Geweld Ambon breidt zich uit
PZC
KFOR-militairen wacht zware
opgave bij begrafenis Serviërs
Sotheby's brengt geroofde
Van Gogh onder de hamer
Suriname beperkt
recht op betogen
buitenland
Gevechten tussen christenen en moslims slaan over naar hoofdstad
EU verbiedt
vrijwel alle
gebruik asbest
Eigenaars Lelijke Eendjes verzaaamelen
Financiële dreun voor
omstreden kopstuk
Britse Conservatieven
WTO veroordeelt fiscale
bevoordeling bedrijven VS
Paradepaardje marine Israël
YN vrezen voor nieuwe
hongersnood in Soedan
Zendamateur
voorkomt
scheepsramp
woensdag 28 juli 1999
van onze redactie buitenland
AMBON - Bij nieuw geweld tus
sen christenen en moslims op de
Molukken zijn gisteren 17 do
den en tientallen gewonden ge
vallen. Daags nadat vier men
sen om het leven kwamen bij
sektarisch geweld in Poka, aan
de noordkant van de baai die het
eiland Ambon doorsnijdt,
breidde de onrust zich uit naai
de tegenovergelegen hoofdstad
Ambon.
De politie zei dat op zeker drie
plaatsen in de stad groepen
moslims en christenen elkaar te
lijf gingen met pijl en boog, ste
nen, kapmessen en speren. Tien
tallen huizen, winkels en auto's
stonden in brand. Ooggetuigen
meldden dat honderden plun
deraars in de hoofdstraat, waar
zeker veertig zaken in brand
stonden, spullen weghaalden en
op straat in brand staken.
De politie loste aanvankelijk
schoten in de lucht om vechten
den, plunderaars en brand
stichters te verspreiden, maar
later werd gezien dat agenten
BRUSSEL - De Europese Com
missie heeft gisteren besloten
vrijwel alle vormen van het ge
bruik van asbest te verbieden.
Van de zes types asbest zijn er in
1991 al vijf verboden inde Euro-
pese Unie. Van het overblijven
de soort - witte asbest - was het
gebruik in veertien categorieën
producten verboden.
Met het besluit van gisteren
I wordt het toepassen van witte
I asbest onder meer in pijpen,
dakbedekking en remsystemen
van zware voertuigen, verder
aan banden gelegd. De nieuwe
regeling wordt uiterlijk op 1 ja
nuari 2005 van kracht.
Negen van de vij ftien lidstaten -
waaronder Nederland - hadden
het gebruik van witte asbest al
verboden, zij het met uiteenlo-
I pende uitzonderingen. De na-
i tionale regelingen zullen nu in
i overeenstemming gebracht
moeten worden met de nieuwe
Europese richtlijn. Asbest kan
onder meer longkanker veroor
zaken. ANP
gericht op de menigte schoten.
Zeker zeven van de slachtoffers
zijn volgens ziekenhuismede
werkers doodgeschoten. Ook de
meesten van de 32 gewonden
waren door kogels getroffen.
In Poka, waarde onlusten zater
dag uitbraken, zijn meer dan
honderd huizen, winkels en kra
men in vlammen opgegaan.
Bij een vorige golf van sekta
risch geweld op de Molukken,
die in januari in Ambon begon
en daarna de andere eilanden
van de oostelijke Indonesische
provincie overspoelde, zijn
meer dan driehonderd mensen
gedood.
Atjeh
In Atjeh, Indonesiës meest wes
telijke provincie en een andere
haard van onrust, zijn gisteren
een politieagent en zijn dertien
jarige zoon omgekomen bij een
aanslag. Zij werden ondeiweg
naar de school van de j ongen on
der vuur genomen door onbe
kenden op een motorfiets.
De politie zei de Beweging Vrij
Atjeh te verdenken. De aanslag
vond plaats een dag nadat Indo
nesische veiligheidstroepen 41
burgers hadden gedood in een
dorp in West-Atjeh. Volgens de
politie waren de slachtoffers le
den van de onafhankelijkheids
beweging en zijn zij gesneuveld
bij een overval op hun basis.
