De bal kleefde aan de voet van Faas Wilkes PZC Horecapaleis in schaduw Euromast Edward VIII gaf alles op voor zijn geliefde reportage 31 a «Ss» zaterdag 3 juli 1999 Holland-België in het Feijenoord-stadion in Rotterdam. Uitslag: 9-1. Faas Wilkes brengt de Belgische achter hoede in paniek, waarna het zesde doelpunt voor Nederland wordt gescoord. Faas, zegt Bob Janse, één van zijn vele trainers uit zijn prachtige voetballoopbaan, „was een grootheid met een geweldige techniek. Een mannetje of drie, vier inclusief de keeper passeren en pats goal. Z'n klauw opsteken en weglopen." Zowel in Wilkes' nadagen (1963 als aan het begin van zijn car rière was Bob Janse (in 1948) trai ner van Xerxes, het laatste seizoen voordat Faas naar Italië vertrok. „Wij eindigden als tweede, maar we zouden landskampioen zijn ge worden als Faas geen dubbele lies breuk had opgelopen. We waren hem de rest van het seizoen kwijt. In zijn boek '50 Kasteeljaren' schrijft Sparta's oud-eerste elftal speler en voormalig chiefscout Hans Sonneveld: „Onuitwisbaar staat in mijn herinnering een wed strijd net na de oorlog tussen een Nederlands bondselftal en een Engels militair elftal in het Feye- noord-stadion. Eén speler kan ik me nog helemaal voor de geest ha len: Faas Wilkes, die ik tot dat mo ment helemaal niet kende. Hij pikte de bal op bij de middenlijn en vervolgens zag ik iets, dat later het handelsmerk van hem is ge worden. Heel kort kappend pas seerde hij de ene tegenstander na de andere op een manier, die ik tot dan toe nog nauwelijks van een voetballer had gezien." In die periode had Faas Wilkes, die op 14 april 1941 op 17-jarige leef tijd debuteerde bij Xerxes in een wedstrijd tegen CW (6-0), al zijn eerste interlands afgewerkt. In Nederland was het woord ama teurisme nog heilig, maar Wilkes legde zijn oor te luister bij profspelers uit het buitenland, met wie hij op 10 mei 1947 in Glas gow met een Europees elftal uit kwam tegen een selectie van Groot Brittannië. Het continentale elftal met sterspelers als Parola, Gren en Nordahl verloor met 6-1, maar Faas voelde zich in dat internatio nale gezelschap op zijn gemak. Hij hoorde hoeveel in professionele voetballanden als Italië en Frank rijk werd verdiend en wat de mo gelijkheden waren. Weliswaar had Karei Lotsy, voorzitter van de KNVB, hem regelmatig bij een be zoek aan zijn huis aan de Soeten- daalseweg gewezen op de slechte kanten van het profvoetbal, maar tot meer dan een mysterieuze glimlach liet Faas zich niet verlei den. Xerxes, zo heeft Faas Wilkes in het prachtige boek van de Amster damse journalist Jan Liber 'Het voetballeven van Faas Wilkes' toegegeven, deed in de jaren veer tig wel eensietsvoor de spelers en Faas vond dat in 1948 al heel ge woon. „Alle clubs deden wat, vooral in het zuiden. Daar hoorde je de wildste verhalen. Als het maar niet in de boeken kwam. Al die amateurbepalingen waren be lachelijk. Als de club je een baan tje gaf, dan mocht het. Een siga renwinkel of een kroeg mocht de club je geven, maar je mocht niet een paar tientjes in de week aan pakken. Ja, na afloop van de wed strijd borrelen en een diner met je vrouw of je meisje erbij voor reke ning van de club. Dat was doodge woon. Maar als je zei: ik ga naar huis, waar mijn vrouw met een prakkie wacht, geef mij nou dat tientje, dat ik anders ook opmaak, dan mocht het niet. Wat een we reld! Vroeg of laat moest daar ver andering in komen, want ons ama teurisme was door en door ziek." In de zomer van 1949 koos Faas Wilkes voor een profcontract bij Inter Milan. Halverwege 1952 ging hij voor één seizoen naar To rino, waarna nog drie succesvolle jaren bij het Spaanse Valencia volgden. Het laatste seizoen 1955- '56 was niet zijn beste. Het was het Honderd jaar sport, hon derd jaar sporthelden. Nude twintigste eeuw ten einde loopt publiceert de PZC por tretten van