Moskou verloor race naar maan PZC Liedjesschrijver Jelle de Vries was een beetje taalgek varia vrijdag 16juli 1999 Volk mocht niets zien van wandeling Amerikaanse ruimtevaarder Armstrong MET DE AUTO OP VAKANTIE NAAR HET BUITENLAND? Heer Bommel en de Pasmunt Toonder Studio'; recept Mosselensoep met puzzel het weer door Hans Hoogendijk Op 20 juli 1969 zette de Amerikaan Neil Armstrong als eerste mens voet op de maan. De hele wereld was er getuige van, behalve in de toenma lige Sovjet-Unie. Daar zagen hooguit 50 mensen, vrijwel allemaal betrok ken bij het. eigen ruimtevaartpro gramma, deze historische gebeurtenis live op tv. De Sovjetrussen hadden de race naar de maan verloren en dat deed pijn. Ze ontkenden zelfs dat ze een eigen maanprogramma hadden. In de partijkranten werd de bevolking de dag na het sensationele succes van de Amerikanen in minuscule stukjes geïnformeerd. De kranten schreven dat de Amerikanen onverantwoorde risico's hadden genomen. Dertig jaar later reageren de inmiddels bejaarde Russische ex-ruimtevaartspecialis- ten nog emotioneel, als het gaat over de vraag waarom deze slag werd ver loren. Oud-kosmonaut Alexej Leonov, de eerste man die een ruimtewandeling maakte, was een van de weinigen die Armstrong en zijn collega Collins de maan zagen betreden. Leonov meent nog steeds dat zijn land had kunnen winnen. In een interview zei hij: „De Amerikanen lagen een half jaar voor. In principe was bij ons alles klaar om zelfs eerder dan zij naar de maan te vliegen. Maar door onvoorziene om standigheden, zoals de dood van Ser- gej Koroljov (de vader van het Russi sche ruimtevaartprogramma) ging er veel tijd verloren." Geldgebrek Volgens Leonov was de politieke wil er wel maar ontbrak het aan voldoen de fondsen. Hij misgunde zijn Ameri kaanse collega's het succes echter niet. „Ik was er trots op dat ze zulk voortreffelijk werk hadden geleverd. Maar Leonov herinnerde er ook aan dat de Sovjet-Unie met Gagarin de eerste mens in de ruimte had gebracht en dat zijn eigen ruimtewandeling voor de Amerikanen een geweldige schok was geweest. Leonov: „Daarna was voor hen het belangrijkste om als eersten iemand op de maan te zetten en dat lukte. Zoiets moet je als een man dragen: verloren is nu eenmaal verloren." De inmiddels 82-jarige Valeri Misjin, die van 1966 tot 1974 aan het hoofd stond van het Sovjetrussische maan programma, zei in een interview dat de race tegen de Amerikanen vanaf De toenmalige Amerikaanse president Richard Nixon verwelkomt de astronauten van de Apollo op een schip, kort na de succesvolle maanreis. foto RTR het begin ongelijk was, omdat de VS schier onbeperkte financiële midde len hadden. „Toen zij aan deze race gingen meedoen, wisten we dat we niet konden winnen." Andrej Tsjer- tok, 20 jaar plaatsvervanger van Ser- gej Koroljov, verklaarde onlangs: „Als ingenieurs waren we verrukt over de landing, maar aan de andere kant was er teleurstelling- 'Waarom zij en niet wij?' vroegen we ons af. Het was bit ter" Nucleaire explosie Bitter ook, omdat de Russen in 1959 al een raket naar de maan hadden ge schoten, in 1966 een onbemand ruim tevaartuig op onze buurplaneet had den gezet en een jaar later hun Loena 10, de 'Internationale' uitzendend, rondjes om de maan hadden laten vliegen. Tsjertok onthulde kort gele den in een artikel, dat de Sovjets in 1958 een nucleaire explosie op de maan hadden willen uitvoeren om de wereld te laten zien hoe ver ze al wa ren. Tsjertok in het verhaal: „Het plan was om een atoombom tot explosie te brengen opdat de astronomen over de hele wereld de explosie op film zou den kunnen vastleggen." Het bizarre idee werd niet uitgevoerd, omdat