Pronova opent nieuw kantoor
Groot werken en niet priegelen
PZC
Plan klein hotel valt goed bij Oostburg
Lugubere vondst
in bushokje
Goetheer en Bordes
naar eindronde
schilder wedstrij d
Punk en hardcore op Zeeslagfestival Goes
Details kleuren
historisch verhaal
zeeland
14
Interieurbouwer mikt op sterke groei in komende jaren
ondernemend zeeland
Vacaturebank Internet
wordt veel gebruikt
in detail
1900-2000
kunst cultuur
zaterdag 5 juni 1999
door Claudia Sondervan
GOES - Wethouder S. Heijning
(economische zaken) van de ge
meente Goes heeft vrijdag het
nieuwe kantoorpand annex
Showroom van Pronova bv aan
de Amimdsenweg in Goes ge
opend. Het bedrijf bouwt inte
rieurs voor horeca, winkels en
kantoren en richt die ook in.
Directeur Henk Kodde liet
Heijning de bedrijfsnaam op de
gevel onthullen. Pronova Inte-
rieurbouw en Projectinrich
ting bv ontstond in december
1998 door de overname van een
deel van het failliete 3W Pro
ject en Interieur in Kloetinge,
waarin Kodde deelnam. Het
bedrijf richt zich op drie be
drijfssectoren: detailhandel,
horeca en kantoren.
Kodde vindt die drie doelgroe
pen even belangrijk. „We wer
ken in een relatief klein gebied
in een conjunctuurgevoelige
branche. Zeventig procent van
onze omzet komt uit Zeeland."
Ondanks de aanwezigheid van
meer interieurbouwers is de
Zeeuwse markt nog vrij open,
vindt Kodde. „Elk bedrijf legt
het accent toch iets anders.
De showroom van Pronova, te
vens kantoor, geeft een beeld
van het concept dat Kodde
voorstaat: maatwerk en ver
nieuwing. Natuurlijke materi
alen en kleuren in strakke toe
passingen en de karakteristiek
van de tot het plafond doorlo
pende deuren, wandkasten en
scheidingswanden van eigen
ontwerp dat nu de markt in
gaat.
Snufjes
Enkele nieuwe lijnen in kan
toormeubilair met ergonomi
sche snufjes zijn opgenomen in
de handelscollectie in zitmeu
belen. Zoals de nieuwe bureau
stoel die naar voren, achteren
én opzij veert en de in hoogte
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
door Claudia Sondervan
VLISSINGEN - Ruim zeventig
bedrijven maken met him gra
tis toegangscode gebruik van
de jonge CV-en Vacaturebank
op Internet van Hogeschool
Zeeland.
Dat meldt de Technowerk-
plaats Zeeland in Vlissingen in
de nieuwsbrief van het cen
trum, dat studenten en starten
de ondernemingen onder
steunt in hun professionele
ontwikkeling. De Internetva-
caturebank is sinds 1 april ac
tief. Op de site kunnen studen
ten en afgestudeerden van
Hogeschool Zeeland en Open
Universiteit anoniem hun cur
riculum vitae plaatsen. Bedrij
ven kunnen er hun vacatures
kenbaar maken. Binnenkort is
verstelbare werkbladen clie
elektrisch worden bediend. In
een geheugen kan de gewenste
positie per gebruiker worden
geprogrammeerd. „Als een ge
bruiker zich identificeert met
een pincode of bij het inloggen
op de computer, komt het tafel
blad automatisch in de goede
stand," legt Kodde uit. „Dat
speelt in op de flexibele werk
plek waarbij diverse mensen
van een opestelling gebruik
maken."
Het bedrijf verzorgt ook thuis
werkplekken die zijn afge
stemd op het huis van de werk
nemer. Daaruit rolt incidenteel
een particuliere opdracht,
beaamt Kodde. „Dat gaan we
niet uit de weg. Wil iemand een
aparte kastenwand op maat,
dan maken we die. Zo maken
we ook complete keukens. Dat
komt weer voort uit het werk
voor de horeca."
Pronova heeft nu twaalf mede
werkers, na de zomer komen
daar nog een interieurbouwer
en een verkoopleider bij. „We
hebben tot nog toe gewerkt op
basis van en via bestaande re
laties, maar we gaan nu wat
harder de marlet in," kondigt
de site alleen nog met een gratis
aan te vragen toegangscode te
bezoeken. De demonstratiepa
gina van de vacaturebank sluit
binnenkort, kondigt TWZ aan.
De CV-en Vacaturebank is ge
richt op Zeeland en is bedoeld
voor HBO- en universitair ge
schoolden.
