Slachtplan
kippen van
de baan
Brinkhorst valt voor biologisch boeren
Hermans trekt
zijn beurs voor
de wetenschap
Ary tijdelijk onder dak
Netelenbos zet vaart
achter vrijgeven van
gehele taximarkt
Rente blijft stijgen
binnenland
Vrees voor misbruik
Alleen VVD stemt tegen Fernhout als Ombudsman
Consortium biedt zweeftreinbaan aan
vrijdag 25 juni 1999
van onze redactie binnenland
ZEIST - De massale slacht van
twee miljoen leghennen is van
de baan. De organisatie van
pluimveehouders (NOP) is bang
dat kwaadwillenden ervan pro
fiteren als er een opkooprege-
zou komen. Om dit te voor
komen zou wetgeving nodig
zijn. Dat duurt echter te lang.
De NOP wilde op korte termijn
twee miljoen kippen te kopen
voor een gulden per stuk. Ze
zouden worden geslacht en
daarna worden verwerkt tot
veevoer. Slachten als soepkip
pen heeft geen zin, omdat de
verkoop van kippenvlees dra
matisch is gedaald sinds de di
oxineaffaire. Onduidelijk was
overigens wie de kosten zou be
talen. De slacht kwam in beeld
omdat de hokken van veel kip
penhouders door de dioxinecri
sis overvol zitten.
Nu blijven de leghennen dus
langer in leven. Ze zullen pas de
komende maanden worden ge
slacht, zoals anders ook was ge
beurd. Het gevolg is dat de hok
ken overvol blijven en dat de
markt nog slechter wordt. De
sector vreest dat bedrijven hier
door over de kop gaan. NOP wil
de overheid de pluimvee
houders te hulp schiet.
Vet
De Inspectie Milieuhygiëne on
derzoekt welke mogelijkheden
Nederlandse bedrijven hebben
om vet te vermengen met ge
vaarlijke afvalstoffen. Het gaat
om zo'n tachtig bedrijven die
vet inzamelen of verwerken.
Minister Pronk (VROM) wil we
ten welke risico's er zijn dat
'wegmengen' voorkomt. Hierbij
worden gevaarlijke afvalstoffen
gemengd met dierlijke en plant
aardige vetten, die als grondstof
worden gebruikt voor veevoer.
Malafide smelters verdunnen
hun producten met gevaarlijke
Mauritshuis
kan Rembrandt
na gift kopen
DEN HAAG - Het Mauritshuis
in Den Haag heeft de financie
ring voor 'Portret van een oude
man' van Rembrandt rond.
De Grote Sponsor Loterij
draagt in totaal 8,3 miljoen gul
den bijDaarmee hoeft het Mau
ritshuis niet meer op zoek naar
de laatste miljoenen van het 32
miljoen gulden kostende doek.
Het bedrag van 8,3 miljoen is in
clusief een structurele bijdrage
van de loterij van ruim 2 mil
joen. De Sponsor Loterij houdt
dit jaar nog een extra trekking
voor de aankoop van de Rem
brandt. ANP
Twaalf jaar voor
roofovervallen
met klauwhamer
DORDRECHT - Een 26-jarige
man uit Dordrecht is gisteren
veroordeeld tot twaalf jaar cel
voor het plegen van zes berovin
gen op oudere vrouwen. Tegen
de man was achttien jaar geëist,
maar de rechtbank in Dordrecht
achtte twee berovingen, waar
van één met dodelijke afloop
niet bewezen.
Bij de misdrijven in 1998 maak
te de dader vaak gebruik van
een klauwhamer. In alle geval
len werden de slachtoffers van
achteren benaderd en met een
j klauwhamer of een ander voor
werp op het achterhoofd gesla-
1 gen.
De berovingen hadden plaats op
straat. De slachtoffers liepen
licht tot zwaar, soms blijvend,
hersenletsel op. Een tweede
verdachte werd tot vijftien
i maanden cel veroordeeld. Hij
1 verzilverde cheques van de
slachtoffers. ANP
Groningen moet
museum redden
GRONINGEN - Het Groninger
Museum is zo goed als bankroet.
Er is een schuld van 2,8 miljoen
gulden, waarvoor terstond een
oplossing moet worden gevon
den.
Ook kampt het museum met een
structureel begrotingstekort
van zeven tot acht ton per jaar.
De gemeente Groningen heeft
het museum nu onder curatele
gesteld.