de wetenschappers tot de conclusie kwa men dat wegens het ontbreken van een atmosfeer op de maan, de flits te kort zou zijn om te worden vastgelegd. Veel tot nu. toe geheim gebleven aspecten van het Russische ruimte vaartprogramma wil de ruimtevaart journalist Jaraslov Golowanov bin nenkort in een boek onthullen. Voor hem was het enerzijds een gouden tijd vanwege de successen, anderzijds een periode vol frustratie, omdat de be langrijkste slag verloren was gegaan en Moskou dat niet kon verkroppen. Golowanov in een interview: „Het was onvoorstelbaar wat de Sovjetme dia in die tijd gepresteerd hebben. Mijn grote verhaal over de landing werd pas tien dagen later in de Kom- somolskaja Pravda afgedrukt." Gevoelig ,Depolitiekeleiding, vooral partijlei der Brezjnjev, reageerde buitenge woon gevoelig op deze gebeurtenis. Het was gewoon ontzettend stom wat ze deden. Toen wij als eersten een mens de ruimte in stuurden, brachten de Amerikanen daar enorme verhalen over. Maar toen zij op de maan land den, maakten wij er geen melding van...". Golowanov verder: „Een le raar schreef mij: 'Meld toch aan die idioten of die misschien denken dat ik minder van Gagarin houd als u over Armstrong schrijft?' De mensen heb ben zich toen echt opgewonden over het gebrek aan informatie." Golowanov: „Ik weet nog dat de derde Amerikaan die in het ruimteschip was gebleven toen de twee over de maan hepen, zich beklaagde dat hij niets zag. Houston-control antwoordde: 'Wind je niet op. De Russen en Chine zen zien ook niks'. Zelfs vandaag de dag hebben de meeste Russen geen idee hoeveel Amerikaanse astronau ten er op de maan zijn geweest. Twee, was het meest gegeven antwoord bij een kleine rondvraag in de omgeving. Niemand wist dat het er twaalf waren geweest. GPD van onze redactie binnenland De schrijver, dichter en muzikant Jelle de Vries is zondag op 78-jarige leeftijd overleden, zo is gisteren be kendgemaakt. De Vries is vooral bekend geworden door zijn sa menwerking met cabaretier Wim Sonneveld. Hij timmerde al wat jaartjes aan de weg als pianist-entertainer toen Sonneveld hem in 1954 contracteerde als muzikaal lei der van zijn cabaretprogramma 'Waar de blanke top'. Twee jaar later werd hijzelf een Bekende Nederlander toenhij als cabare tier ging meewerken aan tv- programma's van de NCRV. Drie jaar geleden verscheen er een boek met door hem geschre ven teksten en muziek. „Ik sluit niet uit dat ooit, misschien over een jaar of vijftig, ermensenzijn die zeggen: Goh, laten we met dit materiaal eens iets gaan doen", zei hij bij de presentatie. „Je kunt dan maar beter zorgen dat je je zaken zo goed mogelijk hebt afgeleverd." Hij hield zich zelf aan die stelre gel. Op die manier zorgde hij voor een rijke erfenis. „Goede tekstschrijvers moeten geëerd worden", zei de taaipuritein al tijd. Daarmee doelde Jelle de Vries in eerste instantie niet op zichzelf, maar op hem is die uit spraak zonder twijfel ook van toepassing. In zijn loopbaan werkte hij vooral bij de VARA Hij heeft in totaal meer dan tweeduizend liedjes geschre ven. Hij werd het bekendst met de programma's 'Klatergoud' en 'Lief zijn voor de buren'. Jelle de Vries begon zijn carrière als pianist in restaurants. In 1959 maakte hij de overstap naar de VARA Daar maakte hij eerst het komische radiopro- gramma 'De wilde vaart'. Later volgden het liedjesprogramma 'Een boeketje romantiek', met onder anderen Conny Stuart, Harry Mooten en Letty de Jong, en de succesvolle serie Klater goud, met Ton van Duinhoven, Conny Stuart, Tonny Huurde- man en Jenny Arean. Het ver volg daarop heette 'Lief zijn voor de buren'. Gedichten Vanaf 1973 keerde De Vries de komedies