Camperverkoop is gat in de markt
Borsele heeft veel moois in petto
PZC
McDonald's krijgt vaste stek in
nieuwbouw Goese scooterzaak
Het nut van architectonische spierballen
Boerenverzet bij
opening Vlaketunnel
zeeland
14
Koudekerks bedrijf Gero ligt jaar voor op schema wegens grote belangstelling
in detail
ondernemend zeeland
1900-2000
kunst cultuur
Van barok tot en met 18e eeuw
in zomerserie orgelconcerten
zaterdag 26 juni 1999
door Claudia Sondervan
KOUDEKERKE - Gero Cam
pers in Koudekerke opent van
daag, zaterdag, de nieuwe
showroom bij het bedrijf aan
de Middelburgsestraat. Drie
maanden na de start ligt het be
drijf van Robért Knippers een
jaar voor op schema. „Die
showroom stond in de planning
voor volgend jaar. Maar we
hebben ons bedrijfsplan vanaf
maart steeds moeten bijstellen.
We rekenden met de verkoop
van twee campers per maand.
We hebben er nu al negentien
verkocht," zegt Knippers.
Hij begon het tweede op kam
peerauto's gespecialiseerde be
drijf in Zeeland uit een voor
liefde voor het kampeermiddel
na een rondrit door de Verenig
de Staten in zo'n mobiel va
kantiehuis. De vrijheid van be
wegen - een camper is in hoge
mate zelfvoorzienend - en de
Fitness- en aerobiccentrum
Body Look in Axel wordt ver
nieuwd en uitgerust met een
cardio-theater: oefenappara-
tuur met televisie en radiogra
fische koptelefoons. Het cen
trum krijgt een kinderspeelka
mer waarop de sportzaal zicht
geeftHet Axelse centrum en de
Body Look in Hulst krijgen
zonnestudio's met snelbruin-
apparatuur. In Hulst wordt ook
een aerobiczaal bijgebouwd.
De nieuwe faciliteiten komen
in het najaar in gebruik. Als
overbruggingslocatie gebruikt
het centrum per september in
Hulst de gymzaal van school
De Brug voor aerobictraining.
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
ruime verblijfmogelijkheden
in de landen rondom Neder
land die hem zo aanspraken
moesten dat bij meer mensen
doen, redeneerde hij. Begin dit
j aar achtte hij het juiste tij dstip
gekomen om te beginnen. Het
bedrijventerrein dat achter
woonhuizen aan de Middel
burgsestraat in hartje Koude
kerke ligt werd de locatie. Het
bedrijf telt inmiddels vier me
dewerkers en heeft de beschik
king over een groot parkeerter
rein, een kantorenblok en de
nieuwe showroom van 300
vierkante meter waar de mo
dellen van de nieuwe dealer
schappen droog en schoon
worden neergezet.
Gero Campers verwierf het
dealerschap van de op Fiat-
chassis gebaseerde uitgebreide
lijn van Rimor en een subdea-
lerschap van de luxe lijn op
Mercedes-chassis Mirage.
Daarmee brengt Knippers als
eerste de Mirage-modellen op
de Nederlandse markt. De twee
lijnen vullen elkaar aan, vindt
hij. „Rimor begint bij 70.000
gulden en eindigt op 140.000
gulden. De Mirage-lijn start
vanaf 120.000 gulden." Op het
buitenterrein staan dertig
tweedehands campers die
Knippers in verkoopbemidde
ling heeft.
Proefrit
,Veel mensen nemen zo'n cam
per een weekje mee op huurba-
sis, zeg maar een uitgebreide
proefrit. Vaak komen ze dan
verkocht terug", vertelt hij.
Kopers zonder rij -ervaring met
campers krijgen een uur rijin-
structie bij de Koudekerkse rij -
school Zandee. Het eerste ver-
huurseizoen is overigens direct
geheel volgeboekt, zegt Knip
pers. „We hebben eigenlijk al
volop werk voor een eigen
werkplaats, maar daar wach
ten we nog mee. Al het onder-
houds- en reparatiewerk be
steden bij uit bij de dealers.
Maar of een werkplaats op deze
locatie past, midden tussen
woonhuizen, weet ik niet. We
willen dat gaan bespreken
met de gemeente", kondigt hij
aan.
De nieuwe showroom is zater
dag tussen 10 en 17 uur te be
zichtigen.
