Minder vlees
op het bord
De schooltas als
trendy lichtgewicht
Eigenzinnige
ontwerper
in Den Haag
Vermageren of jojoën
PZC
Originele
ontwerpen
wedstrijd
Hema
Nieuwe tarwe is
vrijwel ongevoelig
voor schimmelziekte
tafel en trend
41
Hishinuma
exposeert in
Modegalerij
zaterdag 3 juli 1999
Chilli Chin Chilla
werd beloond met
een eerste prijs.
De bobbeltjes
structuur van All
round masseert de
rug.
De schooltas is al jaren
onderwerp van discussie.
Zo gaat de gemiddelde
scholier dagelijks op pad met
zo'n negen kilo aan boeken en
wat dies meer zij. Zeker de
brugpiepers, die iedere dag
voor de zekerheid alles maar
meenemen, gaan vaak
letterlijk gebukt onder te
zware schooltaslasten. De
Commissie Boekentas van het
Ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschappen
concludeerde aan de hand van
een onderzoek dat zowel
ouders als scholieren de
behoefte hebben aan een meer
verantwoorde schooltas. De
Commissie Boekentas nam
daarom dit jaar het intiatief
om de schooltas onderwerp te
laten zijn van de twaalfde
Hema Ontwerpwedstrijd.
Meer dan 400 studenten HBO
Sinds de jaren zestig zijn de porties vlees die we zowel thuis als in de restaurants en andere eetgelegenheden op
ons bord krijgen stapje voor stapje kleiner geworden.
In landen waar culinaire tradities niet
of nauwelijks aanwezig zijn of door
bepaalde omstandigheden zijn
verdrongen, kun je met een zekere
regelmaat opmerken dat er
ontwikkelingen in gang worden gezet
die uiteindelijk ook de kookkunst in
Europa kunnen beïnvloeden.
In Australië en in grote delen van de
Verenigde Staten doet zich al sinds
enkele jaren het verschijnsel voor dat
het gebruik van vlees sterk wordt
teruggedrongen. Dat wil overigens niet
zeggen dat men en masse voor het
vegetarisme heeft gekozen, maar dat
men er wel veel minder vlees eet dan men
gewend was te doen.
Het beperken van het gebruik
van vlees is niet nieuw. Ook in
ons land niet, want sinds de jaren
zestig zijn de porties vlees die we
zowel thuis als in de restaurants en
andere eetgelegenheden op ons
bord krijgen stapje voor stapje
kleiner geworden. In kookboeken
uit de jaren zestig worden voor de
gewichten van tournedos (bief
stukken van de runderhaas) en en-
trecotes (lendebiefstukken van
het rund) respectievelijk 125-150
gram en 200 - 225 gram aangege
ven. Nu, dertig jaar latex-, weegt
een tournedos niet meer dan 100
gram en wordt een entrecote van
meer dan 150 gram al overdreven
groot gevonden.
De tijd dat ernaar gestreefd werd
dat we in ons land elke dag een
stukje vlees op het bord zouden
hebben, ligt achter ons. Steeds
meer mensen kiezen voor een of
meerdere maaltijden per week
waarin vlees, vis of gevogelte ont
breken. Dat zijn niet de mensen
die zich tot het vegetarisme beke
ren, maar wel heel bewust kiezen
om het eten van vlees te beperken.
Dat kan omdat we over het alge
meen toch al (te) veel ingrediënten
met dierlijke eiwitten en vetten
eten.
Overdaad
De ti-ends die zich in de VS van
Amerika en in Australië afteke
nen, hebben uiteraard met die
overdaad aan dierlijke eiwitten en
vetten te maken. Men kiest er ech
ter voor om gerechten met veel
minder vlees, vis en gevogelte sa
men te stellen dan men tot nu toe is
gewend. Het vlees, de vis en het ge
vogelte krijgen er een andere rol
toebedeeld dan die welke wij in
Europa, en zeker in het deel waar
in wij wonen, eraan geven.
