Sommigen willen dat
ik eeuwig Brei zing
Gevoel voor jazz moet
naar buiten kunnen
Een plaat moet als fotoboek aan je voorbij trekken
Liesbeth List
t)/7p kunst
«Lv cultuur
Bernard Goovaerts, in
projecten en Chicago
Tom Waits wil natuur terug in pop
14
Bernard Goovaerts (29)
speelt sinds vorige maand,
afwisselend met Gé Bijvoet, in
het orkest dat de musical 'Chi
cago' begeleidt. Een 'deeltijd
baan', die hem de gelegenheid
geeft ook te werken aan projec
ten die te maken hebben met
zijn grote liefde, de jazz. „Dat
heb ik van thuis meegekregen.
Mijn ouders draaiden altijd
jazz. Oscar Peterson is van grote
invloed op mij geweest, de top
40 is aan mij voorbijgegaan. Op
mijn elfde ben ik begonnen met
pianospelen. Klassiek. Daar
ben ik blij mee, want daardoor is
mijn techniek naar behoren ont
wikkeld. Aan het Koninklijk
Conservatorium in Den Haag
heb ik muziekregistratie en pia-
nojazz gestudeerd. Ik ben dus
jazzpianist. In het typisch
Haagse, maar inmiddels natio-
teriaal is hetzelfde, maar wordt
steeds opnieuw geïnterpreteerd
en aangepast. Dat houdt het
langdurig leuk. Dat moet ook,
want deze show kan nog wel en
kele jaren duren."
Goovaerts heeft per week drie a
vier voorstellingen met 'Chica
go'. „Dat is mijn vaste basis, die
me de kans geeft meer te focus
sen op de jazz. Ik werk samen
met Marcelino Latupeirissa van
Total Touch aan een project. We
zetten nummers in elkaar,
waarin verschillende invloeden
van de jazz, r&b, soul en funk
worden geïntegreerd. Daar kan
ik mijn jazzgevoel in kwijt. Uit
eindelijk moet hier een cd van
komen."
Samen met zijn vrouw, de klas
sieke zangeres Olga Verlee,
werkt hij aan combinaties van
klassieke muziek 'met dingen
naai bekende theaterrestaurant
Goldmund heb ik vanaf 1990
het vak van begeleidingspianist
geleerd."
Via een vriend, die bij hem op
het conservatorium zat, kwam
hij in 1995 als vervangend toet
senist terecht bij de musical
'Evita'. „Hij had al geauditeerd,
maar ze hadden en remplafant
nodig. Hij belde mijIk studeer
de nog, maar wilde het wel pro
beren. Het was iets dat ik toch
ooit al wilde doen. Tussendoor
moest ik voorspelen en het werd
goed bevonden. En ineens was
alles veel serieuzer geworden.
Tot dat moment had ik voorna
melijk schnabbels in kroegen en
op feesten."
In het tweede seizoen van 'Evi
ta' kreeg Goovaerts een vaste
plaats op een van de keyboards.
'Joe, the musical' volgde en tus
sendoor verving hij een collega
in 'Westside story'. Inmiddels
was in Aalsmeer ShowBizCity
geopend en kwam Bernard
Goovaerts terecht bij 'Broad
way Soul-Jam'.
„Dat was twee a drie keer per
avond optreden. Vrij zwaar,
maar het was leuk werken met
Amerikaanse negers. De muzi
kale leiding was in handen van
een Amerikaan, die flink de
wind eronder had en vooral lette
op timingverschillen. Ik heb er
veel geleerd. Daarna ben ik een
aantallen malen ingevallen bij
'The dancing queens', een show
over Abba."
Vele van de producties waaraan
hij heeft meegewerkt vinden
him oorsprong in de jaren zestig
en zeventig. „Die zijn bij veel
mensen bekend. Bij 'Joe', een
nieuw verhaal, was dat niet het
geval, met als gevolg dat de zaal
niet volzat."
Wat 'Chicago' betreft bena
drukt Bernard Goovaerts, die
voor deze productie ook accor
deon heeft leren spelen, dat het
orkest op het podium zit en niet
in een bak. „Daardoor komen de
musici uit de anonimiteit en
wordt hun kwaliteit beter ge
waardeerd. Wanneer het orkest
in een bak zit zijn er namelijk
mensen die denken dat er een
bandje wordt gespeeld."
