rechterhand was ge
weest. Hij ontbood de generaal
op zijn paleis en uren later
meldde zijn staf dat Oufkir zelf
moord had gepleegd. Aangeno
men wordt dat Hassan de gene
raal eigenhandig heeft gedood.
Boek
Na de dood van Oufkir wierp
Hassan de vrouw van de gene
raal, alsmede diens kinderen in
een kerker waar zij pas twee de
cennia later weer uit tevoor
schijn kwamen. Een van die
kinderen, Malika, publiceerde
eerder dit jaar een boek waarin
zij Hassan diens masker van fat
soen afrukte.
Malika was goed op de hoogte
van het privé-leven van de ko
ning, omdat zij als peuter door
het Hof was geadopteerd en
daar tot haar 18de dagelijks
rondhing. Piassan II, zo schreef
ze, had een harem van tachtig
vrouwen en daarnaast tal van
zwarte slaven en slavinnen.
Tot de belangrijkste wapenfei
ten van Hassan II wordt de
Groene Mars van 1975 gere
kend, toen hij met honderddui
zenden landgenoten de Weste^
lijke Sahara binnen marcheerde
met het doel deze te annexeren.
De annexatie leidde tot een lan
ge oorlog met het Polisario.
Krottenwijken
Hassan slaagde er maar ten dele
in zijn land op te stoten in de
vaart der volkeren. Het officiële
werkloosheidspercentage
schommelde bij zijn dood rond
de zeventien procent, maar het
werkelijke cijfer lag waar7
schijnlijk veel hoger. Analfabe
tisme bleef hardnekkig hoog,
vooral onder vrouwen, en de
krottenwijken reikten bijna tot
aan het koninklijke paleis.
Een opiniepeiling onder jonge
ren tussen de 14 en 24 jaar wees
vorig jaar uit dat negen op de
tien van hen het land wilde ver-,
laten. Naar schatting duizend
Marokkanen deden de afgelo
pen drie jaar iedere maand een
poging Spanje te bereiken, niet
zelden met fatale afloop. Ruim
tweeduizend van hen zouden
een plaatsje hebben gevonden
in 's werelds grootste zeemans
graf, de Straat van Gibraltar.
Hand in hand met de illegale,
emigratie ging de even illegale
handel in drugs. Volgens het in
Parijs gevestigde onderzoeksin
stituut Observatoire Géopoliti-
que de Drogues groeide Marok
ko onder Hassan uit tot
's werelds grootste producent
van cannabis.
De laatste jaren liet Hassan zijn
teugels wat vieren. De parle
mentsverkiezingen van 1997
verhepen zonder grootschalige'
fraude en het land kreeg een so
cialist als premier, Youssoufi,
Amnesty International mocht'
een kantoor in Rabat openen,
Honderden politieke gevangen
zagen de celdeuren openzwaai-,
en, de familie Oufkir mocht
naar Frankrijk.
Van de nieuwe koning, Hassans
zoon Sidi Mohammed, is weinig
bekend. Sommige diplomaten
in Rabat beschouwen hem als
een lichtgewicht, anderen wij
zen erop dat hij populair is bij de
arme Marokkanen. Sidi zou hen.
bijna dagelijks in zijn villa in
Rabat ontvangen. GPD
van onze redactie binnenland
Nederland heeft de laatste maanden
veel Belgische varkens geïmpor
teerd. De varkens zijn goedkoop door
de slechte naam van het Belgisch vlees
door eerdere dioxineschandalen.
CDA-Tweede-Kamerlid Joop Atsma
drong daarom gistermiddag al aan op
een importverbod. Atsma vond en
vindt het risico te groot dat het om di
oxine-varkens gaat. De boeren- en
tuindersorganisatie LTO steunde het
verbod. „De grens moet dichtblijven
tot duidelijk is dat er helemaal niets
mis mee is", aldus voorzitter Ch. Gis
bergen van de LTO-vakgroep varkens
houderij
H. Slappendel van de branchevereni
ging Vagrocon zei gisteren dat er in Ne
derland niet veel Belgische varkens
meer aanwezig zijn. Varkens worden
doorgaans direct bij aankomst ge
slacht. Ook zal er niet veel vlees in de
koelcehen van de slachters liggen.
Door de zomervakanties doen de sla
gers het wat rustiger aan.
