Rijk geschenk van de Schelde
B
P
39
Geuzenhoek
in Vlaamse
Ardennen
WÈÊÊË 41
zaterdag 5 juni 1999
vrije tijd
Op 1 april plegen namaak-
Geuzen in Den Briel een poort
te rammen. Leuke folklore, dat wel.
Maar voor het echte Geuzenwerk
moet je, opvallend genoeg, bij de
zuiderburen zijn. In de Vlaamse
Ardennen. In het piepkleine dorp
Horebeke kerkt een kleine
protestantse gemeenschap, voor om
een belangrijk deel afstammelingen L
van de roemruchte geuzen.
Geuzenhoek is een van de namen die
voor dit stukje België wordt
gebruikt.
Tekst op een steen op het kerkhof in Horebeke: 'Zelfs na hun dood zorgt Willem I Koning der Nederlanden voor zij- Het raadhuis in Oudenaarde,
ne onderdanen'.
Al snel na 1517, het jaar waarin hij zijn
stellingen op de kerkdeur van Wit
tenberg timmerde, vond kerkhervormer
Luther in en om de stad Oudenaarde aan
hangers. Nog wat later kwam met Zwit
serse wevers ook het calvinisme mee naar
Oudenaarde. Het nieuwe geloof schoot er
wortel ondanks wrede inquisitie. Vele
vervolgden sloegen op de vlucht, vestig
den zich elders, anderen trokken in groe
pen rond en werden Bosgeuzen genoemd,
naar analogie van de Watergeuzen, die op
1 april 1572 Den Briel innamen.
Kapitein Jacob Blommaert was erbij in
Den Briel, trok met zijn groep door naar
Vlissingen en Antwerpen en kwam ten
slotte bij Oudenaarde, in zijn geboorte
streek, terecht. Met een bijna James
Bond-achtige slimmigheid drong hij met
zijn legertje de stad binnen. Bestuurders
werden opgesloten, vijf - priesters de
Schelde ingegooid. Een maand later had
Alva echter orde op zaken gesteld en
moest Blommaert andermaal op de
vlucht. Hij belandde in Zeeland.
De nazaten van de Geuzen hebben hier in
Vlaanderen een boeiend stuk geschiede
nis geschreven. De betrekkelijk kleine
groep heeft het er niet makkelijk gehad.
Al braken er betere tijden aan, eeuwen
lang werd het protestantisme toch als een
vijandige leer beschouwd. Vaak moest er
in het geheim gekerkt worden. Het oude
kerkje in Horebeke, eigenlijk een boerde
rij, getuigt ervan. Het bestaat nog steeds
en is nu gemeenschapsruimte.
Zelfs de doden vonden geen rust. Pas on
der koning Willem I kon een eigen kerk
hofje worden aangelegd. In de muur ervan
verwoordt een gedenksteen van de dank.
'Zelfs na hun dood zorgt Willem I Koning
der Nederlanden voor zijne onderdanen',
staat er te lezen. De dodenakker ligt bij
het oude kerkje en het nieuwere kerkge
bouw. Op nogal wat grafstenen lees je de
naam Blommaert.
Jarenlanghad de kleine gemeenschap ook
een eigen school. Die is verdwenen. Wat er
ook is, is een eigen museumpje over de ge
schiedenis van de Geuzenhoek, zoals de
buurt wordt genoemd. Even kijken dus.
Panorama's
Roerige historie in een streek die, je zou
het haast vergeten, toeristisch tot de
mooiste stukjes Vlaanderen behoort en
zichzelf aanprijst als: 'vergeten paradijsje
in de achtertuin'. Niet helemaal ten on
rechte! Het is een gevarieerd landschap
met grazige weiden, heuvels met beboste
toppen, stille dorpjes. Mooie, groene pa
norama's. Echt een streek om toerend te
genieten van stilte en landelijk schoon.
Niet voor niks hebben ze er mooie fiets
routes uitgezet in variërende afstanden en
met veelbelovende namen als Egmont-
route, Teirlinckroute, Watermolenroute,
enz. Wandelroutes zijn er en tochten voor
de automobilist. En zelfs de watersporter
komt er de laatste jaren in toenemende
mate aan zijn trekken.
De historie biedt een handzaam richt
snoer om de Vlaamse Ardennen te verken
nen. Neem het nijvere Oudenaarde, be
roemd om zijn schitterende raadhuis,
hoogtepunt van de Brabantse hoge go
tiek, en zijn Lakenhalle, een vroeg-go-
tisch gebouw uit de 13e eeuw. Heel wat
oorlogshandelingen en beroeringen zijn
over Oudenaarde gegaan. Veel in het
raadhuis herinnert aan Karei V, wiens
500e geboortejaar uitgebreid zal worden
gevierd in België. Oudenaarde was de
stad waar Margaretha van Parma, bas
taard-dochter van Karei V en later land
voogdes in de Nederlanden, werd gebo
ren.