Met die nieuwe trend wordt ex-van
uitgegaan dat het vlees, de vis en
het gevogelte alleen nog belang
rijk is als smaakmaker. De hoe
veelheden worden er terugge
bracht tot ca. 50 gram vlees en
gevogelte per persoon en voor vis
geldt het iets hogere gewicht van
75 gram per persoon. Groenten en
vruchten gaan de hoofdrollen spe
len, tex-wijl aardappelen, rijst,
pasta en brood eveneens naar de
achtergrond worden gedrongen.
Zo op papier ziet het er nogal revo
lutionair uit, maar dat is het ei
genlijk niet, want in veel Aziati
sche keukens, en met name die in
China, vertolken, uiteraard op een
aantal uitzondelingen na, het
vlees, de vis en het gevogelte al
eeuwenlang als hoeveelheden
geen grote rol. Wel zijn het de
smaakmakers bij uitstek en in die
categorie blijven het vlees, de vis
en het gevogelte de toon aangeven.
Hoewel de Voedingsraad in ons
land dergelijke ontwikkelingen in
de kookkunst met belangstelling
zal volgen en er waarschi j nlijk wel
enige steixn aan zal gaan verlenen,
is het nog maar de vx-aag of we in
Europa inderdaad die nieuwe
trend zullen volgen.
Met name in de landen van West-
Europa waar culinaire tradities zo
veel mogelijk worden gehand
haafd, zal men tegenover die ont
wikkelingen sceptisch blijven
staan. In de keukens van vooraan
staande restaux-ants in West-Eu
ropa is er vooralsnog geen belang
stelling voor gebleken.
Ook toonaangevende keuken
meesters hebben zich in ons we
relddeel er nog rxiet over uitge-
sproken.
Dat kim je eigenlijk ook niet van
ze verwachten, want zij hebben
Auguste Escoffier (1846 - 1935)
nog heel hoog in het vaandel
staan. Escoffier wordt door hen
nog altijd beschouwd als de
grondlegger van de moderne
kookkunst. De x-egels die Escoffier
nu bijna honderd jaar geleden liet
vastleggen gaan voor hen nog al
tijd op. Van een plotselinge omme
zwaai zoals zich die in Australië
en in de VS zal gaan voordoen, zal
men hier niets willen weten.
Te vex*wachten is dat zij met hele
kleine stapjes in de richting van
die nieuwe trend zullen gaan.
Niettegenstaande dat, zullen de
amateurkoks en ook zij die dage
lijks een warme maaltijd op tafel
moeten zetten, zich wel door die
nieuwe trend aangesproken voe
len.
Hans Belterman
Volgende week in de dagelijkse rubriek
op pagina 4 worden recepten opgeno
men loaarin de rol van met name het
vlees wordt beperkt.
In Amerika is een tarweras ontwikkeld dat vrijwel ongevoelig is voor
meeldauw. Deze hardnekkige schimmelziekte zorgt jaarlijks voor
grote opbrengstverliezen in granen. Het resistente ras is verkregen via
jax-enlange kruisingen in het laboratorium voor graanziekten in St.Paul,
Minnesota. Vanaf volgend voorjaar is het tarwezaad commercieel ver
krijgbaar op de markt.
Meeldauw of Fusarium verschrompelt de graankorrels van onder meer
tarwe en gerst. Ook maakt de schimmel een gif dat schadelijk is voor
mens en dier; waar-door aangetast graan onbruikbaar wordt voor meel,
bloem en veevoer-. De nieuwe variëteit vertraagt de verspreiding van de
schimmel in de aar, zodat uiteindelijk veel minder graan wordt besmet.
De schade kan met dit nieuwe ras, genoemd naar de geestelijk vader
McVey, met zeventig tot negentig procent worden ingedamd zonder pes
ticiden te gebruiken.
Vooral in de zomer maken veel
mensen zich zorgen over hun
gewicht. Velen vragen zich af hoe ze op
een snelle manier hun overtollige
pondjes kunnen kwijtraken zonder al te
veel over hun eetgedrag te hoeven
nadenken. In advertenties worden
'wondermiddelen' aangeprezen die de
pondjes moeiteloos als sneeuw voor de
zon voor eeuwig kunnen doen
verdwijnen.