Het Productschap Vee, Vlees en Eieren
de kwaliteitsbewaker van de sector, be
vestigde dat er Belgische varkens in
Nederland geslacht zijn die vervolgens
een Nederlandse stempel krijgen.
„Daar is niets illegaals aan", zegt een
woordvoerder. „Als een Belgisch var
ken in Nederland geslacht is, is het een
Nederlands varken. En als er iets aan
de hand is, zijn alle Belgische varkens
en hun vlees in Nederland te traceren.
Besmet
Voor het eerste dioxineschandaal in
mei werd met de beschuldigende vin
ger naar vetsmelter Verkest gewezen.
Die zou eind januari met dioxine ver
ontreinigd vet aan veevoederfabrikan
ten hebben geleverd. Als gevolg daar
van raakten kippen, eieren, varkens en
runderen op hun beurt besmet. Massaal
werden kip, vlees en eieren uit de han
del genomen, waardoor het imago van
Belgische producten zware schade op
liep.
Inmiddels blijkt dat de problemen in de
varkenssector veel groter zijn dan ver
wacht. De varkens op de honderdzestig
bedrijven waar verhoogde PCB-waar-
den zijn aangetroffen overschrijden de
toegestane Belgische norm met een fac
tor vijftig.
Opvallend is dat zeker twee bedrijven
nooit vet van Verkest hebben gekregen.
Dat zou kunnen duiden op een nieuwe
besmettingsbron, waardoor de lijstmet
verdachte varkenshouders weer langer
kan worden. Van ruim 230 bedrijven is
ér bovendien afgelopen half jaar vlees
verkocht, terwijl dit besmet geweest
kan zijn. Onduidelijk is nog in hoeverre
een deel van dit vlees naar het buiten
land is geëxporteerd.
In de rundersector valt de situatie mee.
Bij slechts drie van de 124 geblokkeer
de rundveehouderijen zijn tot nog toe
verhoogde concentraties PCB's of di
oxine gevonden. De pluimveebranche
kreeg tijdens de eerste dioxinecrisis de
zwaarste klappen en lijkt zich nu te
herstellen. De dioxineaffaire heeft de
Belgische economie reeds miljarden
guldens gekost. GPD
van onze redactie binnenland
Aan de politieke loopbaan
van Arie de Jong (PvdA) is
voorlopig een einde gekomen.
De 46-jarige Leidenaar, binnen
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland verantwoordelijk voor
financiën, struikelde gisteren
tijdens overleg achter gesloten
deuren tussen statenfracties en
GS. De Ceteco-affaire en zijn
'afwezige, ongenuanceerde
houding' als hoofdverantwoor
delijke kostten De Jong uitein
delijk de kop.
De WD eiste het vertrek van de
in maart aangetreden De Jong.
Hij volgde toen G. Brouwer op.
De Jong is van huis uit ingenieur
civiele techniek, maar hij zit al
zeventien jaar in de politiek. Die
tijd verdeelde hij tussen Provin
ciale Staten en de Tweede Ka
mer.
Twee keer was hij landelijk ac
tief als Kamerlid. In de periode
1990-1994 en een half jaartje in
1997 als vervanger van een ver
trokken collega. Het eerste deel
was blijkbaar geen succes, want
bij de verkiezingen in 1994
stond hij op een 'onmogelijke'
5 le positie.
'Er is bij mij geen sprake ge
weest van een rouwproces. Het
is op zichzelf heel vervelend dat
je niet terugkeert als je wel wilt.
Maar ja, je weet als Kamerlid
dat je stemvee bent en uiteinde
lijk altijd inwisselbaar. Daar
moet je niet moeilijk over doen',
zei hij in een vraaggesprek over
zijn vertrek.
Tussendoor was De Jong ook
nog plaatsvervangend hoofddi
recteur van het kabinet voor
Nederlans-Antilliaanse en
Arubaanse Zaken. Die functie
legde hij neer toen hij in 1997
even terugkeerde in de Tweede
Kamer. Invaller was hij vaker.
Anderhalve maand voor de Pro
vinciale verkiezingen ging hij in
op het aanbod binnen het be
stuurscollege partijgenoot
Brouwer op te volgen op finan
ciën. De aimabele gedeputeerde
had geen idee waar hij aan be
gon.