Wie twee voorstellingen van
'Chicago' zou zien, zou merken
dat de show steeds weer een
beetje anders klinkt. „Het ma-
van Brecht'. Behalve voor haar
examen hebben de twee niet
eerder met elkaar gewerkt. „We
denken voorlopig aan optredens
in kleine zaaltjes, voor een be
perkt publiek. Maar wie weet?",
aldus Goovaerts.
„Het project met Marcelino is
wel bestemd voor een groter pu
bliek. De nummers krijgen wat
meer diepgang dan alleen maar
een beat. R&b spreekt me bij
voorbeeld wel aan door het rit- j
me, maar bij de meeste num- i
mers verveel ik me al gauw."
Een paar jaar geleden heeft Ber-
nard Goovaerts zijn eigen trio j
gehad, maar ieder is inmiddels
zijn eigen weg gegaan. „Ik heb
nog arrangementen liggen, dus
misschien komt het er opnieuw
van met een trio akoestische
jazz te spelen in de stijl van Ben
ny Green en Monty Alexander.
In bepaalde klingen wordt dat
gewaardeerd. In Den Haag
wordt toch, buiten het North
Sea Jazzfestival, behoorlijk wat
aan jazz gedaan. In kroegen en
op feestjes in een bepaalde sce
ne. Vooral bij welgestelden. Het
is niet anders."
Veel jongeren maken nauwe-
lijks kennis met jazz. „Maarzo- I
dra ze bij reclames jazz op de j
achtergrond horen, wat vaker j
gebeurt, vinden ze het best wel I
leuk. Als het maar niet te inge
wikkeld is en lekker in het ge-
hoor ligt." Goovaerts ziet er i
hoop voor de toekomst in en i
wellicht maakt hij ooit zelf, tus-
sendoor, ook jazzy tunes.
Jacques Geluk
Bernard Goovaerts: „Jongeren vinden jazz wel leuk als het niette ingewik
keld is en lekker in het gehoor ligt." foto Zorgman 1
Haar dochter Elisah is
inmiddels vijftien. Vierde
klas atheneum. Een
muziekfreak, net als haar
moeder. Liesbeth List (57) is
trots op haar. Een nazaat met
karakter. ,Dat zingen van mij
heeft ze nooit wat gevonden.
Alleen de laatste tijd. Toen de
optredens met De Kast
begonnen vond ze het ineens
toch wel aardig dat haar moeder
zangeres is."
De Pastorale, dertig jaar terug
had ze er met Ramses Shaffy een
enorme hit aan. Op haar nieuwe
cd zingt ze het lied samen met
popgroep De Kast. „Opeen
gegeven moment vroegen de
jongens van De Kast me voor
een popfestival in Lemmer. Voor
20.000 man wilden ze De
Pastorale met me zingen. Later
vroegen ze me nog eens om het in
Ahoy' te doen. Driemaal is
scheepsrecht, dus ik vond dat ze
ook op mijn cd moesten."
Dochter vindt het prachtig,
maar moeder List kreeg een
hoop kritiek. „Heiligschennis,
is het al genoemd.En ik heb er
eigenlijk maar één antwoord op:
Jacques Brei zou het
goedvinden. Indertijd toen ik
Nederlandse vertalingen zong
van liederen van Brei, was daar
ook veel commentaar op. 'Als er
iemand is die Brei moet zingen,
dan is dat Brei zelf', schreven de
kranten. Toen ik hem dit
vertelde zei hijals een lied goed
is, dan moet het door iedereen
gezongen worden. En Pastorale
is goed. Een klassiek nummer
dat in deze tijd nog steeds kan.
Ze wilde beroemd worden. Als
kind al, als geadopteerde
dochter van de
vuurtorenwachter van
Vlieland. Met wat? Ze had geen
idee. „Op Vlieland kon je niks.
Dansschool? Toneel? Kon je
vergeten. Opvallen wilde ik. Op
vakantie gingen we nooit. Als
Friese dorpeling had ik er geen
idee van hoe de wereld eruit zag.
In Amsterdam gebeurde het, dat
was het enige wat ik wist. Elk
jaar ging ik daar met mijn
moeder in de herfstvakantie
naartoe."
