IRT-moeras bestaat nog steeds
PZC
PZC
Barak en Assad lief voor elkaar
Kosovo-vredestichter
Ahtisaari is gewend
aan duistere figuren
feiten en meningen
2
Top ministerie van Justitie wacht zwaar weer
Een lijntje coke
25 juni 1949
vrijdag 25 juni 1999
door Cees van der Laan
Bij alle zaken die te maken
hebben met de inmiddels
beruchte IRT-affaire zou het
sein voor ambtenaren en politici
op rood moeten springen. Twee
ministers zijn er over gevallen
en het heeft ook de carrières van
politie- en justitiefunctionaris
sen bepaald geen goed gedaan.
Daarom is het des te meer ver
wonderlijk dat het college van
procureurs-generaal, de top van
het departement van Justitie en
ook verantwoordelijk minister
Korthals laks met de gevolgen
van dit uiterst gevoelige dossier
zijn omgegaan. Dit blijkt uit de
bevindingen van de Tijdelijke
Commissie Evaluatie Opspo
ringsmethoden ook wel com-
missie-Kalsbeek genoemd. De
Tweede Kamer besprak die be
vindingen de afgelopen dagen.
Door het rapport van de com
missie-Kalsbeek is het college
van procureurs-generaal, het
hoogste gezagsorgaan van het
Openbaar Ministerie, onder
vuur komen te liggen. Het colle
ge toonde een weinig actieve
houding om de nieuwe normen
ten aanzien van opsporing in de
organisatie door te voeren. ..Er
was onvoldoende leiding en on
voldoende sturing", conclu
deert voorzitter Kalsbeek. „Al
met al moeten we vaststellen dat
het college daarin tekort is ge
schoten."
Maar er zijn ook nog andere za
ken die een beoordeling van het
deftige college van pg's geen
goed zullen doen. Het college is
niet daadkrachtig opgetreden
om vastgelopen strafrechtelijke
onderzoeken naar parallel-im
porten van cocaïne van in totaal
15.000 kilogram, mogelijk met
behulp van corrupte of gechan
teerde opsporingsambtenaren,
vlot te trekken. In het verlengde
hiervan is onduidelijk of het
college oud-minister Sorgdra-
ger en haar opvolger Korthals
voldoende hiervan op de hoogte
heeft gesteld.
Topcrimineel
Ook de overeenkomst tussen het
Amsterdamse Openbaar Minis
terie met een topcrimineel,
goedgekeurd door het college
van pg's, is een brevet van on
vermogen. Zo wel de commissie-
Kalsbeek als de Tweede Kamer
hebben vastgesteld dat deze
deal indruist tegen alle gelden
de richtlijnen en de wet die hier
voor op stapel staat.
Verweer tegen deze door de Ka
mer aanvaarde conclusies zal
lastig zijn. Dat het college het
druk had met de reorganisatie
van het OM en in een hoogoplo
pend conflict was verwikkeld
met het departement (ontslag
van super-pg Docters Van Leeu
wen) lijkt niet door de Kamer te
worden geaccepteerd. De auto
riteit van het hoogste gezagsor
gaan van het OM is na de 'op
stand der procureurs-generaal'
vorig jaar nog verder aangetast.
De top van het departement on
der leiding van secretaris-gene
raal Borghouts wacht zwaar
weer. Hebben Borghouts c.s. er
voor gezorgd dat minister Sorg-
drager en later haai' opvolger
Korthals op de hoogte waren
van de smokkel van grote hoe
veelheden cocaïne door politie-
infiltranten? Kalsbeek ver
klaarde in de Kamer dat hier
over niets in het overgangsdos
sier stond dat vorig jaar de net
aangetreden minister Korthals
van zijn secretaris-generaal
kreeg. Pas op 6 oktober werd
Korthals volgens eigen zeggen
op 'hoofdlijnen' door het college
geïnformeerd, maar hij was niet
volledig op de hoogte van de
ernst en omvang van de zaak.
Wat heeft Boighouts dan wél ge
daan om de opeenvolgende mi
nisters (Sorgdrager, Korthals)
op de hoogte te houden? In de
afgelopen dagen, waarin de Ka
mer debatteerde over de bevin
dingen van de commissie-Kals-
beek, viel diverse malen zijn
naam en niet in gunstige zin.
Dat de IRT-affaire een moeras is
dat ministers en ambtenaren
kan opslokken, had minister
Korthals kunnen en moeten we
ten. Als belangrijkste justitie-
woordvoerder van de VVD was
hij jarenlang betrokken bij de
politieke afwikkeling van de
IRT-affaire in de Tweede Ka
mer.