Geen idee
Toen de Ceteco-affaire in volle
hevigheid losbarstte, verschool
De Jong zich eerst aehterhetfeit
dat hij nog maar net verant
woordelijk was voor financiën.
Hij wist van niets, had geen idee
dat twee van zijn ambtenaren
met 1,7 miljard gulden aan het
bankieren waren geslagen en
door een lening aan het nage
noeg failliete handelshuis Cete-
co waarschijnlijk 47,5 miljoen
gulden in een bodemloze put
gooiden.
De Jong ging, na het uitlekken
van de banMersrol, gewoon op
vakantie. Hij keerde vervolgens
terug om tekst en uitleg te ge
ven, maar vertrok opnieuw naar
Wales en liet daarmee een ple
naire Statenvergadering aan
Arie de Jong bij het begin van het debat dat uiteindelijk tot zijn politieke ondergang zou leiden.
zich voorbijgaan. Die houding
kwam hem duur te staan.
Er ontstond snel - bij Statenle
den en bij zijn ambtenaren-eni
ge wrevel. De woede groeide
toen De Jong zich liet ontvallen
dat ook journalisten hadden
moeten zien dat de provincie
bankierde.
'Gênant voor de provincie,
schandalig en volstrekt lach
wekkend', oordeelde fractie
voorzitter Aptroot van de WD
over zijn collega.
Ondanks alle commotie voelde
De Jong er niets voor uit eigen
beweging op te stappen. 'Ik heb
niets verkeerd gedaan', riep hij
foto Roger Dohmen/ANP
na terugkeer van vakantie. 'Ik
zie mijn politieke toekomst nor
maal in.' Aan die toekomst
kwam gisteren voorlopig een
einde. Zijn collega's namen hem
niet meer serieus. ANP
Justitie laat
slordig vliegen
onbestraft
Justitie in Haarlem
staakt het vervolgen
van luchtvaartmaat
schappijen voor het afwij
ken van routes rond
Schiphol. Het Openbaar
Ministerie roept alleen
nog de piloten ter verant
woording voor 'slordig'
vliegen waardoor onnodi
ge lawaaihinder ontstaat.
Een speciale werkgroep
bepleit bij minister Nete
lenbos van Verkeer aan
passing van de omslachti
ge en ineffectieve handha-
vingssystematiek.
Het lukte justitie niet om
maatschappijen mede
aansprakelijk te stellen
voor het verlaten van de
verplichte vliegbanen. In
eerdere rechtszaken wer
den de maatschappijen
categorisch vrijgesproken
van het overtreden van de
luchtvaartwet. Enkele ge
zagvoerders kregen in ho
ger beroep wel een voor
waardelijke boete opge
legd van duizend gulden.
Mede door de ingewikkel
de wetgeving en bewijs
voering liep justitie een
grote achterstand op. Jus
titie heeft besloten alleen
nog de gezagvoerders aan
te pakken. Het OM biedt
de piloten nu een schik
king aan om te voorkomen
dat de zaken verjaren.
Volgens een woordvoer
ster hebben vijf vliegers
een transactie van dui
zend gulden betaald. Vijf
anderen weigerden dat en
sturen aan op een rechts
zitting. Het OM zal het
schikkingsvoorstel de ko
mende jaren in fasen ver
hogen tot het maximum
van vijfduizend gulden.
De luchtvaartpolitie
maakte vorig jaar 59 pro
cessen-verbaal op tegen
piloten die zonder geldige
reden afweken van de ver
plichte vliegroutes. De
meeste zaken liggen nog
ter afhandeling bij justi
tie. Verder stuurde de
luchtvaartpolitie 167
waarschuwingsbrieven
naar luchtvaartmaat
schappijen.
Volgens de Werkgroep Al
ternatieven Handhaving
Regio Schiphol moet het
mogelijk worden direct
boetes uitte delen, ter ver
vanging van de omslach
tige strafrechtelijke aan
pak. GPD
Uitgever:
J. C, Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)273000
Fax (0113)273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax (0115)686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114) 373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 98,00;
franco per post 128,50;
per maand 35,75;
per jaar 372,50;
franco per post 491,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting;
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,80,
zaterdag 2,60 p.st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw);
Postrek.nr.: 3754316
t.n.v, PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
191 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 28,65;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief;
speciale posities: tarief op aanvraag;
voor brieven bureau van dit blad
6,50 meer (excl. 17,5 pet btw);
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag,
(alle advertentieprijzen
exclusief 17.5 pet. btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V.