„Mijn moeder was heel
bepalend in mijn keuze. Ik was
toch zo gek van mooie kleding?
Moest ik maar naar de
modevakschool in Amsterdam,
zei ze. Dus ging ik na de
middelbare school naar de
modeacademie in Amsterdam.
Het bleek al snel dat ik geen
geduld voor zo'n opleiding had.
Mijn moeder weer: ik kon zo
aardig zingen. Waarom nam ik
geen zangles?"
Overdag had ze een baan als
secretaresse bij een architect. In
de vrije tijd zangles bij Bep
Ogterop. Die vond na een tijdje
dat ze toe was aan audities. De
tv hapte. „Het Nederlandse lied
bestond nog niet. Daarom zong
ik in het Frans. Op basis
daarvan kreeg in een
aanbieding om in een
televisieprogramma met de
Franse chansonnier Serge
Gainsbourg op te treden. Ik zou
een lied van hem zingen en
samen zouden we een duet doen.
De opname is gemaakt. Maar
wegens technische
onvolmaaktheden is het
programma niet uitgezonden.
Daar stond een berichtje van in
de krant. En Ramses Shaffy las
dat. Hij belde me direct op. Hij
had een zangeres nodig, of ik
wilde.'
bemoeien. „Fx-ankenikzijn
naar optredens van elkaar
geweest. Het gevolg was dat
Frank zei dat hij een hele cd met
me wilde maken. De afspraak
stond, maar er was geen
platenmaatschappij die het
wilde uitbrengen. In die tijd was
ik gast in een radioprogramma.
Daarin kreeg ik de vraag
waarom ik geen cd's meer
maakte. Gemakkelijk
antwoord. Omdat niemand me
wil, zei ik. Diezelfde avond
belde de directeur van Sony op.
Wilde niemand mij hebben?
Daar was-ie dan. Of we een
afspraak konden maken. Ik zei
dat ik even moest overleggen
met Frank, want die moest er
ook bij zijn. Welke Frank? vroeg
hij. Toen ik de naam Frank
Boeijen liet vallen, viel hij van
zijn stoel."
Het gaat inmiddels goed met
List. De cd Vergezicht, de derde
inmiddels na de comeback
verkoopt goed. Boeijen had
geen tijd, maar andere mannen
uit de Nederlandstalige
popmuziek hebben zich er met
toewijding om bekommerd. De
producer Haro Slok, een van de
mannen achter Volumiaheeft
ervoor gezorgd dat de
huiscomponisten van Marco
Borsato hebben meegewerkt en
Pascal Jacobs van BleiList
drijft lekker mee op het succes
van de Nederlandstalige
popmuziek. „Mijn hele carrière
heb ik van de daken
geschreeuwd. Waarom moeten
Nederlanders zo nodig in het
Engels zingen? Lange tijd werd
Nederlandstalige muziek
geassocieerd met
piratenliedjes. Radio Noordzee
is indertijd begonnen
Nederlandstalige muziek
serieus te nemen. En kijk wat er
is gebeurd. Blof, Volumia!,
Maarten Peters, Frank Boeijen.
Dat is toch prachtige muziek?
Het is duidelijk dat ik een ander
publiek aan het opbouwen ben.
In de zalen moeten de mensen er
nog een beetje aan wennen. De
helft van het publiek komt nog
voor de Liesbeth List van
vroeger. Die willen mij eeuwig
Brei en Theodorakis laten
zingen. Maar nu treed ik op met
de beste popmusici van
Nederland. Heel heavy.""
„Ik heb altijd van jazz
gehouden, maar zelf jazz-
zingen is er nooit van gekomen.
Toen ik pas in Amsterdam
kwam, ging ik altijd naar de
nachtconcerten in het
Concertgebouw. En naar de
concerten van de Diamond Five
natuurlijk in de Sheherazade.
Daarom vond ik het indertijd zo
prachtig dat ik met Ramses een
theatertournee deed met
begeleiding van het trio van
Louis van Dijk. Die jongens
kende ik allemaal uit de jazz."
„Later heb ik nog een tournee
gemaakt met Louis van Dijk,
Rogier van Otterloo, Thijs van
Leer en Toots Thielemans. We
reden altijd samen in een auto.
Wat heb ik gelachen om Toots,
die lieve Toots. Hij sprak de
Nederlandse plaatsnamen
altijd op z'n Frans uit. Tegen
Groningen zei hij 'kronansjean'.
