Bolkestein is scepsis voorbij PZC Aankomst en vertrek in Kosovaarse straat Ook in Nederland komt racisme rond donororganen voor feiten en meningen Teamleden van Prodi Aanvankelijke kritiek op kandidatuur is verstomd zaterdag 10 juli 1999 door Jan Peter Versteege In Nederland is het bij wet ver boden, dat een orgaandonor of zijn familie voorwaarden stelt aan huidskleur, geloof of maatschappelijke status van degene die met een donorhart of -lever kan worden gered. Toch hebben bijna honderd Neder landers tijdens de grote orgaan donatie-actie van de overheid vorig jaar beperkende, racisti sche, voorwaarden gesteld. De ze verzoeken zijn uiteraard af gewezen. In Groot-Brittannië ontstond begin deze week grote beroering omdat een ziekenhuis in Shef field vorig jaar wél akkoord ging met de eis van de familie van een overledene. De nabestaanden in kwestie wilden niet dat de nier van de man werd getransplanteerd bij een niet-blanke. Het geval kwam pas deze week in de publiciteit toen bekend werd gemaakt dat de Britse re gering een diepgaand onder zoek gaat instellen. Tegenstander De overheid in Londen ziet de beperkende voorwaarde voor orgaantransplantatie als een duidelijk geval van racisme. Het ministerie van Gezondheid zegt in een verklaring dan ook tegenstander te zijn van welke voorwaarde dan ook bij het af geven van organen. Minister Dobson voegt daar aan toe dat 'voorkomen moet wor den dat een dergelijk geval zich ooit nog eens voordoet. Volgens de Britse omroep BBC maakt het donorsysteem in Groot-Brittannië het mogelijk dat een donor kan voorkomen dat leden van minderheden de organen zouden krijgen. In Nederland is dat niet het ge val, vertelt woordvoerster P. van Hal van de Stichting Donor voorlichting. Familielid „Hier wordt alleen rekening ge houden met medische criteria", zegt ze. „Het gaat dan om zaken als bijvoorbeeld de bloedgroep, de aard van het weefsel en leng te en gewicht van de donor." De stichting krijgt wel eens vra gen vanuit het publiek over de mogelijkheid van beperkende 1 voorwaarden aan transplanta- tie. „Men wil bijvoorbeeld wel donor zijn voor een familielid, I maar niet voor iemand anders", legt ze uit. „Of iemand zegt dat hij zijn or- ganen niet wil afstaan aan een politieman of aan een gevange- nenbewaker. Zo'n vraag heb ik zelf wel eens gehad. We zeggen dan steevast dat zo'n bepaling niet wordt opgenomen." Bij het Donorregister in het Limburgse Kerkrade staat van zo'n 4,5 miljoen Nederlanders geregistreerd of ze al dan niet donor willen zijn. De meerderheid (55%) heeft de vraag met een volmondig ja be antwoord. Voor informatie over mogelijk gestelde beperkende voorwaarden aan het donor schap, wordt verwezen naar het ministerie van Volksgezondheid waar het register onder valt. Ku KIux Clan Een jonge Amerikaanse vrouw zei onlangs in een tv-show van Jerry Springer over de racisti sche Ku Klux Klan dat ze haar organen na haar dood onder geen voorwaarde beschikbaar wil stellen aan een niet-blanke. Dat blijkt niet typisch voor de VS, want woordvoerster F. Bot van het ministerie bevestigt dat dergelijke racistische denkbeel den ook in Nederland voorko men. Ze vertelt dat in het Donorregis ter in Kerkrade de afgelopen ja ren bijna honderd formulieren met racistische voorwaarden aan orgaandonatie zijn binnen gekomen. Het gaat dan, zo vertelt ze, om mensen die hun organen niet be schikbaar willen stellen aan bij voorbeeld junks, niet-blanken en homo's. Betrokkenen krijgen steeds een brief terug dat dergelijke beper kende voorwaarden niet wor den gehonoreerd. Het