Mensenrechtenactivisten zei
den echter dat de troepen onge
wapende dorpelingen hadden
geëxecuteerd. AP
SKOTINA - Een vloot Lelijke Eendjes stroomt een camping op bij Skotina in Noord-Griekenland. Daar begon gisteren het dertiende We
reld Treffen voor de 2CV-bezitters, die naar verwachting 1500 exemplaren van dit legendarische type zal trekken. De bijeenkomst, de eer
ste die in Griekenland plaatsvindt, duurt tot 1 augustus. foto FotisFilargyropoulos/EPA
van onze redactie buitenland
BERLIJN - Het Britse veiling
huis Sotheby's brengt een door
de nazi's geroofde tekening
van Van Gogh onder de hamer.
De verkoop gebeurt op verzoek
van de eigenaresse, een erfge
name van de in een concentra
tiekamp omgekomen joodse
kunstverzamelaar Max Sil-
berberg.
De waarde van de Van Gogh
wordt geschat op ruim elf mil
joen gulden.
Silberberg zag zich in 1935 ge
dwongen de tekening van olijf
bomen voor het Alpilles-ge-
bergte (L'Olivette) te verkopen
nadat zijn huis was onteigend
en hij in financiële problemen
was geraakt. De Van Gogh is
slechts één kunstwerk uit de
beroemde en omvangrijke col
lectie van de steenrijke indu
strieel uit Silezië. De over de
hele wereld verspreide, voor
een deel verdwenen, verzame
ling im- en expressionisten
omvatte werken van onder an
deren Degas, Pissarro en Reno
ir.
Erfgename Gerta Silberberg,
de vrouw van Max Silberbergs
zoon Alfred, kan sinds kort
over de Van Gogh beschikken.
Zij kreeg de tekening van de
stichting Pruisisch Cultuurbe
zit, die in Berlijn zeventien
musea beheert. Het bestuur
van deze door de overheid gefi
nancierde instantie besloot vo
rige maand in principe alle
kunstwerken uit het bestand
terug te geven die onder Hitier
van joodse burgers waren af
geperst of geroofd.
De weduwe krijgt behalve de
tekening van Van Gogh een
werk van de Duitse schilder
Caspar David Friedrich en een
schilderij van Hans von Mares.
Het gaat om de eerste terugga
ve door de stichting aan de
rechtmatige eigenaar. Zij geldt
meteen als een van de belang
rijkste
Niet bekend
Een woordvoerder van de
stichting verklaarde gisteren
dat het tot voor kort niet be
kend was dat L'Olivette, dat in
het Berlij nse Kupf erstichkabi-
net was ondergebracht, tot de
Silberberg-collectie behoorde.
De verkoop bij Sotheby's is in
december. Behalve de L'Olivet
te wil de 85-jarige Silberberg,
die onder bescheiden omstan
digheden in Groot-Brittannië
leeft, ook de tekening van
Caspar David Friedrich laten
veilen. De Berlijnse stichting
overweegt het schilderij van
Hans von Mares terug te ko
pen.
In een gesprek met een Berlijn
se krant verklaarde de schoon
dochter van Silberberg on
langs dat ze al tijden de hoop
had opgegeven ooit nog een
van de werken terug te zien. Ze
had het geld niet om speurwerk
te verrichten. In haar plaats en
die van andere gedupeerden
diende de joodse organisatie
Jewish Claims Conference in
Frankfurt een claim in. ANP
Spanjaardjes tegen stierenvechten
MADRID - Bijna driekwart van de Spaanse kinderen houdt
niet van stierenvechten. Bij een universitair onderzoek naar
het effect van de sport op de geestelijke gesteldheid van kin
deren bleek 72 procent van de ondervraagde kinderen stie
renvechten een wreed vermaak voor ouderen te vinden.
Het Spaanse dagblad El Pafs meldde gisteren dat onderzocht
is of het spektakel een nadelige invloed heeft op jonge kinde
ren.Daarvan is evenwel niets gebleken.