Onderzoeksbureau Heliview-
vond dat 24 procent van de Ne
derlandse bedrijven met twin
tig of meer medewerkers het
afgelopen jaar Internet aan
wendde om nieuw personeel te
werven. In het onderzoek Web
Werving 1999 blijkt dat ook zes
procent van de bedrijven zon
der eigen internetsite perso
neelsadvertenties op Internet
plaatst. Die bedrijven maken
gebruik van vacaturesites of de
site van een wervingsbureau.
Kodde aan. Het bedrijf streeft
naar groei. „Over tweeënhalf
jaar willen we op twintig me
dewerkers zitten. Op dat mo
ment moet het productiebe
drijf, waar acht mensen
werken, ook uit Kattendijke
overkomen naar De Poel." Als
de opdrachten van buiten Zee
land belangrijker worden
overweegt het bedrijf de ope
ning' van een tweede showroom
elders in Nederland, zegt Kod
de. De productie blijft echter in
Goes en het nog nieuwe be-
drijfsverzamelcentrum aan de
Amundsenweg blij ft daarbij de
vestigingsplaats van Pronova.
„Deze weg wordt doorgetrok
ken tot aan het ziekenhuis en
wordt dan een doorgaande rou
te. Dan is het een prima zicht -
locatie."
Directeur Henk Kodde in de showroom van Pronova in Goes.
foto Willem Mieras ze.
Het college van burgemeester
en wethouders in Middelburg
krijgen maandag 7 juni Hol
landse Nieuwe gepresenteerd
ter gelegenheid van het begin
van het haringseizoen. De ver
late presentatie - de haring" is al
een halve week verkrijgbaar -
ligt aan de volle agenda van de
ontvangende partijvertelt vis
handelaar Tonny van den
Ameele van De Bruinvis in
Middelburg. De haring arri
veert om 12.00 uur ten stadhui-
door Sheila van Doorsselaer
NIEUWVLIET- Burgemeester
en wethouders van Oostburg
willen planologisch meewer
ken aan de totstandkoming
van een kleinschalige hotelac
commodatie in de Nieuwvliet-
se Nieuwenhovenpolder.
Daarvoor is een wijziging van
het bestemmingsplan nodig.
Aansluitend aan het plan Crox
Houcke wil Noviplan uit Ois-
terwijk een restaurant met zes
hotelkamers bouwen. Het col
lege van Oostburg wil daaraan
meewerken, mits de hotelka
mers na verloop van tijd niet
worden verkocht.
Het college wil voorkomen dat
Noviplan op korte of lange ter
mijn zal overgaan tot de ver
koop van de hotelkamers. Er
zou dan sprake zijn van appar
tementen en niet meer van een
kleinschalige hotelaccommo
datie. De gemeente vindt deze
ontwikkeling ongewenst, om
dat de situatie dan te veel ver
gelijkbaar is met andere com
plexen in de regio. Oostburg
wil juist meewerken aan het
verzoek van Noviplan, omdat
de kleinschalige hotelaccom
modatie een voorziening is die
in oostelijk Nieuwvliet-Bad
nog maar zeer beperkt aanwe
zig is.
Het college wil met Noviplan
een overeenkomst afsluiten
waarin wordt vastgelegd dat
de hotelkamers niet mogen
worden verkocht. Noviplan
moet eerst de overeenkomst
ondertekenen voordat met de
bouw mag worden begonnen.
De hotelkamers mogen slechts
verkocht worden na toestem
ming van de gemeente. Als No
viplan zich hier niet aan houdt,
volgt een boete.
De gemeenteraad buigt zich
donderdagavond 17 juni vanaf
19.30 uur over het voorberei-
dingsbesluit. Ook wordt dan
onder meer beslist over het toe
kennen van een subsidie van
35.000 gulden aan de Stichting
Groede voor de exploitatie van
de Lutherse Kerk.
'"ri'suo
In het laatste jaar van
de twintigste eeuw
blikt de PZC van dag tot
dag terug op nieuws
feiten uit Zeeland.
door Jeroen Vliegenberg
Op het politiebureau in Mid
delburg kwam dinsdag 5 ju
ni 1990 even na middernacht de
melding binnen dat het hoofd
van een vrouw was gevonden in
een bushokje aan het Molenwa
ter. Nog diezelfde nacht sloot de
politie de omgeving hermetisch
af en begon een team van 25
agenten het gebied uit te kam
men.
Door de afzetting mochten be
woners hun huis wel verlaten,
maar mochten ze 's avonds pas
na kwart voor zeven terugkeren.
Mensen die naar hun werk gin
gen werd verzocht rechtsom
keert te maken.
Ondertussen werd het hoofd in
een koelbox gestopt en voor on
derzoek naar Rijswijk gebracht.
Het was hét nieuws van de dag.
De PZC meldde dat het hoofd
was gevonden door een voorbij
ganger, Het minutieus onder
zoek had niets opgeleverd.
