Schroder zegeviert in Europa
PZC
lij
Belgen piekeren zich suf over
wat er nog op tafel kan komen
PZC
Dioxinekip geen
direct gevaar
voor gezondheid
Tien jaar democratie Polen
Argwaan
feiten en meningen
Bondskanselier neemt scepsis bij andere regeringsleiders weg
5 juni 1949
zaterdag 5 juni 1999
door Paul Koopman
en Mare Peeperkorn
Lichte paniek in het Euro
circus, afgelopen najaar.
Helmut Kohl, zestien jaar
bondskanselier en evenzovele
jaren de onbetwiste motor van
de Europese Unie, was wegge
stemd. 'Der Macher werd
overtuigend verslagen door de
sociaal-democraat Gerhard
Schroder, die prompt een coali
tie aanging met de Groenen.
Hoe moest het nu verder met de
Europese eenwording?
„Dit wordt niks", somberden
Brusselse diplomaten. Schroder
was immers een 'provincie-po
liticus' wiens socialisten al an
derhalf decennium niet meer
aan het regeringspluche ha dden
geroken. De Groenen waren he
lemaal maagdelijk. Nee, deze
onervaren ploeg zou als tijdelijk
EU-voorzitter gemangeld wor
den in de slangenkuil die de Eu
ropese politiek heet te zijn. Ter
wijl Europa juist nu meer dan
ooit leiderschap nodig had, om
de geldverslindende landbouw
politiek en het steunbeleid
grondig te hervormen en de fi
nanciering van de EU tot 2006
zeker te stellen.
Wie Schroder en zijn Groene mi
nister van Buitenlandse Zaken
Joschka Fischer gisteren in
Keulen zag gloriëren, kan het
pessimisme van krap zes maan
den geleden nauwelijks meer
plaatsen. De financiële toe
komst van de EU is immers vei
lig gesteld, Commissievoorzit
ter Prodi benoemd en de
Kosovo-vrede getekend. Geen
wonder dat veertien collega-re
geringsleiders de bondskanse
lier prijzen, Fischer bejubelen
en het Duitse voorzitterschap
als 'succesvol' in de analen laten
opnemen.
Bij het begin in januari zag het
er allerminst naar uit dat het een
zegetocht zou worden. Binnen
landse politieke problemen met
de Groenen, werden slechts af
gewisseld door stroperige over
legrondes in Brussel over de
landbouw en het nieuwe bud
get. „Wat spoken die Duitsers
toch uit", brieste een Neder
landse onderhandelaar nadat
hij de zoveelste vruchteloze ver
gadering onder hun leiding had
bijgewoond.
Was het begin irriterend traag,
De Duitse bondskanselier Schroder staat de media te woord tijdens de Europese top.
eenmaal op stoom gekomen
denderde de Duitse voorzitters-
trein met HSL-snelheid voort.
De speciale top eind maart in
Berlijn werd een succes. Na een
nacht onderhandelen op het
scherp van de snede kon Schro
der rond zes urn- 's ochtends een
akkoord wereldkundig maken.
Het budget was geregeld, het
steunbeleid herzien en Neder
land was dik tevreden vanwege
de befaamde 1.3 miljard bezui
nigingen op de EU-afdracht.
Dat de noodzakelijke land
bouwhervormingen uitbleven,
was aan de Fransen te wijten.
En dat voorzitter Duitsland een
flinke prij s voor het akkoord be
taalde, nu ja, dat was een bin
nenlands politiek probleem
voor de bondskanselier.
Trofee
Niet alleen deze 'mega-deal'
werd in Berlijn als trofee in de
Duitse prijzenkast geplaatst.
Tijdens diezelfde top slaagde
Schroder erin de Italiaan Ro
mano Prodi tot nieuwe voorzit
ter van de Europese Commissie
te benoemen. De 'provincie-po
liticus' uit Nieder-Sachsen
voelde haarscherp aan dat zijn
internationaal ervaren collega
regeringsleiders 'klaar' waren
voor een snelle opvolging van de
tot aftreden gedwongen Santer.
Nóg een doorbraak als het gaat
om benoemingen: de nieuwe
EU-vertegenwoordiger voor
buitenlands- en veiligheidsbe
leid. Een klein jaar sleepte deze
procedure al voort, talloze kan
didaten passeerden de revue,
maar steeds had één van lidsta
ten wel iets aan te merken.