Oudenaarde is beroemd om zijn wandta
pijten. Helaas, bijna vergane glorie. Al is
er nog wel een atelier, een veel gevraagd
produkt is het wandtapijt niet meer. De
oude glorie krijgt dit jaar nieuwe glans,
want in het kader van de Karei V-herden
king is er in de stad van 19 juni tot 3 okto
ber een grote tentoonstelling van Ou
denaardse wandtapijten. Uniek mag je
deze manifestatie zeker noemen.
Zo ongeveer het mooiste wat de stad heeft
voortgebracht en in het verleden aan vele
landen heeft geleverd, keert voor korte
tijd terug. Bijna honderd tapijten zijn er
te zien in het Stadhuis, de Lakenhalle,
St.-Walburgakerk en in Huis de Lalaing
(het huis waar Margaretha van Parma zou
zijn geboren). Ze zijn afkomstig uit vele
landen. Ook Nederland (Eindhoven, Rijs
wijk, Maastricht, Ommen, Dordrecht en
Tilburg) draagt eraan bij
Kostbare oudjes
Helaas, niet alle stukken hebben de tand
des tijds ongeschonden doorstaan. Maar
Oudenaarde nam, als tegenprestatie, de
restauratie op zich. Dus keren straks
kostbare oudjes in nieuwe luister terug
naar de eigenaren. De expositie gaat ge
paard met manifestaties op het gebied
Opgravingen in Ename.
van de muziek, theater,literatuur en beel
dende kunst.
In Ename rolt de geschiedenis verder te
rug in de tijd. Hier aan de Schelde bouwde
de Duitse keizer Otto II rond 974 een ves
ting. Natuurlijk, ooit was de rivier de
grens tussen het Frankrijk en het Duitse
keizerrijk. Dus moesten er belangen be
veiligd worden. In feite ligt hier het begin
van de stad Oudenaarde. Toch verloor de
vesting al vrij snel zijn betekenis. Een
eeuw later begonnen Benedictijner mon
niken er met de stichting van de abdij St.-
Salvator. De Franse revolutie maakte een
eind aan deze religieuze nederzetting.
Opgravingen
Ename is een bezoek waard omdat er zo
aardig met de geschiedenis wordt omge
gaan. Er vinden belangrijke opgravingen
plaats. Archeologen wroeten in de grond
naai- de geschiedenis van de abdij en de
vesting en hebben al veel waardevols
blootgelegd.
Bijzonder is de manier waarop de bezoe
kerbij dat verleden wordt betrokken. Aan
de hand van een Tijdvenster wordt het
bijna weer realiteit. Verrassend is trou
wens ook het museum van Ename. Mo
derne technologie maakt van de lokale
geschiedenis een boeiend reisverhaal.
En toch is Ename maar een dorpje. Echter
beslist niet onaanzienlijk.
Het heeft een allerliefst, sfeervol cen-
trumpje met rococohuizen. Alsof je ineens
een flinke stap in de tijd terug zet. Er staat
ook de mooie, vroeg-romaanse Laurenti-
uskerk waar de oudste muurschilderin
gen van België zijn te bewonderen.
Over kerken gesproken, het stadje Ronse,
vrijwel tegen de taalgrens, laat de toerist
afstappen voor een bezoek aan de laat
gotische Hermeskerk.
Ze bewaart een rijke kerkschat en is
gebouwd op een romaanse crypte (11e
eeuw), een van de grootste en best gecon
serveerde van het land.
Maar voor de meeste toeristen is het
mooie landschap de allergrootste schat
van de Vlaamse Ardennen. Een streek die
wel eens 'het geschenk van de Schelde'
wordt genoemd. Met talrijke routes die er
een toeristisch 'pakjesfeest' van maken.
Chris van Twisk
'Voor informatie over de Vlaamse Ardennen
kuntu terecht bij: Toerisme Oost-Vlaanderen,
Woodrow Wilsonplein 3. 9000 Gent- Tel.:
0032.9.2677.020. fax: 0032.9.2677.199,
e-mail: toerisme@oost-vlaanderen.be
Ook bij:Toerisme Vlaanderen Brussel, Ken-
nemerplein 3, 2011 MH Haarlem.
Tel. balie: 0900-2020098 (1 gld.per min.), voor
brochures: 023-5345.364, fax: 023-5313.293.
üfr
£S isg
Tips voor tuinieren zonder
jeuk en rode ogen
Graskaas is uitgesproken
jong, romig en mild
Gordijntjeskast terug van
weggeweest
Nieuwe zegetocht
voor de melkwei
Deense zeep voor
houten vloeren
Natuurlijke
lichaamsverzorging volgens
Oosters recept
Smart laat kansen
op herstel liggen
Skoda met
vierwiel-aandrijving
Platte fietsdragers voor
grote gezinnen
Warmtesonde kijkt in
harde materialen
Internet biedt programma's
voor hyperactieven
Puzzel en postzegels