register stuurt steevast een nieuw for mulier mee terug. Volgens woordvoerster Bot 'een nieuwe kans' om zo alsnog een bereidverklaring zonder voor waarden vooraf naar Kerkrade te sturen. GPD Voorzitter Romano Prodi van de nieuwe Europese Com missie heeft gisteren de volgen de namen bekend gemaakt voor de negentien andere posten in het dagelijks bestuur van de Eu ropese Unie: Neil Kinnock (Groot Britannië), vice-voorzitter en commissaris voor Interne Hervormingen; Loyola de Palacio (Spanje), vi ce-voorzitter en commissaris voor Transport, Energie en Be trekkingen met het Europees Parlement; Mario Monti (Italië), commissa ris voor Concurrentiebeleid; Franz Fischler (Oostenrijk), commissaris voor Landbouw en Visserij; Erkki Liikanen (Finland), com missaris voor Industrie en In formatiemaatschappij Frits Bolkestein (Nederland), commissaris voor Intern Markt beleid, Belastingharmonisatie, Douane en Financiële Diensten; Philippe Busquin (België), com missaris voor Onderzoek en Ontwikkeling; Pedro Solbes-Mira (Spanje), commissaris voor Economisch en Monetair Beleid; Poul Nielson (Denemarken), commissaris voor Ontwikke lingssamenwerking en Huma nitaire Zaken; Günter Verheugen (Duitsland), commissaris voor Uitbreidings onderhandelingen; Chris Patten (Groot-Britannië), commissaris voor Buitenlandse Betrekkingen; Pascal Lamy (Frankrijk), com missaris voor Buitenlandse Handel; David Byrne (Ierland), commis saris voor Volksgezondheid en Consumentenbescherming; Michel Barnier (Frankrijk), commissaris voor Regionaal Beleid; Viviane Reding (Luxemburg), commissaris voor Onderwijs en Cultuur; Michaele Schreyer (Duitsland), commissaris voor Begrotings zaken; Margot Wallström (Zweden), commissaris voor Milieu; Ant'onio Vitorino (Portugal), commissaris voor Justitie en Binnenlandse Zaken; Anna Diamantopoulou (Grie kenland), commissaris voor So ciale Zaken en Werkgelegen heid. ANP door Jaco van Lambalgen en Lianne Sleufjes De Europese lijsttrekker van de PvdA Max van den Berg wist het begin juni heel zeker. Met Bolkestein als kandidaat voor de Europese Commissie koerste de VVD af op een poli tiek ongeluk. „De WD bijt zich te veel vast in de kandidatuur van Bolkestein. Voorzitter Pro di zal een politieke lijn in zijn Commissie aan moeten bren gen. Binnen die lijn, die progres sief sociaal-democratisch zal zijn, past Bolkestein niet." Van den Berg was niet de enige die voormalig WD-leider Frits Bolkestein een onlogische kan didaat voor de Europese Com missie vond. Sterker nog, toen Bolkestein in augustus vorig jaar aankondigde dat hij naar Brussel wilde, werd er in eerste instantie zelfs lacherig gerea geerd. De Euroscepticus Bolke stein die zich in zou zetten voor de verdere integratie van Euro pa? Naarmate zijn streven seri euzer bleek, nam de kritiek van links tot rechts toe. „Wij willen geen rem in vaste dienst," kondigde GroenLinks- fractievoorzitter Paul Rosen- möller dit voorj aar in de Tweede Kamer bondig aan. „Onze voor keur gaat uit naar een integere, Europees denkende sociaal-de mocraat." Een PvdA'er dus. De PvdA had daar uiteraard wel oren naar. Fractieleden bleven pesterig PvdA'ers noemen. Het zou 'een gotspe" zijn als een Eu roscepticus als Bolkestein werd benoemd, aldus een PvdA-Ka- merlid in maart. PvdA-fractie- leider Melkert, die in april nog sprak van 'een late roeping', liet zich verder echter niet al te ne gatief uit. Achteraf bleek waar om. Premier Kok had bij de for matie van Paars II inderdaad beloofd, zoals de geruchten al maanden wilden, dat hij Bolke stein 'voor zover