Studenten Iran blijven betogen
Hoopvolle cijfers over arme landen
PZC
Ceausescu betaalde campagne Mitterrand
Ploeg-Verhofstadt
gaat aan de slag
VS steunen China in
afwijzen Taiwanese
onafhankelij kheid
FARC slaat weer toe
Politie Servië houdt
actie oppositie tegen
buitenland
Grenswachten ex-DDR veroordeeld
Kernreactor Japan stilgelegd
Oud-danser Igor Belski overleden
Paus in november naar India
Aardverschuiving in Roemenië
Russen kopen weer tanks
Oproepen tot kalmte lijken aan dovemansoren gericht
Waarschijnlijk
volgend jaar
lagere BTW
schoenmakers
Oranjemarsen
verlopen rustig
dinsdag 13 juli 1999
van onze redactie buitenland
BOEKAREST - Een oud-gene
raal van de Securitatc, de
veiligheidsdienst van de toen
malige Roemeense dictator
Ceausescu, heeft gisteren be
vestigd dat Ceausescu zo'n
800.000 gulden heeft bijgedra
gen aan de verkiezingscam
pagne van de voormalige Fran
se president Mitterrand.
Ceausescu had een speciale
band met Mitterrand. Hij gaf-
hem ruim 800.000 gulden voor
zijn verkiezingscampagne in
1981", zei oud-generaal Plesita
in interviews met het Roe
meense televisiestation Tele 7
ABC en twee Roemeense kran
ten. Plesita ontkende beschul
digingen van Franse en Duitse
rechters dat hij de contactper
soon was tussen Ceausescu en
de Venezolaanse terrorist Ra
mirez Sanchez, alias Carlos de
Jakhals. Van 1977 tot 1984
leidde Plesita de buitenlandse
inlichtingendienst van de Se-
curitate.
De Roemeense media melden
dat Duitsland om uitlevering
van Plesita wil vragen. Hij zou
betrokken zijn geweest bij de
aanslag van Carlos op Radio
Free Europe in het begin van de
jaren tachtig. De terrorist Car
los, die in Frankrijk gevangen
zit, gebruikte Roemenië als
uitvalsbasis.
De Roemeense justitie, die on
derzoek doet naar de activitei
ten van Carlos, meldde dat de
terrorist in opdracht van Ceau
sescu zeven moorden pleegde.
Carlos zou onder meer verant
woordelijk zijn voor de moord
op Ion Mihai Pacepa, een voor
malig lid van de Securitate, die
als 'verrader van het vader
land' werd gezien nadat hij in
1978 was uitgeweken naar
de Verenigde Staten. De
Roemeense justitie heeft Pace
pa's naam onlangs gezuiverd.
AFP
BERLIJN - Een oud-commandant en de ex-stafchef van de
grenswacht van de DDR zijn gisteren door de rechtbank in
Berlijn veroordeeld tot gevangenisstraffen van respectieve
lijk vijftien en twaalf maanden wegens doodslag.
Ze worden verantwoordelijk gehouden voor de dood van een
Oost-Duitser die in september 1969 bij de muur werd neerge
schoten toen hij naar het Westen wilde vluchten.
De rechter achtte bewezen dat de nu 64-jarige oud-comman
dant van het grensregiment een bevel had uitgevaardigd dat
tot de dood van Oost-Duitse vluchtelingen leidde. De 63-jari-
ge ex-stafchef werd medeverantwoordelijk geacht. AP
CAMPAMENTO - Colombiaanse militairen
doorzoeken de restanten van een politiebureau
in Campamento. ten noordoosten van de
hoofdstad Bogota. Rebellen van de Revolutio
naire Strijdkrachten van Colombia (FARC)
hebben bij him aanval op het stadje twaalf
mensen, onder wie vijf militairen, gedood. De
afgelopen dagen pleegden de rebellen al 24
aanslagen. Volgens het regeringsleger probeert
de FARC met zijn offensief zijn onderhande
lingspositie te vergroten met het oog op het ko
mend vredesoverleg. foto EPA
TOKIO - Een kernreactor in het West-Japanse Tsuruga is gis
terochtend vroeg door technici stilgelegd, omdat er radioac
tief water uit lekte. De lekkage levert geen gevaar voor het mi
lieu of de volksgezondheid op, zei een woordvoerder.