Ofschoon hij niets daarover in
het overgangsdossier aantrof
toen hij aantrad als minister,
klinkt zijn excuus dat hij in ok
tober vorig jaar slechts op
hoofdlijnen over de cocaïne
smokkel werd geïnformeerd wel
erg magertjes. Hoofdlijnen of
niet, bij Korthals hadden alle
alarmbellen over moeten gaan
toen hij van deze zaak hoorde.
Uitglijder
Nog veel belangrijker is dat
Korthals politiek verantwoor
delijk is voor alles wat bij zijn
departement en het OM mis is
gegaan, ook al was hij er niet di
rect bij betrokken. Vorig jaar
herfst maakte hij al een lelijke
uitglijder toen bleek dat onder
zijn verantwoordelijkheid af-
spraken waren gemaakt met een
criminele burgerinfiltrant, het
geen verboden is. GroenLinks-
Kamerlid Halsema wees er gis
teren ook nog eens fijntjes op
dat de nu door de Kamer afge
keurde deal met een topcrimi
neel werd gesloten toen Kort
hals al was aangetreden als
minister. De waag rijst dus of hij
wel voldoende greep heeft op
zijn ministerie. Korthals zal
volgende week in de Kamer dan
ook alle zeilen moeten bijzetten
om ongeschonden uit het debat
te komen, GPD
Een van de kernkwesties van de misdaadbestrij-
ding in Nederland is de vraag hoe vuil je je han
den mag maken om een misdadiger te pakken. In
de IRT-affaire bleek dat de overheid te ver en te onge
controleerd meeging in de drugshandel. Nederland zet
te de sluizen open voor hasj uit Colombia, maar de
drugsbaronnen bleven buiten schot. Bovendien rees hel
vermoeden dat samen met de hasj cocaïne naar Neder'
land werd gesmokkeld, nota bene via door de overheid
beschermde kanalen.
Nu de commissie-Kalsbeek inderdaad sterke aanwij.
zingen heeft gevonden voor grootschalige cocaïne
smokkel met hulp van Nederlandse ambtenaren, en
moet concluderen dat dit al jaren bekend was maar niet
of in onvoldoende mate is doorgedrongen tot de huidige
minister van Justitie Korthals, zijn de rapen gaar. De
Tweede Kamer wil uitleg van de VVD-bewindsman.
De Kamer volgt zo de j uiste procedure. Maar voor uitleg
is het wel wat laat. Zeker na de IRT-affaire en de moei
lijkheden van zijn voorganger had het hele drugsdos
sier voor Korthals zowel beleidsmatig als politiek zc
belangrijk moeten zijn dat hij geen grammetje wilde
missen. Het doet er niet toe of Korthals de informatie
duidelijk kreeg voorgeschoteld. Elke bewindsman
moet soms voor het verkrijgen van helderheid afdalen
in zijn organisatie. Zeker op zo'n teer punt als gecontro
leerde drugssmokkel en de uitwassen daarvan is 'ilt
wist het niet' geen excuus.
Volgende week zal nog moeten blijken of de Kamei
Korthals hard wil aanpakken. Want niet alleen de mi
nister heeft problemen met de informatievoorziening
Tot nu toe is onvoldoende duidelijk hoe valide de aan
wijzingen van de commissie-Kalsbeek zijn. Zeker is dal
een deel van haar gegevens uit het criminele circuil
komt. En er zijn nog veel teveel vragen. Vond de top var
het Openbaar Ministerie, die wel op de hoogte was, d«
zaak niet noemenswaard of werd Korthals bewust on
wetend gehouden? Waarom heeft niemand eerder pu
bliekelijk aan de bel getrokken? Passen de huidig<
deals met criminelen nu wel of niet in de aanstaand*
opsporingswet? En vooral: staat er tegenover de moge
lijke parallelle import enige vooruitgang in de strijc
tegen de drugshandel? Op basis van de huidige veron
derstellingen en vragen zal het voor de Kamer nog hee
moeilijk worden een oordeel te vormen.