Nederlandse topsporters, die de laatste honderd jaar van zich heb ben doen spreken. Vandaag nummer 26: Faas Wilkes. Hij was het idool van ve len in de jaren vijftig. De bij HION als junior be gonnen maar al snel naar Xerxes (van 1937 tot 1949 en van 1962-1964) vertrokken Faas Wilkes (van 13 oktober 1923 te Rotterdam) stond bekend om zijn snelle drib bels en zijn stijlvolle manier van passeren, waarbij de bal als het ware aan zijn voeten kleefde. Hij kwam na Xer xes uit voor Inter Milaan, Torino, Valencia, VVV, Le- vante, Fortuna '54 en weer Xerxes. Hij speelde in totaal 38 in terlands - waarin hij 35 maal scoorde - hoewel hij als pro fessional tussen 1949 en 1955 door de KNVB was uit gesloten voor interland voetbal. Onlangs passeerde Dennis Bergkamp hem met 36 treffers uit 68 wedstrij den. Slechts één smet kleeft aan zijn ruim 23-jarige, glan zende carrière: hij werd nooit kampioen. Of toch, één keer in 1937, in zijn eer ste en enige jaar als junior van HION, zijn eerste club. glansjaar van Real Madrid, waar in een begin werd gemaakt met de grote triomftocht door Europa. Vijfmaal achtereen werd de Euro pa Cup gewonnen. Faas' vorm liep terug als gevolg van hinderlijke blessures. Hij wil de terug naar Nederland en in middels waren de aanbiedingen binnengestroomd. Denis Neville, een jaar eerder aangesteld als trai ner van Sparta, was persoonlijk naar Valencia gekomen om met hem te praten. Sparta was bezig een kampioenselftal op te bou wen, al zou het nog drie jaar duren eer het zover was. In het nieuwe seizoen 1956-'57 werd de eredivi sie gevormd en daarin wilde Spar ta goed voor de dag komen. Sparta had een elftal met een pracht men taliteit op Engelse leest geschoeid. Neville wilde dat team aanvullen met een technische speler en was daarom bij Wilkes uitgekomen. Met Sparta zou de zaak wel voor elkaar komen. Hij speelde als gast mee in een wedstrijd tegen een Brits legerteam. Sparta won met 5-3, mede dankzij drie doelpunten van Faas. Maar Sparta vond de transfersom van ongeveer een ton kennelijk aan de hoge kant, waar door een contract uitbleef. Hij ging naar Alkmaar, maar ook dat werd niets. Plotseling kreeg hij een telefoon tje van zijn vriend Jas van den Brink, een grote Rotterdamse fruithandelaar. Hij had gehoord dat VW interesse had. Met die club kwam hij snel tot een ak koord. Blessureleed overviel hem evenwel, waardoor hij pas in j anu- ari 1957 weer aan spelen toe kwam. Spanje Twee seizoenen verbleef hij in Venlo, waarna hij bij toeval weer - voor een jaar - in Spanje terecht kwam bij de tweede divisieclub Levante, de stadgenoot van Valen cia, waarvoor ook Johan Cruijff vele jaren later in zijn nadagen nog uitkwam. Piet van der Kuil, rechtsbuiten van Ajax en het Ne derlands elftal, had F aas in de arm genomen, omdat hij dolgraag naar een Spaanse club wilde. Met de auto reden ze naar Spanje, waar belangstelling bestond voor Van der Kuil. Omdat Ajax de transfer som hoog opschroefde, kwam er van een overgang niets terecht. Terwijl de twee in een restaurant in Valencia zaten, werd Wilkes op gemerkt door de voorzitter van Levante. Faas, toen al bijna 35 jaar, had wel oren naar nog een jaartje Spanje en hij kocht zich vrij bij VVV. Na een seizoen moest hij terug naar Nederland. De Spaanse bond had voor zijn verbintenis met Levante een uit zondering moeten maken, omdat buitenlanders niet in de tweede divisie mochten uitkomen. Levan te had een jaar respijt gekregen vanwege de naam Wilkes, maar moest dan wel in een jaar promo veren naar de eerste divisie. De promotie werd op een haar na ge mist. Typerend voor Faas Wilkes, die nooit in zijn loopbaan kampi oen is geworden. Nadat hij definitief een streep on der zijn Spaanse avonturen had gezet, keerde hij terug in Neder land, waar hij nog drie jaar lang bij het sterrenelftal van Fortuna '54 en in het Nederlands