Prima resultaat Dow Benelux
PZC
Jazz is ook een vorm
van klassieke muziek
Verrassend samenspel in Britten
Spoor van ateliers
0
Schouwen-Duiveland
krijgt zes gemeenten
zeeland woensdag 23 juni 1999 18
1900-2000
in detail
Nederlandse dochter verhoogde productiviteit
ondernemend
zeeland
kunst cultuur
In het laatste jaar van
de twintigste eeuw
blikt de PZC van dag tot
dag terug op nieuws
feiten uit Zeeland.
23 juni 1960
weer te groeien. Bedrijfsonder
delen die in West-Europa wil
len investeren vinden in de
Benelux locaties die vol zelf-
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZCpostbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
Het nieuwe restaurant van
Wileo Rosenthal, restaurant
Rosenhof wordt vandaag,
woensdag, geopend door de
consulent voor Zeeland van
Horeca Nederland, Peter Ar
kenbout. Het nieuwe restau
rant is gelegen bij recreatie
park Breezand op het Veerse
Bree bij Vrouwenpolder aan de
F ori Den Haakweg.
Multi Music te Kruiningen
houdt vrijdag 25 juni een open
dag in kerkelijk centrum De
Haven in Yerseke. Het bedrijf
geeft les in keyboard-, piano-
en orgelspel, begeleidt kerk
diensten en koren, geeft com
puter-ondersteund muziekles,
arrangeert muziek voor groe
pen en koren, levert muziek-
software en maakt zetwerk
voor bladmuziek. Leerlingen
van Multi Music geven optre
dens tij dens de open dag die be
gint om 16.00 uur.
Bloembinderij Stefanie
houdt zaterdag 2 6 en zondag 2 7
een 'open deur weekeinde' in de
voormalige vlasschuur aan de
Julianastraat in Heikant. In
het even verder gelegen atelier
Lena van Linda Schot is een
expositie te zien van aquarel
len, pastellen en andere tech
nieken. Bij de bloembinderij
worden workshops gegeven in
het maken van Sloemdecora-
ties. Bloembinderij Stephanie
geeft vanaf dit jaar ook een cre
atieve invulling aan kinder
feestjes.
Foto Verschoore in Middel
burg houdt zaterdag 26 juni
een stoepkrijtwedstrijd in sa
menwerking met Kodak en
Kindernet. Van de wedstrijd,
die duurt van 13.00 tot 14.30
uur, worden televisieopnames
gemaakt. Vijftig kinderen van
tussen de zes en twaalf j aar oud
tekenen in de Lange Delft voor
een plaats in de finale van de
landelijke wedstrij d in septem
ber.
Uiensorteer- en Handelsbe
drijf De Bat Oostdijk te Oost-
dijk-Krabbendijke eerde on
langs werknemer J. B. de Bat
uit Waarde.
Hij verwierf in zeven jaar tijd
de diploma's elektrisch
schakelen, industriële automa
tisering, besturingstechniek,
koeltechniek, hydrauliek en
pneumatiek, laagspannings-
deskundige en storingstechni
cus elektro.
De Bat kreeg van het technisch
opleidingsinstituut ROVC te
Ede de gouden erespeld met
oorkonde.
door Frank Balkenende
De bezem gaat door bestuur
lijk Schouwen-Duiveland.
Een meerderheid in de Tweede
Kamer accepteert 23 juni 1960
het herindelingsplan van minis
ter Toxopeus. Van de achttien
gemeenten op het eiland blijven
er uiteindelijk zes over. Het 'wil
de' idee om ze allemaal op te
heffen en van Schouwen-Dui
veland één gemeente te maken,
komt in de Kamer wel even ter
sprake, maar het moet nog de
cennia rijpen. De bestuurlijke
geesten zijn in de jaren negentig
zover. Die ene gemeente ont
staat 1 januari 1997.
De meerderheid van de Tweede
Kamer kiest in 1960 voor het
plan van Toxopeus. Dat voor
ziet in zes gemeenten: Brou
wershaven (voormalige ge
meenten Brouwershaven,
Dreischor, Noordgouwe en
Zonnemaire), Duiveland (Oos-
terland, Nieuwerkerlt en Ou
werkerk), Middensch ouwen
(Duivendijke, Eikerzee, Elle-
meet en Kerkwerve), Wester-
schouwen (Burgh, Haamstede,
Noordwelle, Renesse, Seroos-
kerke). Zierikzee en Bruinisse
blijven zelfstandig. Met de her
indeling verdwijnt de kleinste
gemeente van Nederland: Se-
rooskerke met 189 inwoners.