Vast staat, dat de drugsmaffia moeilijk te bestrijden is
Het is bekend dat het Nederlandse opsporingsapparaa
op of over de grenzen van de wet moet opereren om eni|
tegenspel te bieden. Dat het daarbij mogelijk nog ver
der onderuit is gegaan dan we al weten, valt te betreu
ren. Maar het is ronduit verontrustend dat wat ministe:
Korthals wél geheel in zijn macht zou moeten hebben
ook niet goed lijkt te functioneren. Als wordt bevestigt
dat de informatielijnen binnen het ministerie van Jus
titie onbetrouwbaarder zijn dan de drugslijnen tussei
Zuid-Amerika en Nederland, heeft de Tweede Kame
geen andere keus dan de minister daar keihard op af ti
rekenen.
door Mare Peeperkorn
Gastvrij biedt Martti Ahti
saari een lift aan in zijn
Club Car, het pruttelende 'golf-
wagentje' waarmee de mank lo
pende Finse president zich over
zijn residentie verplaatst. De
vredestichter van Kosovo geniet
zichtbaar na de vermoeiende
onderhandelingen met 'oor
logsmisdadiger' Milosevic.
Grinnikend hoort hij de laatste
'roddel' aan: Ahtisaari als de
toekomstige baas van de Ver
enigde Naties. Het antwoord:
„Het is al erg genoeg door 5,2
miljoen Finnen verscheurd te
worden, laat staan door 200 lan
den. Nee, ik dank u."
Tijd heeft een president van een
land zelden. Maar Ahtisaari
maakt graag tijd voor een hand
vol journalisten om terug te
blikken op de woelige weken
eind mei, begin juni, waarin hij
samen met de Rus Tsjernomyr-
din Joegoslavië diplomatiek op
de knieën dwong. Of de voorma
lig VN-onderhandelaar het niet
erg vond de hand te schudden
van een schurk als Milosevic?
Geenszins, klinkt het nuchter.
„Ik dank mijn carrière aan on
derhandelingen met talloze
duistere figuren. Demeesten die
aan de andere kant van de tafel
plaatsnamen, zitten nu in de ge
vangenis. Of horen daar anders
wel te zitten, ha ha. Bij dit soort
zaken heb je je gesprekspart
ners nü eenmaal niet voor het
uitkiezen."
Zelf eerlijk blijven, is volgens
Ahtisaari het belangrijkste bij
topdiplomatie. Zoals die ene
vrijdag om één uur !s ochtends.
De 'heer Milosevic' aan de tele
foon, of de Finse president het
gesprek wilde aannemen. Na
tuurlijk. Zijn Joegoslavische
collega beklaagde zich over het
feit dat de NAVO een 'gat' liet
vallen, als de Servische troepen
zich uit Kosovo terugtrokken.
Een 'gat' dat door het Koso-
vaarse bevrijdingsleger U£K
opgevuld zou worden, ten koste
van de Servische burgers ter
plekke. Ahtisaari: „Daar had
Milosevic gelijk in. Dat moet je
dan ook toegeven en er iets aan
doen."
Simplistisch
De Fin wordt nog steeds dage
lijks gebeld ddor de hoofdrol
spelers in Kosovo. Om advies
over hoe het fragiele vredespro
ces op gang te houden, niet al
leen in Kosovo maar ook in Ser-
Martti Ahtisaari.
Dat de EU-leiders én de Ameri
kaanse president Clinton finan
ciële hulp voor de Serviërs ver
binden aan het vertrek van
Milosevic komt bij Ahtisaari
vreemd over. „Het is een beetje
simplistisch om alles te concen
treren op één persoon", analy
seert hij. „Als Milosevic op
stapt, komt er een ander waar
dan ook wel weer bezwaar tegen
is. Het belangrijkste is de demo
cratie in Joegoslavië te herstel
len. Om te beginnen met het ver
lossen van de media van de
staatscontrole. De Servische
media ontkennen nu de vondst
van massagraven. Als kranten,
tv en radio hun werk weer ge
woon kunnen doen, verdwijnt
Milosevic vanzelf wel."
Dé grote 'winst' van de Kosovo-
oorlog, vindt Ahtisaari, is dat
dictators nu gewaarschuwd
zijn. „De NAVO heeft duidelijk
gemaakt dat gruweldaden niet
getolereerd worden, dat het
Westen dan ingrijpt. Leiders
zullén nu wel twee keer naden
ken voor zij een misdaad als et
nische zuivering begaan."
En de 'winst' voor hemzelf, be
halve de eer en een onmisken
baar blinkend prestige? Ahti
saari bekent spontaan 'zeer
geïnteresseerd' te zijn in de baan
als speciale Balkanvertegen
woordiger voor de VN. Een
nieuwe topfunctie die de EU
claimt te mogen vervullen. „Een
prachtbaan, maar ik ben toeval
lig ook nog president van Fin
land. Die twee banen kan ik on
mogelijk combineren." Dat zijn
presidentschap volgend jaar af
loopt, verandert niets aan die
mening. „Dan wil ik eerst een
paar maanden vrij, weg naar
Frankrijk om mijn Frans bij te
spijkeren." Om professionele of
louter privé redenen? „Ik neem
mijn vrouw mee, het is aan u om
daar conclusies uit te trekken."