elftal ac tief was. Op 26 mei 1964 nam hij als 40-jarige in de uitwedstrijd te gen Roda JC afscheid van Xexxes, dat juist was teruggekeerd in de tweede divisie van het betaalde voetbal. „Toch opvallend," noemt Bob Janse het, „dat Xerxes met Faas Wilkes nooit is gepromoveerd of kampioen is geworden. Pas na zijn afscheid pakten we de stijgende lijn op en promoveerden we naar de eerste en vervolgens naar de eredivisie. Faas was geen team speler, alles was op hem afge stemd. Het hele elftal speelde in dienst van hem en dat was logisch. Faas was een hele grote en zeer po pulair!" Piet Ocks Rotterdam heeft al veel 'hot spots' op horecagebied, maar het vernieuwde Parkzicht kan alle bestaande restaurants en cafés gaan overschaduwen. Op een perfecte plek - het park bij de Euromast, aan de rand van het statige Scheepvaartkwartier - is een horecapaleis verrezen dat alles in zich heeft om landelijk en misschien wel internationaal net zo'n trekker te worden als Hotel New York. Dat het fameuze Parkzicht in Rotterdam een nieuwe le vensfase is ingegaan, zie je al van verre. Op het uit 1912 daterende pand, gebouwd als officierssocië teit van het regiment schutterij, branden twee vreugdevuren in Olympische schalen. „Maaralleen zodra het begint te schemeren", zegt Willem Tieleman, die met zijn broer Aryan, Gerhard Braun en Guy Montoux de pasgeopende bar, brasserie en restaurant ex ploiteert. Dat het eerste weekeinde veel be langstellenden zou trekken, wist het viertal maanden geleden al toen de eerste reserveringen bin nenkwamen. Met name oud-Rot terdammers die Parkzicht kennen uit de tijd van de zondagmiddag- concerten met The Ramblers en zangeres Greetje Kauffeld brand den van nieuwsgierigheid. Velen van hen hielden hun huwelijks feest in het nu volledig gerestau reerde karakteristieke pand aan de Kievitslaan, op een steenworp van de Euromast. Het oorspronkelijke ontwerp van Melchior en Daniël Vermeer is, voor zover mogelijk na een heftig verleden als house-discotheek, zoveel mogelijk intact gelaten. Onder de luifel over de kokosmat passeer je eerst de garderobe, waarna je uitkomt in de brasserie met 350 zitplaatsen. Twee glimla chende dames zorgen voor de ont vangst. Wie boven in het restaurant wil eten, kan links of rechts de trap op met z'n groene loper en koperen roeden. De vijftig zitplaatsen be vinden zich zowel langs de balus trade van waaruit je vrij uitzicht hebt op wat zich op de beneden verdieping afspeelt, als bij het raam, grenzend aan het dakterras en het groene lover. Ook op deze verdieping een vijfti ger jaren-toonbank met merchan dising (van asbakken tot Park zichtservies; alles is te koop), een sigaren vitrine met de grootste col lectie 'longfillers' en afbeeldingen van engeltjes in het park die je ook binnen zult tegenkomen. Is het kunst of kitsch? Tieleman houdt het op een 'kruising tussen het werk van Rob Scholte en Jeff Koons' Verfijnd Wit linnen en chique servetten ge ven aan dat chefkok Rob Boom (afkomstig uit restaurant Kip) een voorkeur heeft voor de verfijnde Het vernieuwde Parkzicht in Rotterdam dateert uit 1912 en is gebouwd als officierssociëteit van het regiment Schutterij. foto Michel Bierhuizen keuken. Niet dat er louter klassie kers staan op de kaart, maar zijn brigade werkt met rijke ingredi ënten als wintertruffel, morilles en (net als beneden, maar dan in een andere prijsklasse) fruits de mer. Toch zien we ook een gerecht met 'longhaas', als ode aan de werkmansbiefstuk die Rotter dammers van vroeger kennen. Los van het restaurant, dat ook op zondag voor de lunch is geopend, bevindt zich een zaal voor zakelij ke of particuliere doeleinden met eigen bar en balkon. Ook beneden is er een zaal voor besloten gele genheden. Met andere woorden: er kan weer worden getrouwd in Parkzicht! In het brasseriegedeelte met meer dan driehonderd zitplaatsen