Noord-Iers proces onomkeerbaar pzc feiten en meningen woensdag 7 juli 1999 2 PZC Vier dagen school Aan DNA-gebruik Koerdische rebellen verdeeld Hoor ïiKtitip klpvpn nogal wat bezwaren over toekomst zonder Öcalan Ulster ondanks vele hindernissen op weg naar vrede 7 juli 1949 Over veertien clagen is duidelijk of de Amster damse bestuursrechter basisscholen toestaat maar vier dagen per week les te geven. Ouders van een school in Diemen hebben een procedure aange spannen om te voorkomen dat hun kinderen op vrijdag niet naar school kunnen. De ouders vinden dat de school hun verwachtingen ten aanzien van de school week doorkruist. Zij hebben grote moeite hun kinderen op te vangen op de vrijdagen dat de school de deuren sluit. De school wil eenmaal in de twee weken op vrijdag geen les geven om onderwijzers de kans te geven hun ADV- dagen te verzilveren. Door de door Den Haag opgelegde klassenverkleining en invoering van de ADV kampt de school met een tekort aan leraren. Sinds de situatie in Diemen landelijk nieuws werd, is de discussie over de vierdaagse schoolweek opgelaaid. Dé Vereniging Openbaar Onderwijs voelt veel voor de vier daagse schoolweek. Volgens de vertegenwoordigers van het openbaar onderwijs is er niets aan de hand, als de scholen maar blijven voldoen aan het wettelijk aan tal verplichte schooluren. Scholen zijn vrij die uren in te delen naar eigen inzicht. Pedagogen, de onderwijsinspectie en de Tweede Kamer hebben zich imniddels negatief uitgelaten over de be- slissing van de school in Diemen. Zij vrezen dat meer scholen naar een vierdaagse schoolweek gaan als de rechter de school toestaat de uren zelf in te vullen. Vol gens onderwijsdeskundigen gaan de schoolprestaties van leerlingen achteruit als ze langere dagen in de schoolbanken moeten zitten. Vooral voor kinderen die beginnen met lezen en schrijven, is de continuïteit van een vijfdaagse schoolweek erg belangrijk. Het argument dat ouders met opvangproblemen voor hun kinderen komen te zitten, is niet van doorslagge vend belang. De school is geen opvangadres. Het kind behoort centraal te staan. Ouders zijn verantwoorde-' lijk voor de opvang van hun kinderen. Wel mag een be roep worden gedaan op de overheid om de kinderop vang zo goed mogelijk te regelen. De overheid moet ook met een oplossing komen voor het lerarentekort. Staatssecretaris Adelmund van On derwijs voelt weinig voor de vierdaagse schoolweek. Die simpele mededeling verlost haar echter niet van de verplichting om met oplossingen voor het lerarentekort te komen. Het vorige kabinet zette de klassenverklei ning in gang. Dit kabinet kwam tot de ontdekking dat er te weinig onderwijzers zijn om die klassenverklei ning op te vangen. Met hulpleerkrachten, herintreders en extra scholing voor onbevoegden probeert men nu pleisters te plakken. Blijkbaar nog onvoldoende; scho len blijven problemen houden. Het vak van onderwijzer is nog altijd onaantrekkelijk; Met een betere financiële vergoeding willen er wél meer onderwijzers voor de klas. De overheid zal dus in de beurs moeten tasten om de kwaliteit van het onderwijs op peil te houden. door Harm Harkema Noord-Ierland is door eeu wenoude tegenstellingen en de meer dan drieduizend do den in de afgelopen dertig jaar zo verknipt geraakt dat de poli tieke processen er met gewone- mensenlogica niet te doorgron den zijn. Republikeinen en Uni onisten staan afgestemd op ver schillende golflengten en hun perceptie van gebeurtenissen stemt dan ook vrijwel nooit overeen. Zo komt het voor dat in de pauze van alweer zo'n marathonover leg over de voortgang van het vredesproces de ene partij zich bijzonder optimistisch uitlaat, terwijl de ander zegt dat over eenstemming verder weg is dan ooit. Pertinente afwijzingèn lijken er te zijn om op het laatste moment toch door de bocht te kunnen gaan, beloftes om er op terug te komen en deadlines om tijd te rekken. Het is dan ook niet uit te sluiten dat het eind vorige week door de Britse premier Blair gestelde ul timatum aan beide partijen om uiterlijk eind volgende week in te stemmen met het nu voorlig gende 'definitieve' samenwer kingsplan, op onderdelen tot nieuwe