PZC
zeeland
Rijk zet hulpverlening op spel
Asbest komt vrij
bij caravanbrand
W estenschou wen
In heel Zeeland
bijna geen hagedis
meer te vinden
Zeldzame haaientand opgevist
uit diepte van Westerschelde
Toonbeeld van
herstel in de
Zeeuwse landbouw
Dolfijn Renée weer terug in Harderwijk
Inzet ambulances en brandweer loopt door zuinig beleid gevaar
Motorrijder
zwaargewond
in Meliskerke
1900-2000
zeeuwse almanak
Bijziend
maandag 5 juli 1999
HARDERWIJK - De gestreepte
dolfijn Renée heeft het kenne
lijk niet naar haar zin in de
Golf van Biskaje. Het dier is
weer terug in Dolfinarium
Harderwijk. De tweede poging
in een half jaar tijd om Renée
uit te zetten is jammerlijk mis
lukt.
De vijfjarige dolfijn verblijft
sinds anderhalf jaar afwisse
lend in Harderwijk en in Wa-
terLand Neeltje Jans.
Renée spoelde in december
1997 aan op het strand van Re-
nesse. In het najaar van 1998 is
een eerste poging ondernomen
om het dier terug te krijgen in
haar natuurlijke domein in de
Golf van Biskaje. Door slecht
weer strandde het dier en werd
het teruggebracht naar Har
derwijk.
Dinsdag 22 juni is Renée voor
de tweede keer naar het Franse
La Rochelle gevlogen, waar de
dag erop uitzetting in de Golf
volgde. Afgelopen donderdag
strandde Renée op het strand
bij Vannes. Het opvangteam
van Harderwijk heeft haar op
gehaald omdat daar geen op-
vangfaciliteiten zijn.
Het Dolfinarium tast voorals
nog in het duister over de vraag
waarom of waardoor Renée
voor de tweede keer is ge
strand. Het dier is enigszins af
gevallen, maar eet weer goe-
d .ANP
door Marcel Modde
ZIERIKZEE - Burgemeester J.
Asselbergs van Schouwen-Dui-
veland heeft kritiek op het rijks
beleid met betrekking tot de
veiligheid in Zeeland. Het is
volgens hem onverantwoord
dat 'omwille van de centen' een
grootscheepse verbetering van
de wegen uitblijft en er dan ook
nog wordt beknibbeld op de
inzet van de ambulances. Bo
vendien neemt het Rijk zijn ver
antwoordelijkheid niet in de
noodzakelijke versterking van
de brandweer. „Een triest gege
ven", aldus Asselbergs zaterdag
tijdens een bijeenkomst in Zie-
rikzee.
Met de officiële installatie van
een derde Geneeskundige Com
binatie van de GGD-Zeeland
lijkt de provincie door 'Den
Haag' beter bedeeld dan de
meeste overige regio's in Neder
land. Maar schijn bedriegt, zo
maakte Asselbergs duidelijk.
„Een Geneeskundige Combina
tie bevindt zich aan het eind van
het proces, aan het eind van een
veiligheidsketen. Het zou vele
malen beter zijn wanneer we
aan het begin van de keten kon
den ingrijpen. Pro-actief, pre
ventief en preperatief."
Ambulances
Daarin past volgens de
Schouwse burgemeester ook
een goede reguliere ambulance
voorziening. Asselbergs bena
drukte het belang van een
spoedige fusie tussen de drie
ambulancediensten boven de
Westerschelde. „Helaas ver
loopt het fusieproces stroef.
Niet in het minst vindt dit zijn
oorzaak wederom in financiële
perikelen. Perikelen die nu weer
in de hand worden gewerkt door
een bezuiniging door de minis
ter van Volksgezondheid. Een
MELISKERKE - Een 33-jarige
motorrijder uit de gemeente
Veere is zaterdag in Meliskerke
zwaar gewond geraakt bij een
aanrijding met een auto die be
stuurd werd door een 20-jarige
vrouw uit de gemeente Veere.
De motorrijder werd met de
trauma-helikopter naar het
Dijkzigtziekenhuis in Rotter
dam gebracht. De autobestuur
ster werd door de brandweer uit
haar voertuig bevrijd en met een
ambulance overgebracht naar
het ziekenhuis in Vlissingen.