GPD
door Ad Bloemendaal
De nieuwe Israëlische pre
mier. Ehud Barak, meent
dat vrede met Syrië de sleutel
is voor een alomvattende vre
de met de Arabische wereld.
Hij ziet president Hafez al-As-
sad als de grondlegger van een
'sterk, onafhankelijk, zelfbe-
wust Syrië, een Syrië dat naar
mijn mening zeer belangrijk is
voor de stabiliteit van het Mid
den-Oosten'. Assad op zijn
beurt noemt Barak 'een sterke
en eerlijke man', van wie het
duidelijk is dat hij vrede met
Syrië wil bereiken.
De twee leiders maakten el
kaar dit soort ongewone com
plimenten in recente gesprek
ken met journalist Patrick
Seale, de bekende Britse bio
graaf van Assad. Van alle wes
terse experts onderhoudt de in
Syrië opgegroeide Seale de
beste contacten met de weinig
toegankelijke president. Eer
der deze maand was hij voor
het eerst sinds zeventien jaar
in Israël, als deelnemer aan
een seminarium over Syrië dat
was georganiseerd door de
Universiteit van Tel Aviv.
De in drukke coalitie-onder
handelingen gewikkelde Ba
rak maakte toen meer dan een
uur vrij voor een gesprek met
Seale onder vier ogen. Een
paar dagen later sprak Seale
Assad in de Syrische hoofd
stad Damascus. Beide ge
sprekken waren vertrouwe
lijk, maar woensdag
publiceerde Seale een aantal
geautoriseerde citaten in het
in Londen verschijnende Ara
bische dagblad 'Al-Hayat'.
Het is opmerkelijk dat Barak
vrede met Syrië omschrijft als
de sleutel tot vrede met de rest
van de Arabische wereld. De
sleutelfunctie wordt meestal
toebedacht aan de Palestijnen.
Het zal bij het Palestijnse be
stuur alleen maar de vrees
aanwakkeren dat Barak eerst
gaat proberen een verdrag met
Syrië te sluiten, waarbij het
Palestijnse onderhandelings-
spoor naar de achtergrond
verdwijnt. President Jasser
Arafat is bang dat Assad
wraak zal nemen voor wat de
Palestijnen hem hebben aan
gedaan met de Oslo-akkoor
den. Arafats handtekening in
1993 kwam voor Syrië als een
volslagen verrassing.
Vooruitgang
Onder de regering van Jit-
schak Rabin maakten Israël en
Syrië vooruitgang in weder
zijdse onderhandelingen,
Resten van een Syrische stelling op de Golan-hoogvlakte.
maar tot een doorbraak is het
niet gekomen. Over de oorzaak
daarvan bestaan twee lezin
gen. Professor Moshe Maoz,
een Syrië-deskundige van de
Hebreeuwse Universiteit in
Jeruzalem, meent dat Assad
niet begreep dat hij de kans
moest grijpen. Patrick Seale
daarentegen vindt dat de Syri
sche leider geen ja kon zeggen,
omdat Israël absurde veilig
heidseisen stelde. Volgens hem
was het Rabin, en niet Assad,
die een kans heeft laten liggen.
In zijn gesprek met Seale zei
Barak 'buitengewoon be
nieuwd' te zijn of er nu een mo
gelijkheid bestaat met Syrië
een 'vrede van de dapperen' te
bereiken. „Het is mijn politiek
de veiligheid van Israël te ver
groten door een eind te maken
aan het conflict met Syrië."
Net als Barak heeft Assad er
op dit moment nog geen be
hoefte aan gedetailleerde uit
spraken te doen over komende
onderhandelingen. In zijn ge
sprek met Seale hekelt Assad
de politiek van de in mei ver
slagen premier Benjamin Ne
tanyahu. „Vanaf het moment
waarop Netanyahu in 1996
was gekozen beseften we dat
het hopeloos was", zegt hij—
,Met die man viel echt niets te
bereiken. Veel mensen kwam
ons hun hulp aanbieden; som
migen hadden nauwe contac
ten met hem, anderen waren
tegenstanders van zijn poli
tiek. Na verloop van tijd zei
den we: Verspil uw tijd maar
niet. Het heeft geen zin.