ultimatums leidt. Het wantrouwen tussen Republi keinen en de Unionisten is nu eenmaal zo diep geworteld dat toenadering niet anders dan zeer voorzichtig tot stand kan komen kan. Het nu door Blair opgelegde plan voorziet in de vorming van een Noord-Ierse regering op korte termijn, onder voorzitter schap van voorzitter David Trimble van de gematigde Uni onistische PartijIn die regeling heeft ook het Republikeinse Sinn Fein twee zetels. Het aan Sinn Fein gelieerde verboden Ierse Republikeinse leger (IRA) verplicht zich binnen zeer korte tijd daarna tot ontwapening en maakt daar dan ook daadwer kelijk een begin mee. Een deel van de Unionistische beweging, met name de Demo cratische Unionistische Partij van havik Ian Paisley wil onder geen voorwaarde met Sinn Fein regeren. Zij beschouwen Gerry Adams en de zijnen als terroris ten en moordenaars. De gema- door Nico Hylkema Na het verschijnen van het rapport 'DNA bij inbraken' is de roep om het vaker toepas sen door justitie van DNA-on- derzoek luider geworden. Het rapport is dan ook een succes verhaal. Niet alleen bij zware misdaad blijkt het DNA-onder- zoek nuttig, ook bij de kleine criminaliteit verhoogt het de pakkans aanmerkelijk. De be trouwbaarheid van het onder zoek lijkt nauwelijks meer ter discussie te staan, evenmin als de privacy. DNA is de drager van het gene tisch materiaal, dat voor ieder mens uniek is. Om zulk materi aal te verkrijgen is maar een heel klein beetje lichaamsmate riaal nodig. Een haar, een beetje speeksel, een bloedvlekje, het kan voldoende zijn voor het ma ken van een DNA-profiel. Met dat profiel kan het Gerech telijk Laboratorium een verge lijkend kijkje nemen in een be- waarbank van alle gemaakte DNA-profielen. Hit Blijkt een profiel overeen te ko men met een profiel uit zo'n da tabank, dan spreekt men van een 'hit'. Een hit kan betekenen dat het gevonden profiel op de plaats van de misdaad overeen komt met dat van een verdachte van een eerder misdrijf. Ook kan het gelijk zijn aan een pro fiel gevonden bij een eerder mis drijf, waaraan geen naamkaart je hangt. Het DNA-profiel is door de uni citeit vergelijkbaar met de vin gerafdruk. Maar voor het ach terlaten van een vingerafdruk moet je ter plaatse zijn geweest en biologische sporen als bij voorbeeld een haar laten zich gemakkelijk verplaatsen. On der de schoen van een recher cheur bijvoorbeeld. Achterblijfsel Zo kan een biologisch aehter- blijfseltje van een volstrekt on schuldig persoon worden ge bruikt voor het maken van een DNA-profiel. En is er eenmaal een profiel gemaakt, dan gaat dat in de databank. En daar blijft het in ieder geval vijftien jaar liggen. Als' er een naam kaartje aan zit zelfs dertig jaar. Volgens een woordvoerder van het Gerechtelijk Laboratorium is de kans daarop ook weer niet tigde Unionisten van Trimble hebben ook hun ernstige beden kingen maar zijn in meerder heid toch bereid tot samenwer king. mits er voor die tijd keiharde ontwapeningsgaran ties van de IRA zijn. Maar vol gens menig Unionist zijn die er ook in het plan van Blair onvol doende en neemt de druk van de eigen achterban op Trimble toe om de plannen af te wijzen. Wat er volgende week echter ook besloten wordt en hoe be langrijk dat besluit ook zal zijn, het zal naar alle waarschijnlijk heid toch niet meer zijn dan een nieuw markeringspunt in een inmiddels onomkeerbaar lij kend. maar nog lang niet afge rond vredesproces. Komt het tot een akkoord, dan kan de vlag slechts heel eventjes uit. Want al gauw doemen nieu we hindernissen op wegnaar de vrede op. Ernstige onenigheid zo groot, omdat niet de politie maar justitie de opdracht geeft voor het maken van een DNA- profiel. Die opdracht moet gedetail leerd zijn. In het rapport 'DNA bij inbraken' wordt echter ge meld dat opsporingsambtena ren te weinig geschoold zijn waar het gaat om biologisch materiaal. Dat maakt het DNA- onderzoek vooralsnog een beet je onbetrouwbaar. Er is nauwelijks onderzoek denkbaar waar een beetje ver vuiling zulke grote gevolgen kan hebben. Het verzamelen van biologisch materiaal is ei genlijk het werk van specialis ten, die weten hoe ze verontrei niging kunnen voorkomen. Een