steeds meer de rug toe en legde hij zich toe op het schrijven van liedjes die vaak waren gebaseerd op bestaande gedichten. Dat resulteerde in het programma 'Tekst en mu ziek', dat tot 1983 was te horen. In 1986 nam De Vries afscheid van de omroep. Sinds die tijd hield hij zich onder meer bezig met een studie over de uitspraak en de constructie van de Neder landse taal. „Want ik ben eigen lijk een beetje een taaiidioot", zei hij destijds. En zijn mening over taal stak hij daarbij niet onder stoelen of banken. ,In de jaren dat ik komedies heb geschreven, ben ik mij steeds beter gaan realiseren hoe de na tuurlijke spreektaal klinkt. Ik erger me dan ook regelmatig blauw als ik sommige mensen hoor praten. Vooral als dat in het openbaar gebeurt. Dat ge forceerd netjes praten. En sportcommentatoren, vreselijk. Als het aan mij lag, werden de meesten meteen ontslagen." De publicatie van zijn boek over de Nederlandse spreektaal heeft hij niet meer mogen meemaken. SDU brengt het boek dit najaar uit. GPD/ANP Advertentie L Lagedrukgebied lichte sneeuw H Hogedrukgebied O zonnig k k Koufront at licht bewolkt zware sneeuw lichte regen 0. 0,.», Warmlelront ha9e| Samengesteld front matige regen zwaar bewolkt zware regen Isobaar Europa: Zonnig Vooruitzichten zaterdag zondag maandag dinsdag weer O max. ro ro 25° 25° 25° min. 15° 15° 16° 17° wind ZW 3 ZW 3 ZW 3 ZW 3 O Maan vrijdag onder 21.55 zaterdag op 5.32 vrijdag onder23.51 zaterdag op 10.50 Nautisch bericht Er staat een matige zuidwestenwind, die af en toe kan tippen aan vrij krachtig. Het zicht is goed. Het kustwater is rond de 17 graden aan zee, tot 19 graden in de Schelde. Waterstanden VRIJDAG Hoogwater Laag water 16 JULI uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 04.56 258 17.26 236 11.18 189 23.56 224 Terneuzen 05.15 283 17.42 261 11.47 199 Bath 06.18 330 18.46 304 00.46 262 12.53 222 Roompot Buiten 04.50 19617.15 170 11.05 128 23.40 166 Z'zee/Colijnsplaat 06.55 181 19.10 161 00.35 162 13.00 125 Stellendam Buiten 05.01 19817.26 163 11.06 071 23.26 108 Wemeldinge 06.50 20519.10 186 00.30 176 12.45 140 Krammers!. West 07.20 19819.40 177 00.25 169 12.40 133 ZATERDAG Hoog water Laag water 17 JULI uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 05.43 249 18.07 227 12.02 180 Terneuzen 06.03 273 18.27 251 00.22 23412.27 189 Bath 07.05 321 19.29 294 01.27 259 13.33 214 Roompot Buiten 05.40 188 18.05 164 11.55 123 ----- Z'zee/Colijnsplaat 07.35 176 19.50 157 01.25 165 13.40 122 Stellendam Buiten 05.45 189 18.12 154 14.35 068 Wemeldinge 07.30 200 19.50 181 01.20 178 13.30 137 Krammersl. West 08.00 192 20.20 170 01.15 171 13.35 130 Heer Bommel bevrijdde zich uit de afval en snelde zijn tuin door het achterpoortje binnen. Daar stond Joost glimlachend op de afval hoop, die hij tegen de muur had aangelegd. „Mij mankeert niets", sprak de bediende desgevraagd. „Ikruim de tuin een beetje op, met uw welnemen." „Ja, dat merk ik!" riep heer Ollie. „Op mijn hoofd! Denk je, dat ik dat neem? Ik neem het niet, als je begrijpt wat ik be doel!" „Dat spijt me", hernam de knecht. „Maar ik moet uw vuilnis ergens laten. Het hangt me de keel uit, wanneer ik me zo mag uit drukken. En op de weg heb ik er niet zo'n last van. Zodoende!" Een ogenblik stond heer Bommel sprakeloos. „Ik... ik ben verbaasd!" riep hij ten slotte uit. „Ik heb er geen woorden voor! Hoe kan je zó brutaal zijn? Is d-dat de d-dank voor meer dan twintig jaren trouwe dienst? Voor al mijn goedheid, bedoel ik? Schaam je je niet? Wat is er in je gevaren? Ikkik..." „Excuseer", onderbrak de bediende. 