De gemeente leent het museum
tot 1 januari 2000 een bedrag
I van maximaal 2,4 miljoen gul
den. Het museum krijgt tot die
i datum de tijd om een plan op te
stellen voor een sluitende meer-
I jarenbegroting. GPD
stoffen net zo lang tot de con
centratie gif onder de wettelijke
norm komt. In een rapport van
de Europese Commissie staat
dat Brussel de controle op Ne
derlandse vetbedrijven onvol
doende vindt. ANP
Roelof Fernhout
door Koos van Wees
DEN HAAG - De Nijmeegse
hoogleraar migratierecht Roe
lof Fernhout is gisteren door
de Tweede Kamer gekozen tot
Nationale Ombudsman. Al
leen de VVD-fractie stemde
voor de enig overgebleven an
dere kandidaat, de Rotter
damse gemeentelijke ombuds
man Van Kinderen.
WD-fractieleider Dijkstal
wilde geen toelichting geven
op het stemgedrag van zijn
fractie. „De stemming was ge
heim", zó hield hij vol. Een
woordvoerder van zijn partij
deelde echter mee dat de WD-
fraetie eerder ook al Van Kin
deren hoger had geplaatst op
het eigen voorkeurslijstje dan
Fernhout. „Wij vinden Van
Kinderen gewoon beter." Van
Kinderen kreeg uiteindelijk 34
stemmen, tegen de 97 van
Fernhout.
Voordrachtlijst
Over de benoeming van de Na
tionale Ombudsman ontstond
vorige week nogal wat rumoer.
Oud-minister van Justitie
Sorgdrager stond als eerste op
de voordrachtslijst, die zowel
een comité van aanbeveling
als een Kamercommissie had
opgesteld. Daartegen maak
ten met name de oppositiepar
tijen bezwaar.
Sorgdrager zou als Ombuds
man te vaak worden gecon
fronteerd met klachten over
beleid dat ze zelf als minister
had gevoerd. De oud-minister
besloot zich daarop terug te
trekken. GPD
DORDRECHT - Het standbeeld van de Dordtse beeldhouwer en schilder Ary Scheffer staat in een tijdelijke huiskamer. 'Op bezoek bij Ary' is het werk van de Japanse
kunstenaar Tazro Niscino. Hij voorzag het beeld van een huis. Ary Scheffer staat sinds 1862 op een sokkel in de binnenstad van Dordrecht. De huiskamer blijft nog open
voor publiek tot en met 2 juli. foto Robert Vos/AN P
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Minister Brinkhorst
(Landbouw) werkt aan een subsidierege
ling voor biologisch boeren. In septem
ber of oktober wil hij met de Tweede Ka
mer een nieuwe regeling bespreken. „De
ontwikkeling van biologische landbouw
is een van mijn redenen geweest om mi
nister te worden", zo gaf Brinkhorst gis
teren het belang aan.
Nederland heeft nog relatief weinig bio
logische boeren. De nieuwe minister had
donderdagmorgen bij een bezoek aan
varkenshouders ontdekt dat slechts een
promille van de varkensboeren op biolo
gische wijze werkt. „U kunt van mij dus
krachtige uitspraken hierover verwach
ten bij het varkensdebat volgende
week."
Brinkhorst deelde de kritiek van de
Tweede Kamer op de laatste stimule
ringsregeling voor biologische boeren.
De regeling sloot twee maanden geleden
en bleek in enkele uren tientallen malen
overvraagd. Brinkhorst voelde er niets
voor om zomaar een paar miljoen te ge
ven aan afgewezen aanvragers. „We wil
len een eerlijke effectieve regeling. Geen
tombola."
Dat een voormalige overheidsdienst in
Flevoland de helft van de subsidie ont
ving, stoorde ook Brinkhorst. Temeer
omdat een Landbouw-ambtenaar in het
bestuur van dit bedrijf zit. De minister
onderzoekt inmiddels de rol van deze
ambtenaar. Hij heeft zelfs alle bijbanen
van zijn ambtenaren opgevraagd.
„Voorshands ziet het er goed uit", aldus
Brinkhorst. „Overigens is het ministerie
de laatste weken in een sfeer gekomen
dat er van alles mis is. Dat is ten onrech
te."