De verkoop van
vermageringsproducten neemt in deze
tijd een grote vlucht. En steeds weer
verschijnen er nieuwe producten op de
markt. Helpen al die middelen eigenlijk
echt?
Op heel korte termijn bieden de
meeste px-eparaten wel soe
laasop langere termij n echter zijn
ze geen oplossing voor gewichts
problemen. Helaas bestaan ex-
geen wondermiddelen. Voor bijna
iedereen is het mogelijk om in en
kele weken de eerste paar kilo's
overgewicht kwijt te raken. Moei
lijker wordt het als het gaat om
meer dan een paar kilo's én wan
neer men op lange termijn op het
juiste gewicht wil blijven.
Afvallen gaat nooit vanzelf. En je
kunt ook niet in een paar dagen
vex-liezen wat er in maanden is bij
gekomen.
Het px-incipe van afvallen is sim
pel: minder energie opnemen via
eten en drinken dan nodig is voor
de lichamelijke activiteiten. Ook
wanneer het lichaam in rust is, ge
bruikt het energie voor de zoge
naamde nxststofwisseling. Juist
deze ruststofwisseling maakt af
vallen zo moeilijk, omdat ze zich
aanpast aan de hoeveelheid voe
ding. Bij het lijnen gaat het li
chaam namelijk efficiënter om
met de verminderde hoeveelheid
energie uit de voeding door de
ruststofwisseling te vexiagen.
Daardoor wordt het moeilijker om
af te vallen. Je moet daarom steeds
minder eten om af te vallen. Door
het opvoeren van de lichaamsbe
weging blijft de ruststofwisseling
op peil. Daai-voor moet dus moeite
worden gedaan, dat gaat niet van
zelf.
Schijneffect
Kuren, pillen en poeders hebben
binnen één a twee weken ogen
schijnlijk effect. Dat komt, door-
dat in het begin van de kuur veel
vocht vrijkomt. Na verloop van
tijd gaat het lichaam over op vet-
verbranding en dan is het ge
wichtsverlies veel minder groot.
Veel veimageringsdiëten zijn een
zij dig van samenstelling en missen
essentiële voedingsstoffen. Een
flink nadeel van vexmagei-ings-
producten is dat de gebruiker zijn
of haar voedingsgewoonten niet
verandert. Na een kuur vervalt hij
of zij al gauw weer in het oude eet
patroon. Uitgerekend dat leidde
tot overgewicht, en dus komt met
dezelfde vaart weer aan.
Regelmatig krijgt het Voedings
centrum vragen over allerlei dië
ten die nogal afwijken van een 'ge
woon' voedingspatroon en die
kennelijk in de praktijk moeilijk
hanteerbaar zijn. De meeste men
sen beginnen heel optimistisch en
zien al gauw resultaat. Wat veel
mensen zich niet realiseren, is dat
men na het afvallen niet op de ou
de voet verder kan aan. Het is geen
kwestie van 'even' lijnen om op ge
wicht te komen en vervolgens
weer gewoon te eten en te drinken.
Wie dat doet ondervindt het zoge
naamde jojo-effect: afvallen, aan
komen, afvallen, aankomen enzo
voort.
Jojoën
Sommige mensen jojoën een leven
lang en benadelen daarmee hun
gezondheid. Afvallen is vooral een
kwestie van discipline. Blijvend
minder eten is de enige remedie.
Mindervet, alcohol en suiker, min
der tussendoortjes, minder
snacks. Meer gi-oente. volop fruit,
regelmatig eten en veel drinken
zorgen wel voor een volwaardige
voeding. Het volgen van een ge
zond, niet te streng vermagerings-
dieet in combinatie met meer be
weging, levert op den duur meer
succes op en minder tekorten.
Patricia Schutte
Meer informatie over verantwoord
vermageren in de brochure 'Gewicht in
balans' te besteller)?door 7,50 over te
maken op gironummer 43 23 700 t.n.v.
het Voedingscentrum in Den Haag
o.v.v. brochurenr. 150.
en WO design en vormgeving
schreven zich in en dat leverde
uiteindelijk 140 inzendingen
op. Van de eigentijdse zadeltas
Chilli Chin Chilla tot het
skateboard Holloiv.