Het ongeval vond plaats in een
flauwe bocht op de Koekoeks-
weg. De motorrijder, komende
uit de richting Aagtekerke,
kwam vermoedelijk terecht op
het weggedeelte voor het tege
moetkomend verkeer. Daarop
volgde een frontale aanrijding.
De 33-jarige Veerenaar werd
van zijn motor geslingerd en
kwam aan de kant van de weg
terecht. De auto kwam midden
op de rijbaan tot stilstand.
onverantwoorde zaak die al
voor veel onrust heeft gezorgd.
Het is uitermate teleui-stellend
te moeten constateren dat gede
puteerde Gert de Kok er in het
overleg dat hij heeft gevoerd
met Els Borst, niet in is geslaagd
het gat op te vullen. Hiermee
dreigt datgene wat we vandaag
aan het eind van de keten krij
gen, in negatieve zin te worden
gecompenseerd aan het begin."
De kwestie rond de ambulance
voorziening staat niet op zich,
memoreerde Asselbergs. Hij
wees op het uitblijven van de in
richting van veiligere wegen in
heel (toeristisch) Zeeland en de
'slechts' 85 miljoen gulden die
het Rijk beschikbaar heeft ge
steld voor het Project Verster
king Brandweer, terwijl zeker
145 miljoen nodig is om een ade
quate hulpverlening bij grotere
ongevallen en rampen te kun
nen garanderen.
Ook burgemeester H. van der
Munnik van Tholen kraakte za
terdag een kritische noot op het
feestje van de GGD. Maar hem
ging het dan vooral over de
plaats waar de derde Genees
kundige Combinatie (met als
werkgebied Schouwen-Duive-
land en Tholen) in Brouwersha
ven wordt gestald. „Al met al is
dat nog een heel eind weg van de
gemeente Tholen, hetgeen in
voorkomende gevallen voor
problemen zou kunnen zorgen."
Het standpunt van de provincie
de ambulancevergunning voor
Tholen aan de Bevelanden toe te
kennen, vindt bij Van der Mun
nik al helemaal geen begrip.
Ondersteunen
De derde Geneeskundige Com
binatie (de anderen zijn gesta
tioneerd in Temeuzen en
Middelburg/Goes) is een sa
menwerkingsverband van twee
ambulanceteams, speciaal op
geleide vrijwilligers (SIGMA)
van het Rode Kruis en een trau-
De drie Zeeuwse Geneeskundige Combinaties waren zaterdag in volle sterkte aanwezig in Zierikzee.
foto Marijke Folkertsma
Politie zoekt
slachtoffers
schennispleger
in Axel
AXEL - Een twaalfjarig meisje
heeft zaterdag bij de politie
aangegeven dat zij een schen
nispleger tegen was gekomen in
de Axelse Sportlaan.
Het betreft een man van onge
veer vijftig jaar met een gezet
postuur, zwart/grijs golvend
haar en een volle baard.
De politie acht het mogelijk dat
de dader ook nog andere slacht
offertjes heeft gemaakt. Even
tuele getuigen worden verzocht
contact op te nemen met de poli
tie.
door Marcel Modde
WESTENSCHOUWEN - Een
deel van een camping in Wes-
tenschouwen is zaterdagmid
dag ontruimd nadat bij brand in
een caravan asbest was vrijge
komen. De vrijgekomen asbest-
deeltjes kwamen terecht over
een grote oppervlakte van het
terrein aan het Kommertjes-
1 weegje. Er deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor. Bij
de brand ging een stacaravan
geheel verloren. Een tweede ca
ravan raakte beschadigd door
de hitte.
Het vuur ontstond even voor
drie uur. Een 64-jarige cam-
1 pinggast uit Oucl-Beijerland
I probeerde in de schuur bij zijn
l stacaravan een wespennest uit
te roken. Dat ging mis. Door de
i harde wind sloeg het vuur al
snel over naar zijn vakantiever
blijf. De hitte die daarbij vrij
kwam was zo groot, dat ook de
belendende caravan schade op-
1 liep.
Snel ingrijpen
Snel ingrijpen van de brand
weerkorpsen uit Haamstede en
Renesse voorkwam dat de
brand nog verder kon uitbrei
den.
In verband met asbestgevaar
werd een groot deel van de cam
ping afgezet en ontruimd.