Schroder slaagde evenwel waai
de rest faalde: NAYO-baas So-
foto Martin Gerten/EPA
lana accepteerde de baan. „Een
kwestie van zorgvuldige voor
bereiding", prees de bondskan
selier zichzelf.
Kosovo-crisis
Zelfs de Kosovo-crisis hebben
Schroder en Fischer in hun
voordeel weten om te buigen. De
bombardementen startten wel-
van onze redactie buitenland
Polen heeft gisteren stilgestaan bij het
feit dat tien jaar geleden, op 4 juni
1989, verkiezingen werden gehouden die
de val van het communisme betekenden
en de weg vrijmaakten voor democratie.
De Poolse premier Jerzy Buzek sprak van
een stap die 'de moeite waard was', on
danks de economische ontberingen na de
ondergang van het communisme.
„We hadden ons voorgesteld dat het mak
kelijker zou zijn", zei Buzek bij de plechti
ge opening van een fabriek in de Silezl-
sche stad Gliwice. „Maar ondanks de
inspanningen die we ons moesten getroos
ten en de spanningen waarmee we te ma
ken kregen, kunnen we nu zeggen: het was
de moeite waard", aldus Buzek.
Vakverbond en democratiseringsbewe
ging Solidariteit won bij de verkiezingen
alle zetels op een na die de communisti
sche machthebbers voor de oppositie in
het parlement ter beschikking hadden ge
steld. De door Solidariteit geleide rege
ring van premier Tadeusz Mazowiecki die
na de verkiezingen werd gevormd voerde
democratische hei-vormingen door en
maakte een begin met de overgang naar
een vrije-mai-ktecoixomie. In de daarop
volgende maanden en jaren gingen de
grenzen open en maakte Polen zich los
van Moskou. AP
iswaar terwijl de EU-leiders in
Bellijn hun portemonnee verde
digden, de beëindiging ex-van
werd in Keulen ingeluid. De
Finse president Ahtisaari en de
Rus Tsjernomyrdin traden op de
voorgrond, maar achter de
schermen heeft het Duitse voor
zitterschap een belangrijke x-ol
gespeeld. Bonn en (na de verhui
zing van het 'Kanzlei-amt') Ber-
lijn waren het knooppunt van
druk telefonisch onderhande-
lingsverkeer, texwijl Schroder
tot en met Peking toe de wereld
i-ondi-eisde om het vredesak-
koord mede tot stand te bren
gen.
Ondeilussen rook de Bonds
kanselier nog een kans. Profite
rend van de onmachtgevoelens
over Kosovo, bracht hij het de
bat over een eigen militaire EU-
vuist in een stroomversnelling.
Resultaat: alle regeringsleiders
ondei-schrijven vergaande mili
taire samenwerking, inclusief
gewapende EU-acties zonder de
NAVO.
Natuurlijk heeft het Duitse re
geringsduo ook zaken laten lig
gen. Belangrijkste is ongetwij
feld het gemis aan een Europees
asielbeleid, terwijl in de Balkan
honderdduizenden mensen op
de vlucht zijn.
Finland, "dat ljulihetstokjevan
Duitsland overneemt, mag deze
heikele kwestie geheel alleen
oplossen. Maar voor een groot
land dat juist vanwege zijn om
vang moeilijk kan manoeuvre
ren als voox-zitter, heeft Duits
land een aantal klinkende
successen geboekt. Kennelijk is
'Der Macher' gewoon een Duit
se geuzennaam. GPD
Met het uitblijven van berichten over de daad- j
werkelijke terugtrekking van Joegoslavische
troepen uit Kosovo blijft de argwaan over de
'doorbraak' van Tsjernomyrdin en Ahtisaari. De Joego- j
slaven in de schuilkelders, de piloten van de NAVO- j
bommenwerpers en niet in de laatste plaats de Koso- j
vaarse vluchtelingen hebben geen boodschap aan be
schouwingen over de kwaliteit van VN-resoluties of j
over de gevolgen van een tijdelijk machtsvacuüm in!
Kosovo. Tussen militairen van de NAVO en van Joego-
slavië is een ontmoeting gepland waarin de terugtrek
king moet worden geregeld. Datgeefthoop. Tochhand- j
haait elk uur uitstel van vrede terecht de twijfel over de j
bedoelingen van het Servische leiderschap.