Tijdens het Kamerdebat zit veel
Schouwen-Duivelands publiek
op de tribune. Zo zijn er de bur
gemeesters, raadsleden en amb
tenaren van de gemeente
Dreischor, Kerkwerve, Burgh,
Duivendijke, Eikerzee, Elle-
meet en Brouwershaven.
Die horen woordvoerders van
de grote christelijke partijen
KVP, CHU en ARP en ook de li
berale WD steun aan het plan
betuigen. PvdA-Kamerlid
Scheps lanceert een alternatief;.]
hij wil vijf gemeenten. Hij vindt
de te vormen gemeente Midden-
schouwen volstrekt overbodige
want veel te klein. Duivendijke.,
en Kerkwerve moeten bij Brou-^i
wershaven en Eikerzee en Elle-
meet bij de grote strandgemeen-
te Westerschouwen. Het j
amendement van Scheps is een;
compromis, want de PvdA heeft;
de voorkeur voor één gemeente;
Schouwen-Duiveland. A11q;
problemen die het Delta-plan,
met'zich meebrengt, kunnen zo
beter worden opgelost, meent;
de sociaal-democraat.
Geen recreatie
Minister Toxopeus bestrijdt dat,
Middenschouwen straks de
boontjes niet kan doppen:
„Middenschouwen wordt een
groepering van boeren, krijgt,
dus beslist geen recreatieve
taak, ziet zich ook niet gesteld,
voor verstedelijking en krijgt;
alleen de opdracht een zuiver,
agrarische taak uit te voeren,"
Toxopeus zal later ongelijk krij-/
gen. Recreatie wordt met de tijd,
ook een thema in Middenschou-,
wen en vooral in Scharendijke.
De SGP wil de boel de boel la
ten. Schaalvergroting tast de
historische waarden en het ka
rakter van de gemeenten aan,
betoogt woordvoerder Kodde,i
oud-burgemeester van Zoute-
lande. Ook is hij bang dat de op
vattingen oi3 het dorp Ouwer-
kerk (voor hem waarschijnlijk
te progressief") een 'slechte in-j
vloed' zullen hebben op buur-'
dorpen. Ouwerkerk moet zelf-i
standig blijven, vindt hij.,
Toxopeus antwoordt dat hij er
op vertrouwt dat het nieuwe ge-,
meentebestuur van Duiveland;
'het spel democratisch zal spe
len en de vrijzinnige bakens in
Ouwerkerk niet gaat verzetten'.
door Conny van Gremberghe
TERNEUZEN - Dow Benelux
nv heeft een prima 199S achter
de rug. De grootste vestiging
van het Amerikaanse chemie
concern buiten de Verenigde
Staten sloot het afgelopen jaar
af met een winst na belasting
van 333 miljoen gulden. Een
winststijging van 27 procent,
ondanks een daling in de omzet
van 606S miljoen gulden in
1997 naar 5716 miljoen gulden
over het voorbije jaar.
Steeg de winst bij de Neder
landse dochter fors, die bij het
moederbedrijf liep ongeveer
even snel terug (met 498 mil
joen dollar) naar 1304 miljoen
dollar in 1998. De omzet van
het concern daalde naar 18.441
miljoen dollar.
Dow Benelux boekte de aardi
ge bedrijfsresultaten dankzij
lagere grondstofprijzen en een
toename van de productiviteit.
Deze beide aspecten compen
seerden het negatieve effect
van matige verkoopprijzen van
Dow-producten ruimschoots.
Volgens John Cavanagh, voor
zitter van de Raad van Bestuur
van Dow Benelux, heeft vijf
jaar werken aan productiveits-
verbeteringen met name in
Terneuzen, nu duidelijk vruch
ten afgeworpen. Cavanagh:
„Dankzij de inspanningen van
iedereen heeft Dow in de Bene
lux het recht verworven om
vertrouwen de concurrentie
aankunnen met ongeacht wel
ke andere locatie in dit deel van
Europa."