De maquette van de nieuwbouw van motorsportzaak Motoport met de McDonald'svestigiging.
foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
GOES - Hamburgergigant Mc
Donald's streeft ernaar nog dit
jaar haar vestiging in Goes te
openen. Het bedrijf huurt een
deel van het pand dat motor- en
scooterzaak Motoport De Regt
op de hoek van de A Fok
kerstraat en de Nansenbaan,
op bedrijventerrein De Poel n,
gaat bouwen. De voorberei
dende werkzaamheden zijn in
middels gaande. In de loop van
volgende week begint het hei
en.
Motoport is nu nog gevestigd
op de hoek van de Van de Spie
gelstraat en de Zonnebloem
straat in Goes. Dat pand is
slecht bereikbaar vanwege het
gebrek aan parkeerruimte. Bo
vendien is de zaak daar com
pleet uit haar jasje gegroeid.
Op De Poel II kan De Regt zijn
vloeroppervlakte meer dan
verdubbelen: van 1300 naar
2900 vierkante meter, verdeeld
over twee verdiepingen. De be
doeling is het nieuwe onderko
men begin volgend jaar, kort na
de opening van McDonald's, in
gebruik te nemen.
Het nieuwe pand, een ontwerp
van architectenbureau Laban
BV uit Kapelle en te bouwen
door Van de Linde uit Kloetin-
het Motoport-gedeelte nogal
klein. Toch gaat het volgens D.
van den Akker van McDonald's
Nederla"nd om een volwaardige
vestiging, met 115 zitplaatsen
verdeeld over twee etages. Er
komen zestig mensen te wer
ken, van wie zeventig procent
in deeltijd.
ge, krijgt een front van zeventig
meter breed aan de kant van de
A Fokkerlaan. Het loopt
schuin op - precies tegenge
steld aan de dalende weg - met
het hoogste punt op de hoek
met de Nansenbaan. De diepte
van het pand wordt zestig me
ter.
Volwaardig
McDonald's komt aan de rech
terzijde van het complex, het
dichtst bij de A256, en lijkt
door de grote afmetingen van
De hamburgerketen is jaren op
zoek geweest naar een geschik
te locatie in Goes. De kavel op
de hoek Nansenbaan-Fok-
kerstraat was een van de weini
ge mogelijkheden. Omdat de
grond al in het bezit was van De
Regt, was huren de enige oplos
sing. Het gevolg is dat de Goese
vestiging een van de weinige
McDonald's-panden in Neder
land wordt in traditionele
bouw. De meeste vestigingen
zijn prefab gebouwd.
Automobilisten die Motoport
of McDonald's willen bezoeken
bereiken het terrein via een
ontsluiting aan de Nobelweg.
Er komen ongeveer honderd
parkeerplaatsen, waarvan er
veertig in principe bestemd
zijn voor Motoport en de rest
voor gezamenlijk gebruik is.
Bezoekers van McDonald's
moeten eerst onder de over
kapping doorrijden die de fast-
foodzaak van Motoport scheidt
en dan parkeren. Wie gebruik
maakt van de McDrive, geves
tigd onder de overkapping,
dient eerst een compleet rondje
om de zaak te maken.
De komst van McDonald's
stuitte aanvankelijk op bezwa
ren van de eigenaar van de Zee
landhallen. Die vreesde daling
van horecaomzet en was bo
vendien gepikeerd omdat hij
zelf geen toestemming kreeg
voor de bouw van een derde
hal. McDonald's en de Zee
landhallen hebben de kwestie
inmiddels onderling in der
minne geschikt.
ümL... -
3t laatste jaar vai
twintigste eeuw
blikt de PZC van dag tot
dag terug op nieuws
feiten uit Zeeland.
door Michelle Koek
Met de opening van de Vlak
etunnel krijgt Zeeland op
26 juni 1975 zijn eerste onder
grondse verbinding. Het wordt
een kleurrijke dag die tal van
bestuurders naar Vlake brengt.
De Kapelse burgemeester, H.G.
van Suijlenkom, ontvangt veel
van zijn collega's uit omringen
de gemeenten en ook commissa
ris van de koningin, dr. C. Boer-
tien, is van de partij. Het
hoogste bezoek komt uit Den
Haag: minister van verkeer en
waterstaat, Westerterp. De be
windsman brengt veel publiek
op de been maar niet alleen van
wege zijn populariteit.