De reactor is van het lichtwater-type. Er is zo'n vijftig ton
koelwater gelekt, maar daarvan is niets buiten het reactor
complex terechtgekomen, zei de woordvoerder. AP
MOSKOU - Igor Belski, de voormalige choreograaf van het
wereldberoemde Kirov-ballet, is eerder deze maand in Sint
Petersburg overleden .Het balletgezelschap heeft dat gisteren
bekendgemaakt. Belski, die op 3 juli stierf, was 74 jaar oud.
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog was Belski een van de
topdansers van het Kirov-ballet. Twintig jaar danste hij voor
dat gezelschap, waar hij vervolgens in 1973 terugkeerde als
choreograaf. In 1992 werd Belski benoemd tot directeur van
de balletschool in Sint Petersburg. AP
VATICAANSTAD - Paus Johannes Paulus II reist waar
schijnlijk i n november naar IndiaHij zal in Bombay de resul
taten bekendmaken van de synode van de Aziatische bis
schoppen die in 1998 in het Vaticaan plaatsvond. De paus
bezocht India eerder in 1986.
Tijdens de synode klonk de roep om meer zelfstandigheid
voor de RK-Kerk in het continent en voor intensivering van
de dialoog met andere godsdiensten. AFP/ANP
BOEKAREST - Door een aardverschuiving in het zuidwesten
van Roemenië zijn zeker negentien mensen om het leven ge
komen en twintig mensen gewondgeraakt. De aardverschui
ving deed zich voor bij een stuwdam, waar driehonderd men
sen aan het werk waren. De stuwdam bleef onbeschadigd.
De aardverschuiving is waarschijnlijk het gevolg van hevige
regenbuien, die in het westen van Roemenië en Hongarije de
afgelopen dagen ernstige wateroverlast en overstromingen
hebben veroorzaakt. Het zuiden en oosten van Roemenië
wordt al weken geteisterd door een hittegolf, die al aan zeker
tien mensen het leven heeft gekost. AFP/DPA/RTR
MOSKOU - Het Russische leger krijgt dit jaar voor het eerst in
jaren weer eens nieuwe tanks, dertig stuks van het type T-90,
aldus het Russische ministerie van Defensie gisteren.
Rusland beweert dat de T-90, de Zwarte Adelaar genaamd,
superieur is aan de geavanceerdste westerse tank. Volgens het
specialistische tij dschrift Jane's Defense Weekly is de T-9 0 ge
lijk aan de T-80, maar heeft de vernieuwde versie een kanon
met een groter kaliber. Rusland beschikt over zo'n 20.000
tanks, waarvan echter de meeste in slechte staat verkeren. AP
door Heieen Paalvast Voor Dehaene had Verhofstadt
een afscheidscadeau. Een van
BRUSSEL - De eerste paars- de eerste beleidsdaden van zijn
groene regering in België is gis- regering was de oud-premier
teren geïnstalleerd. Koning Al- minister van Staat te maken,
bert nam de achttien bewinds- Dehaene blijft politiek actief als
lieden - vijftien mannen en drie senator, maar hij wordt ook ge-
vrouwen - de eed af, waarna een tipt als de nieuwe secretaris-ge-
eerste ministerraad volgde. neraal van de NAVO. De Vlaam-
Echte beslissingen bleven uit. se liberaal Verhofstadt weet
De regering legt morgen in het zich omringd door vier vice-
parlement eerst haar regeerver- premiers van de Vlaamse socia-
klaring af, waarna een debat en listen, de Waalse socialisten, de
de vertrouwensstemming volgt. Franstalige groenen van Ecolo
Zaterdag vergadert de ploeg en de Waalse liberale PRL.