mogelijk in zijn kandidatuur zou steunen'. Dus noemde Melkert Bolkestein na diens voordracht 'een gekwali ficeerde kandidaat.' Rustige oude dag Ook zijn D66-collega De Graaf stelde zijn mening in de loop der maanden bij. Wenste hij de 65- plusser Bolkestein begin dit jaar nog een 'rustige oude dag' toe, na diens kandidaatstelling door het kabinet sprak hij van 'ie mand van veel kwaliteiten, die de afgelopen maanden in posi tieve zin is opgeschoven rich ting Europa.' „Ach ja, wij zijn niet in een positie een veto te leggen," had D66-Kamerlid Hoekema al eerder gezegd. Vanuit het CDA voerde vooral Euro-lijsttrekker Maij-Weggen een anti-Bolkestein campagne. Zij heeft zelfs bij Prodi op de stoep gestaan om te voorkomen dat hij benoemd zou worden. „Bolkestein was een controver sieel politicus in Nederland en zal ook een controversieel Euro commissaris worden", voor spelde zij na de voordracht van het kabinet. In de Kamer stelde de partij zich formeel rustiger op. Dat het CDA niet veel voelde voor Bol kestein was bekend, maar frac tievoorzitter De Hoop Scheffer verklaarde in juni tijdens een debat braaf: „het gaat het CDA om de inhoud, en niet in de eer ste plaats om Jan, Piet, Klaas, Wim, Frits of Michiel." De CDA-partijtop riep vorige maand, toen zij inzag dat het een gelopen race was, Maij- Weggen zelfs tot de orde door te verklaren zich neer te zullen leggen bij Bolkestein. Wanhoopspoging Ook in het kabinet liep de voor dracht van de nieuwe Europees commissaris niet op rolletjes. De PvdA-ministers haalden in een laatste wanhoopspoging al les uit de kast om de WD'er uit Brussel weg te houden. Zij keer den zich in de ministerraad te gen zijn kandidatuur- uit angst voor de kritiek die hij in het Eu ropees Parlement zou krijgen. Dus moest het kabinet twee keer over de voordracht vergaderen voor het PvdA-smaldeel alsnog' overstag ging. Maar daarna was er geen vuiltje meer aan de lucht.,Het lag in de rede dat na de PvdA en het CDA nu de liberalen een kandidaat mochten leveren," zei Kok ver zoenend na afloop van het be slissende kabinetsberaad vier weken geleden. Zeker, Bolke stein is kritisch over Europa, er kende Kok. „Ik vraag me af wat beter is, euroscepticus of euro fan. Er is een periode geweest dat we heel romantisch dachten over het federale karakter van Europa. Kritische zin kan Bol kestein niet worden ontzegd', maar we moeten ons afvragen of dat zo slecht is. Ik denk dat hij een uitstekende Eurocommis saris zal zijn". Het CDA en de paarse partijen verklaarden gisteren eensge zind tevreden te zijn over de post die Bolkestein in de wacht heeft gesleept. ITet enige verzet kan nu nog komen van het Euro pees Parlement, dat de WD'er in een hoorzitting aan de tand zal voelen. Maar als ze hem niet moeten, moeten zij de hele com missie in spe naar huis sturen. En aangezien elke lidstaat haar eigen commissaris zal willen be houden, is dat uitermate on waarschijnlijk. GPD Voorzitter Romano Prodi presenteerde gisteren de nieuwe Europese Commissie als een 'revolutionair' team van 'topkwaliteit'. Het twin tigkoppige gezelschap moet het gehavende vertrouwen van de burger in het Europese bestuur herstellen. „Hiermee krijgt Europa een echte regering. Eentje die beter is dan in menig EU-land", aldus Prodi. Eerste belangrijke doel is het terugdringen van de bureaucratie en de vriendjespolitiek in de commissie zelf om fraude met belastinggeld te voorkomen. GPD foto Yves Herman/RTR Terwijl Serviërs de aftocht blazen, richten Albanezen hun huis weer in De rode flatgebouwen in straat 3 van Pristina's