Volgens de onderzoekers is het zelfs beter voor kinderen om
een corrida in levenden lijve bij te wonen dan op televisie te
volgen. Het onderzoek toonde echter vooral aan dat kinderen
helemaal geen stierenvechten willen zien. RTR
Encyclopaedia Britannica buigt
LONDEN - De wereldberoemde Encyclopaedia Britannica
verschijnt niet meer in boekvorm. De uitgever van het naslag
werk dat in 17 71 in het Schotse Edinburgh voor het eerst op de
markt kwam, heeft deze stap genomen, omdat de cd-rom veel
beter verkoopt.
Oorzaak hiervan is onder meer het grote prijsverschil. Voor
het schijfje betaalt men een kleine driehonderd gulden, voor
de 32 boeken bijna drieduizend gulden. ANP
IJslander doet aanzoek via tv-spot
REYKJAVIK - Een IJslandse reclameman vroeg zijn vriendin
het afgelopen weekeinde ten huwelijk in een prime-time re
clamefilmpje. Soffia Marteinsdottir zat zaterdagavond thuis
televisie te kijken toen het spotje voorbij kwam. ,,Het was een
complete schok. Ik kon mijn ogen niet geloven. Natuurlijk
trouw ik met hem. Het is een aanbod dat je niet kimt weige
ren", zei de aanstaande bruid gisteren.
,,Ik moest het doen voor iemand anders het bedacht", aldus
reclameman Haukur Magnusson. Zijn 35-seconden durende
aanzoek kostte hem ongeveer 66.000 IJslandse kronen, zo'n
1800 gulden. Het huwelijk wordt dit jaar voltrokken. RTR
Opa doodt per abuis kleinzoon
MOSKOU - Een Russische opa die 's nachts zijn moestuin be
waakte, heeft per ongeluk zijn 21-jarige kleinzoon doodge
schoten omdat hij deze voor een dief aanzag. Dit meldde het
persbureau ITAR-Tass gisteren. Veel Russen zijn voor hun
overleven afhankelijk van hun moestuin.
De kleinzoon was naar een feestje geweest en werd bij het
openen van het tuinhek in de borst geschoten. Het incident
voltrok zich bij de Siberische stad Tomsk. AP
Deel bosbranden Italië bedwongen
ROME - De bosbranden die vier dagen het noorden van Italië
hebben geteisterd, zijn voor een belangrijk deel bedwongen.
Dit meldt de brandweer in het gebied.
Ook de grote brand bij Levanto is onder controle. AFP
Explosie vrachtwagen in China
PEKING - Door het exploderen van een vrachtwagen zijn gis
teren in het zuidwesten van China zeker vijftien doden geval
len en 46 mensen gewond geraakt. Van de gewonden zijn er ze
ventien slecht aan toe. De vrachtwagen vervoerde volgens een
Chinees persbureau dynamiet.
De ontploffingen, die een half uur duurden, vond plaats in de
stad Changshou, twintig kilometer ten noorden van de metro
pool Chungking. De slachtoffers waren voetgangers en bewo
ners langs de weg waarop de vrachtwagen reed.
Volgens het persbureau werd het ongeluk veroorzaakt door
een botsing van de vrachtwagen met een taxi. De plaatselijke
autoriteiten hebben dit nog niet bevestigd. DPA/AFP
van onze redactie buitenland
I LONDEN - De steenrijke pen-
I ningmeester van de Britse Con-
servatieve Partij is in twee we-
I ken tijd meer dan driehonderd
miljoen gulden kwijtgeraakt.
Michael Ashcroft raakte in op
spraak wegens vermeende be
trokkenheid bij drugshandel en
dubieuze zakelijke transacties.
Het schandaal is een van de rij k-
ste mannen van Groot-Brittan
nië duur komen te staan (al
houdt hij nog genoeg over). De
Passagiers van
op rots gelopen
cruiseschip
geëvacueerd
I JUNEA - Een klein cruiseschip
met 116 mensen aan boord is
I gisteren lek gestoten na in Alas
ka op een rots te zijn gelopen.