De westerse woordvoerders in de kwestie-Kosovo spre-
ken de laatste tijd opvallend vaak over 'het Servische
leiderschap' in plaats van over 'Milosevic'. Het is waar-1
schijnlijk een poging om de krachten rond de Joegosla-
vische president aan te spreken. Deze week leek dat te
lukken. Eerst stemde het Servische parlement voor de
aanpak van de G8. Milosevic volgde. Maar het is voor
barig te denken dat de president zwakker wordt. Waar
schijnlijker is datMilosevic niet als eerste wilde buigen.
Wellicht trachtte hij bovendien, door het volgen van de
wens van de volksvertegenwoordiging, zijn binnen
landse positie te versterken.
De westerse benadering, waarmee Joegoslavië meer als
natie wordt aangesproken dan in de persoon van Milo
sevic, stuit hier en daar op verzet. Het Interkerkelijk
Vredesberaad wil de berechting van de president opne
men in een VN-vredesresolutie. Premier Kok en de
Britse minister van Buitenlandse Zaken, Cook, zitten j
op een vergelijkbaar spoor. Deze roep om strafrecht is
begrijpelijk, maar draagt op dit moment niet bij aan de
vredesgesprekken. Nu Joegoslavië naar de internatio-
nale gemeenschap lijkt te willen luisteren, kan de
machtsstructuur in het land beter even met rust worden i
gelaten. Milosevic heeft lang genoeg gespeeld met de
rest van de wereld. Misschien kunnen de rollen nu wor- j
den omgedraaid. Als Milosevic kan worden gebruikt
voor normalisatie van de omstandigheden in Kosovo,
dient dat prioriteit te krijgen. De VN-vredesmacht zal
in de Servische provincie de bewijzen voor zijn misda
den aantreffen. Vervolgens kan het Joegoslavië-Tribu-
naai die benutten.
Ondertussen moet de NAVO voorzichtig zijn. Als de
huidige toenadering mislukt, heeft Milosevic veel tijd
gewonnen. Een NAVO-invasie voor de winter is dan j
vrijwel onmogelijk geworden. Daarom heeft het bond
genootschap geen andere optie dan het front gesloten te
houden en zich niet al te zeer in de kaart te laten kijken, i
Pas als de Servische tanks in Kosovo massaal uit hun
schuilplaatsen te voorschijn komen en in de richting
van Belgrado rijden, wordt het tij d voor een bombarde- 1
mentspauze.
as •<&&- ••••■•-
!--
s
De pluimveehouderij krijgt zware klappen door het dioxineschan
daal. foto ANP
door Patricia Schutte
De opwinding over gevaar
lijk voedsel betreft Belgi
sche kip- en eiproducten die op
grond van mogelijke verontrei
niging met dioxine uit de win
kelschappen werden geweerd.
Hoe schadelijk is dioxine en wat
zijn de gevolgen als deze pro
ducten al zijn geconsumeerd?
Dioxinen zijn afvalproducten
van onder meer de vuilverbran
ding of de open haard. De mees
te dioxinen wordt via voeding in
het lichaam opgenomen. Als
mensen te veel dioxine binnen
krijgen dan levert dat op den
duur risico's op voor de gezond
heid. Uit onderzoek bij proef
dieren blijkt dat deze stof kan
kerverwekkend kan zijn.
Het overgrote deel van de dioxi
ne is afkomstig van dierlijke
vetten. Deze vetten zijn even
eens te vinden in een groot aan
tal voedingsmiddelen waarin
vlees, zuivel of vis als grondstof
is gebruikt. Gedurende ons hele
leven voegen we dioxine toe aan
ons lichaam.
Veilige grens
In Nederland krijgen we gemid
deld per dag ongeveer twee pi-
cogram dioxinen en aanver
wante stoffen per kilogram
lichaamsgewicht binnen (een
picogram is een miljoenste van
een miljoenste gram). Dat is nog
ruimschoots beneden de waarde
die de Wereld Gezondheids Or
ganisatie (WHO) hanteert als
maximaal toelaatbare dagelijk
se inname. Deze veilige grens is
vastgesteld op basis van een
chronische dagelijkse belasting
gedurende het gehele leven.
Om te voorkomen dat we met
onze voeding te veel dioxine
binnenkrijgen zijn er voor alle
landen van de Europese Unie
normen gesteld voor de maxi
maal toelaatbare hoeveelheid
dioxine in voedingsmiddelen.
De Belgische besmette kip en ei
eren bleken veel meer dioxine te
bevatten, waardoor deze pro
ducten uit de handel moesten
worden genomen.