van Verhofstadt voor het eerst. Alleen Agalev en Verhofstadts
De aanpak van de dioxinecrisis, VLD leveren geen vice-pre-
die de stoot gaf tot paars-groen, miers, terwijl in de vorige rege-
staat op de agenda. ring de CVP van premier Dehae-
Die vergadering zal plaatsvin- ne ook een vice-premier had.
den aan de Wetstraat, het Belgi- Agalev maalt er niet om en ver-
sche Binnenhof. Dat geldt trouwt erop dat haar belangen
voortaan weer voor elke vrij- bij Isabelle Durant van Ecolo in
dagse ministerraad, die ook ge- goede handen zijn.
volgd zal worden door een pers- Voor de Groenen aan weerszij-
briefing. De ï'egering-Dehaene den van de taalgrens is het een
maakte aan die gewoonte een primeur. Nog nooit hadden zij
einde om ongewenste lekken te regelingsmacht. Magda Aelvoet
voorkomen. Zij kwam bijeen in van Agalev wordt minister van
Heitoginnedal, een slot aan de Volksgezondheid, Durant gaat
rand van Biaissel, waar de pers over Mobiliteit en Vervoer. Ver
soms urenlang vergeefs wachtte der leveren zij elk een staatsse-
op nieuws. c retains. ANP/Belga
van onze redactie buitenland veilaten van dit principe bete
kent dat het eiland een stap
WASHINGTON - De Verenigde dichter bij het uitroepen van de
Staten stellen zich op achter onafhankelijkheid is gekomen.
China in de kwestie over onaf- Peking waarschuwt Taiwan
hankelijkheid voor het eiland 'niet de moed en de kracht te on-
Taiwan. Een woordvoerder van derschatten die het Chinese
de VS verklaarde dit gisteren in volle kan opbrengen tegen af-
reactie op een Taiwanese flirt scheiding door Taiwan'. Eerder
met het uitroepen van de onaf- zwöer China onafhankelijkheid
hankelijkheid. van Taiwan met geweld te zul-
De VS houden vast aan het con- len tegengaan,
cept van één Chinese staat, hoe- De VS, die goede relaties met
wel het de beslissing van Tai- China nastreven, kwamen in
wan een eigen politiek te volgen andei-e woorden tot dezelfde
accepteert. Deze formule, be- conclusie. Volgens Washington
kend. het één-China-principe, is de toekomst van Taiwan is
was tientallen jaren leidraad bij 'een zaak van de Chinezen aan
de onderhandelingen tussen het beide kanten' van het water. De
vasteland en het eiland. VS herhaalden hun voorkeur
Taiwan kondigde gisteren aan voor een vreedzame oplossing,
het één-China-principe van Pe- Taiwan en China zijn vijanden
king niet langer te accepteren sinds het einde van de burger-
Voorzitter Su Chi van de Taiwa- ooi-log in 1949. De ver-slagen na-
nese raad voor de betrekkingen tionalistische regering vluchtte
met het vasteland zei dat de toen voor de communisten naar
Chinese communisten dit con- Taiwan, dat door Peking sinds-
cept misbruiken om Taiwan in- dien wordt beschouwd als een
temationaal in te perken. Het afvallige provincie. RTR/ANP
BELFAST - Tegen alle ver
wachting in is de herdenking
van de Slag bij de Boyne in
Noord-Ierland gisteren vreed
zaam herdacht. Protestanten
kwamen massaal bijeen aan de
rand van katholieke wijken,
echter zonder dat het tot aanva
ringen kwam.
De politie was in de hoogste
staat van paraatheid gebracht
voor de Oi-anjemars. Vooral bij
de Lower Oi-meau Road in Bel
fast, waarde protestanten rake
lings langs een republikeinsge-
zinde wijk paradeerden, was de
spanning vooraf te snijden.