wijk 'Zonnige Berg' hebben de etnische haat over leefd, maar achter de dertien ingan gen, zes verdiepingen en binnen in de bijna driehonderd flats is er heel wat veranderd. Vreugde en verdriet. Te rugkeren en vertrekken. Haat en vriendschap, maar vooral wraak. Dit is hetverhaalvan een straat waar hele normale mensen - Albanezen en Ser viërs - zeer abnormale dingen beleef den. doorHarald Doornbos Ze wijst op een uitgebrand apparte ment dat een zwart geblakerd gat vormt in de volgens eenzelfde patroon gebouwde flatgebouwen. „De schade hier valt mee", zegt Albena Plana, een 20-jarige Albanese die architectuur studeert en woont op de zesde verdie ping van ingang 7. „Toen we door de Serviërs werden weggezuiverd moesten we zo snel on ze huizen uit dat een Albanese familie in de haast vergat om het gas af te slui ten", vertelt ze. „Een gasexplosie heeft hun hele appartement vernield, voor de rest hebben de Serviërs hier niets in brand gestoken." Op een balkon op de tweede verdie ping staan jongeren die uitkijken op het brandend huisafval en de auto wrakken in de straat. „Er zijn hier geen Serviërs meer, de honden zijn weg", jubelen ze. „Alle Serviërs ren nen naar Belgrado toe", zingen ze nu. Er is inderdaad nauwelijks nog een Serviër te bekennen in de straat. En ook al zou er nog een rondlopen, dan houdt hij angstvallig zijn mond, want alleen het spreken van Servische woorden leidt al tot gefronste wenk brauwen bij menige voorbijlopende Albanees, of de onvriendelijk bedoel de opmerking: „Ben jij soms een Ser viër." „Die Serviërs waren tuig", vindt een man die over straat loopt. „Na wat ze allemaal hebben uitgevreten is ervoor hen hier geen plaats meer. Jonge gezinnen De 'Zonnige Berg' is een wijk in Pristi- na die aan de rand van Kosovo's hoofdstad is gebouwd. Zo'n twintig jaar geleden barstte de stad uit haar voegen. Besloten werd om een grote nieuwe wijk uit de grond te stampen op braakliggend land. De zes of zeven verdiepingen tellende flats waren met name bedoeld voor jonge gezinnen. Het overgrote deel van de apparte menten werd bewoond door Albane zen. Logisch, want negentig procent van Kosovo's bevolking bestond uit Albanezen. Serviërs woonden ook op de 'Zonnige Berg', maar hun aantal lag een stuk lager. Zo goed als alle Albanese bewoners in straat 3 werden eind maart, na het be gin van NAVO-luchtaanvallen op Joe goslavië, door Servische politie en leger uit hun huizen gehaald en gedwongen te vertrekken naar Mace donië. Daar leefden ze bijna drie maanden als vluchtelingen. De paar Serviërs die in straat 3 woonden mochten blijven. Toen NAVO-troepen vier weken gele den Kosovo ingingen, keerden ook de Albanezen uit straat 3 terug. Sommi gen vonden hun flat geplunderd te rug, andere appartementen waren nog intact. De terugkeer van de Alba nezen was het teken voor de Serviërs in de straat om te maken dat ze weg kwamen. Zij vreesden wraakacties. Krankzinnig genoeg liepen de bewo ners veelal op het zelfde moment met huisraad naar en van hun auto's. De Albanezen pakten hun spullen uit, de Serviërs dit keer de spullen in. Er werd nauwelijks nog gesproken tus sen leden van de twee verschillende etnische groepen. Buren Er komen vier deuren uit op de hal van de zesde verdieping waar Albena Pla na - na een onderbreking van drie maanden - nu opnieuw woont. Drie appartementen zijn Albanees, één is Servisch. Alle buren hadden goede re laties met elkaar. „Een van mijn beste vriendinnen was Servische", aldus Albena. „Enhet ou de Servische echtpaar dat hier woon de was heel aardig. We hadden hun