ont moeten heden en verleden elkaar ter hoogte van een eigentijdse lamp, bestaande uit met bladgoud beklede schalenHier bevindt zich ook een biljart met paars laken, terwijl de leren fauteuils met ta feltjes van de Amerikaanse ont werper Michael Aram moeten zor gen voor de gewenste clubsfeer. Vervolgens kun je aanschuiven aan de zogeheten community-ta ble 'voor mensen die alleen uit eten gaan, maar toch willen pra ten'. Links van de bar dan wel in de ser re bevinden zich de andere zit plaatsen waar een keuze kan wor den gemaakt uit de menukaart van Stefaan van der Spek. Dat vergt enige tijd, want de oude chef-kok van het Rotterdamse restaurant De Harmonie heeft een doorwrochte studie gemaakt van de wereldkeuken; de kaart strekt zich uit van Schwarzwalder schinken met pickles en krakelin genbrood tot traditionele Japanse misosoep, van steak and lobster tot coq au vin en van saté ajam tot risotto al tartufo. Er is ook een kleine kaart met onder meer gar nalen- en kalfvleeskroketten, maar ook Amerikaanse bagels en Italiaanse crostini. Aquaria Na deze op culinair gebied over weldigende ervaring kun je rustig bijkomen op de in herfstkleuren uitgevoerde poefjes of zoals de nieuwe exploitant zegt „in de kleuren van een Indian summer". Vanaf hier heb je een vrij uitzicht op de meterslange roestvrijstalen bar met zijn glazen orgels (een soort trapje met verlichting) waarop de glaswaar voor cock tails en andere mixdrankjes wor den gepresenteerd. De meeste aandacht gaat echter uit naar het uitheems aquarium. Onder een uitstalling met fruits de mer en verschillende soorten sushi zwemmen grondhaaien, murenen en koraalduivels, terwijl zich in de serre (denk om het afstapje) een drie meterlang inheems aquarium bevindt met wat Tieleman 'Park- vissen' noemt (voorntjes, stekel baarsjes en dergelijke). Ook hier zijn langs de muur banken ge maakt en net als in het bargedeelte bestaat het plafond voor een deel uit glas in lood-afbeeldingen, be ginnend met de dag en via vogels, vissen en bloemen eindigend met de nacht. Via de openslaande deu ren bereik je het terras van de westzijde waar nog een muziek tent zal worden gebouwd. Met fi nanciële steun van Rotterdam Festivals zullen hier kleinschalige evenementen plaatsvinden, varië rend van concerten van conserva toriumstudenten en presentaties van de kunstacademie tot ballet uitvoeringen op het gazon. Het Parkzicht van de eenentwin tigste eeuw maakt daarmee opti maal gebruik van de omgeving. Terras 'Zuidzicht' wordt aange kleed met drie meter brede, binnenkort door klimrozen over woekerde bogen, terwijl aan de voorkant van Parkzicht een fon tein zal worden gemaakt. De buitenactiviteiten blijven ove rigens niet beperkt tot het horeca paleis. De Stichting Vrienden van het Park maakt zich sterk voor het verfraaien en veiliger maken van het gehele Park van de Euromast. Naar New Yorks voorbeeld komen er hekken bij alle drie de ingan gen, de verlichting wordt verbe terd en zo staan er meer prioritei ten op het wensenlijstje. Tieleman denkt hard mee als het gaat om klantvriendelijkheid: „Je kunt de mooiste horecaformules beden ken, maar voor veel mensen begint uitgaan met nadenken over de plek waar ze hun auto kwijt kun nen. Wat dat betreft hebben we het goed gedaan!" Ellen Scholtens Bijna zonder uitzonde ring eindigden de grote Liefdes van deze eeuw in drama en tragiek. 