Top dogs blaffen en bijten meer
Haarscherp
van Filmpost.
Financiers pakken fraude
met hypotheken hard aan
PZC
Transavia houdt passagiers kort
Werklozen gaan
kranten bezorgen
Jeroen Pauw
financiën en economie
Verhoudingen verharden zich in leiding van bedrijfsleven
Roel Pieper hoogleraar in Twente
Iets minder winst Center Pares
KLM vervoert minder
Libertel behoudt marktaandeel
Servicenummer terug naar Opta
'Ontwikkelen en
afdrukken nergens
goedkoper
Filmpost De betere kijk.
De uitgave van...
woensdag 7 juli 1999
door Raymond Peil
ROTTERDAM - De verhoudin
gen in de top van het Neder
landse, beursgenoteerde be
drijfsleven verharden. De
bewijzen daarvoor stapelen
zich op: president-commissa
rissen bij Pakhoed en Van Om
meren moeten een stap terug
doen en de bestuursvoorzitters
staan op de keien. Een paar we
ken terug vloog topman De
Vlugt er bij Van Leer Verpak
kingen uit: onmin met de com
missarissen leidden ertoe dat hij
voor negen miljoen gulden aan
opties verzilverde en zijn biezen
pakte.
Heel lang voldeden de Neder
landse waakhonden in het be
drijf sleden aan het beeld van
snurkende commissarissen, die
vier keer per jaar met elkaar een
Cubaanse sigaar opsteken en
een goed glas drinken. De com
missarissen van Van Leer stre
ken daar bijvoorbeeld 65 mille
per jaar voor op. „Commissaris
sen grijpen nu makkelijker in.
Dat was vroeger niet zo", con
cludeert Jos van Hezewijk van
de Elite Groep en schrijver van
een aantal boeken over de 'top
dogs' van het Nederlandse be
drijfsleven.
De omgangsvormen tussen ra
den van commissarissen en be
stuur waren in het verleden ge
moedelijker. „De topmannen
kwamen uit hetzelfde milieu en
hoorden bij de club. Iemand er
uit gooien was 'not done' en bo
vendien slecht voor de reputatie
van het bedrijf als je een nieuwe
man zocht. Dus kwam de ge
dachte eerder op om mensen te
laten zitten. Jammer dan voor
het bedrijf, vond men", schetst
Van Hezewijk.
Druk
De onderzoeker ziet in de gang
van zaken bij Van Ommeren en
Pakhoed een duidelijke aanwij
zing dat bestuur- en toezicht
harder optreden. De kibbelende
directeuren, achtereenvolgens
Van den Driest en Westdijk
moeten, nu de fusie in de her
kansing alsnog doorgaat, het
veld ruimen. Maar ook de ruzi
ënde president-commissarissen
De Kluis (ex-KNP BT) en De
Ruiter (ex-Shell) werden aan de
kant geschoven en worden 'ge
woon' commissaris.
Van Hezewijk ziet twee oorza
ken. Voor hem staat als een paal
boven water dat banken en
grootaandeelhouders dreigende
taal hebben gebezigd. De waar
de van hun belangen in beide
bedrijven was vrijwel naar een
recorddieptepunt gezakt, ter
wijl financiële partijen juist zo
veel voordelen van een fusie
verwachtten. Dus werden de
mouwen opgestroopt en lieten
onder meer ING, Fortis, ABN
Amrobank, Rabo, NIB en de
Britse verzekeraar Commercial
Union (eigenaar van Delta
Lloyd Nuts Ohra) hun spierbal-
Vakantiedrukte op Schiphol.
foto Eric Dikker/ANP
doorWim Meyboom
AMSTERDAM - Luchtvaartmaatschap
pij Transavia gaat de touwtjes voor de
passagiers aantrekken in de strijd tegen
de vertragingen. Vakantievierders moe
ten de komende zomer tweeënhalf uur
voor vertrek aanwezig zijn. De balies slui
ten een half uur voor de officiële start van
de vlucht. Passagiers die te laat zijn, ko
men niet meer aan boord.
De luchtreizigers krijgen de nieuwe regels
thuisgestuurd, samen met de reisbeschei-
den. De maatschappij zelf, met jaarlijks
drie miljoen passagiers de grootste va
kantievliegmaatschappij, investeert een
half miljoen gulden om de afwikkeling
van de lange rijen voor de balies soepeler
te verwerken. Zo komen er meer balies die
langer open zijn.