Ondertussen gingen in Middel
burg de wildste geruchten rond,
Er werd gespeculeerd over een
drugsafrekening of een of ande
re psychopaat die in het donker
door Middelburg loopt en vrou
wen een kopje kleiner maakt.
Nog geen twee dagen later werd
het mysterie opgelost. De dader,
een 46-jarige man, werd in zijn
woning in de wijk Reijershove
in Middelburg aangehouden.
Hij had enkele dagen daarvoor
aangifte gedaan van vermissing
van zijn vrouw. De man maakte
een verwarde indruk en wilde
niet dat de vermissing aan de
pers werd doorgegeven. Hij be
kende zijn 39-jarige vrouw tien
dagen voor de vondst van het
hoofd te hebben gewuxgd en
vervolgens het hoofd van de
romp had gescheiden en in het
bushokje gelegd 'met de bedoe
ling dat het ontdekt zou wor
den'. Het lichaam van de vrouw
werd in de kruipruimte onder
het huis gevonden.
Het gevonden hoofd wordt in een koelbox naar het politiebureau
gebracht. foto Ruben Oreel j
door Esme Soesman
GOES - Met respectievelijk een
olieverfschilderij en een aqua
rel zijn Hanneke Goetheer uit
Goes en W. J. Bordes uit Middel-
buig vrijdagavond geselecteerd
voor de landelijke editie van het
Talens Palet: een wedstrijd voor
amateurschilders die in septem
ber in Utrecht wordt afgesloten.
De twee winnaars werden door
een driekoppige jury gekozen
uit zestig inzendingen uit Mid
den- en Noord-Zeeland. Eerder
deze week wist in Zeeuws-
Vlaanderen Wil van Helvoirt uit
Zuiddorpe door te dringen tot
de eindronde.
De jury - bestaande uit Carmen
Milhous, Johan Adriaanse en
Joep Luyekx; allen als kunste
naar én docent actief - was on
der de indruk van de manier
waarop Goetheer op eigen wijze
hét voorgeschreven thema voor
de wedstrijd had weten weer te
geven. Haar doek lijkt een ab
stracte interpretatie van het ge
dicht Verdwalen van Ivo de Wijs
te zijn, dat als uitgangspunt
voor alle deelnemers heeft ge
diend.
Tegen een warme achtergrond
duiken twee schimmige oranje
gele figuren op, die een aan
vuur gelijkende bewegelijkheid
uitstralen. „Een harmonieuze
vlakverdeling, mooie licht/don
kercontrasten die de dramatiek
verhogen en het schilderij oogt
ook lekker"somt Adriaanse en
kele van de bevindingen van de
jury op.
Seizoenen
Van een heel andere aard is het
werk van de tweede winnaar,
Bordes. Met een klein - in een
aluminiumkleurige lijst vervat -
werk heeft deze aquarellist de
vier seizoenen op een aanspre
kende manier weten uit te beel
den. Uiteraard eveneens gekop
peld aan het gedicht Verdwalen,
waarvan de eerste en de laatste
paar tekstregels ('Ik wil ver
dwalen in het jaar/Voorbij de
kou van januari/Voorbij de
bloesempracht van mei/Tot in
het warmste jaargetij') in de
aquarel zijn verwerkt.
De schilderingen zijn in vier
langwerpige kadertjes gevat en
geven uitdrukking aan de vier
seizoenen. Vormgeving en
kleurgebruik maken, zonder
nadere uitleg, meteen duidelijk
om welke jaargetijden het gaat.
„Met weinig middelen heel veel
zeggen en dan ook nog eens op
zo'n klein oppervlak. Maar als je
deze zou opblazen, blijft het nog
overeind staan. Zelfs de tekstre
gels storen niet, zij gaan juist
meespelen in de vorm.Gechar
meerd was de jury bovendien
van de vakkundige verzorging
van dit werkstuk.
Nominaties
Nominaties vielen te beurt aan
Christi de Reiger - Dalebout uit
Kloetinge voor haar aquarel, C.
J. L. van der Heijden uit Middel
burg voor een werk in gemengde
techniek en J. W. van den Berg
uit Middelburg voor een werk
met acrylverf
Een criterium waar de jury in
haar oordeel veel waarde aan
heeft gehecht is de eigenheid
van de werken. Onder de inzen
dingen springt het veelvuldig
gebruiken van windwijzers,
kompastekens en kalenderbla
den - die de inspiratiebron bijna
letterlijk onthullen - eruit. Geen
zonde, maar ook niet per se no
dig. „Je verbeeldt een verhaal,
maar op een manier dat het iets
toevoegt. Daarin moet een ba
lans worden gezocht", aldus
Adriaanse.