,,'t Vleaketunneltje gaet noe
open", spreekt burgemeester
Van Suijlenkom op z'n Zeeuws
als Westerterp in het midden
van de tunnel een handel over
haalt. Twee kruislings gespan
nen rode linten, die de tunnel
'blokkeren', wijken en het Ka
pelse fanfare-orkest 'Ons Ge
noegen' zet meteen het Zeeuwse
volkslied in. Schoolkinderen,
die achter de linten staan opge
steld, draaien verkeersborden
om en de zin 'Vlaketunnel is
open' verschijnt. Na de ope
ningshandelingen staan hon
derden belangstellenden aan de
oostelijke uitgang van de tunnel
op de bestuurders te wachten,
Wapperend met vlaggen vormt
de menigte een kleurrijk geheel;
Maar in het vrolijk gekleurde
publiek contrasteren opmerke
lijke spandoeken.
Maar liefst 600 demonstrerende
boeren en drie voorzitters van
provinciale landbouworganisa
ties wachten eveneens op de be?
windsman. Op hun spandoeken
prijken leuzen als: 'Al is de turn
nel nog zo mooi, de boer zit ger,
vangen in een 'rooie kooi' en
'Met Joop (den Uijl) aan het
roer is het voor de boer geen
moer'.
Onder het mom: minister Van
der Stee is wel verantwoordelijk
maar de landbouwpolitiek is
een zaak van het hele kabinet,
wordt de komst van Westerterp
aangegrepen om de 'financiële
nood' van Zeeuwse agrariërs
onder de aandacht te brengen.
Nadat Westerterp wat Zeeuwse
landbouwproducten in ont
vangst heeft genomen, ma'g hij
na vijf minuten zijn weg vervol
gen.
Minister Westerterp krijgt een aantal Zeeuwse landbouwproducten
aangeboden van de demonstrerende boeren. foto archief PZC
door Mieke van der Jaqt
HEINKENSZAND - Je kunt
hem met de auto doen, met de
brommer, de fiets, te paard en
zelfs lopend, al vergt dat wel
enige training en uithoudings
vermogen. Wat je verder nodig
hebt, is een beetje culturele be
langstelling, ogen, oren en een
neus, want de open atelier-route
in de gemeente Borsele ruikt dit
jaar niet alleen naar verf. Er zijn
ook de geur van rozen, de galm
van oude gebouwen en het rui
sen van wind en water. De cultu
rele raad van Borsele doet het
dit jaar allemaal in één keer,
maar wel op twee dagen: zater
dag en zondag 3 en 4 juli.
Beeldende kunst, monumenten
en monumentaal groen gaan
mooi samen, zeker in -de ge
meente Borsele, waar de grens
tussen natuurlijke en culturele
waarden nauwelijks te trekken
valt. Zo staat de gemeente in
middels bijna vol met monu
mentale kunst: beelden van
Borselse kunstenaars op de dor
pen tussen leiiinden, onder kas
tanjes op pleinen en groentjes.
Kunstenaars
Veel van die kunstenaars zetten
ook twee dagen, tussen 10.00 en
17.00 uur hun atelierdeur open.
Wie de tocht doet, kan terecht
bij Martine Boudonck in Kwa-
dendamme; bij Betsy de Jonge,
bij 't Kunstuusen en Jopie Min
na ard in Heinkenszand; bij
Cock Hazelager en Hans de Win
in Borssele; in het atelier van Ti
neke van de Water en Cees Dub
beldam in Baarland; in het
dorpshuis van Oudelande, waar
ontwerpster Carla van den Ho
ven exposeert; bij Diana Capel-
lo-Stevens in Driewegen; Nelly
van Nieuwenhuijzen in Lewe-
dorp en bij Janny de Witte-de
Regt in Nisse.
De vaete in Baarland, een Rijksmonument, is onderdeel van de atelier- en monumentenroute Borsele.
foto Willem Mieras
Behalve ateliers zijn in de dor
pen ook monumenten en allerlei
ander prachtigs te bewonderen.
Veel dorpen hebben een vaete,
een dorpsvijver. Die in Baarland
is een Rijksmonument vanwege
de bijzondere beschoeiing en de
leeuwen die de drinkput bewa
ken.
Op de route staan tal van
grenslinden, er liggen drinkput
ten, vlietbergen, kasteelbergen
en begraafplaatsen. Allemaal
cultuurhistorische monumen
ten met een geweldige natuur
lijke waarde. En dan zijn er nog
de molens, de overblijfselen van
kastelen, de kerken en de tui
nen. Op de route is maar één
fort, dat van Ellewoutsdijk,
maar dat is dan ook zeer de
moeite waard.
De beschrijving van de open
atelier- en monumentenroute
Borsele is verkrijgbaar bij het
Informatiecentrum bij de
Schaapskooi tussen Nisse en
Heinkenszand, een mooi punt
om de route te beginnen. Daar
valt ook alle informatie te halen
voor wie meer wil weten over al
les wat de route te bieden heeft.