woordvoerder van het Gerech telij k Laboratorium erkent deze bezwaren van het huidige DNA- onderzoek. Onschuldig Hij wijst er evenwel op, dat DNA-bewijsmateriaal slechts een onderdeel van de bewijsvoe ring is. Het kan aantonen, dat iemand mogelijk op de plaats van het delict is geweest of niet. De politie kan een profielen-hit gebruiken voor verder onder zoek. Desondanks kan het ge brek aan scholing van opspo ringsambtenaren heel vervelend uitpakken voor een onschuldige. Officieel wordt elk profiel be waard. Er zijn wel enkele uit zonderingen denkbaar, zoals in Utrecht waarbij mensen ge vraagd werd vrijwillig biolo gisch materiaal af te staan. Dit gebeurde om de kring van ver dachten te beperken. In dit ge val is toegezegd onverdachte profielen te vernietigen. Alle andere profielen worden dus lang bewaard. Dat wil zeg gen ook profielen die gemaakt zijn uit biologische sporen op de plek van de misdaad zonder dat daar een naam aan gekoppeld is. Het is heel goed denkbaar dat ondanks de omzichtigheid van de rechercheurs toch sporen van een persoon die niet ter plaatse was, gevonden worden. Dan komt er een DNA-profiel van een man of een vrouw in de da tabank dat daar niet thuis hoort, tenzij we vinden dat ie ders profiel in de databank komt. Ook daar zijn vast voorstanders voor te vinden. GPD bijvoorbeeld over de heivor ming van de Noord-Ierse poli tie. De Republikeinen willen die zoveel als mogelijk ontmante len, Unionisten juist niet. Onderstroom Komt het volgende week echter niet tot een akkoord, dan bete kent dat evenmin dat Noord- Ierland terug is in de complete duisternis van voor het vredes proces. Het sectarisch geweld is weliswaar nog lang niet uitge bannen, maar een aan kracht winnende onderstroom in de Noord-Ierse samenleving lijkt het onverzoenlijke radicalisme steeds verder naar de rand te drukken. Net als elders brokke len in Noord-Ierland, zij het tra ger, de verzuilde instituties af. Jongeren hebben minder bood schap aan het Ierse nationalis me van de Republikeinen of het 'God Save the Queen' van de doorSelcan Hacaoglu In de afgelegen bergstreken in het zuidoosten van Turkije hebben commandanten van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) naar verluidt de radio's van hun manschappen in beslag genomen om te voorkomen dat ze luisteren naar de vredesop roepen van hun leider Abdullah Öcalan. Öcalans pleidooi voor de recht bank om de nu vijftien jaar durende Turks-Koerdische op stand via de politiek op te los sen, heeft het Koerdische kamp in tweeën gescheurd. Aan de ene kant staan degenen die de avan ces van Öcalan richting Ankara steunen; aan de andere kant zijn er de strijders die juist bereid zijn het geweld op te voeren. Beide kampen zijn het op slechts één punt roerend met el kaar eens, sinds de rechtbank Öcalans bede om zijn leven te sparen verwierp en hem ter dood veroordeelde. Volgens co lumnist Sukru Elekdag, die zich veel met het Koerdische vraag stuk bezighoudt, willen beide facties dat Öcalan zo snel moge lijk wordt opgehangen. „Ze be schouwen hem als een loszitten de schoenveter." Met zijn dood zou Öcalan het Koerdische martelaarschap verwerven, de status krijgen van de man die moest sterven, terwijl hij de vrede predikte. Mogelijk zullen ook gematigde Koerdendie niets van het PKK- geweld moeten hebben, zich daardoor meer aangesproken voelen door het Koerdische ide aal van autonomie. Schaduw Bovendien zullen de verschil lende afdelingen van de PKK worden verlost van de schaduw van de man wiens ijzeren vuist werd gevreesd, en die zelfs niet naliet om zijn militaire com mandanten in het openbaar te schofferen. De ene vleugel van de PKK, die vooral steunt op de in West-Eu ropa levende Koerden, staat een vreedzame strijd voor. Zij pro beren Europese regeringen er toe te bewegen Ankara onder druk te zetten. Zolang Öcalan, al dan niet vanuit de gevange nis, het bewind voert over het guerrillaleger, zal er van die vreedzame strijd echter weinig terecht komen, en lijkt de kans gering dat het Westen zich bij de Turkse regering sterk zal maken voor de Koerdische zaak. Loyalisten. Zij zien bovendien dat de terroristische uitwassen van beide