'Er kleeft een stronk je op uw hoofd. En met uw goedvinden kunt u zelf de belt verder op ruimen." Zo sprekende wierp hij de mand achteloos naar zijn werk gever en verliet neuriënd het terrein. Scandinavië heeft te maken met regenbuien waaruit plaatselijk veel neerslag valt, met in het noorden ook onweersbuien. Op de Britse eilanden vallen eveneens regenbuien bij temperaturen van 17 gra den in het noorden tot 23 graden rondom Londen. Frankrijk beleeft een mooie dag met zon, maar in de noordelijke helft ook af en toe i wat bewolking. De temperaturen lopen uiteen van 20 graden in het noorden tot 30 graden in het zuiden. Na een periode met veel regen en lokale overstromingen zorgt een hogedrukgebied boven Tsjechië eindelijk voor mooi droog weer in de Balkanregio. In Noordwest- Duitsland en Polen vallen regenbuien. Onweersbuien vinden we I in Wit-Rusland, de Oekraïne en Roemenië. In Moskou wordt het 29 graden en blijft de zon volop aanwezig. Deze periode van warm i en zonnig weer duurt nu al meer dan een maand. Sinds 5 juni ligt de temperatuur er tussen 25 en 35 graden, met af en toe enkele mindere dagen. Ook in Griekenland en Turkije schijnt de zon uitbun- dig en is het met ruim 30 graden tropisch warm, alleen bij zee is het iets koeler. Ditzelfde zonnige weer treffen we aan in Italië en Spanje. Neerslag zal de vakantiepret niet bederven want het blijft droog. Het kwik blijft in Italië enkele graden achter bij Spanje. In Noord-Afrika blijft het zonnig en heet. Alleen de zee zorgt daarvoor verkoeling. Voor de mosselensoep lenen de kleinere mosselen zich bij uit stek. Jammer genoeg zijn ze niet bij alle vishandelaren verkrijgbaar, want die houden het liever bij één soort. U kunt er voor naar de markt gaan, want daar is de kans door gaans veel groter dat er ook kleine re mosselen worden verkocht. Zijn ze er niet, maakt u zich dan geen zor gen, want ook met de middelgrote mosselen kunt u met een gerust hart een goede mosselensoep op tafel brengen. Voor een maaltijd soep met mosselen heeft u voor 5 - 6 personen 2 kilogram mosselen no dig. Mosselen-maaltijdsoep voor 5 - 6 personen: 2 kg (kleine) mosselen; 8 bleeksel- derijstengels; 1 grote ui, in smalle ringen; 12 takjes (platte) peterselie, grof gesneden; 1 laurierblad; 2 dun ne schijfjes limoen of citroen; 3 dl droge witte wijn, zoals Muscadet (Loire); 50 gram boter; 45 gram bloem, gezeefd; 1 mespunt kerrie poeder; 2 tabletten voor visbouil lon; 4 grote rijpe (Italiaanse) toma ten (Roma), ontveld; (zee)zout; witte peper uit de molen; 2 eier dooiers; 1.25 dl slagroom of crème fraiche; 2 eetl. Fijngesneden verse kervel. Spoel de mosselen onderstromend koud water. Laat ze in een vergiet -uitlekken. Snijd 4 bleekselderijsten- gels in stukken van ca. 3 cm. De ove rige stengels dient u in minuscule blokjes (ca. 5 mm) te snijden. Leg de stukken bleekselderij, uien, peterselie; laurierbladen limoen-of citroenschijfjes in een pan. Schenk de wijn en dezelfde hoeveelheid water erbij. Breng alles aan de kook. Voeg dan de mosselen toe en wacht Hans Belterman kervel tot alles opnieuw aan de kook is ge komen. Leg het deksel op de pan en laat alles zo lang koken tot de schel pen zich hebben geopend (ca. 7 mi nuten). Schud de pan tijdens het ko ken enkele malen heen en weer. Schep de mosselen met een schuimspaan in een groot vergiet. Schenk het kookvocht dooreen zeer fijne zeef in een kom of gebruik een z.g. passeerdoek. Laat de boter in een reeds hete pan met dikke bodem smelten. Roer de bloem erdoor en blijf zo lang roeren tot een vrij gladde massa is verkre gen. Voeg kerriepoeder toe en blijf roeren tot u de geur van de kerrie kunt opsnuiven. Schenk er daarna, onder voortdurend roeren, het kookvocht van de mosselen en 1 li ter water'bij. Blijf