Het principe van twee-emmer-
tjes-water-halen en dat van
de sandwichborden brachten Vic
tor Le Noble, student faculteit In
dustrieel Ontwerpen van de TU in
Delft, in het Wilde Westen: de za
deltas die de ruiter over zijn
schouder werpt als hij van zijn
paard stapt. Deze elementen
vormden de basis voor het win
nende ontwerp van de Hema Ont
werpwedstrijd: de Chilli Chin
Chilla, een schoudertas in wes-
ternstijl. Het ontwerp heeft een
brede schouderband, die zorgt
voor een gelijkmatige gewichts
verdeling over borst en rug. Door
een handige zij sluiting kan ook de
heup nog steun geven. De scholier
kan de tas over de schouder dra
gen, maar ook vastmaken om het
middel bijvoorbeeld tijdens het
fietsen.
De jury van de ontwerpwedstrijd,
bestaande uit Categorie-manager
Saskia Touw, Hema Formule-ma
nager Frans Deumes, industrieel
ontwerper Bruno Ninaber vanEy-
ben, tassenontwerpster Hester
van Eeghen en senior-beleidsme
dewerker Margot van Beek-Acker
namens het Ministerie van OC en
W, waren dit jaar enthousiast over
het niveau van de 140 inzendin
gen. Zo werden naast de drie
hoofdpx-ijzen ook nog vijf eervolle
vermeldingen toegekend. De jury
beoordeelde de inzendingen op
actualiteit en originaliteit, draag
baarheid en ergonomie, functio
naliteit en gebruiksgemak, duux--
zaamheid en materiaalgebruik en
een gunstige prijs-kwaliteitsver-
houding. Ook de aanbevelingen
van de Commissie Boekentas na
men zij in bun overwegingen mee.
Staatssecretaris Adelmund van
het Ministerie OC en W reikte af
gelopen week de prijzen uit in het
Haagse Omniversum.
Kruisvorm
De tweede prijs werd toegekend
aan het ontwexp CROSS van de
Italiaanse Lucia Terrenghi. Zij
studeert aan de Politecnio in Mi
laan, maar brengt dit jaar door op
de TU in Delft. Zij ontwiex-p een
i'ugzak met een strakke lijnvoe-
xing en een kruisvorm die tenig-
keert in zowel draagbanden als
ritsluiting. De kruisbanden zor
gen ervoor dat de rugzak dicht op
het lichaam gedragen wordt zodat
een heupband en borstclip niet
nodig zijn. Aan de basis van de
vorm staan drie polypreen platen
die als een doos de iixhoud van de
rugzak op zijn plaats houden.
Door de transparante eigenschap
van dit materiaal is vanaf de bui
tenkant de inhoud zichtbaar. De
rugzak is uitgevoerd in zwart en
gx-ijs met contrasterende rode
bandj es aan de zij kantengeschikt
voor de bevestiging van bijvoor
beeld paraplu of thermoskan.
Met het ontwerp Jep, omdat het
anders kan, wil Willeke Evenhuis
(studente afdeling 3D Design Ho
geschool voor de Kunsten in Arn
hem) zowel het milieu als de scho
lier ontlasten. Haar ontwerp is
voor het grootste deel gemaakt
van hennep. Evenhuis liet zich in
spireren door ouderen die steeds
vaker gebruik maken van bood
schappentassen op wieltjes. Ook
menig reiziger verplaatst zich met
een koffer op wieltjes. De rugtas
met wiel heeft verstelbare schou
derbanden waarmee de tas voort
te trekken is maar ook te dragen.
Voor de korte afstanden binnen-
schools zit er een px-actisch hand
vat aan. Met het oog op de veilig
heid in het verkeer zit er tevens een
eenvoudig knipperlichtje aan de
tas.