bewegingen niet zo zeer door idealen als wel door blinde haat worden geleid. Zo wel de IRA als loyalistische paramilitaire groeperingen oe fenen bovendien grote aantrek kingskracht uit op de op geweld beluste sadisten en criminelen die voor hun lol medemensen in timideren, brand stichten of bij wijze van 'straf' mensen met knuppels bewerken. Zowel de IR A als haar loyalistische oppo nenten zitten volgens verschil lende bronnen bovendien uitge breid in de drugshandel. Dat de gewelddadige opties aan ideële kracht hebben ingeboet, heeft ook te maken met het langzaam doordringende besef dat er geen winst mee te behalen is. Omstreeks 1993 realiseerde Sinn Fein/IRA zich dat tiental len jaren geweervuur en bom- ,,De vredelievende Europese Koerden denken dat ze veel sterker staan met een leider die niet bij terreurdaden betrokken is geweest", benadrukt Elek dag. Turkij e heeft tot nu toe per tinent geweigerd in gesprek te gaan met de 'terroristen' van de PICK. Elk blijk van Koerdisch nationalisme beschouwt Anka ra als een bedreiging van de Turkse eenheid. De tweede vleugel binnen de Koerdische gemeenschap wordt gevormd door de PKK-strij- ders, die zich ophouden in het bergachtige zuidoosten van Turkije, in het noorden van Irak, en in Iran. Zij willen de gewa pende strijd doorzetten en zelfs verhevigen, als Öcalan daad werkelijk wordt opgehangen. Voor dat zover is moet het dood vonnis eerst in hoger beroep overeind blijven; vervolgens moet het Turkse parlement het bekrachtigen en moet de presi dent er zijn handtekening onder zetten - een proces dat maanden in beslag zal nemen. Ankara schat dat er zo'n 4.500 echte guerrillastrijders zijn. Hoewel ze het in aantal dus dui delijk moeten afleggen tegen de gematigde Koerden, vormen ze wel degelijk een belangrijke machtsfactor: ze zijn immers goed bewapend en enorm vast beraden. aanslagen tot een hoop verdriet hadden geleid, maar de toevoe ging van Ulster aan de Ierse Re publiek geen millimeter dich terbij had gebracht. En bij de Britse regering begon het te da gen dat van haar kant enige flexibiliteit mocht worden be tracht. Giftige angel Sinds vorig jaar onderschrijft Sinn Fein bovendien dat een verenigd Ierland niet kan wor den gevestigd zonder de toe stemming van de meerderheid van de Noord-Ierse bevolking. Daarmee lijkt de giftigste angel uit het conflict verdwenen. Ver der bevalt het vredesproces, dat tot een aanzienlijke verminde ring van de spanningen heeft geleid, de gemiddelde Noord- Ier bijzonder goed. Als gevolg van de relatieve rust, en meeliftend met de gezonde Een aantal dagen na zijn arres tatie in februari werd Öcalan door de PKK herkozen als voor zitter van de beweging. Zeven commandanten voeren echter feitelijk het bewind over de strijders. Vermoedelijk zullen zij aan de macht blijven zolang Öcalan in leven is. De vraag is wie het hoogste bevel over neemt na Öcalans dood. Haviken Murat Karay ilanéén van de ha viken binnen het leiderschap, is vermoedelijk de machtigste persoon binnen het PKK-com- mando. Volgens Umit Ozdag, die aan de universiteit van An kara verbonden is als PKK- en terreurspecialist, zal Karayilan Öcalan opvolgen als hoogste lei der. „Als één van de weinige PKK-commandanten heeft hij ervaring zowel 'in het veld' als in Europa", zegt Ozdag over Ka rayilan, die het bevel voert over de strijders in de bergen. Ook commandant Cemil Bayik is in het verleden genoemd als kandidaat-opvolger van Öca lan. Volgens de Turkse inlich tingendienst is hij al een tijdje ziek en maakj hij derhalve wei nigkans op de felbegeerde posi tie. Een buitenstaander is Öcalans broer Osman. Vooral onder tra ditionalisten is hij erg geliefd. Onder de strijders zou hij echter economieën van Ierland en Groot-Brittannië, is de levens standaard in Noord-Ierland de afgelopen paar jaar aanzienlijk verbeterd en de werkloosheid is er drastisch gedaald. Het be drijfsleven investeert er meer dan ooit. In Belfast hebben ver scheidene supermarkt-, hotel- en horecaketens gezorgd voor een eigentijdse levendigheid en een voorzichtig optimisme die zes jaar geleden nog ondenk baar zouden zijn geweest. In die sfeer wordt een terugkeer naar een