Brinkhorst is het oneens met een pleidooi
van PvdA en RPF om de BTW op niet-
biologische producten te verhogen. Ook
gaf hij geen steun aan een voorstel van
WD om supermarkten te subsidiëren om
biologische producten te verkopen. Meer
voordeel verwacht de minister van de
nieuwe aftrekpost voor duurzame on
dernemers. ANP
Een impressie van de zweeftrein. foto ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Een consortium
van ABN Amro, Ballast Nedam,
HBG en Siemens Nederland wil
een magneetzweefbaan aanleg
gen die de Randstad ontsluit en
ook een aparte lijn naar Gronin
gen bouwen. Het grootste deel
van de kosten, 21 miljard, wil
len de bedrijven zelf op tafel leg
gen. De overheid zal in eerste
instantie naar schatting maxi
maal ruim 2,5 miljard moeten
bijleggen, zo bleek tijdens een
presentatie in Den Haag.
Verder wordt van de overheid
verwacht dat ze bijspringt als de
exploitatie niet rond komt.
Vooral de Zuiderzeelijn naar
Groningen moet volgens de on
dernemingen gesubsidieerd
worden. Ter vergelijking: de
aanleg van de Zuiderzeelijn
voor gewone treinen kost vol
gens het Centraal Plan Bureau
3 miljard. De Randstadlijn
zou kostendekkend zijn. De ini
tiatiefnemers denken dagelijks
op beide lijnen 160.000 passa
giers te vervoeren.
De Transrapid moet Amster
dam, Schiphol, Den Haag, Rot
terdam en Utrecht verbinden.
Met tien tot twaalf stations zal
de reis 49 minuten duren. De
Zuiderzeelijn krijgt acht sta
tions en die reis duurt nog geen
uur. De trein kan een snelheid
van vijfhonderd kilometer per
uur bereiken. Volgens de vier
bedrijven, samengevoegd in het
consortium Platform Transra
pid Nederland, kan de zweef
trein er in 2010 zijn. Volgens het
platform is de zweeftrein in ene-
riegebruik goedkoper dan be
staande alternatieven. De prijs
voor ëen kaartje wordt 0,44
per kilometer. „Dat is net zoveel
als de Nederlandse Spoorwegen
rekenen, alleen doen wij het
zonder subsidie", aldus P. van
Gend van Siemens.
Er moeten stations in binnen
steden en buiten de stad komen.
Bij stations buiten de stad kun
nen forenzen hun auto parke
ren. De baan waar de zweeftrein
over rijdt, komt op zestig pro
cent van het traject 'een meter
boven het maaiveld uit'. Op de
overige veertig procent is spra
ke van verhogingen. Het con
sortium ziet mogelijkheden om
de baan door de steden heen te
leggen 'zonder dat er al teveel
gesloopt hoeft te worden
Directeur-generaal personen
vervoer Dieris van het ministe
rie van Verkeer reageerde giste
ren gematigd enthousiast. ANP
door Guus Mater
DEN HAAG - Minister Her
mans van Onderwijs wil het we
tenschappelijk onderzoek in
Nederland vernieuwen. Dat is
nodig om de samenleving en
economie te blijven voeden met
nieuwe inzichten. Voor de im
puls investeren de minister, de
universiteiten en de onder
zoeksorganisatie NWO een be
drag van jaarlijks 75 miljoen
gulden.
Dat staat in de nota 'Wie oog
sten wil, moet zaaien', die Her
mans gisteren in Den Haag pre
senteerde. Universiteiten en
NWO moeten ieder 25 miljoen
gulden bijdragen. Dat gaat ten
koste van het bedrag dat was
bestemd voor de zogeheten top
onderzoekscholen. Hermans
vindt dat er meer behoefte is aan
vernieuwing dan aan verhoging
van de kwaliteit via de topscho-
len. In de vier jaar lopende on
derzoeksprogramma's die NWO
van het geld opstelt, krijgen de
alfa- en gammawetenschappen
een extra accent.
Op termijn wil Hermans de im
puls verdubbelen. „We streven
naar 100 a 150 miljoen", zei hij.
Thijssen wint Gouden Strop
AMSTERDAM - „Ik bedank de jury die het goede heeft geno
mineerd en niet het gemiddelde. Door streng te selecteren
brengt zij niet het genre in gevaar, maar stimuleert daarente
gen." Dit zei misdaadauteur Felix Thijssen gistermiddag na
dat hij voor zijn thriller 'Cleopatra' de Bruna Gouden Strop,
de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek ter
waarde van 25.000 gulden, in ontvangst had genomen.