roeren tot een heel licht gebonden soep is verkregen. Laat de bouillontabletten er in op lossen en voeg de bleekselderij- blokjes toe. Laat de soep 5 minuten zachtjes koken. Neem intussen de mosselen uit de schelpen en leg ze in een kom. Hal veer de tomaten en neem de ker nen, zaad en vocht weg. Snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. Roerineen kom eierdooieren room los. Voeg er 1 deciliter soep aan toe. Schenk het mengsel bij de soep en voeg ook mosselen en tomaten toe. Blijf roeren tot de soep aan de kook komt. Neemonmiddellijkdaarnade pan van de warmtebron. Blijf nog 20 - 30 seconden roeren. Voeg naar smaak nog watzouten/of peper toe. Doe alles over in een voorverwarm de terrine en strooi de kervel er over. Roer de soep aan tafel nog eenmaal goed door. Tip: geef er beboterde sneden vol korenbrood bij. Het citaat is van Chauvot de Beauchne: „Een altijd vrolijk mens is een heel triest wezen." Doorloper Horizontaal: I. Voertuig, openbaar beroep; 2. voordat, harde trap; 3. straatsteen, ivoor; 4. takje, delfstof; 5. schilderij, korte verhandeling; 6. viseter, stop; 7. soort olie om iets los te maken; 8. streling, radiostation; 9. zuigdop, opwekkend middel; 10. zelfkant, met een rasp fijnmaken; II. dagmars, vreemde munt; 12. wending, opgooi; 13. verharde huid, ontvangkamer. Verticaal: 1. Japanse rijstdrank, donkere kamer, snijwond; 2. boomloze gras steppe, klimwerktuig, naar wezen; 3. droogvloer, koker, gelijkmatig; 4. bureau, vorstentitel, schaakterm; 5. lof, gooien, heilige stier; 6. bij naam, onmenselijk, Griekse letter; 7. bijenkoningin, restbedrag, Eu ropeaan; 8. oorhanger, hijswerktuig, stellig; 9. licht dronken, carboli- neren, Europeaan. 1 23456789 Oplossing donderdag Baars, ponton, kraan, dwaas, gazon, piraat, kapel, vlaag, pupil, karaat, kabel, riool, statig, braam. Zeeland: Warmer Het gaat de goede kant op met het Door: Grieta Spannenburg weer in Zeeland. De temperatuur gaat oplopen en ook de hoeveelheid zonneschijn neemt toe. Op zondag en de dagen erna is het wederom net zo warm als een week geleden. Het lijkt er trouwens op dat het warme weereen voorkeur heeft voor de weekeinden, want dit is niet de eerste keer deze zomer dat het weekeinde mooi en warm is. Vandaag zien we aan de kust vrij snel de zon van achter de wolken tevoorschijn komen en dan wordt het een aardige dag. De temperatuur loopt op tot 20 graden. De zuidwestenwind is matig,' maar kan nu en dan even tippen aan vrij krachtig, windkracht 5. In de late namiddag nadert een storing vanaf de Noordzee en hierdoor neemt de hoe veelheid bewolking wat toe. Regen van betekenis valt er echter niet.Vervolgens gaan we een vrij bewolkte nacht in, waarbij het kwik in de thermometer uitkomt op 15 graden. De eerste dag van het weekeinde begint met vrij veel wolkenvelden. Ook voor deze zaterdag geldt echter dat het weer snel opklaart en in de middag zijn er dan flinke zonnige perioden. De tem- en *oe zonr^>. fj QsÖ^j peratuur loopt hierbij op rrWl-/' I W3 llê^l 3 tot 22 graden. Er staat een j matige zuidwestenwind. I Zondag schijnt de zon veel- s j vuldig, maar vanaf zee zou den toch nog wat wolken velden kunnen binnendrij ven. De temperatuur neemt een flinke spurt en komt uit op 25 graden. De eerst nog zuidelijke wind, draait in het begin van de middag richting zuidwest en blijft matig. Ook op maandag is het zon nig en warm, maar daarmee neemt de kans op een on weersbui toe. Regel nü de Vervang-Auto® Buitenland bij uw Internationale Reis- en Kredietbrief, Als uw auto afhaakt, rijdt gewoon verder. Bel 0800 - 0503 of kijk op www.anwb.nl ANWB

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 4