sleutel, zij de onze zodat we op eikaars appartementen konden passen wan neer een van ons een paar dagen niet thuis was." Drie jaar geleden, na het overlijden van de bejaarde Servische man, ver trok de vrouw naar familie in Servië. De flat bleef leeg achter. Soms woon den er een paar studenten in. Een week geleden belde de oude vrouw vanuit Servië de ouders van Albena op met de boodschap dat ze konden doen wat ze wilden met de Servische flat. Het is namelijk beter dat er iemand in woont die de Servische vrouw kent. Want als een appartement of huis de zer dagen leeg staat, dan wordt het óf geplunderd óf gekraakt. Nu woont Albena met haar zus in het appartement van de Servische buren. Maar ze moet dat stil houden, want er zijn al andere Albanezen in het flatge bouw die fluisteren dat de Plana's een Servisch appartement beschermen, iets wat op dit moment als een grote misdaad wordt gezien in Kosovo. Op de derde verdieping woont ook nog een Serviër, al had Albena geen con tact met deze familie, herinnert zij zich. „Die man zei nooit wat tegen me, maar plotseling toen wij terug waren gekomen probeerde hij heel aardig te doen en een praatje aan te knopen. Volgens mij is hij nu vertrokken, want ik heb hem al een tijdje niet meer ge zien." Kalasjnikov Alleen op de eerste verdieping van in gang 6., het gebouw dat naast dat van Albena ligt, woont nu nog een Serviër met zijn vrouw. Iedereen kent hem in de buurt als Gasa. De Albanezen mo gen hem niet, omdat hij het is geweest die soms met een kalasjnikov op zijn balkon zat en tijdens het begin van de NAVO-luehtaanvallen als een bezete ne op straat in de lucht begon te schie ten om de Albanese buren angst aan te jagen. ,Ik heb gezien hoe Gasa Servische po litiemannen in zijn huis medische hulp gaf nadat zij terugkwamen van een actie tegen Albanezen", weet een buurman. „Die man was een gevaar lijke maniak", vindt Albena. „Niet al leen haatte hij Albanezen, ik zag ook hoe hij een half jaar geleden voor mijn ogen een hond doodschoot waar wij altijd mee speelden. Dat is toch niet normaal." Op een dag loopt Gasa, de enige over gebleven Serviër, met een blauw oog door de buurt. Hij is in elkaar gesla gen. De dader is een 22-jarige Albane Vreugde en verdriet, terugkeer en vertrek in het centrum van Pristina. foto AP se jongen die door zijn vrienden Khadaffi wordt genoemd. „Gasa is een klootzak", zegt die jongen, die weigert zijn echte naam te geven. „Ik gaf hem een knal voor zijn kop en als- ie niet uitkijkt vermoord ik hem." Khadaffi zegt genoeg redenen te heb ben om met Gasa af te rekenen. Gasa was een Servische nationalist. Hij zou hebben meegedaan met politieacties en plunderingen tegen Albanezen. Daar komt nog bij dat Khadaffi's bes te vriend door een Servische politie man, genaamd Toica, werd doodge schoten. En toen Khadaffi samen met zijn familie werd weggezuiverd zagen ze op hun tocht richting Macedonië hoe Serviërs een Albanese man levend in brand staken. Verrassing Kort daarop vertrekken Gasa en zijn vrouw uit straat 3. „Ik heb een leuke verrassing voor jullie shit-Albane- zen"roept de woedende Serviër tegen de buurtgenoten terwijl hij in zijn au to stapt en vertrekt. De buren vermoe den dat hij zijn eigen appartement heeft geboobytrapt. NAVO-troepen worden erbij gehaald, maar die zeg gen dat zij het te gevaarlijk vinden om de deur van Gasa's flat open te maken. „Ik hoorde dat er een Servisch appar tement leeg stond, het kan mij niets schelen dat ik wellicht de lucht in ga als ik de deur open", zegt Afrim Sogo- jeva, een Albanees uit het