Thijssen verwees in zijn dankwoord naar de commotie die
ontstond toen in mei de nominaties voor de thrillerprijs wer
den bekendgemaakt. Daarbij zei juryvoorzitter Bert Vuijsje
dat de kwaliteit van de inzendingen bepaald niet indrukwek
kend was. GPD
zie ook pagina 13
Nederland aast op Airbus-kantoor
DEN HAAG - Nederland maakt kans op het binnenhalen van
het administratieve hoofdkantoor van Airbus, een van de
grootste vliegtuigbouwers ter wereld.
Airbus is momenteel nog een samenwerkingsverband van de
vliegtuigfabrieken van Duitsland, Frankrijk en Groot-Brit-
tannië. Er wordt gewerkt aan omvorming tot een 'gewone'
vennootschap, genoteerd aan de beurs.
Voor het hoofdkantoor kiest Airbus mogelijk een onafhanke
lijk land, aldus minister Jorritsma van Economische Zaken
gisteren in de Tweede Kamer. Ze waarschuwde dat er nog
niets is besloten. ANP
Dierenopvang nog onvoldoende
DEN HAAG - De opvang van inbeslaggenomen dieren op de
luchthaven Schiphol verloopt nog steeds niet goed. Maanden
na het verhakselen van vierhonderd eekhoorns, is de Tweede
Kamer nog niet tevreden over maatregelen door de staatsse
cretaris Faber (Landbouw).
De Kamerleden stelden gisteren dat de eekhoorns slechts het
topje van de ijsberg waren. Zieke of bedreigde dieren of dier-
producten worden zelden teruggestuurd naar het land van
herkomst. Bijna alle dieren worden verkocht, gedood of bij
dierentuinen ondergebracht. De Kamer keerde zich tegen
verkoop. Probleem is dat het overleg over een quarantaineop-
vang nog gaande is. Faber wil de rekening hiervan bij de ver
voerders en Schiphol leggen. ANP/GPD
Stille tocht na moord Zwijndrecht
ZWIJNDRECHT - Honderden volwassenen en kinderen heb
ben gisteren in een stil protest bloemen gelegd in de Merel
straat in Zwijndrecht. Eerder deze week werd daar de 2 9-j ari-
ge Kezban Vural voor de ogen van haar kinderen door haar
ex-man doodgeschoten.
De oproep kwam van een groep vriendinnen van het slachtof
fer. Zij wilden de indruk wegnemen dat het incident cultuur-
bepaald zou zijn. Volgens hen was dit het zoveelste voorbeeld
van zinloos geweld. Dit keer vond het zijn bron in een om
gangsregeling, die volgens de vader niet deugde. ANP
Brandweer breekt met Epe
VAASSEN - De breuk tussen het vrijwillige brandweerkorps
in Vaassen en de gemeente Epe, waar Vaassen bij hoort, is de
finitief. De 22 brandweerlieden willen per 1 juli ontslag. De
aangekondigde juridische procedures zijn gisteren ingetrok
ken, omdat de brandweer niets meer te maken wil hebben met
burgemeester Eland of brandweercommandant Groote.
Dat heeft de Vaassense postcommandant Van der Haar giste
ren meegedeeld. Het korps ging vorige week donderdag in
staking omdat de gemeente eiste dat tijdens de bruiloft van
één van de brandweerlieden minimaal zes mensen zouden
achterblijven in Vaassen. Vervangers zouden door de spuit
gasten betaald moeten worden. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Minister Netelen
bos van Verkeer wil haast ma
ken met de liberalisering van de
taxibranche. Een meerderheid
van de Tweede Kamer steunt de
nieuwe taxiwet, maar wil die op
onderdelen bijschaven.
Dat bleek gisteren tijdens een
debat in de Tweede Kamer. En
kele honderden meters verderop
diende een kort geding van taxi
chauffeurs tegen Netelenbos.
De veiwachte invasie van taxi
chauffeurs bleef uit. De ME en
bereden politie waren paraat,
omdat eerder overleg over de
taxiwet in een vechtpartij ont
aardde.
De chauffeurs eisen dat het
wetsvoorstel wordt ingetrok
ken. Hun advocaat P. de Vos
pleitte voor experimenten in sa
menwerking met de branche in
plaats van het invoeren van een
wet. Hij wees erop dat liberali
sering in andere landen op een
fiasco is uitgelopen. De uit
spraak is 9 juli.