Schepen in de buurt schoten
snel te hulp om de passagiers
van boord te halen. Helikopters
I van de Amerikaanse kustwacht
hebben' pompen gedropt om te
helpen het vaartuig 'Spirit of
'98' drijvende te houden.
Het ongeluk gebeurde op ruim
zestig kilometer ten zuidoosten
van Juneau. Volgens de kust
wacht is niemand gewond ge
raakt. AP
waarde van de aandelen van
zijn bedrijven is met meer dan
driehonderd miljoen gulden ge
daald, schreef de Britse krant
The Guardian gisteren. Ash
croft bezit in Groot-Brittannië
schoonmaakbedrijven en on
dernemingen die in tijdelijk
werk bemiddelen.
W it waspraktij ken
De penningmeester van de Con
servatieven schonk de afgelo
pen drie jaar ongeveer tien mil
joen gulden aan zijn partij. Dat
hij om belastingtechnische re
denen de nationaliteit van het
Midden-Amerikaanse land Be
lize heeft aangenomen, ligt in
Groot-Brittannië niet lekker.
Maar dat hij volgens Britse me
dia en Labour-parlementariërs
betrokken is bij de verkoop van
paspoorten aan Belize en moge
lijk zelfs witwaspraktijken, is
helemaal slecht gevallen. Ash
croft heeft alle aantijgingen te
gengesproken. Media en La-
bour-volksvertegenwoordigers
voeren een hetze tegen hem,
meent de politicus/zakenman.
The Guardian meldde gisteren
ook dat voormalige ministers
van de Conservatieve partij
geen documenten willen vrijge
ven die betrekking hebben op de
zakelijke belangen van Ash
croft in Belize. Ashcrofts partij
genoten menen dat er grond
wettelijke bezwaren zijn tegen
publicatie. ANP
door Fons Kockelmans
BRUSSEL - De Wereldhandels
organisatie (WTO) acht het
Amerikaanse belastingsysteem
dat bedrijven in de Verenigde
Staten concurrentievoordelen
biedt in strijd met de regels voor
de internationale handel. Dat
blijkt volgens Europese bron
nen uit een nog vertrouwelijk
tussenrapport van de WTO, dat
in september officeel verschijnt.
Het betwiste fiscale systeem
maakt het Amerikaanse bedrij
ven mogelijk nevenvestigingen
op te zetten in belastingparadij
zen als de Maagdeneilanden. Ze
blijven daardoor grotendeels
buiten het bereik van de fiscus
in de VS. Bedrijven als Boeing,
Microsoft, General Motors en
Chrysler profiteren van het sys
teem.
De Europese Unie had om arbi
trage gevraagd omdat zij van
mening is dat de Amerikaanse
belastingpraktijken verstorend
werken op de wereldhandel.
Volgens scheidend Europees
Commissaris Brittan van Bui
tenlandse Handel is er sprake
van aanzienlijke voordelen voor
Amerikaanse producten. Daar
bij zou het gaan om bedragen
die fors hoger liggen dan die in
eerdere conflicten tussen de EU
en de VS, zoals de bananenoor-
log.
Er zou jaarlijks sprake zijn van
2 miljard dollar (4,15 miljard
gulden) directe steun voor Ame
rikaanse exportondememin-
gen .AFP/ANP
TEL AVIV - De Israëlische marine heeft gisteren met een ceremo
nie voor de kust van Haifa de eerste van drie nieuwe dieselonder
zeeboten in gebruik genomen. Het schip, dat 35 bemanningsle
den heeften op de Duitse HDW-werf in Kiel werd gebouwd, kan
tot in de Perzische Golf komen en is uitgerust met zeemijnën en
anti-schipraketten van het type Harpoon. Volgens buitenlandse
experts kunnen deze raketten vervangen worden door kruisra
ketten met kernkoppen. De onderzeeboten kosten driehonderd
miljoen dollar (618 miljoen gulden) per stuk.
foto Havakuk Levison/RTR
van onze redactie buitenland
PRISTINA - De KFOR-troepen in Kosovo
staan voor de zware opgave om vandaag de
rust te bewaren wanneer in het dorp Gracko
veertien Servische boeren worden begraven
die vrijdag door onbekenden met kogels
werden doorzeefd.