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
24 juli 1949
Wilhelmina
De komende maand zullen in
het Kunstmuseum te Middel
burg schilderijen worden ge-
exposeerd die door Prinses
Wilhelmina zijn vervaardigd.
De vereniging Voor den Kunst
onder wier auspiciën de ten
toonstelling tot stand komt,
voert een intensieve reclame
campagne in België en Duits
land om ook een internatio
naal publiek te bereiken.
Suriname
De Staten van Suriname heb
ben een motie aangenomen,
waarin de regering ende
Tweede Kamér met klem
wordt gevraagd de ontwerp -
interimregeling te verwerpen
De Surinamers vinden met na
me de amendementen met bp-
trekking tot het speciaal on
derwijs 'in flagrante strijd' t
met de autonomie. Onder
voorzitter De La Fuente ver-
klaarde dat Nederland met
vuur speelt, én erop aanstuurt
dat Suriname zich mogelijk'
tegen een rijksverband uit-
spreekt.
Coppi
De Italiaanse renner Fausto."
Coppidie al dagenlang de gele
trui droeg, is eerste in het alge
meen klassement van de Ron
de. van Frankrijk gebleven,
Daarmee is hij de eerste renner
die zowel de Ronde van Frank-
rijk als die van Italië heeft ge-
wonnen.
Bankroet Daewoo kan land in enorme crisis storten
doorSang-Hun Choe
Drie decennia lang bleef zijn ster in
Zuid-Korea rijzen. Kim Woo-
choong, zich presenterend als een work
aholic die in zijn hele leven nog geen dag
vrij had genomen, hield van zakendoen.
In 32 jaar tijd bouwde hij Daewoo van
een eenmans-exportzaakje in textiel op
tot het op een na grootste conglomeraat
van het land, een bedrijf met 65 miljard
dollar aan activa dat producten maakt
variërend van schepen en auto's tot kle
ding en pesticiden.
Deze week is Kims ster gevallen. Daewoo
ontkwam ternauwernood aan het groot
ste bankroet uit de Zuid-Koreaanse ge
schiedenis - een gebeurtenis die volgens
regeringsfunctionarissen de hele econo
mie in een recessie had kunnen storten.
De bijna-ramp legde de waarheid bloot
over wat de Zuid-Koreanen de 'Kim
Woo-choong mythe' plachten te noemen:
het geloof dat Kims succes was geba
seerd op hardwerken, ondernemingslust
en een wereldomspannende visie. De te
loorgang van Kim leek op die van Icarus,
die in zee stortte toen de was in zijn vleu
gels smolt toen hij te dicht kwam bij de
zon. De korte-termijnleningen van mil
jarden dollars, waarmee Kim zijn impe
rium bouwde, smolten in de hitte van een
verwoestende financiële brand.
Maandag gingen de schuldeisers van
Daewoo akkoord met een half j aar uitstel
van terugbetaling van 8,3 miljard dollar
en verstrekten zij zelfs 3,3 miljard aan
nieuwe leningen om het conglomeraat
overeind te houden. Tegen het eind van
het jaar hoopt Daewoo voldoende van
zijn veertig dochterondernemingen te
hebben verkocht om de liquiditeitspro
blemen op te lossen. Veel analisten gelo
ven echter dat het bedrijf daar niet in zal
slagen.
„Het is cosmetisch, helemaal geen oplos
sing", zei Suh Sung-woon, hoofd re
search bij het effectenbedrijf SG Securi
ties. „De schuldeisers waren ten einde
raad, maar vonden geen oplossing. Dus
hebben zij besloten zichzelf zes maanden
extra tijd te geven."
Vrees
Het haastig in elkaar getimmerde red
dingsplan riekt volgens deskundigen
naar een diepgewortelde vrees bij de
overheid dat Daewooals het valt, de hele
nationale economie zou meeslepen. Ten
slotte zijn duizenden leveranciers, groot
handelaars en detailhandelaars van
Daewoo afhankelijk
Daewoo en vier andere Zuid-Koreaanse
familiebedrijven, de zogenaamde chae
bol, genereren een omzet van 298 miljard
dollar per jaar, op een totaal bruto bin
nenlands product van 37-5 miljard.