Verschuiving
Volgens Assad is de toestand in
Israël nu anders: „Er is een
verschuiving naar het cen
trum en er is een leider die kan
bereiken wat hij zich ten doel
stelt. Dat gevoel heb ik." De
Syrische president zegt de car
rière en de uitspraken van de
nieuwe Israëlische leider
nauwlettend te hebben gevolg.
„Hij lijkt me een sterke en eer
lijke man. Zoals de verkiezin
gen hebben laten zien geniet
hij grote steun. Het is duidelijk
dat hij vrede met Syrië wil be
reiken. Hij werkt aan de hand
van een goed bestudeerd
plan."
Op de vraag of Syrië echt vrede
wil - in Israël is niet iedereen
daarvan overtuigd - ant
woordt Assad: „Syrië heeft al
tijd vrede gewild. We willen
het nu en we willen het al heel
lang, zeker sinds het begin van
het vredesproces in Madrid, in
1991."
In zijn lezing in Tel Aviv zei
Seale dat Israëli's die uit zijn
op een compromis over de in
1967 door Israël bezette Go
lan-hoogvlakte, zich geen illu-
fotoGPD
sies moeten maken. Gisteren
herhaalde hij dat in een vraag
gesprek op de Israëlische ra
dio. Over de toekomst van de
Golan kan niet worden onder
handeld, meent Assad, omdat
het hier gaat om soeverein Sy-
risch grondgebied. Met andere
woorden: Israël zal de hoog
vlakte tot de laatste meter
moeten teruggeven. Daar
staat volgens Seale tegenover
dat Assad bereid is overleg te
plegen over alle andere zaken,
zoals veiligheidsvoorzienin
gen voor Israël en de aard van
toekomstige betrekkingen.
Over de opmerkelijke compli
menten-uitwisseling tussen
Barak en Assad zegt Seale:
„Wat we hier zien is een uit
drukking van politieke wil van
beide kanten. Dit is de eerste
keer in de geschiedenis dat
Syrië en Israël op hetzelfde
moment laten blijken dat ze
bereid zijn serieuze onderhan
delingen te beginnen. Dat is
een historisch ogenblik.
Het betekent niet dat de on
derhandelingen gemakkelijk
zullen zij nEen hele reeks pro
blemen vraagt nog om een op
lossing. We zullen ook moeten
zien of president Clinton, het
derde lid van het trio wiens rol
van essentieel belang zal zijn
voor het slagen van het over
leg, klaar is om de uitdaging
aan te gaan." GPD
Moordenaar
In Amsterdam is Tony van
Gogh gearresteerd. De man
wordt verdacht in juni 1944 de
schrijver A M. de Jong te heb
ben vermoord. Van Gogh
maakte deel uit van het Son-
derkommando Feldmeyer en
heeft in opdracht van de Duit
se bezetter waarschijnlijk ver
schillende mensen vermoord.
De verdachte wist in 1946 te
onsnappen uit een interne
ringskamp in Den Helder was
sindsdien voortvluchtig.
Aanslag
In Nieuw- en Sint Joosland is
een aanslag op garage Kuzee
gepleegd. De garagehouder
hoorde 's nachts rumoer en
toen hij poolshoogte ging ne
men trof hij een niet ontplofte
handgranaat aan. In verband
met het incident is een man
aangehouden.
Verhuizing
De 88-jarige mejuffouw Anna
Okkerse is verhuisd uit het
huisje aan de Steinstraat in
Bruinisse, waar zij sinds haar
zevende jaar onafgebroken in
heeft gewoond. Het huis moet
worden afgebroken.
Vliegramp
Een ontploffing van een voor
werp in de bagage van de pas
sagiers wordt genoemd als
verklaring van de vliegramp
met de KLM-Constellation in
Bari, waarbij 33 mensen om
het leven kwamen.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax (0115) 686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax, (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17,00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10 30 uur
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22 00 uur.
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 98,00;
franco per post/ 128,50;
per maand 35,75,
per jaar 372,50;
franco per post 491,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting;
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,80,
zaterdag 2,60 p.st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw),
Postrek.nr.: 3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
191 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 28,65:
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief;
speciale posities- tarief op aanvraag;
voor brieven bureau van dit blad
6,50 meer (excl 17,5 pet btw);
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag:
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
Bij minister Korthals (m) hadden alle alarmbellen over moeten gaan toen hij van de cocaïnesmokkel hoorde.
foto Cees Zorn/GPD