Een grote groep Serviërs, onder wie leiders
van de Servisch-orthodoxe kerk, wordt bij
de plechtigheid verwacht. Serviërs hebben
gisteren op de dodenakker het gras gemaaid
en de graven gedolven voor de slachtoffers.
Zij werden beschermd door Britse militai
ren.
De woordvoerder van de vredesmacht in
Kosovo, Jan Joosten, meldde gisteren dat
Duitse troepen zaterdag in het dorp Kusnin
bij Pristina een opslagplaats voor wapens
hebben ontdekt. Plaatselijke bevelhebbers
van hetBevrijdingsleger voor Kosovo (U£K
gaven volgens Joosten toe dat de wapenop
slagplaats een schending van het ontwape
ningsakkoord betekent en verklaarden het
depot over het hoofd te hebben gezien.
Bij het geweld dat na het binnentrekken van
de KFOR-militairen voortduurde zijn bijna
tweehonderd mensen om het leven geko
men. Het betrof vooral aanvallen van etni
sche Albanezen op achtergebleven Serviërs.
Dat gebeurde uit wraak voor het doden van
naar schatting tienduizend Kosovo-Alba-
nezen door Servische troepen en de vernie
lingen die de Serviërs aanrichtten.
Oppositie
De Joegoslavische oppositieleider Zoran
Djindjic heeft cle Joegoslavische legerlei
ding gisteren via de Montenegrijnse
televisie opgeroepen hem te helpen bij het
omverwerpen van het regime van president
Slobodan Milosevic. „Als het leger het land
wil verdedigen, dan moet het met spoed al
les ondernemen om Milosevic weg te krij
gen", zei Djindjic.
De leider van de Alliantie voor Verandering
maakte zijn opmerkingen daags voordat hij
voor de militaire rechtbank in Belgrado
moet verschijnen. Hij wordt ervan verdacht
bij het begin van de NAVO-aanvallen op
doelen in Joegoslavië Servië te zijn ont
vlucht, terwijl hij was opgeroepen om het
leger te dienen. Djindjic houdt echter vol
dat hij naar Montenegro vluchtte omdat
zijn leven in Servië gevaar liep.
Djindjic kan tot twintig jaar gevangenis
straf worden veroordeeld. Hij waarschuw
de Belgrado echter dat de protesten tegen
het bewind na een eventuele veroordeling
massaler en radicaler zullen worden.
Ondanks de wijdverbreide protesten tegen
Milosevic is de oppositie er tot dus ver niet
in geslaagd een gezamenlijk front te vormen
tegen Belgrado. De rivaliserende oppositie
leider Vuk Draskovic kondigde gisteren
niettemin aan dat zijn Servische Vernieu
wingsbeweging binnenkort met de Allian
tie voor Verandering een akkoord zal slui
ten.
Een groep prominente Servische intellectu
elen, onafhankelijke economen en kerklei
ders werkt intussen aan de vorming van een
overgangsregering die de macht zou moeten
overnemen zodra Milosevic vertrekt. Mlad-
jan Dinkic, een vooraanstaande econoom
die door sommigen wordt genoemd als mo
gelijke premier, zei gisteren dat zijn poli-
tiek-neutrale regering moet voorkomen dat
er een burgeroorlog ontstaat tussen voor- en
tegenstanders van het bewind van Milose
vic. Het overgangskabinet zou een jaar aan
de macht moeten zijn. Vervolgens kunnen er
vrije verkiezingen worden gehouden, meen
de Dinkic. AP
van onze redactie buitenland
PARAMARIBO - De Surinaam
se regering gaat het recht van
vergadering beperken. Ook de
vrijheid van betoging wordt aan
banden gelegd. Dat heeft de
waarnemend minister van Jus
titie en Politie, Sonny Kertoid-
jojo, gisteren bekendgemaakt.