En Zwolle zal ik nooit vergeten.
Zwollé, zei Toots, met van die
twinkeloogjestoen we het op
een ANWB-bord zagen staan.
En hij begon gelijk te zingen:
Voulez vous zwollé avec moi, ce
soir?'
Ton Ouwehand
olgend seizoen speelt ze de
hoofdrol in een musical over het
leven van de Franse zangeres Edith
PiafMaar momenteel drijft Liesbeth List
mooi mee op het succes van de
Nederlandstalige popmuziek. Mannen die
met VolumiaBlof en Marco Borsato hebben
te maken, schreven voor haar nieuwe cd
Vergezicht. „Mijn oren staan naar harde
muziek."
Liesbeth List: „Mijn oren staan naar harde muziek."
Op dat eerste programma
Shaffy Chantant kijkt ze
vreugdevol terug. De tij d dat het
Nederlandse lied werd geboren.
„Het Nederlandse chanson
bestond niet. In
cabaretprogramma's werd wel
Nederlands gezongen. Wim
Sonneveld kon dat goed, maar
een traditie was er niet in. We
zetten gedichten op muziek en
dat zongen we vervolgens.
Ramses maakte muziek op de
poëzie Hans Andreus.
Slauerhoff heb ik ook nog
gezongen. En toen ik de muziek
van Jacques Brei ontdekte, heb
ik dat door Ernst van Altena
laten vertalen." Shaffy
Chantant was het eerste
programma dat ze deed met
Ramses. Na de première in 1964
bleef ze gewoon op kantoor
werken. „Pas na een maand of
drie kwam ik tot het besef dat ik
zangeres was, dat het mijn
beroep was".'
Er is een periode geweest dat ze
zich terug trok uit de showbiz.
Begin jaren '90. „Ik voelde me
ongewenst. Geen
platenmaatschappij wilde me
hebben. Dat was toen al enkele
jaren zo. Maar nu liepen ook de
zalen leeg. Ik deed niets meer
goed. En die tournees waren
duur. Toen heb ik er een punt
foto's Hester Doove
En verder deed ik niets.
„Op een gegeven moment was er
een maatschappij die serieus in
me geïnteresseerd leek. Ze
wilden vertalingen laten maken
van chansons van Serge Lama.
Prachtig. Maar toen puntje bij
paaltje kwam bleek dat er eerst
een product uitgebracht moest
worden dat geld op zou brengen.
Ik kreeg demo's opgestuurd, die
achter gezet. Ik ben nog even
doorgegaan met alleen een
pianist. Met Rob van Dijk, de
broer van Louis. We deden zo
her en der een bedrijfsfeestje.
te erg waren voor woorden. Toen
heb ik bedankt voor de eer."
Aan de contractloze periode
kwam een einde toen Frank
Boeijen zich met List ging
cuts. En hij koos niet alleen voor bijrollen.
Zo is hij in de nieuwe film Mystery men, een
komedie, prominent aanwezig als een ont
werpervan alternatieve wapens.
Volgens Tom Waits is Mule variations zijn
poging het platteland en de natuur weer een
prominente plaats te geven in populaire
liedjes. Dat de zestien composities autobio
grafisch zijn, ontkent hij. „Natuurlijk zit er
veel van Kathleen en mijzelf in, maar het is,
zoals bij veel schrijvers, een mengeling van
de waarheid en fictie."
De kracht van Waits is vaak, dat hij met een,
honderden melodieën en ideeën door mijn
hoofd. Vervolgens is het de bedoeling de
beste daarvan te vangen. Om te weten of je
daarbij op het goede spoor zit, is het heerlijk
om met iemand samen te werken die je kunt
vertrouwen. Kathleen is zo iemand. In de
studio gaat vervolgens veel tijd op aan het
afwegen van de waarde van het materiaal."
Tom Waits, geroemd om zijn experimen
teerdrift, waarbij een arsenaal aan onortho
doxe instrumenten zijn werk inkleurde en
verfraaide, lijkt op Mule variations vooral
te kiezen voor pure blues. „Uitgangspunt
twee zinnen een hele situatie kan schetsen.