„Als Daewoo neergaat zal de hele econo
mie schudden", zegt Lee Pil-sang, een
econoom van de Korea Universiteit in
Seoul. „De regering stelt de pijn met zes
maanden uit. Maar zal de pijn in zes
maanden verdwijnen? Ik betwijfel het."
Dat Daewoo in grote problemen zou ko
men, mocht eigenlijkniemand verrassen.
Terwijl het concern zijn activiteiten in
het buitenland maar bleef uitbreiden,
schoot de schuldenlast omhoog van ne
gentien miljard dollar in 1995 tot vorig
jaar vijftig miljard, vijfmaal meer dan
zijn vermogen. En daar is dan nog niet de
naar schatting tien miljard dollar bij die
Daewoo's buitenlandse joint ventures bij
elkaar hebben geleend.
Vroeger wist Kim - met hulp van de Z ui d-
Koreaanse overheid - altijd leningen te
krijgen om zijn buitenlandse avonturen
te financieren. Op megaleningen gestoel
de expansie was trouwens algemeen ge
bruik bij de bedrijven die het voortouw
namen tijdens de indrukwekkende her
rijzenis van Zuid-Korea uit de as van de
Koreaanse oorlog van 1950-53. Maar
geen ervan ging zo extreem te werk als
Daewoo.
Kim, die in 1967 begon als verkoper van
textiel, bouwde zijn bedrijf op door in
moeilijkheden geraakte bedrijven in ei
gen land op te kopen. Hij maakte daarbij
gebruik van zijn uitstekende connecties
met de vroegere autoritaire regeringen in
Zuid-Korea.
In de jaren negentig begonnen Kims am
bities echter verder te reiken. Onder zijn
slogan 'wereldwijd management' sloeg
Daewoo in de hele wereld aan het kopen,
met name vervallen fabrieken voor au
to's en huishoudelijke apparatuur in de
voormalige communistische landen en
de Derde Wereld. Op het hoogtepunt van
de buitenlandse expansie kocht Daewoo
elke drie dagen een bedrijf op. Het con
glomeraat bezit thans zeshonderd bui
tenlandse bedrijven.
„Bij Daewoo is het altijd lenen, lenen en
uitbreiden, uitbreiden geweest. Winst
maken kwam op de tweede plaats", zegt.
econoom Lee. Daewoo's problemen be
gonnen toen Zuid-Korea eind 1997 werd
meegezogen in de Aziatische financiële
crisis en de banken de hand op de porte
monnee gingen leggen.
Fout
Tegelijk maakte Kim de fatale fout om de
regering van president Kim Dae-jung te
gen zich in het harnas te jagen. Terwijl de
andere conglomeraten op aandringen
van de regering gingen afslanken en
winst maken, bleef Daewoo koppig uit
breiden. Maar de vraag naar goedkope
auto's, televisies en andere Daewoo-arti-
kelen in de ontwikkelingslanden groeide
intussen lang niet zo snel als Kim had
verwacht. Crediteuren begonnen de kor
te-termijnleningen terug te eisen die
meer dan de helft van Daewoo's lenin
genpakket uitmaakten.
Als Daewoo zijn belofte om binnen zes
maanden te reorganiseren niet nakomt,
zegt de regering, zullen de schuldeisers
beginnen het conglomeraat af te breken
door de 8,42 miljard dollar aan aandelen
en onroerend goed van de hand te doen.
Daarmee, en met Kims eigen aandelen
kapitaal van 1,04 miljard dollar, heeft
Daewoo de leningen gedekt.
„Of Daewoo het ultimatum kan halen is
de grote vraag", zegt Lee Chae-kwang,
hoofdanalist bij Daiwa Securities. Hij
wijst erop dat het Daewoo moeilijk zal
vallen op korte termijn voldoende geld
vrij te maken, omdat de meeste van zijn
dochterondernemingen op zijn best mar
ginaal winstgevend zijn. „Kim zou wel
eens zijn laatste strijd aan het voeren
kunnen zijn." AP
Vakbondsleden voerden in april van dit jaar actie tegen het plan van de Daewoo-directie om een van haar noodlijdende scheeps
werven af te stoten. foto Park-Chong Woo/EPA