Folder
Donderdagmiddag presenteer
de de Borselse culturele raad de
folder met de routekaart en in
formatie over het gebodene. Ni
co Out hield een voordracht om
het evenement alvast iets fees
telijks te geven
Trechter 5 vraagt kunstenaars om visie op toekomst van Goes
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Als een uit Iran gevluchte schrij
ver, een publiciste met een voorkeur voor
Internet en een architectuurhistoricus
praten over de toekomst van Goes, is er
dan een thema waar ze elkaar vinden?
Volgens Trechter 5 wel. De kunstenaars
organisatie haakte vrijdagavond in op de
discussie Goes 2030 door vraaggesprek
ken met Kader Ahdolah, Karin Spaink
en Wouter Vanstiphout. Allen hadden
het op een verschillende manier over be
perkingen.
Willen we dertig jaar vooruit in kijken in
de tijd, dan moeten we van onze beper
kingen loskomen, betoogde gesprekslei
der Jan Hut bij aanvang. „Wie kunnen
ons dan beter helpen dan kunstenaars?"
Abdolahs beperking ligt in het gebruik
van een taal die niet zijn moedertaal is.
Met veel humor en in poëtische frasen
vertelde hij zijn verhaal. „Ik had geen
woorden toen ik hier kwam wonen. Ik
ging jullie poëzie lezen. 'Jonge sla' van
Rutger Kopland. Perzië heeft de mooiste
poëzie ter wereld, duizenden jaren lang
zijn er prachtige gedichten geschreven,
maar nooit een gedicht over jonge sla.
Daarvoor moet je uit een vochtig land
komen. Daarvoor moet je schrijftafel on
der de zeespiegel staan."
De Nederlandse taal is grof en lelijk, al
dus Abdolah, maar er zijn mooie dingen
mee te maken. Dat probeert hij ook,
woord voor woord, als ware het steen
voor steen. „Ik ben de zoon van een doof
stomme vader. Wij communiceerden in
gebarentaal. Ik heb nooit veel woorden
nodig gehad om een verhaal te vertellen.
Mijn eerste verhaal in het Nederlands
was 740 woorden lang. Ik kende net 150
Nederlandse woorden. Hoe ik dat heb ge
daan? Gewoon herhalen. Omdat ik be
perkingen had, moest ik toveren. Beper
kingen maken kunst."
Oervervelend
Spaink was niet lijfelijk aanwezig, zij
communiceerde via het Internet. Op een
groot beeldscherm kon het publiek vraag
en antwoord meelezen, wegens techni
sche problemen kon zij niet met een web
camera in beeld worden gebracht. Op een
overtuigende manier weersprak ze stel
lingen dat Internet de communicatie tus
sen mensen beperkt, maar ook werd pijn
lijk duidelijk hoe oervervelend het is om
via tekst op een beeldscherm met een
zaal te converseren. Het publiek moest
steeds wachten op beweringen die via de
telefoon meteen hoorbaar zouden zijn
geweest en waarschijnlijk minder in al
gemeenheden waren blijven steken.
„Jammer dat Karin hier niet iets over In
ternet kan vertellen", poneerde iemand
terecht als stelling. „Ik mis het contact
van persoon tot persoon.
Vastiphout sprak over beperkingen in de
architectuur, zoals de 'menselijke maat'
waarom voortdurend wordt gevraagd en
wat hij noemde de 'ruimtelijke orde-
ningsfabriek' in Nederland. Telkens
kwam hij met verrassende want tegen
draadse inzichten. Zo stelde hij dat de
leegte in zijn woonplaats Rotterdam, di
rect na de oorlog, het denken over de stad
enorm had geïntensiveerd. Bewust was
niet gekozen voor restaurati e, dus was de
vraag: Wat kunnen we niet allemaal voor
moois doen met die lege plekken?
Uiteraard kwam de discussie op Goes
2030. Vanstiphout klaagde over het de
laatste vijftien jaar ontstane 'fenomeen
ambitieuze wethouder van ruimtelijke
ordening die onder de indruk is van ar
chitectuur'. Elk dorp en elke stad moet
daarvoor op de schop op een manier
waarvan ze zelf geloven dat die uniek is,
aldus Vanstiphout, maar die dergelijke
steden juist enorm op elkaar doet lijken.
Hij pleitte ervoor de verbeelding eens in
te zetten voor steden die steeds trager en
kleiner worden, die zich in iets speciali
seren. „Dat is pas een taboe."