In de Kamer uitten vooral de op
positiepartijen CDA Groen-
Links en de SP bedenkingen bij
de wet, die het voor iedereen
mogelijk maakt taxiritten te
verzorgen. Het standaardtarie-
vensysteem gaat op de schop.
Over vier jaar moet dat uitmon
den in volledig vrije tarieven.
De meeste fracties vrezen dat er
wildgroei van taxibedrijfjes
ontstaat. Ze vragen zich af of
het toch niet beter is een maxi
mum vast te stellen. Ook het
overboord zetten van de 24-
uurs bereikbaarheid roept
weerstand op. De partijen zijn
bang dat taxichauffeurs alleen
in de lucratieve avonduren en
weekeinden gaan rijden, waar
door de dienstverlening op an
dere tijdstippen instort. Nete
lenbos ziet niets in handhaving
van de 24-uurs eis, maar zegde
toe dat die kan worden hersteld
als het aanbod ernstig te wensen
overlaat.
Netelenbos wil wel tegemoetko
men aan de wens van de Kamer
om de Nederlandse mededin
gingsautoriteit, de positie van
taxi's op Schiphol te laten on
derzoeken. Taxichauffeurs op
de luchthaven houden in het
voorstel hun beschermde status.
ANP
Dat zou overeenkomen met de
wensen van de NWO en de ver
eniging van universiteiten VS-
NU, die de koersverlegging van
de minister steunen maar het
huidige budget wat krap vin
den. De VSNU noemt de plan
van Hermans 'het begin van een
trendbreuk' omdat voor het
eerst weer in onderzoek wordt
geinvesteerd.
Volgens het plan van Hermans
moeten jonge en vrouwelijke
wetenschappers een beter carri
èreperspectief krijgen. Een wat
Hermans noemt 'uitdagend'
personeelsbeleid moet ertoe lei
den dat creativiteit en jong ta
lent meer kansen krijgen.
Vernieuwend onderzoek verlegt
volgens de minister de grenzen
van de wetenschap. Hij heeft de
Koninklijke Nederlandse Aka-
demie van Wetenschappen
(KNAW) hierom gevraagd een
procedure voor ethische vraag
stukken te ontwikkelen.
Nederland investeert per jaar
bijna 15 miljard gulden in we
tenschappelijk onderzoek, re-
centueel minder dan andere
Noord-West-Europese landen,
de Verenigde Staten en Japan.
ANP
door Alex Bogers
DEN HAAG - De rente op de ka
pitaalmarkt foopt flink op. Gis
teren steeg de rente op langlo
pende leningen voor de vijfde
opeenvolgende dag. In de afge
lopen twee weken steeg de ver
goeding voor staatsleningen
met een looptijd van vijf tot acht
jaar met 0,3 procent tot 4,25
procent.
De kapitaalmarktrente stijgt
door de vrees dat de centrale
bank in de Verenigde Staten
(FED) haar rentetarieven de ko
mende tijd zal verhogen. Alan
Greenspan, de voorzitter van de
FED, heeft vorige week al laten
doorschemeren dat de markt re
kening moet houden met een
stijging. Hij wil daarmee infla
tiegevaar beteugelen nu de
Amerikaanse economie sterk
blijft groeien. Met een hogere
rente wordt geld lenen voor in
vesteringen of consumptie min
der aantrekkelijk.
Vorige week haalden handela
ren en beleggers nog opgelucht
adem. Zij dachten dat het
slechts om een verhoging zou
gaan van maximaal 0,25 pro
cent. Dat sentiment is nu omge
slagen. Pessimisten beheersen
de markt door de stellen dat
Greenspan en consorten best
eens met een reeks verhogingen
kan komen. Greenspan verga
dert volgende week woensdag
met het rentecomité over het ge
vaar van inflatie.
Hypotheek
De stijging van de marktrente
heeft mogelijk ook gevolgen
voor de hypotheekrente. De hy
potheekvertrekkers houden
over het algemeen een verschil
van een procent aan tussen de
vijfjaarsrente op de kapitaal
markt en de rente op een hypo
theek van vijf jaar. De banken
volgen schommelingen echter
niet op de voet. Ze kijken altijd
eerst of de stijging of daling
stand houdt.
Woordvoerders van de banken
houden hun kaken voorlopig
stijf op elkaar over een eventue
le verhoging. De hypotheken-
markt is zeer gevoelig voor con
currentie. GPD