Toch ontkent hij met een opschrijfboekje
rond te lopen, waarin hij die briljante inval
len noteert. „Als je ze vergeet, waren ze niet
de moeite waard en de scènes die je wel bij
blijven, vragen erom te worden gebruikt. En
ik hou ervan als een plaat als een fotoboek
aan je voorbij trekt."
„Bij mij begint het meestal met iets dat ik
amusant vind. Daar begin ik in gedachten
mee te spelen en voor ik het weet vliegen er
dit keer was om muziek te maken die zo per
fect mogelijk paste bij de door mij gescha
pen karakters. Ik wilde vooral hun diversi
teit tonen. In het verleden heb ik mij nog wel
eens te veel laten leiden door theatrale ef
fecten, vvaardoor al die mensen uiteindelijk
eenzelfde kostuum droegen."
Het lijkt triest, maar zoals Tom Waits in zijn
jonge jaren via zijn - eigen gebouwde - radio
kennis maakte met zijn eerste helden zoals
Bob Dylan, Lightnin' Hopkins en James
Brown, zo lijkt de jeugd slechts via - illegaal
gekopieerde - cd's van zijn muziek op de
hoogte te kunnen worden gesteld.
Rod Stewart nam drie nummers op als i
'Downtown train'. The Eagles kozen tijdens
het hoogtepunt van hun roem voor '(Look
ing for) 01' 55' en Bruce Springsteen deed j
'Jersey girl'. Dan is er nog Holly Cole die een j
heel album met zijn werk vol zong en ook
Toms ex-vriendinnetje Rickie Lee Jones
heeft, evenals Bette Midler met wie hij in de i
beginjaren veel op tournee was, heel wat
werk van hem geïnterpreteerd.
Ondertussen doet hijvaak middels rechts-
zaken, zijn uiterste best zijn werk niet te la- j
ten verkwanselen door de reclamewereld.
Zo won hij onlangs nog een rechtszaak en i
kreeg tweeënhalf miljoen dollar omdat een
bedrijf een als Waits klinkende zanger had j
ingehuurd om een reclame in te zingen. Hij
wist ook te voorkomen dat zijn ex-manager i
Herb Cohen de Screamin' Jay Hawkins- J
versie van Waits 'Heart attack' aan Levi's I
zou verkopen. „Natuurlijk ben ik niet altijd j
even blij met die interpretaties, maar je
moet niet vergeten dat iedere artiest zo'n j
nummer naar eigen hand zet. Dat zou ik na- j
melijk ook doen, met werk van anderen."
Hans Piët
Tom Waits speelt op 20 en 21 juli in het Neder-
lands Conqres Centrum in Den Haaci. Aanvanq:
20.15 uur
Dat Tom Waits met Mule variations weer
van zich laat horen als singer-songwri-
ter heeft een heel simpele reden. „Op een ge
geven moment word j e moe van het luisteren
naar al dat oude materiaal en wordt het tij d
vooreen paar nieuwe composities", aldus de
49-jarige Amerikaan, die de afgelopen zes
jaar in afzondering doorbracht op zijnland-
goed in Sonoma County, ten noorden van
San Francisco.
Het was zijn vrouw Kathleen Breiman - met
wie hij sinds Swordfishtrombones al heel
wat nummers heeft geschreven - die hem
aanspoorde zijn leven als muzikant weer op
te pikken. „Niet dat ik de afgelopen jaren
heb stilgezeten. Ik heb mij met veel plezier
beziggehouden met theater en filmmuziek.
Ik was na het verschijnen van Bone machine
(1992) gewoon moe van het altijd maar aan
dacht vragen. Film en theater bleken voor
een geweldige afleiding te zorgen."
Onlangs ontvingen Waits en Brennan een
Academy Award voor de muziek van Bun
ny, een korte tekenfilm. Maar, eerder al,
schreven ze de muziek voor bijvoorbeeld
One from the heart en Night on earth en
componeerden ze voor de twee opera's van
Brian Wilson. Daarbij was Tom de afgelo
pen jaren ook actief als acteur. Geknipt als
excentriekeling figureerde hij als zodanig
in films als Bram Stoker's Dracula van
Francis Ford Coppola, Ironweed van Hector
Babenco, maar ook Rumblefish en Short Tom Waits: „Bij mij begint het meestal met iets dat ik amusantvind."
foto BobSebree
vrijdag 16 juli 1999