Ook de nabijgelegen Kraaijen-
steinweg wex'd tijdelijk afgeslo
ten, omdat het dooi-gaande ver
keer ernstige hinder onderwond
van de hevige rookontwikke-
ling.
Gezinnen
Nadat het vuur onder controle
was, wex-d er door de milieuaf
deling van de gemeente Schou-
wen-Duiveland een onderzoek
ingesteld. Daaruit bleek dat as-
bestdeeltjes zich hadden ver-
spreid in de directe omgeving
van de brandhaard. Uit veilig
heidsoverwegingen werd beslo
ten dat gedeelte van de camping
af te sluiten. Twee gezinnen
moesten daardoor tijdelijk om
zien naar een andere verblijfs
plaats. Het terrein moet worden
gereinigd door een gespeciali
seerd bedrijf.
De totale schade loopt volgens
een woordvoerder van de politie
in de tienduizenden guldens. De
Oud-Beijerlander is niet verze
kerd.
Freddy van Nieulande toont een van de twee bijzondere haaientanden die zaterdag bij Temeuzen
werden opgevist. foto Lex Kattenwinkel
van onze regioredactie
TERNEUZEN - Twee acht
centimeter grote fossiele
haaientanden waren zaterdag
de vondst van de dag toen de
Werkgroep Geologie van het
Koninklijk Zeeuwsch Ge
nootschap der Wetenschap
pen letterlijk naar fossielen
viste op de Westerschelde.
De tanden wei-den naar boven
gehaald door een boomkor
van schipper Jan Schot uit
Ziex-ikzee. In een 27 meter die
pe geul ter hoogte van Temeu
zen hoopte de wex-kgroep ei
genlijk walvisbeenderen aan
te tx-effen. Ook die kwamen
naar boven, met daarbij een
mammoetkies en -stoottand
en een oeros-wexvel. Maar de
werkgroep was echter bijzon
der blij met de vangst van de
twee haaientanden: „Op een
eerdere tocht hebben we ook
wel eens een stuk haaientand
opgevist, maar zulke grote en
gave exemplaren zijn zeld
zaam", alclus werkgroeplid
Fi'eddy van Nieulande uit
Nieuw- en Sint-Joosland.
Alle vondsten komen in de
collectie van het Zeeuwsch
Genootschap, dat van tijd tot
tijd de vondsten exposeext in
het Zeeuws Museum te Mid
delburg.
Het gebeurt vaker dat vissers
in de Zeeuwse wateren haai
entanden of andei'e fossielen
in him netten ophalen, door
dat de getijdebeweging mil
joenen jaren oude fossielhou-
dende lagen aansnijdt. Langs
de Zeeuws-Vlaamse stranden
bij Cadzand kunnen na elke
vloed fossiele haaientanden
worden gevonden. „Een van
de gevonden tanden is niet al
leen door zijn grootte en gaaf
heid bijzonder", zegt Van
Nieulande. „Het is ook een
soort die vrij zelden gevonden
wordt, de Carcharocles an-
gustidens. Het leefde zo'n
twintig tot dertig miljoen jaar
geleden op de plaats van het
huidige Zeeland."
mateam. Een combinatie heeft
de beschikking over twee Mer-
cedesbusjes met aanhangwa
gens en het nodige medische
materiaal. Uitgangspunt is dat
ze de reguliere hulpverleners
ondersteunen bij grotere onge
lukken. Daarbij gaat het voor
namelijk om stabilisatie en be
waking van slachtoffers. De
Schouws/Thoolse eenheid werd
vox-ige maand reeds (preventief)
ingezet bij het Beachpopfesti-
val in Scharendijlce.
i het laatste jaar van
de twintigste eeuw
blikt de PZC van dag tot j
dag terug op nieuws
feiten uit Zeeland.
door Arjen Nijmeijer
Een tentoonstelling van veer
kracht, een expositie vol
herstel. De PZC jubelde het uit:
de landbouw-tentoonstelling in
Goes was een getuigenis van de
kracht van den Zeeuwschen
boer. Een jaar na de oorlog vier
de de Zeeuwse Landbouw
Maatschappij haar honderdja
rig bestaan met de grote ten
toonstelling op vrijdag 5 en za
terdag 6 juli 1946.