Leiders van betogingen en
openbare vergaderingen moe
ten vooraf een schriftelijk ver
zoek voor een vergunning bij de
districtcommissaris indienen.
Deze kan aan een vergunning
voorwaarden stellen.
De vakbonden, verenigd in de
vakcentrale C'47, hebben aan
gekondigd met ingang van 2 au
gustus het werk neer te leggen.
Doel van de actie is de regering
te dwingen de brandstofprijs te
verlagen en de talrijke proble
men in de gezondheidszorg op te
lossen. Enkele bonden van de
ambtenarenvakcentrale CLO
hebben maandag al voor onbe
paalde tijd het werk op twee mi
nisteries neergelegd. Zij eisen
dat de regering afspraken over
onder meer toeslagen voor over
werk nakomt.
Kertoidjojo zegt over informa
tie te beschikken dat actielei
ders aansturen op het verstoren
van de openbare orde en de vei
ligheid van personen en goede
ren in gevaar willen brengen.
„Hierdoor is de regering ge
noodzaakt het recht op vrijheid
van vreedzame vereniging, ver
gadering en betoging aan regels
en procedures te onderwerpen",
aldus de bewindsman. ANP
van onze redactie buitenland
GENEVE - De VN-voedsel-
hulporganisatie WFP vreest
voor een nieuwe hongersnood in
de Boven-Nijl-provincie in Soe
dan. „Door een twee weken ge
leden afgekondigd verbod op
voedseldroppings boven vijf
van de buitenwereld afgesloten
regio's staat het leven van
150.000 mensen op het spel", zei
Siblot van het Wereldvoedsel
programma gisteren.
Het verbod op humanitaire
vluchten werd ingesteld door de
regering die onderhandelingen
voert met de afscheidingsfacties
SPLM/A over het verlengen van
een aflopend staakt-het-vuren.
Khartoem voert al zestien jaar
een bloedige burgeroorlog tegen
de SPLM/A in de christelijke
provincies in het zuiden van het
land.
Woordvoerder McCormick van
het Unicef zegt dat de onder
handelingen tussen Khartoem
en de SPLM/A muurvast zitten.
„De bevolking is wederom inzet
van het politieke spel", aldus
McCormick. Het VN-kinder-
fonds werkt in Soedan samen
met WFP. McCormick: „Op het
moment dat het verbod is afge
kondigd, hebben we honderden
ernstig ondervoedde en uitge
putte kinderen achter moeten
laten in Nyal en Ganyiel die nog
geen voedsel en verzorging had
den gekregen."
Ook staat het leven van nog eens
dertigduizend mensen op het
spel die door het oplaaien van de
gevechten op de vlucht zijn ge
slagen en totaal van voedsel
verstoken zijn. ANP
ESSLINGEN - Een zendama
teur heeft vanuit zijn huis in Es-
slingen, in het zuidwesten van
Duitsland, voorkomen dat een
schip bij Messina in de Middel
landse Zee op de rotsen liep. De
man ving gisteren via de korte
golf noodsignalen op van het
Vaartuig en wist de Italiaanse
kustwacht te waarschuwen.
Het schip Nostalgia kreeg enke
le dagen eerder in een storm te
kampen met een motorstoring
en verloor zijn radioantenne
Een opvarende kon echter met
een korte-golfzendertje de
noodsignalen versturen die de
Duitser opving.
De zendamateur schakelde na
het horen van het S.O.S. de poli
tie in. Via het ministerie van
Binnenlandse Zaken van de
deelstaat Baden-Württemberg
en het Duitse leger werd contact
gelegd met'.de Italiaanse kust
wacht. De autoriteiten op Sici
lië konden binnen een half uur
na ontvangst van de signalen
door de Duitser, de opvarenden
laten redden. DPA/RTR/AFP