grootschalig conflict met jaarlijks duizenden schiet partijen en honderden doden zoals in de jaren zeventig, door steeds meer mensen ondenk baar geacht. Al weet eenieder ook bijzonder goed dat er nog een lange weg te gaan is voordat het sectarisch geweld geheel is uitgebannen. GPD nauwelijks op steun kunnen re kenen. Ozdag denkt dat Karayilan het beste in staat zal zijn de eenheid binnen de Koerdische gemeen schap te bewaren. En dat is hoog nodig. Ozdag weet dat de her haalde vredesoproepen van Öcalan een schokeffect tot ge volg hebben gehad bij de Koer den. Volgens Ozdag vertoont de Koerdische eenheid een breuk, maar weten de Koerdische lei ders dat vooralsnog te verhul len. Blinde terreur Waarnemers waarschuwen er voor dat de PKK veel grilliger en gewelddadiger zal worden als de militaire vleugel de nade rende machtsstrijd wint. „Blin de terreur zal het gevolg zijn", vreest hoogleraar Dogu Ergil, een vooraanstaand geleerde op het gebied van de Koerden. Sedat Yurtdas is het daarmee eens. Yurtdas, een voormalig Koerdisch parlementariër die zestien maanden gevangen zat omdat hij contacten zou hebben onderhouden met de PKK, denkt dat het guerrillaleger 'stuurloos' zal raken als Öcalan er niet meer is. „Het is onmoge lijk om je een PKK zonder Öca lan voor te stellen. Hij is altijd het cement geweest dat de groep samenhield." AP zie ook pagina 5 Kleuterschool De nieuwe kleuterschool aan het Oranjeplein in Oost-Sou burg wordt een unicum voor de provincie. Niet alleen is het de enige geheel nieuwe die na de bevrijding in Souburg is ge bouwd, maar hij heeft ook bij na de grootte van een normale school, met vijf ruime en zon nige lokalen. In alle lokalen, komen kleine aanrechtjes waar de meisjes hun poppen- was kunnen doen. Koninklijk feest Koningin Juliana en prins Bernhard zijn vandaag twaa'lf enhalf jaar getrouwd. Deze mijlpaal wordt in sober heid en met weinig uiterlijk vertoon gevierd. Het koperen bruiloftspaar heeft de wens geuit, deze dag het karakter te laten van huiselijkheid. Wel wordt in Den Haag een een voudige plechtigheid gehou den en zijn er défilés. Schoonmaak Zierikzee viert van 30 juli tot en met 6 augustus het elfhon derdjarig bestaan en dat is nu al te merken. De gescheurde kademuren worden gerepa reerd. Het carillon, dat lange tijd stom bleef, tinkelt weer. Middenstanders en particulie ren verven hun panden op. In tussen werken de leden van het Eeuwfeestcomité aan de ei genlijke feesten met veel ty pisch Schouwse evenementen. Uitgever: J, C. Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Rêdactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax. (0118)472404 ©oes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115) 686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel (0114)373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111)454659 ©pening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot10.3Óuur City ©nLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.pzc.nl e-mail: pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14 00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijde'ns kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00; franco per post 128,50, per maand 35,75; per jaar 372,50; franco per post 491,00; bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting, losse nummers maandag t/m vrijdag 1,80, zaterdag 2,60 p,st. (alle bedragen inclusief 6 pet. btw); Postrek.nr.: 3754316 t n v. PZC ab.rek, Vlissingen Advertentietarieven: 191 cent per mm; minimumprijs per advertentie 28,65, ingezonden mededelingen 2,5 x tarief; speciale posities: tarief op aanvraag; voor brieven bureau van dit blad 6,50. meer (excl, 17,5 pet btw); volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Cairo: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen ^Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV Britse militairen zetten een straat af in Belfast na een melding dat er een bom in een auto zou liggen. foto Alastair Grant/AP Commandant Cemil Bayik rust met medestrijders in het noorden van Irak dicht bij de grens met Tur kije. foto Burhan Ozbilici/AP

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2