Twaalf juli is de dag dat in 1690
de Nedei'landse stadhouder
Willem III bij de rivier de Boyne
zijn katholieke rivaal voor de
Britse en Ierse troon, Jacobus II,
versloeg. Protestantse Oranje
mannen die willen dat Noord-
Ierland deel van het Verenigd
Koninkrijk blijft, vieren elk jaar
deze overwinning. RTR/ANP
door Maurice Wilbrink
DEN HAAG - Alle ellendige be
richten en sombere statistieken
ten spijt, is er hoop voor ontwik
kelingslanden. Met deze bood
schap presenteerde de UNDP, de
ontwikkelingsorganisatie van
de Verenigde Naties, gisteren
haar tiende jaarrapport. Liefst
97 landen waarover betrouwba
re statistieken voorhanden zijn,
staan er nu wat menselijke ont
wikkeling betreft beter voor
dan een kwart eeuw geleden.
De UNDP plaatst Nederland
deze keer achtste op haar 'ont
wikkelingsindex', een ranglijst
waarin inkomen, levensver
wachting en scholingsgraad
worden gecombineerd. Ons
land is de afgelopen jaren een
paar plaatsen gedaald, maar de
verschillen in 'menselijke ont
wikkeling' tussen Nederland en
de andere rijke landen zijn mi
nimaal.
Maar belangrijker is dat alle
landen er globaal genomen op
vooruit zijn gegaan. Sinds 1975
groeien de inkomens in grote de
len van de wereld, verbetert de
gezondheidszorg en neemt de
scholingsgraad toe.
Voorbeelden van vooruitgang
worden in het rapport geflan
keerd door trieste voorbeelden
van armoede en stagnatie. Een
kleine greep: in 1997 hadden
nog altijd 880 miljoen mensen
onvoldoende toegang tot een
voudige gezondheidszorg, 850
miljoen konden niet lezen en
schrijven, 840 miljoen waren
ondex-voed.
Maar: tussen 1990 en 1997 steeg
het percentage geletterden op
de wereld van 64 naar 76. In
1997 waren er 84 landen waar
men gemiddeld zeventig jaar
oud werd, in 1990 was dat nog
maar in 55 landen het geval.
Ook de voedselproductie per
hoofd van de bevolking steeg
spectaculair en het aantal calo
rieën dat alle mensen op de we
reld gemiddeld per dag binnen
krijgen eveneens.
Gevaren
Ondanks het optimisme van de
UNDP, dreigen er gevaren
waardoor arme landen en hun
inwoners uitgesloten worden
van de groei in welvaart en wel
zijn. Deze gevaren koppelen de
UNDP-rapporteurs nu aan de
tendensen van globalisering in
de afgelopen tien jaai-.
Die globalisering komt niet al
leen tot uitdrukking doordat in
de jaren negentig veel handels
barrières zijn weggevallen en
het kapitaal in enorme stromen
vrij over de wereld beweegt.
Ook de toename van het Inter-
net-gebruik en het internatio
nale telefoonverkeer leiden tot
spectaculaire vormen van inte
gratie.
Probleem volgens UNDP is dat
de arme landen hierin niet de
len. In de doodarme landen van
Afrika ten zuiden van de Sahara
zit één op de duizend mensen op
het Internet. Een inwoner van
Bangladesh moet acht jaarin
komens sparen om een compu
ter te kopen, een Amerikaan
heeft genoeg aan een maandsa-
laris. In de VS zitten al 260 van
de duizend mensen op het Inter
net.
Ook de beschikbaarheid van te
lefoonlijnen is ongelijk. In kop
loper Zweden zijn er 682 tele
foonlijnen voor duizend
mensen. In de landen die onder
aan de ontwikkelingsindex
hangen, zijn dat er vaak niet
meer dan twee of drie per dui
zend inwoners. GPD
door Henk van 't Klooster
BELGRADO - De politie van
Belgrado heeft gisteren een
nieuwe actie van de oppositie
tegen de Joegoslavische presi
dent Milosevic verboden. Agen
ten bezetten 22 locaties waar
handtekeningen werden verza
meld onder een oproep aan de
president om af te treden.