Slottijden
Transavia heeft de maatregelen genomen
wegens de steeds verder oplopende drukte
in het luchtruim. Het bedrijf geeft toe dat
de meeste vertragingen niet veroorzaakt
worden door passagiers. „Maar je moet
zuinig omgaan met de slottijden. We moe
ten er alles aan doen tijdig te kunnen ver
trekken", aldus de maatschappij. Het
aantal toegewezen vluchten is maar be
perkt. De toestemming voor een vlucht
wordt geweigerd wanneer het toestel te
laat vertrekt.
De vertragingen kosten Transavia jaar
lijks meer dan twintig miljoen gulden.
KLM noemt een dikke vijftig miljoen een
'reëel' bedrag. Maar maatregelen zoals
Transavia die neemt, gaan aan de KLM-
passagiers voorbij. „De bestaande rege
lingen voldoen", aldus een woordvoerder.
ANP
len rollen. Tegen een dergelijk
geweld zijn top en waakhond
van middelgrote Nederlandse
beursfondsen niet licht opge
wassen. Bovendien zaten 's
lands grootste pensioenfondsen
ABP en PGGM (sinds kort eige
naar van de NIB Bank) ook in
het spel. Van Hezewijk veron
derstelt verder dat de hoogste
bazen van Van Ommeren en
Pakhoed niet, maar de 'onder-
top' de fusie wel in kannen en
kruiken had. Hoogste tijd voor
derden-belanghebbenden om
de oren naar dit echelon te laten
hangen. Aldus geschiedde.
Achterkamer
Opvallend genoeg spelen com
missarissen en bestuurders hun
machtsspelletjes nog steeds in
achterkamers: dat bleek bij
Vopak net zo te gaan als bij Van
Leer. Van Hezewijk: „Men
houdt zich heel erg op de achter
grond. Duidelijk verantwoor
ding afleggen aan aandeelhou
ders of publiek is er niet bij.
Althans niet formeel. Dat gaat
altijd zo. Tenzij vertrokken be
stuurders achteraf uit de school
gaan klappen. En dan merk je
toch dat er steeds meer rare ru
zies spelen."
De optieverrijking door De
Vlugt valt wat hem betreft in de
zelfde categorie. „Er waren al
veel langer problemen tussen
De Vlugt en de Raad van Com
missarissen, met gigantische
machtsspelletjes", aldus Van
Hezewijk. Door een krachtiger
optreden van de toezichthou
ders, de fellere concurrentie
tussen wereldwijde multinatio
nals en een nieuwe generatie
topbestuurders - 'met kracht
dadige ijdeltuiten' - botst het nu
makkelijker met commissaris
sen.
Triviaal
De ophef over de uitbundige op
tieregelingen van de laatste ja
ren zal niet door commissaris
sen worden gesust, is verder zijn
verwachting. De toezichthou
ders hebben er immers weinig
belang bij om hun toplieden
voor het hoofd te stoten als het
om iets triviaals als hun belo
ning (inclusief opties) gaat.
Zeker omdat de bedragen daar
van, vergeleken met die in de
Verenigde Staten en Groot-
Brittannië, aan de bescheiden
kant zijn. GPD
ENSCHEDE - Ex-Philips topman Roel Pieper bekleedt per 1
september een nieuwe leerstoel aan de Universiteit Twente.
Hij wordt deeltijdhoogleraar 'Electronic Commerce'.
Pieper (42) geldt als een expert op het raakvlak van informa
tie- en communicatietechnologie (ICT) en bedrijfskunde. Hij
verdiende zijn sporen bij grote computerbedrijven, waaron
der het Amerikaanse Compaq. Ook was hij de geestelijk vader
van het 'twinning concept', waarmee het ministerie van Eco
nomische Zaken beginnende ICT-ondernemers ondersteunt.
Na Eindhoven en Amsterdam krijgt ook Twente komend na
jaar een Twinning Center. Volgens Pieper heerst daar het juis
te klimaat om de revolutionaire ontwikkeling van 'het zaken
doen via Internet' vorm te geven. GPD
LONDEN - De exploitatiewinst van Center Pares is in het op 2
mei afgesloten boekjaar licht gedaald van 60,7 miljoen naar
59,4 miljoen Britse pond 200 miljoen). De omzet steeg van
307,4 miljoen naar 329,2 miljoen pond 1.120 miljoen).
De Britse moeder van Center Pares, Scottish and Newcastle,
toonde zich gisteren niet ontevreden. Center Pares is druk be
zig met renovatie van de vakantieparken in Nederland, België
en Duitsland. Ondanks het onvermijdelijke verlies aan capa
citeit dat daardoor optreedt, daalde de bezettingsgraad met
slechts één procent. Scottish vindt het belangrijker dat de be
zoekers van de parken bereid blijken extra te betalen voor de
betere onderkomens.