De ontwikkelingen die in 1993
werden ingezet - de uitvoering
van het wereldwijde reorgani
satie-project Blueprint - zijn in
1998 onverminderd doorge
voerd. Zo liep - onder meer
door vervroegde pensionering -
het personeelsbestand van
Dow in de Benelux terug tot
2596 medewerkers. In Terneu
zen, de grootste vestiging, tra
den 142 medewerkers ver
vroegd uit en kwam het totale
werknemersbestand uit op
2053. Het aantal contractme
dewerkers volgde dezelfde (af
nemende) trend.
Veiligheid en milieu
„De nadruk op productiviteit
en groei mag nooit ten koste
gaan van veiligheid en milieu"
zei Cavanagh gisteren verder.
Hij constateerde dat 1998 op
veiligheidsgebied geen goed
jaar was. „De sterk dalende
trend in het aantal incidenten
die in voorgaande jaren werden
waargenomen heeft zich niet
doorgezet en dat is onaccepta
bel. Vandaar dat we kort gele
den acties gestart zij n om op dit
vlak een doorbraakte forceren.
De uitdaging die we willen
aangaan moge duidelijk zijn;
we willen groeien met behoud
van de veiligheid."
De vernieuwing en uitbreiding
van de krakerinstallaties in
Dow Chemical in Terneuzen.
foto Lex de Meester
Terneuzen, die Dow begin dit
jaar afkondigde, zal voor een
groot deel verantwoordelijk
zijn voor de toekomstige groei.
Het mega-project, dat een in
vestering vergt van zo'n mil
jard gulden, levert tijdelijke
werkgelegenheid op voor zo'n
drie jaar voor 800 contractar
beiders. Als de nieuwe krakers
na de eeuwwisseling in gebruik
genomen worden zal Dow-Ter-
neuzen ook bij machte zijn om
de uitstoot van stikstofoxiden
sterk terug te brengen van 300
ton nu tot zo'n 60 ton per jaar,
MIDDELBURG, Burgerzaal
Internationaal Muziekfeest Middel
burg, Wenzel Fuchs, klarinet, Ya-
suko Fuchs-Imanaga, dwarsfluit
Lisa Smirnova, Miklós Skuta, pia
no, Benjamin Schmid, Wouter Vos
sen, Wolfgang Schroder, viool, Zvi
Carmeli, Daniel Raiskin, altviool,
Ramon Jaffé en Quirine Vier sen, cel
lo met werken van Mozart, Britten
en Brahms, Clown, Paul Del Bene.
door Douwe Eisenga
De clowneske toneelmeester
Paul Del Bene leidde de
laatste binnenkomers naar de
enige overgebleven stoelen in de
Burgerzaal. Na het formidabele
openingsconcert van het Inter
nationaal Muziekfeest waren de
verwachtingen voor het concert
van gisteravond hoog gespan
nen. Artistiek leider Daniel
Raiskin en de zijnen maakten ze
voor het overgrote deel waar.
Dat de musici de verwachtingen
niet helemaal inlosten lag voor
een deel aan het programma.
Zowel het begin van het Trio
van Mozart als die van het Sex
tet van Brahms mist geïnspi
reerde ideeën. Het leek alsof de
verschillende ensembles daar
wat last van hadden.
Volgens de overlevering compo
neerde Mozart zijn Trio voor
piano, klarinet en altviool tij
dens een potje kegelen. Dat is
aan het enigszins plichtmatige
Andante niet te horen. Pas bij
het Menuet tuimelen de kegels
alle kanten op, en ook het afslui
tende Rondeaux zit vol met ver
nuftige ideeën. De uitvoering
door Smirnova, Raiskin en
Fuchs klonk aanvankelijk wat
uit balans. De piano was net iets
te stevig en de altviool net iets te
bescheiden. In het Menuet ging
dat al een stuk beter. Hoewel de
musici dit deel keurig in het
'tempo di menuetto' speelden,
had er meer vaart in kunnen zit
ten, gezien ook het feit dat in de
hoekdelen van dit werk weinig
snelheid zit. De zaken viel op
hun plaats bij hel Rotideauxmet
twinkelend pianospel van
Smirnova en prima mengende
klarinet en altviool.
Je komt niet vaak een partituur
tegen waar behalve de instru
menten ook de namen van de
uitvoerenden aan het begin van
de balken vermeld worden. De
Gemini Variations van Benja
min Britten, geschreven voor
een muzikaal begaafde twee
ling, Zoltan en Gabor, geeft pre
cies aan wie van de twee wat
speelt en wie wanneer de blad
zijde omslaat. Zoltan op de fluit
en Gabor op de viool en soms
beiden achter de piano. Later
maakte Britten nog een bewer
king voor vier musici
Deze versie vormde de topper
van het concert met Pianist
Smirnova speels en 'to the point'
in variatie nummer 1, met een
prachtige vioolsolo door Wouter
Vossen in nummer drie, het zeer
verrassende samenspel in de
tiende variatie en de inventieve
Fuga aan het eind.