Wie besmet Belgisch kippen
vlees of eieren met een te hoge
concentratie aan dioxine heeft
gegeten, loopt geen direct risico.
Daarvan zou pas sprake zijn als
er bijvoorbeeld een heel jaar
met dioxine besmette produc
ten worden gegeten. Er zou dan
een hoeveelheid dioxine in het
lichaamsvet opgehoopt kunnen
worden die mogelijk schadelijk
is voor de gezondheid.
Wie het risico in het algemeen
wil beperken, kan nog steeds
prima de adviezen van het Voe
dingscentrum aanhouden. Di
oxinen zitten in dierlijke vetten
en het terugdringen van de con
sumptie van vooral dierlijke
vetten is al jaren een speerpunt
in de voedingsvoorlichting. Het
advies om bijvoorbeeld van zui
velproducten vooral de halfvol
le of magere varianten te kiezen
is algemeen bekend.
Hoewel er geen direct gevaar
bestaat voor de gezondheid,
wordt zekerheidshalve aange
raden geen kip- en eiproducten
afkomstig uit België te eten.
Dit geldt ook voor afgeleide
producten, zoals ijs, gebak en
mayonaise. Hierbij gaat het om
producten die geproduceerd
zijn vanaf half januari tot 1 juni
1999. Uitgegevens op het etiket
is af te leiden of het gaat om een
Belgisch product. Op producten
van dierlijke oorsprong staat
een ovaaltje met 'EEG', een let
ter en een getal. Als deze letter
een B is dan is het product uit
België afkomstig. Als de streep
jescode met 54 begint dan gaat
het tevens om een Belgisch pro
duct. GPD
door Raf Casert
Een heel land pijnigt zich
het hoofd over de vraag
wat er dit weekeinde moet
worden gegeten, of beter: wat
er mag worden gegeten. Want
alles, van de mayonaise voor
bij de friet tot eieren, kippen
boutjes, Belgische wafels en
chocolademousse, is verboden
dan wel zeer verdacht.
Het dioxineschandaal heeft
ervoor gezorgd dat het winke
lend publiek in de supermarkt
tegen lege schappen aankijkt,
en tegen een in culinair op
zicht problematisch weekein
de.
'Geen Mp, geen varkensvlees,
geen eieren, geen rundvlees!',
kopte de krant La Dernière
Hexxre naast het nieuws over
de doorbraak in de Kosovo-
oorlog. „En die pot mayonai
se? Die kun je beter onaange
roerd laten", zegt minister van
Volksgezondheid Luc van den
Bossche nadat de vrees was ge
uit dat een groot deel van de
Belgische voedselketen is ver
giftigd met het kankerverwek
kende dioxine.
De regering heeft de rijks
wacht gelast er op toe te zien
dat tot zeker zondagavond
geen kip, varken of koe wordt
geslacht of getransporteerd.
Agenten trokken van winkel
naar winkel om te controleren
of mogelijk vervuilde etens
waren inderdaad uit de ver
koop waren gehaald.
,Ik ga onmiddellij k terug voor besprekin
gen met mijn ministers", zei een naar
adem happende premier Jean-Luc De-
haene op de EU-top in Keulen. „Dit is zeer
ernstig."
Boeren woedend
Belgische boeren zijn er ondertussen woe
dend over dat de hele sector wordt gedu-
peex'd door het dioxineschandaal. „Dit is
zo kolossaal. Het is onverteerbaar", zegt
Roger Saenen van de Boerenbond over het
ergste voedselschandaal in Europa sinds
de Europese Commissie in 1996 een ex
portverbod voor Brits rundvlees afgekon
digde. Dat verbod werd ingesteld nadat de
Britse regering erkende dat de gekke-
koeienziekteBSE bij mensen mogelijk tot
een besmetting met de dodelijke hersen
ziekte van Creutzfeldt-.Jacob kon leiden.
De vijftien lidstaten van de Europese Unie
narnen onmiddellijk maatregelen om een
verdere verspreiding van de besmetting
en gevolgen voor de consument tegen te
gaan, maar ook andere landen in de we
reld kwamen in actie. De Verenigde Sta
ten sloten hun grenzen voor al het kippen
en varkensvlees en nevenproducten uit de
Twee mensen kijken in de etalage van een patisserie in Brussel. Op een papier staat geschreven dat
de winkel geen producten verkoopt die dioxine bevatten. foto Yves Logghe/AP
EU. De Rus-sische autoriteiten namen in
midden-Rusland twintig ton kalkoen in
beslag uit vrees voor een besmetting met
dioxine. EU-woordvoerder Nigel Gard
ner noemde deze maatregelen 'buiten pro
portie'.