Ondanks het politieoptreden
gaat de oppositie met haar ac
ties tegen Milosevic dooi-. Batic,
coördinator van de Alliantie
voor Verandering, verwacht
binnenkort twee miljoen hand
tekeningen te kunnen presente
ren. De vakbond Nezavisnost
meldde gisteren dat de afgelo
pen week 32.445 personen hun
handtekening hebben gezet on
der een oproep aan Milosevic
om te vertrekken.
Brandstichtingen en plunderin
gen blijven in Kosovo aan de or
devan de dag. In Prizi-en werden
in de nacht van zondag op
maandag vijftien huizen in
brand gestoken. De meeste wo
ningen in de stad in het zuid
westen van Kosovo zijn eigen
dom van gevluchte Serviërs.
De bijzondei-e VN-gezant voor
de mensenrechten, Dienstbier,
waarschuwde gisteren dat de
brandstichtingen en plunderin
gen niet op zichzelf staan. In
Kosovo krijgt de georganiseer
de misdaad en het terorisme
steeds meer kansen. Albanese
bendes zijn in de Servische pro
vincie actief gewoi-den en uit de
Verenigde Staten zijn volgens
Dienstbier misdadigei-s ovei'ge-
komen die met een lidmaat
schap van het Kosovo Bevrij
dingsleger (UQK) als dekmantel
op hun eigen gewin uit zijn.
Dienstbier riep de internationa
le gemeenschap gisteren op snel
meer politiepei-soneel naar de
Servische provincie te sturen.
Van de meer dan drieduizend
toegezegde agenten zijn er tot
dusver slechts ï-uim cluizencl in
Kosovo aangekomen.
Minister Van Aartsen van Bui
tenlandse Zaken heeft gisteren
tijdens een bezoek aan Mon
tenegro beklemtoond dat hij het
streven naar gelijkwaardigheid
van deze republiek met Servië
ondersteunt. Montenegro en het
veel grotere Servië vormen sa
men de Federale Republiek Joe
goslavië. De Montenegrijnse re
gering ziet het bezoek van de
Nederlander als een steunbetui
ging aan de komende onderhan
delingen. Maar Van Aartsen zei
ook dat de NAVO en de Europe
se Unie niets voor een autonoom
Montenegi-o voelen, omdat dat
zou leiden tot 'een forse instabi
liteit en daarmee creëren we nog
meer moeilijkheden dan we al
hebben'. De afgelopen dagen
waren er berichten dat Servië
zijn leger in Montenegro wil
versterken. Maar Servië sprak
dit tegen. RTR/DPA/ANP
BRUSSEL - Volgend jaar gaan
de BTW-tarieven voor een aan
tal arbeidsintensieve diensten,
zoals die van schoenmakers,
fietsenmakers en kappers,
waarschijnlijk omlaag. Onder
de Europese ministers van Fi
nanciën tekent zich een meer
derheid af voor een voorstel van
de Europese Commissie om voor
deze diensten het lage BTW-ta-
rief te hanteren.
Minister Zalm van Financiën
heeft dat gisteravond gezegd na
een vergadering met zijn EU-
collega's. Volgens Zalm zit er
eindelijk schot in de besprekin-
gen over dit onderwerp. Een
aantal landen, waaronder
Duitsland, stribbelt nog wat te
gen. Maar er is gisteren wel be
sloten om nog deze maand een
lijst op te stellen van activitei
ten waarvoor het tarief omlaag
zou moeten.
Het gaat hierbij om een experi
ment voor twee jaar met als doel
de werkgelegenheid in de be
treffende sectoren te vergroten.