De oorlog is net een jaar voorbij,
maar de littekens staan nog in
het landschap gekerfd. Met de
ondeiwaterzetting van Walche
ren heeft deze regio een offer ge
bracht voor de bevrijding van
ons gehele volk, zo drukt minis
ter Mansholt van Landbouw het
uit. Vooral de landbouw is
zwaar getroffen.
Maar de boeren zijn direct be
gonnen aan het herstel en tegen
de zomer van 1946 zijn de eerste
bewijzen daax-van al te zien.
Groenten en fmit, paarden en
mnderen, bloemen en bijen, ze
zijn allemaal te zien op het vei
lingterrein. Prima groenten die
zijn geteeld op Walcherse grond,
waar het zeewater tot oktober
1945 nog stond; maar ook mis
lukte groente, van grond die
toch nog té zout was.
Postkoets
De ZLM viert het jubileum eerst
maar eens met een vergadering,
waanxa de tentoonstelling
wordt geopend. Het publiek
stroomt toe. Goes is een dag lang
een wespennest; winkelstraten
zijn versierd, muziekkorps Eu-
phonia geeft op diverse plaatsen
concerten, een postkoets voert
bezoekers tot middernacht door
de straten, ze venhonderd vijftig
jongens en meisjes geven een
gymnastiekdemonstratie.
De landbouw is in allerlei as
pecten te vinden in de tenten op
het tentoonstellingsterrein. Het
Rijk presenteert zich met de
kreet 'Het ministerie van Land
bouw is bij U!' en informatie
over toekomstige ruilverkave
lingen; de Hei demi j wijst op al
het werk dat zij al heeft gedaan
in Zeeland, de stichting Her
bouw Walcheren geeft een over
zicht van herstelplannen.
Boerinnenbond
Bij de stand van de Boerinnen-
bond heerst een sfeer van ge
spannen afwachting. Koningin
Wilhelmina wordt vei*wacht en
het genacht gaat dat zij bij de
tent van de bond een kopje kof
fie zal nuttigen. Even later zit
ten de vorstin en enkele van
haar hofdames inderdaad in de
tent aan de chocolademelk met
gebak.
De agrariërs zelf kunnen hun
hart ophalen aan de moderne
landbouwmachines die tijdens
de tentoonstelling staan te
wachten op begerige blikken.
Een suikerbietenrooier, een au
tomatische maai- en dorsma
chine, alles om de arbeid van de
zwoegende boer te verlichten.
Daarnaast zijn er de spannende
keuringen: wie heeft het mooi
ste trekpaard, het beste stam
boekschaap, de meest uitmun
tende melkkoe?
In tevredenheid wordt de ten
toonstelling afgesloten. Er is
veel bereikt in nauwelijks een
jaar. Maar, wordt er al gewaar
schuwd: als de Zeeuwse land
bouw wil blijven meetellen, zal
er nog keihard moeten worden
gewerkt.
Mannen binden
vrouw tegen
haar zin vast
op stoel
SOMMELSDIJK - De politie
van Goeree-Overflakkee heeft
een veertigjarige man uit Zie
rikzee en diens vier jaar oudere
compaan uit Melissant aange
houden.
Het tweetal wordt er van be
schuldigd een 33-jarige vrouw
tegen haar zin te hebben vastge
houden in de woning van haar
moeder in Sommelsdijk.
Volgens een woordvoerder van
de politie ging het om een con
flict in de echtelijke sfeer. De
twee mannen hielpen de moeder
van het slachtoffer zaterdag met
het vex'huizen van spullen, in
verband met een aanstaande
echtscheiding.
De 33-jarige dochter was het
niet helemaal eens met de ma
nier waarop dat verliep. Er on
stond onenigheid, waarop de
mannen de vrouw verplichtten
x'ustig te gaan zitten op een tuin
stoel.
Toen ze aangaf daar niet van ge
diend te zijn, pakten de 'verhui
zers' de dochter beet en bonden
haar ai-men en voeten met tape
vast aan de stoel.
Haar vader, die op dat moment
ook in de woning was, waar
schuwde de politie. De vx-ouw
kon kort daarna worden bevrijd
door twee agenten.
Het slachtoffer diende tegen de
mannen uit Zierikzee en Melis
sant een aanklacht in wegens
wederrechtelijke vrijheidsbe
roving. Tegen de twee daders
maakte de politie proces-ver
baal op.