Scottish is behalve in vakantieparken ook actief in de bier
productie en de detailhandel. Het concern behaalde in het
verslagjaar een omzet van 3.294 miljoen pond 11,2 miljard)
en een winst van 310 milj oen pond 1.050 milj oen)ANP
AMSTELVEEN - KLM heeft de beladingsgraad van haar
vloot in juni zien dalen tot 76,9 procent, tegen 77,3 procent in
juni 1998. De capaciteitsuitbreiding van drie procent over
vleugelde de stijging van het totale vervoer met twee procent.
De vluchten van en naar de regio Azië bleven flink in de lift.
Vooral het vrachtvervoer deed het goed met een plus van ne
gentien procent. Het transport van passagiers naar het Verre
Oosten nam met vijf procent toe. ANP
MAASTRICHT - Telecombedrijf Libertel heeft sinds de
komst van nieuwe aanbieders van mobiele telefonie haar
marktaandeel van 34 procent behouden op deze Nederlandse
markt.
Libertel maakte gisteren bekend dat het 1.676.000 abonnees
heeft. Dat is 21 procent meer dan drie maanden geleden. Vol
gens Libertel heeft nu bijna eenderde van de Nederlanders
een mobiele telefoon. Daarmee is de Nederlandse markt de
hardst groeiende van heel Europa. ANP
UTRECHT - FBS Freecall Business Services moet het tele
foonnummer dat overeenkomt met het alfanumerieke 0800-
Rentokil teruggeven aan de Opta. Dat besloot de Utrechtse
rechter Schepen gisteren in het kort geding dat Rentokil tegen
FBS had aangespannen.
Op displays van telefoons staan vaak letters onder de cijfers.
Steeds meer bedrijven gaan ertoe over hun telefoonnummer
zodanig te kiezen dat een klant slechts de naam van het be
drijf hoeft in te toetsen. Rentokil wilde het servicenummer bij
de Opta aanvragen, maar dat bleek al vergeven.
FBS bood het nummer vervolgens wel bij het bedrijf aan. Te
gen een hoger tarief dan gebruikelijk en tegen slechtere voor
waarden, aldus Rentokil. ANP
van onze redactie economie
DEN HAAG - De Haagsche
Courant gaat acht voormalig
langdurig werklozen inschake
len bij het bezorgen van de
krant. Het gaat om een geza
menlijk experiment van uitge
verij Sijthoff Pers met de stich
ting Werkbij, het Haags Werk
Bedrijf, PCM Uitgevers (de
Volkskrant, Trouw, Algemeen
Dagblad, het Parool en NRC
Handelsblad) en Interlanden
Sprei Groep, de bezorgorgani-
satie van diverse huis-aan-
huisbladen en folders.
Het experiment begint op 1 sep
tember en heeft een looptijd van
twee jaar. Het gaat om voorma
lige werkzoekenden, die langer
dan een jaar werkloos zijn ge
weest. Zij zijn in dienst van de
stichting Werkbij en worden ge
detacheerd bij het Haags Werk
Bedrijf. Zij nemen twaalf be-
zorgwijken van zo'n honderd
abonnees voor hun rekening.
De uitgevers willen ervaring op
doen met professionele lu-an-
tenbezorgers. De Haagsche
Courant kampt met een tekort
aan bezorgers. Dit heeft te ma
ken met het teruglopend aantal
jongeren. Bovendien is de con
currentie van andere bedrijfs
takken toegenomen. In een su
permarkt liggen de verdiensten
wel lager, maar zijn de werktij
den flexibel.
Dagbladmanager Leune van de
Sijthoff Pers wijst ook op het
verscherpte toezicht van de Ar
beidsinspectie op de minimum
leeftijd van bezorgers. Het
kwam voor dat ouders of oudere
broers en zussen kinderen van
onder de vijftien jaar inschakel
den bij het bezorgen. Zij lopen
daarmee nu het risico van een
boete van tweeduizend gulden
per dag. GPD
(Advertentie)
Samsung AF 444 WR
ideale vakantiecamera waterafstotend
autofocus autoflash grote zoeker
incl. batterijen en tas AA
Van 179,-voor
'Mits vergelijkbaar betalen wij u het verschil altijd terug.
GOES Ganzepoortstraat 9 (0113) 270103
door Alex Bogers
DEN HAAG - Financiers doen
er alles aan om hypotheek
fraude uit te bannen. Het ge
rommel met officiële docu
menten heeft de afgelopen ja
ren miljoenen gekost en bo
vendien zet het de branche in
een kwaad daglicht. Geza
menlijk brengen de financiers
nu fraude(pogingen) in kaart
en geven ze de oplichters aan
bij de politie.