„Elke stad pompt zich vol met anabole
steroïden om architectonische spierbal
len te krijgen. Dat past niet overal. Een
toename in massa is niet noodzakelijk
een verbetering. Mijn tip aan Goes is:
Verzin eens iets nieuws, waardoor jullie
voor buitenstaanders echt iets specifieks
krijgen."
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De zomer
serie van Middelburgse orgel
concerten vindt de komende
maanden niet in drie maar in
twee kerken plaats. De orgels
in de Lutherse Kerk en de
Oostkerk kunnen worden be
speeld, wegens verbouwings
werkzaamheden is de Nieuwe
Kerk niet beschikbaar. Dat
betekent dat in het program
ma, waarvoor organisten uit
binnen- en buitenland naar
Middelburg komen, de na
druk ligt op muziek uit de Ba
rok tot en met achttiende
eeuw.
„Wellicht gaan we in het na
jaar in de Nieuwe Kerk alsnog
een aantal concerten organi
seren", zegt voorzitter Albert
Clement van de Commissie
Orgelconcerten Middelburg
(COM). „Een organist als
Klaas-Jan Mulder hebben we
dit jaar niet uitgenodigd, om
dat hij altijd speelt op het or
gel in de Nieuwe Kerk. Hij
hoort bijna tot het meubilair.
Misschien is hij iemand die we
in het najaar nog vragen."
Uit tal van Europese landen
krijgt de COM jaarlijks aan
vragen van organisten om in
Middelburg te mogen spelen.
Dat die verzoeken worden in
gewilligd, blijkt dit jaar onder
meer uit de komst van Felix
Pachlatko uit Basel. Hij ver
zorgt dinsdag het openings
concert van de serie die tot
eind augustus doorloopt. „We
hanteren strenge criteria",
benadrukt Clement. „We no
digen alleen organisten uit die
we zelf hebben gehoord. We
varen niet blind op bekende
namen. Ook al is iemand op
papier nog zo goed, als we hem
niet hebben horen spelen of
we vinden het niks, dan komt
hij niet."
Uniek
Volgens Clement is het in Ne
derland uniek dat een orgelse
rie wordt georganiseerd door
een commissie die de beschik
king heeft over drie verschil
lende orgels. Het Duyschot-
/Müller-orgel in de Lutherse
Kerk stamt uit 1706 met een
uitbreiding in 1754. Het is in
1964 en 1995 gerestaureerd.
Het orgel is zeer geschikt om
vroeg-klassieke muziek op uit
te voeren. Het De Rijckere-or-
gel in de Oostkerk werd aan
het eind van de achttiende
eeuw door verschillende or-
Organist Peter Westerbrink bespeelt het De Rijckere-orgel in de
Oostkerk op 13 juli.
gelbouwers uit Zuid- en
Noord-Nederland gemaakt.
Nadat het in de loop der tijden
verkommerde, is het sinds
1970 in fasen gerestaureerd en
in de oorspronkelijke toe
stand hersteld. Het orgel, dat
een bijzonder geluid heeft, is
bij uitstek geschikt voor mu
ziek uit de achttiende eeuw.
Het orgel dat Willem van
Leeuwen in 1954 bouwde voor
de Nieuwe Kerk, en waarop
modernere muziek kan wor
den uitgevoerd, wordt deze
zomer dus niet gebruikt.
Programma
De laatste seizoenen bleek uit
de publieke belangstelling
een voorkeur voor de concer
ten in de Oostkerk. De vervan
gende concerten voor de
Nieuwe Kerk zijn daarom
daar gepland. In totaal vinden
zes van de negen uitvoerin
gen, wekelijks op dinsdag,
plaats in de Oostkerk.
Pachlatko bijt daar het spits
af met werken van Paul Hof-
haimer (1459-1537), Girola-
mo Frescobaldi (1583-1643),
Dieterich Buxtehude (1637-
1707) en Johann Sebastian
Bach (1685-1750). Pachlatko
is organist van de Münster in
Basel en doceert daar aan de
Musik-Akademie. Hij wordt
geroemd om zijn virtuositeit
die hand in hand gaat met
transparant orgelspel.
Voor de rest ziet het program
ma er als volgt uit: 6 j uli Reitze
Smits in de Lutherse Kerk, 13
juli Peter Westerbrink in de
Oostkerk, 20 juli Dorthy de
Rooij in de Lutherse Kerk, 27
juli Bram Beekman en 3 au
gustus Rob Nederlof, beiden
in de Oostkerk, 10 augustus
Jos Vogel in de Lutherse Kerk,
17 augustus Jean Ferrard en
24 augustus Margreeth Chr. de
Jong, beiden in de Oostkerk.
Aanvang alle concerten: 20
uur.