Volgens Zalm gaat het om werk
dat nu vaak zwart gebeurt. Door
de sectoren onder het lage BTW-
tarief (zes procent) te brengen,
zouden ze 'gewit' kunnen wor
den. De maatregel, die Neder-
land al jaren bepleit, verdient
zichzelf terug doordat er meer
aan belastingen binnenkomt en
doordat het beroep op de sociale
uitkeringen afneemt. ANP
van onze redactie buitenland
TEHERAN - Iraanse studenten
hebben gisteren voor de vijfde
achtereenvolgende dag gede-
monsti'eerd voor persvrijheid en
meer democratie in hun land.
De gouverneur van Teheran
heeft voor vandaag alle demon
straties verboden om 'ordever
storingen' te voorkomen.
1 De politie ontruimde gister
avond met geweld de straten
I rond het terrein van de universi
teit van Teheran. Volgens getui
gen gebruikten de agenten
traangas en sloegen zij met
gummiknuppels. Ten minste
tien studenten zouden gewond
zijn geraakt.
Eerder op de dag raakten vol
gens getuigen bij schermutse
lingen tussen studenten en de
politie op het plein Vale Asr, en
kele honderden meters van het
universiteitsterrein, eveneens
mensen gewond. Tientallen be-
I togers werden aangehouden.
Volgens het pei-sburau IRNA
waren tienduizend demon
stranten naar het plein geko
men. Onder het uitroepen van
J leuzen als'Allah Akbar'-God is
de grootste - wierpen ze stenen
en stokken naar de politie. De
I autoriteiten hadden de demon
stratie verboden.
Eerder op de dag waren tussen
tien- en vi j ftienduizend studen
ten bijeen bij de centrale mos
kee van de universiteit van
Teheran. Bewakers van de on-
dei-wijsinstelling hielden echter
de hekken gesloten en belem-
merden het vertrek van de stu
denten.
Ook buiten Teheran gingen stu
denten de sti-aat op. De gouver
neur van de noordwestelijke
stad Tabriz beschuldigde de
hervoiTningsgezinde studenten
ervan tijdens schermutselingen
met de politie en conservatieve
tegenstanders een conservatie
ve student theologie te hebben
gedood. Er zouden verscheide
ne mensen zijn gewond en over
heidsgebouwen zouden schade
hebben opgelopen.
De betogingen kwamen don
derdag op gang, nadat een spe
ciaal gerechtshof de gematigde
krant Salaam had verboden. De
uitgever van de krant moet voor
een geestelijke rechtbank te
rechtstaan, zo werd gisteren
bekend. Zulke rechtbanken
worden door conservatieve
geestelijken beheerst.
De hervormingsgezinde presi
dent Khatami riep de Iraniërs
opnieuw op hun kalmte te be
waren. In een ontmoeting met
functionarissen van het hoger
onderwijs prees hij de zelfbe
heersing van de meeste studen
ten die voor hervormingen plei
ten Hij riep de studenten op met
de regering samen te werken en
haar in staat te stellen recht en
orde te herstellen.
Ook studentenleiders riepen de
demonstranten op hun campus
niet te verlaten en de conserva
tieven niet in de verleiding te
brengen in te grijpen. Maar hun
oproepen lijken tot dovemanso
ren gericht. De studenten willen
ook dat het regime morgen uit
roept tot een dag van nationale
rouw voor allen die bij de beto
gingen zijn omgekomen en dat
de politieofficieren die voor hun
dood verantwoordelijk waren,
in het openbaar worden be-
x'echt. Ook willen zij dat het
huisarrest van grootayatollah
Montazeri wordt opgeheven.
Montazeri is de belangrijkste
geestelijke die zich tegen de
macht van de conservatieve
ayatollahs verzet.
De rellen zijn voor het ministe
rie van Buitenlandse Zaken in
Den Haag nog geen reden om
een negatief reisadvies voor
Iran te geven. AFP/RTR/ANP
Iraanse anti-oproerpolitie trekt door het centrum van Teheran. foto Behrouz Mehri/EPA