Hypotheekfraudeurs romme
len altijd met officiële stukken
en gegevens over de toekom
stige bewoners van het pand.
De lener doet bijvoorbeeld net
alsof hij een huis koopt waar
hij zelf in gaat wonen. Hij kan
dan maximaal 125 procent van
de executiewaarde lenen. Als
hij had gemeld dat hij het huis
wilde verhuren, dan had hij
maximaal 75 procent (goed
koop) hypothecair kunnen le
nen. De zwijgende huiseige
naar overtreedt dus de regels,
zeggen de gezamelijke finan
ciers verenigd in het Contact
orgaan Hypothecaire Finan
ciers (CHF).
Vervelender wordt de fraude
als de leners met valse taxatie
rapporten de waarde van de
woning verhogen of met sala
risstroken gaan rommelen. De
leners krijgen dan een hoger
bedrag van de hypotheekne
mer. Met dit extra geld kunnen
ze dan een tweede huis kopen,
ook weer verhuren en de meer
opbrengsten in hun zak ste
ken. Zolang de maandelijkse
aflossing maar blijft lopen,
zullen de financiers niets mer
ken. Als het fout gaat en de af
lossing stokt, dan heeft de fi
nancier een probleem. Het
huis levert ineens minder op
waardoor de financier met een
strop zit.
Dit laatste was het geval bij
een geruchtmakende zaak in
Amsterdam die midden vorig
jaar aan het licht kwam. Een
makelaarsfamilie en een aan
tal stromannen fraudeerden
met valse werkgeversverkla
ringen en valse taxatierappor
ten en kwamen zo aan hoge le
ningen voor vervallen huizen
en een vervallen pakhuis. Zij
verhuurden de ruimtes en er
kwam dus genoeg binnen voor
de aflossing. Toen één van de
verdachte echter zijn vermo
gen verspeelde op de optie-
Stephanie Massier en Bart de Nie, die samen de uitbanning van hypotheekfraude coördineren.
foto Roland de Bruin/GPD
beurs en failliet ging, hielden
de betalingen plotseling op.
De financiers die de panden
daarop verkochten kregen nog
maar de helft terug van het
uitgeleende bedrag. Een strop
van enkele miljoenen was het
Voor de financiers werd het
met deze zaak echt menens.
Eind 1998 richtten zij het
Fraudeloket Hypotheken op
met als coördinators. Massier.
Het loket geeft de leden voor
lichting over de bestrijding
van fraude en verzamelt gege
vens over gepleegde fraude en
pogingen daartoe. Als genoeg
belastende gegevens gevon
den zijn, dan schakelt het loket
de Centrale Recherche Infor
matiedienst (CRI) in.
Volgens Massier moet het loket
vooral fraude voorkomen.
„Wij willen iedereen ervan be
wust maken dat je met hypo
theken ook fraude kunt plegen
en hoe dat dan in zijn werk
gaat", zegt zij. Niet iedereen
weet dat het kan. Zelfs nota
rissen reageren ven-ast. Maar
de notaris moet weten dat de
makelaar fraude kan plegen
en de makelaar moet weten
dat de tussenpersoon fraude
kan plegen enzovoort."
Volgens Massier zetten de fi
nanciers alleen een gezamen
lijke actie op als zij groot
scheepse fraude op het spoor
is. In individuele gevallen
waarbij één koper zijn gege
vens vervalst omdat hij per se
een bepaald huis wil hebben
waarvoor hij eigenlijk geen le
ning kan krijgen, moet de fi
nancier het zelf oplossen.
Het kan ook voorkomen dat de
financiers schikken met de ei
genaren van de panden. Dit
kan zelfs als huisjesmelkers
fraude hebben gepleegd en te
gen de lamp zijn gelopen. Om
ervoor te zorgen dat het pand
niet in de verkoop hoeft, pro
beren de financiers een nieuwe
hypotheek af te sluiten met de
eigenaren. Dat kan bijvoor
beeld via oversluiten.
Schikken
Volgens secretaris B. de Nie
van het Contactorgaan Hypo
thecaire Financiers, zouden de
financiers ook tot schikken
kunnen besluiten bij een grote
fraudezaak. Hij denkt dan aan
Den Haag. Daar is fraude ge
constateerd met tweehonderd
woningen. „Als je al die wo
ningen tegelijkertijd zou ver
kopen verziek je misschien de
markt", zegt De Nie. „Dat is
niet in het belang van de finan
ciers. Zij gaan dan het schip in
omdat ze minder geld ontvan
gen dan zij uitgeleend heb
ben."