Het Sextet 2 violen, 2 altviolen
en 2 cello's in Bes van Johannes
Brahms verbleekte een beetje
bij Britten. Dit stuk uit 1860
vormde de eerste compositie
van Brahms voor deze bezetting
en het lij kt wel of hij gaandeweg
in de gaten kreeg hoe je moest
schrijven voor dit genre. Het
eerste deel is zwaar geïnstru
menteerd en krijgt daardoor op
een enkel sterk moment in de
doorwerking na, een log karak
ter. Dat geldt in mindere mate
voor het tweede deel en vlak
voor het eind hiervan lijkt
Brahms te ontdekken hoe je
componeert voor deze combina
tie instrumenten. Vanaf dat mo
ment klinken de instrumenten
in evenwicht. Het zestal strij
kers had gisteravond dan ook
wat moeite om in het eerste deel
tot leven te komen. Vanaf het
omslagpunt in deel twee werd er
echter langzamerhand steeds
hechter gemusiceerd, al bleef de
scherpte van het openingscon
cert een beetje achterwege.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het lijkt een
algemeen aanvaard feit dat de
genres jazz en klassieke muziek
elkaar bijten. Wie van het één
houdt, haat het ander en omge
keerd. Niets is minder waar na
tuurlijk. Het levende bewijs
vormen violist Benjamin
Schmid en pianist Miklós Sku
ta. In het kader van het Interna
tionaal Muziekfeest Middel
burg verblijven beiden op het
ogenblik in Zeeland. Vanavond
(woensdag) geven de twee klas
sieke musici om 20.00 uur een
jazzconcert in de Kloveniers
doelen in Middelburg.
Schmid haalt een bekende uit
spraak van Duke Ellington aan
om te betogen dat klassieke mu
ziek niet van een hogere orde is
dan jazz: „Er bestaan maar twee
soorten muziek, goede muziek
en slechte muziek. Zowel in jazz
als klassiek wordt veel goede en
veel slechte muziek gemaakt."
Zijn vader was pianist en deed
hem voor het eerst kennismaken
met de jazz. Schmid volgde een
klassieke opleiding maar bleef
met jazzmuzikanten samenspe
len. Hoogtepunt was in 19 8 5 een
concertserie met jazzviolist
Stephane Grapelli. Van de tach
tig concerten die Schmid per
jaar geeft, staat bij ongeveer
tien jazzmuziek op het pro
gramma. Vaak doet dan ook
Skuta mee, Schmids favoriete
pianist. „Een van de weinige
musici die zowel jazz als klas
siek op het hoogste niveau kan
spelen."
Rockgitarist
Skuta heeft van jongsaf aan
piano gespeeld maar was tij
dens zijn tienerjaren, zo vertelt
hij, een heavy rockgitarist. Pas
op zijn zevenentwintigste is hij
ment de ideale interpretatie
vastligt. Dat dat helemaal niet
noodzakelijk is, heeft Glenn
Gould bewezen."
„In de negentiende eeuw was
het improvisatievermogen van
klassieke musici veel groter en
ik denk dat het daar weer naar
toe gaat. De essentie van muziek
maken is dat je zelf ook compo
neert. Zelf een melodie of een
ritme vinden, is de oorsprong
van het muziekgevoel. Als im
provisator componeer je ter
plekke, wanneer je de muziek
van anderen interpreteert niet.
Dat is een nadeel voor klassieke
musici."
Het jazzconcert zoals zij geven,
past uitstekend in een festival
voor kamermuziek, vinden
Skuta en Schmid. De één speelt
behalve piano ook elektrische
toetsen en twaalfsnarige gitaar,
de ander hanteert de akoesti
sche, de versterkte en de elektri
sche viool. Er worden composi
ties van Skuta gespeeld, werk
van componisten die beïnvloed
zijn door de jazz, zoals Gersh
win en Ravel, en echte jazzstan-
dards.