dorpje Gha- bovac. „De Serviërs hebben mijn huis in brand gestoken, ons hele dorp ligt plat. Ik heb me maandenlang in de bossen verstopt." Wanhopig op zoek naar een huis om zijn vrouw en driejarig zoontje onder te brengen, trapt Afrim de deur van Gasa's appartement in. Er gebeurt niets. Wel ziet Afrim hoe er door het hele huis ijzerdraden zijn gespannen van de meterkast naar verschillende deurklinken. „Proberen ze je nog te elektrocuteren ook", zegt Afrim woe dend. Waarom hij Serviërs haat? Zijn ver brande huis, het verwoeste dorp, een onthoofde man die in het dorp lag, een vernielde toekomst. Maar vooral om dat Servische politiemannen zijn driejarig zoontje in elkaar hebben ge slagen toen ze het dorp binnen kwa men. Afrim neemt zijnkind op de arm, doet de broek van het huilende jochie naar beneden en wijst. Het piemeltje en de ballen zijn opgezwollen en blauw. „Wat een lafaards die Ser viërs", vervolgt Afrim. „Ze slaan mi jn zoontje. Dat is toch niet te verkrop pen. De Serviërs hebben ons geleerd hoe je wreed moet zijn. Ik heb deze si tuatie nooit gewild, maar als er een Serviër met vuile handen bij mij aan klopt, vermoord ik hem met het keu kenmes." GPD 10 juli 1949 Huldiging Ruim vijftienhonderd burgers uit alle lagen van de bevolking zijn in défilé langs het witte paleis Soestdijk getrokken om het koninklijke gezin te felici teren met de koperen bruiloft. Later trokken nog eens vijf tienhonderd jongeren langs het paleis. Koningin Juliana verscheen in een lichtblauwe zomerjurk en met een witte hoed op het bordes, de prins droeg een generaals-uniform. Ook de prinsesjes Beatrix, Ire ne, Margriet en de kleine Ma rijke genoten van de langs trekkende stoet. Conflict De Landelijke Vereniging van Huisartsen en de vertegen woordigers van de zieken fondsen kunnen het al weken niet eens worden over een ver hoging van de honoraria die de huisartsen ontvangen voor ziekenfondspatiënten. De huisartsen willen de 4,68 per jaar per patiënt verhoogd zien tot 5 gulden. Onderwijzers Gedeputeerde Staten maken zich zorgen over het ontstel lende gebrek aan tuinbouw- onderwijzers. Zij zouden graag zien dat er één gulden meer subsidie verstrekt wordt voor land- en tuinbouwcurs- sussen. Ook zouden de cursus sen voor de onderwijzersakte in meer plaatsen dan alleen in Goes moeten worden gegeven. Uitgever: J. C Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek A, L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Gges Tel. (0113) 273000 Fax. (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115)686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax (0114)373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111) 454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur City OnLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.pzc.nl e-mail: pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur- op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118)484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00, franco per post 128,50, per maand 35,75; per jaar 372,50; franco per post 491,00, bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,80, zaterdag 2,60 p.st., (alle bedragen inclusief 6 pet. btw), Postrek.nr,: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen Advertentietarieven: 191 cent per mm; minimumprijs per advertentie 28,65; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief; speciale posities: tarief op aanvraag, voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer (excl. 17,5 pet btw); volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2