'Zonder wanhoop gaat het niet', schreef auteur Simon Vest dijk ooit over de relatie tus sen man en vrouw. Volgens Wilma Nanninga. hoofre- dacteur van het familie weekblad Privé en 'hartsex- pert' bij uitstek, zijn echt gelukkige hef des op de vin gers van één hand te tellen. Bijgestaan door twee mede hoofdredacteuren van Privé koos ze voor deze krant het 'Liefdespaar van de eeuw'. „Zo'n romance moet gepas sioneerd en inspirerend zijn als-ie net begint, een huwe lijk als bekroning hebben en huilende vrouwen op straat als het allemaal weer uit en voorbij is. Maar het allerbe langrijkste criterium voor het predikaat 'Liefdespaar van de Eeuw' is dat de gelief den bekend en veelbespro ken zijn en dat er iets bijzon ders gebeurt, liefst iets tragisch, een enorme klap", zegt Nanninga. „Over het 'Liefdespaar van de eeuw' heb ik met de andere leden van mijn hoofdredactie hink gedelibereerd, maar we waren het toch al vrij snel eens over onze internationa le top-vijf." 1. Koning Edward VHI en mrs. Simpson 2Lady Di en Prins Charles 3. Grace KeUy en Rainier van Monaco 4. Paul en Linda McCartney 5. Liz Taylor en Richard Burton Onze Nederlandse topdrie ziet er als volgt uit: 1Martine Bijl en Henk van der Molen 2. Willem-Alexander en Emily Bremers 3. Toon en Rietje Hermans „Waarom Edward en mrs. Simpson? Ze voldoen ten volle aan de drie gestelde ei sen: passie, bekroning en drama. Edward moest als koning van Engeland die verliefd werd op een Ameri- Terugblikkend op deze bijna afgesloten eeuw is er een aantal toppers dat speciale aandacht verdient. In deze serie wordt elke week één topper beschreven. Deze week: Het liefdespaar van de eeuw. In 1937 trouwde de Hertog van Windsor met mrs. Simpson. Om te kunnen trouwen was de hertog in december 1936 afge treden als koning van Engeland. kaanse gescheiden vrouw letterlijk alles opgeven. Hij verkoos vrijwillig in bal lingschap te gaan. Wat hij aan z'n hartskeuze over hield was de titel Hertog van Windsor en een baantje als gouverneur van de Baha ma's. Onbaatzuchtiger lief de bestaat er nauwelijks!" Maïtresse „Over Di en Charles is na tuurlijk alles al gezegd: een sprookjeshuwelijk maar toch op plek twee omdat Charles z'n maïtresse nooit heeft opgegeven. Het drama zat 'm natuurlijk in de twee karakters: de wereldster met zoveel uitstraling en charis ma tegenover de volstrekte stijve hark. In alles stond Charles na verloop van tijd in haar schaduw, ze overtrof hem. Ook Rainier en Grace Kelly staan in de top-vijf omdat hun liefde een echt sprookje belichaamde. Hij kocht zelfs alle films op waarin ze een beetje bloot voorkwam. Wat haar matig beviel was dat ze van liever lee werd teruggedrongen in een rol van liefdadigheid. Later zocht ze haar toe vlucht tot een sekte, de Orde van de Zonnetempel, toen Rainier vreemd ging. Dat leidde indirect tot haar dood." „Linda en Paul staan erbij omdat hun liefde alle 'seven year itches' heeft overleefd. Ze werden verliefd en ze hebben elkaar nooit meer losgelaten. Eigenlijk is Paul een brave man, maar het blijft inspirerend. Taylor en Burton, dat was iets krank zinnigs. Drank, een drang tot zelfvernietiging en grote wederzijdse passie. Elkaar ten diepste vernederen, maar ook niet buiten elkaar kunnen. Dat laatste ver klaart ook waarom ze zelfs meerdere keren zijn ge trouwd." „De Nederlandse top-drie is eigenlijk het leukst maar ook het moeilijkst. Het zijn Henk en Martine geworden omdat ze 23 jaar samen wa ren. Hij schreef haar de be roemdheid in en kon niks meer toen ze hem definitief losliet. Hij is echt gestorven aan liefdesverdriet. En Mar tine? Die zit nou bij ex-quiz master Berend Boudewijn. Waarom Willem-Alexander hierbij staat? Omdat die al maar in de steek wordt gela ten. Het gekke is elke keer precies na vier jaar. Eerst door Yolanda Adriaansens en kortgeleden door Emily Bremers. Alex de versmade minnaar, die in de steek wordt gelaten omdat het al lemaal niet mag van z'n moeder. Dat heeft iets reus achtigs triests." „Rietje en Toon Hermans een opvallende keuze? Vind ik niet. Als stel zijn ze een must. Ze trouwde hem toen hij straatarm was en heeft hem ondanks wat slippertjes nooit verlaten. Als Toon nou door z'n tuin loopt, gaat hij in gedachten vaak naast haar zitten op een bankje." Joop Spanjersberg

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 31