Slecht imago
„Jazz heeft een slecht imago",
besluit Schmid. „De muziek
wordt geassocieerd met sigaret
ten, alcohol en drugs en slechte
musici op braderieën verster
ken de indruk dat het hoempa-
muziek is. Maar het is net zulke
hoogwaardige muziek als die
uit de Barok of Romantiek. No
ten lezen is een grote kunst, laat
dat duidelijk zijn, maar van een
echt goed geïmproviseerde noot
gaat altijd nog een grotere wer
king uit dan van een goed ge
speelde genoteerde noot. De
energie van de klank is groter en
naar die energie ben ik altijd op
zoek."
zien zijn. Wordt het spoor een
succes, dan is het de bedoeling
dat er in volgende jaren ook mu
zikanten, dichters en schrijvers
meedoen.
„Eerst gaan we officieel een
stichting oprichten, daarna
kunnen we aan de slag", zegt
Ariane van Arlcel, één van de
initiatiefneemsters en galerie
houdster in Wissenkerke. Aller
eerst moet er een folder en een
routebeschrijving komen.
„Het is heel belangrijk dat we
voldoende publiciteit aan het
evenement geven en dat de rou
tes duidelijk en makkelijk te
volgen zijn", aldus Van Arkel.
Voetzooltjes
Of de route ook bewegwijzerd
wordt, is nog onduidelijk. „Het
lijkt ons leuk om voetzooltjes op
de straten en stoepen te schilde
ren, om zo aan te geven waar het
kunstspoor naartoe leidt, maar
of dat lukt, weten we nog niet."
Half maart kwam een groep van
ongeveer twintig Noord-Beve-
landse enthousiastelingen voor
Violist Benjamin Schmid en pianist Miklós Skuta concerteren vanavond in Middelburg.
foto Ruben Oreel
zich ook op jazz gaan toeleggen.
Er zijn veel parallellen tussen
jazz en klassiek, betogen beide
muzikanten. Beide genres ver
eisen ritmische accuratesse, im
provisatievermogen en begrip
van muzikale harmonie. Het
verschil zit 'm in de sfeer. „Ik
kan niet zomaar van jazz op
klassiek overschakelen", aldus
Skuta. „Het ene genre vergt een
heel andere concentratie dan
het andere. Het zijn verschillen
de systemen in mijn hoofd."
Maar van een tegenstelling is
geen sprake. Wat meer improvi
satie zou de klassieke muziek
geen kwaad doen, meent
Schmid. „Jazz is ook een vorm
van klassieke muziek. Alleen is
het na negen verschillende in
terpretaties van een standard
uit de jaren vijftig nog steeds de
bedoeling met zo'n compositie
iets nieuws te doen. Dat is een
voorwaarde in de jazz, terwijl
van Bach op een gegeven mo-
Kunstwerk van René Mink in de Rozentuin in Kats.
door Ingrid Huibers
WISSENKERKE - Kunstspoor,
zo gaat de Noord-Bevelandse
atelierroute heten die kunst
minnaars in het weekeinde van
27,28 en 29 augustus langs kun
nen rijden of fietsen. Dat is het
voorlopige resultaat van een
eerste overleg van een aantal
Noord-Bevelandse kunstlief
hebbers en kunstenaars.
Voorlopig is ervoor gekozen om
de route dit eerste jaar vrij klein
te houden. Zo zal er alleen werk
van beeldend kunstenaars te
het eerst bij een.,Er waren kun
stenaars uit Kamperland, Wis
senkerke, Kortgene en Kats",
vertelt Van Arkel. „Op die vier
dorpen concentreren we ons dan
ook voorlopig." Eli? dorp heeft
zijn eigen coördinator, die
straks hoogstwaarschijnlijk in
het stichtingsbestuur komt.
Het is de bedoeling dat het pu
bliek eind augustus naar belie
ven een galerie of atelier langs
de route kan bezoeken. Ook de
Rozentuin in Kats doet mee
Daar staat op dit moment ai
kunst van René Mink en Paul
Kamper die er in ieder geval tol
en met het laatste weekeinde
van augustus blijft staan.
Van iedere deelnemer wordt eer
financiële bijdrage verwacht
Voor de rest van het benodigde
geld wil Van Arkel bij sponsors
aankloppen. Ook de gemeente
en misschien de provincie wordl
nog om een bijdrage gevraagd.
Advertentie
foto Willem Mieras
KonMar
Calvé tafelsauzen
Kies uit 12 soorten. O.a. knoflook
saus, shaslicksaus of barbecuesaus.