De inspanningen van de finan
ciers hebben volgens De Nie
ertoe geleid dat fraude meer
aandacht krijgt van justitie.
„Een paar jaar geleden had
den ze bij het Openbaar Minis
terie geen kennis van financië
le fraude. Er werden daarom
ook niet zoveel zaken aange
pakt. We hebben het justitieel
apparaat daarom veel voor
lichting gegeven. Nu zitten
daar een hoop kenners en je
ziet dat het aantal opgeloste
hypotheekfraudes toeneemt.
Wij merken dat de onderzoe
kers het leuk gaan vinden en
zelf flink speuren."
Volgens Massier zijn ook de
straffen strenger dan een paar
jaar geleden. „In 1994 was er
een hele grote zaak in Leiden.
Ook daar ging hei om miljoe
nen. Wij vielen dan ook van
onze stoelen van verbazing
toen de hoogste straf in deze
zaak 150 uur dienstverlening
was. Daar is nu verandering in
gekomen. In de recente zaak in
Amsterdam is tot tweeënhalf
jaar onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf geëist door de
officier van justitie." GPD
door Alex Bogers
Naam: Jeroen Pauw;
Leeftijd: 38 jaar;
Beroep: Presentator RTL
Nieuws, presentator 'Een
kwestie van kiezen' en schrij -
ver voor Intermediair
Burgerlijke stand: ongehuwd
samenwonend
Kinderen: geen
Auto: Chevrolet El Camino
Hobby: Bootjes ('Maar ik
noem het een passie')
Pauw vindt zichzelf 'financi
eel wanhopig'. „Ik weet ei
genlijk helemaal niets van
geld. Al die financiële pro
ducten van de banken en ver
zekeraars trekken me niet zo
aan. Verder geef ik alles uit
wat ik ontvang."
De uitgaven van de presenta
tor hebben vooral te maken
met boten. „Bootjes zijn mijn
grote passie", zegt hij. Pauw
heeft er vier. „Ik woon aan
het water en ik vind het ge
woon leuk om bootjes te heb
ben. Ik vaar er een beetje mee
en rommel er een beetje aan.
Zo nu en dan verkoop ik er
één om een nieuwe te kopen.
Pauws laatste aankoop was
dan ook een buitenboordmo
tor voor één van zijn vaartui
gen. „Een simpel ding voor
een klein bootje", aldus
Pauw. Ik ben nu op zoek naar
een grotere. Ik denkt dat het
een Yamaha wordt met vijf
tien pk. Die kost nieuw onge
veer vijfduizend gulden."
Pauws kunststukje op boten-
gebied is het opknappen en
bewoonbaar maken van een
dertien meter lange sleep
boot. „Ik mag daar graag mee
naar vrienden en vriendin
nen varen"zegt Pauw. Goed
koop was dit opknappen al
met al niet. Het kostte hem in
totaal, inclusief boot, 65.000
gulden. Maar volgens Pauw-
maakt dat niets uit, omdat de
boot met een beetje onder
houd die waarde nooit meer
verliest.
De presentator heeft zich fi
nancieel een keer flink in de
vingers gesneden met een au
to. Hij kocht een Cadillac
voor veertienduizend gul
den. „Je weet wel zo'n ordi
naire van waaruit cokedea
lers in Amerikaanse films op
elkaar schieten." Maar na
een jaar moest hij zijn wagen
weer verkopen, voor duizend
gulden. „Het ding was vrese
lijk. Alles ging stuk en nie
mand kon het op den duur re
pareren. Hij x-eedt één op één
en kon niet harder dan tach
tig. Een restauranthouder
heeft hem van mij gekocht.
Hij heeft de wagen door de
midden gezaagd en een helft
staat nu in zijn restaurant."
Nu rijdt Pauw in een geïm
porteerde Chevrolet El Ca
mino, een wagen die lijkt op
een 'pick-up truck'. „Een
wagen waarin volgens Ame
rikanen alleen 'white trash'
rijdt. Hij is wel goedkoop,
heeft een grijs kenteken en
rijdt op gas."
Pauws financiële tip is een
hele praktische: koop een af
wasmachine. „Ikzelf heb er
niet zozeer een aangeschaft,
maar toen ik vier jaar gele
den voor het eerst een huis
kocht (ik woonde altijd op
boten) was hij onderdeel van
de boedel. Ik wist niet dat
zo'n machine voor zoveel ge
moedsrust zou zorgen. Vroe
ger had ik altijd ergernissen
over de vaat. Ik kwam hem de
hele dag tegen. Nu zet ik alles
in de machine en als die vol is
laat ik hem draaien." GPD
Jeroen Pauw