Kampioenschap
handboogschieten
in Aardenburg
AARDENBURG - Op de plaat
selijke schutterslocatie in Aar
denburg wordt zaterdag 10 juli
het Nederlands kampioenscliap
handboogschieten op de staan
de wip gehouden.
De deelnemers hebben zich via
x'egionale kampioenschappen
voor deze titelstrijd geplaatst.
Er komen viexiallen, senioren
en jeugdschuttex-s aan bod. De
boog wordt vanaf 13.00 uur ge
spannen.
door Richard Hoving
MIDDELBURG - Het gaat
slecht met de hagedissen in Zee
land. De zandhagedis is waar
schijnlijk uitgestorven. De le
vendbarende hagedis is zeer
zeldzaam geworden.
De vereniging voor onderzoek
naar reptielen en amfibieën
Ravon heeft alle waarnemingen
van hagedissen in Zeeland op
een rij gezet en van commentaar
vooi-zien. De eerste gegevens
dateren van het begin van deze
eeuw.
De waarnemingen zijn over het
algemeen afkomstig uit Wal
cheren, de Kop van Schouwen,
Zeeuws-Vlaanderen en de Zak
van Zuid-Beveland. Volgens sa
mensteller B. Krebs is het 'geen
leesvoer om vrolijk van te wor
den'. „Het aantal waarnemin
gen neemt sterk af."
Manteling
Krebs concludeert dat het voor
komen van de zandhagedis op
Walchex-en beperkt is geweest
tot de duinen van de Manteling.
„Naar het laat aanzien is de
soort daar intussen vex'dwe-
nen."
Dat de zandhagedis op Schou-
wen-Duiveland voorkwam, is
zeker. Toch vreest Ravon het
ergste. De laatste waarneming
dateert alweer van 1987. De
zandhagedissen die in het verle
den in Oost-Zeeuws-Vlaande-
x'en werden aangetroffen, zijn
verkeerd benoemd. Het betrof
in die gevallen levendbarende
De oudste bekende waai-neming
van de levendbarende hagedis
op Walchex-en dateert van 1911
('In de duinen van Walcheren').
Inmiddels kan deze soort als
'sterk bedreigd' worden aange-
mex-kt, aldus Krebs.
Nader onderzoek, met name in
het waterwingebied Oranjezon,
is dringend gewenst. In het
duingebied van Schouwen-
Duiveland lijkt nog altijd een
redelijke populatie levendba
rende hagedissen aanwezig.
In Zeeuws-Vlaanderen is sinds
de zestiger j aren geen levendba
rende hagedis meer waargeno
men.
Recreatie
Krebs gaat er daarom vanuit dat
de hagedissoort is verdwenen,
De sterk toegenomen recreatie
is volgens hem een belangrijke
ooi-zaak voor het uitsterven. Om
het tij te keren pleit de hij er
voor om bij de aanleg van nieu
we bos- en natuurgebieden re
kening te houden met de eisen
die de hagedis aan zijn leefom
geving stelt.
De levendbarende hagedis was
in de jax-en zestig ook nog te vin
den op de dijken in de Zak van
Zuid-Beveland. Tijdens een uit
voerige inventarisatie in 1997
werd de hagedis niet meer ge
vonden. „De conclusie is dat de
soort op Zuid-Beveland is uit
gestorven of op het punt staat
dat te doen."
Ravon heeft het overzicht van
de waarnemingen en het com
mentaar toegezonden aan alle
organisaties in Zeeland die op
een of andere manier betrokken
zijn bij gebieden waar vroeger -
en wellicht nu nog - hagedissen
voorkwamen.
De vereniging hoopt zodoende
meer aandacht te krijgen voor
de dieren.
Zes jaar is Alwin, en vol vra
gen. Dat babies niet door de
ooievaar worden bezorgd of
uit een bloem- dan wel rode
kool komen, heeft hij al lang
begrepen.
Het heeft alles te maken met
'vrijen', weet hij.
Maar hoe dat vrijen nou pre
cies in zijn werk gaat?
„Vrij jij ook wel eens?", vroeg
hij in eenvertrouwelijk ogen
blik aan zijn vader. En toen
het antwoord bevestigend
was: „Kunnen jullie het eens
voordoen. En mag ik dan kij
ken?"
Vader stond even met de
mond vol tanden en schudde
toen heftig van nee.
Alwin liet het er niet bij zit
ten.
„En als ik dan mijn bril af
zet?"