Een kunststof 'ruggengraat' is de
basis van 's Coolback van Sietske
Klooster, studente opleiding In
dustrieel Ontwex-pen TU Delft. Zij
sleepte hiermee een eervolle ver
melding in de wacht. Het ontwerp
is uitgevoerd in verschillende
kleui'combinaties en maakt het
daardoor draagbaar- voor zowel
jongens als meisjes. De overige
eervolle vermeldingen gingen
naar 2Pac, een ontwerp dat in een
handomdraai verandert van rug
zak in fietstas; Lock Load, een
sportieve rugzak van wetsuitma-
teriaal die het gewicht op de heu
pen laat rusten; Allround, een ge-
evolueerde versie van de rugzak
met aan de achterzijde een bolle-
tjesstructuux: Die bolletjes zorgen
exvoor dat de rug gemassseerd
wordt en gaat transpiratie tegen.
De tas heeft een ingenieuze draai-
sluiting waardoor de grootte van
de tas zich aanpast aan de inhoud.
Het ontwerp Holow is een alterna
tieve manier om boeken te vervoe
ren, namelijk in een skateboard.
Een plank op wieltjes, maar dan
hol vanbinnen.
Annemarie Zevenbergen
Een selectie van de inzendingen is te
zien in het Museon, Stadshouderslaan
Den Haag tot en met 22 augustus.
Maandag t/m vrijdag van 10 tot 17 uur
en op zaterdag en zondag van 12 tot 17
uur.
De Modegalerij van het
Gemeentemuseum in Den Haag
waagt zich vanaf zaterdag voor het eerst
aan een overzichtstentoonstelling van
een hedendaagse ontwerper. Met de
Japanse modemaker Yosliiki
Hishinuma heeft het museum maar
meteen de meest vooruitstrevende en
eigenzinnige designer van het
hedendaagse Japan in huis gehaald.
Hishinuma (1958) werd we
reldberoemd met zijn 'vlie-
ger'-kleding, die door de wind tot
enorme vormen geblazen wordt.
Bij collega's dwingt hij vooral res
pect af met zijn experimenten met
stoffen: kreuk- en krimpeffecten,
transferpiints, etsen en collages in
combinatie met hightech en veelal
synthetische materialen.
Hij komt zo tot ogenschijnlijk on
mogelijke combinaties als ge
smolten metaal en superelastisch
'leer' op een transparante onder
laag. Van de zeventig kledingstuk
ken die in de Modegalex-ij te zien
zijn, is een deel buiten vitx-ines op
gesteld. Het publiek mag de mate
rialen naar hartelust betasten.
Hishinuma, ter gelegenheid van
de expositie even in Nederland,
verheugt zich op de reacties van
het publiek. „Het is juist goed dat
de mensen erachter probex-en te
komen hoe die ongewone effecten
in de kleding ontstaan zijn. Ik ben
niet bang om geïmiteerd te wor
den, want inmiddels ben ik alweer
met iets heel anders bezig."
Hishinuma, die ook interieurstof-
fen ontwerpt, is een groot bewon
deraar van Nederlandse ontwer
persgroepen. „Dutch Design is
vernieuwend en fris. Dit voorjaar
zag ik in Pax*ijs een modeshow van
een groep jonge Nederlandse ont
werpers, waax-onder Melanie Ro-
zexna en Jeroen Teunissen. Ik was
geïmponeerd door de creativiteit.
Soms volslagen ondx-aagbaar,
maar met een heel vernieuwend
concept."
Yoshiki Hishinuma won al tijdens
zijn opleiding in Tokyo de Maini-
chi Fashion Grand Px-ix voor de
beste jonge ontwerper, waarna hij
door Issey Miyake in dienst geno
men wex-d. Na acht maanden werd
hij weggestuurd omdat hij 'te ei
genzinnig' was. Dat was in 1978.
Sindsdien werkt hij onafhanke
lijk. In 1992 brak hij in Parijs door.
In 1998 ontwierp hij de stoffen
voor het ballet One of a kind van
JirxKilian. (GPD)
De expositie in het Gemeentemuseum
is te zien tot 26 september.
Avondjurk 'Vis' van Yoshiki Hishinuma.
eoue. XNtflNOM