Zelfs binnen de EU kondigden lidstaten
eenzijdig maatregelen af tegen Belgische
importen. Griekenland staakte de invoer
van alle dierlijke producten uit België.
Groot-Brittannië zei dat het een noodver-
ordening uitvaardigde ter vernietiging
van Belgisch varkens- en rundvlees en
daaraan gerelateerde producten.
Ministers weg
Het schandaal kwam vorige week in de
openbaarheid nadat een televisiezender
had gemeld dat met dioxine vervuild vet
was gebruikt bij de vervaardiging van
kippenvoer. Dioxine is een kankerver
wekkende stof die vrijkomt bij de
aanmaak van bepaalde herbiciden en pes
ticiden. Eerder deze week traden de Belgi
sche ministers van Volksgezondheid en
Landbouw af nadat duidelijk werd dat ze
al een maand voor de openbaarmaking op
de hoogte waren van de dioxinevervui
ling.
De nieuwe minister van Volksgezond
heid, Van den Bossche, zei dat 80.000 ton
van het vervuilde voer was verspreid on
der veehouderijen, niet alleen kippen
houders, maar ook bedrijven waar run
deren en varkens worden gehouden.
Hiermee werd donderdag duidelijk dat
het schandaal niet beperkt bleef tot Mp-
penhouderijen. Twee directeuren van het
bedrijf dat waarschijnlijk het vervuilde
vet voor het veevoer leverde zijn aange
houden op verdenking van fraude.
Uit eerste onderzoeken is ondertussen ge
bleken dat sommige kippen duizend maal
de toegestane hoeveelheid dioxine
bevatten.
In een omvangrijke operatie werden pro
ducten die ook maar een spoortje kippen
eieren bevatten weggehaald van de
schappen in de süpermarktschappen.
'Wat eet u vandaag?', kopte de krant Het
Nieuwsblad boven een leeg bord.
De crisis heeft al gevolgen voor de werk
gelegenheid. Het vleesverwerkingsbe
drijf Ter Beke moest tijdelijk duizend tot
twaalfhonderd werknemers naar huis
sturenBeleggers deden hun supermarkt
aandelen als gevolg van het schandaal
van de hand. AP
Kruispunt
Het kruispunt van de Biezelin-
gestraat, het Kerkplein en dé
Ooststraat in Kapelle staat als
gevaarlijk te boek. Een ver
keersheuvel heeft geen verbe
tering gebracht. De ANWB
adviseert nu, asverkeerstre-
pen aan te brengen en een bord
'gevaarlijk kruispunt' te
plaatsen.
Kampong
De regering heeft op Kamer
vragen geantwoord dat de ver
nietiging van een Indonesi
sche kampong nodig was,
omdat vandaaruit steeds aan
slagen werden gepleegd. In de
kampong waren weinig bur
gers aanwezig, die bovendien
voor de aanval waren gewaar
schuwd. Drie Nederlandse
soidaten zijn veroordeeld tot
celstraffen, omdat ze geen ge
hoor hadden gegeven aan het
bevel tot vernietiging van de
kampong; inmiddels hebben
de militairen gratie gekregen.
Getrouwd? Ik?
De filmster Dorothy Ford
heeft haar huwelijk met James
Sterling ongeldig laten ver-
Maren. De beide Hollywood-
sterren zouden tijdens de hu
welijksceremonie dronken
zijn geweest. Dorothy Fbrd
was zelfs zo zeer in de lorem,
dat ze pas twee dagen na de
plechtigheid in de gaten kreeg
dat zij de bruid was geweest.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgsewegl 0
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax (0115)686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel, (0114) 373839
Fax (0114)373840
Zierïkzee: Grachtweg, 23 a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8,30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
City OnLine internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tol 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van20.00 tot 22 00 uur:
Tel. (0118)484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 98,00:
franco per post 128,50;
per maand 35,75;
per jaar 372,50;
franco per post 491,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting;
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,80,
zaterdag 2,60 p st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw);
Postrek.nr,3754316
t,n.v. PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
191 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 28,65;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief;
speciale posities: tarief op aanvraag,
voor brieven bureau van dit blad
6,50 meer (excl. 17,5 pet btw);
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag;
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