Alle inzendingen zijn tot vrijdag 18
juni te bezichtigen in de gangen van
het Oosterscheldecollege aan de
Rommerswalestraat 1 in Goes. De
expositie is geopend op werkdagen
tijdens kantooruren.
Reinder Tukker voor enkele van zijn werken in het gemeentehuis.
Reinder Tukker houdt van het landschap
foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
KAPELLE - Wie in de hal van
het gemeentehuis in Kapelle
loopt, voelt zich toch buiten. De
aandachttrekkende schilderij
en van Reinder Tukker uit
's-Gravenpolder bieden impo
sante panorama's van onmis
kenbaar Zeeuwse landschap
pen. De Zwaakse Weel is
herkenbaar, de Zuidgors en In
laag 1887 bij Ellewoutsdijk, de
kerk van Nisse, de Zwaaksedijk
bij 's-Gravenpolder en, tot vijf
keer toe zelfs, de Rattekaai bij
Rilland. „Dat is echt mijn lieve
lingsplekje", zegt Tukker. „Dat
vind ik zo mooi. Dat kan ik m'n
hele leven blijven schilderen."
Tukker (1925) is een natuur
mens. „Ik ben het liefste buiten.
Het landschap van Zuid-Beve
land ken ik inmiddels van haver
tot gort, want ik fiets heel veel in
de Zak en kijk dan goed om me
heen."
Hoewel hij altijd al heeft gete
kend en geverfd, ging hij pas
echt serieus aan de slag met
schilderen na het afsluiten van
zijn loopbaan bij de provincie
Zuid-Holland. Vele tientallen
doeken dragen inmiddels zijn
handtekening, allemaal schil
derijen op groot formaat die
veelal de weidsheid van het
landschap laten zien.
,Ik schilder altij d een beet j e van
bovenaf", zegt Tukker. „Dan
heb je vaak een prachtig inzicht
in het landschap en kun je er
veel meer van laten zien. Aan de
andere kant moet je beseffen dat
je maar een klein stukje ervan,
misschien een paar honderd me
ter, kunt schilderen. Daarin
moet je laten zien hoe groot en
weids het is. Dat is echt een uit
daging, want ik denk altijd: er is
zoveel te zien. Je moet er dus iets
uithalen wat het karakter van
de hele omgeving weergeeft."
Harmonie
Veel aandacht schenkt Tukker
aan de compositie, die ook de
harmonie van de omgeving
weerspiegelt. „Als ik schilder
voel ik dat er rust, evenwicht in
zo'n landschap zit. Het is groots
in eenvoud, in strengheid. Het is
vaak ook een eerlijk en rechtlij
nig landschap. Ik werk daarom
graag met rechte lijnen en vlak
ken, ook in de wolkenpartijen.
Wolken zijn zo wonderlijk, je
ziet soms de gekste formaties.
Hoe mooi luchten kunnen zijn,
altijd in harmonie met het land
en het water, dat vind ik echt on
beschrijflijk. Dat probeer ik ook
weer te geven"
Details ontbreken op de schil
derijen van Tukker, zonder dat
ze worden gemist. „Dat is ook
het eerste wat ik op de avonda
cademie heb geleerd: groot wer
ken en niet gaan priegelen. Sto
rende elementen moet je
gewoon wegdenken, dus details
zoals grassprietjes en rietsten
geltjes laat ik weg. Als je, zoals
ik, veel met rechte vlakken
werkt, stap je vanzelf af van te
veel details. En hoe meer je weg
laat, hoe mooier het vaak blijkt
te worden."
door Ernst Jan Rozendaal
GÓES - Het Zeeslagfestival in 't
Beest in Goes beleeft zaterdag
12 juni zijn eerste lustrum. Voor
de vijfde keer presenteren vijf -
op één na - betrekkelijk nieuwe
Zeeuwse popbands zich door
middel van dit festival aan het
publiek.
De groep Sjolmord maakt een
eenmalige comeback. Het ac
cent ligt tijdens de komende
editie van het Zeeslagfestival op
punk en hardcore. „Daar zit
geen idee achter", verklaart
programmeur William Dierickx
van 't Beest. „Het kwam zo uit
en toen leek het ons wel leuk om
dat thema erin te houden. Het
bood ons bovendien een mooie
gelegenheid om de groep Sjol-
mord nog eens op te trommelen.
Die oudjes gaan tussen vier
bands van. nu bewijzen of ze het
nog kunnen."
Uit Krabbendijke komt Disgor
ge. De groep, die drie jaar gele
den is opgericht, speelt
afwisselend eigen hardcore-
punknummers en oude punkco
vers. De Zuid-Bevelandse groep
Firma Hopeloos speelt rechttoe
rechtaan punk, op het gevaar af
dat hiermee twee keer hetzelfde
is gezegd. De groep besteedt
veel aandacht aan een smake
loos uiterlijk en onechte dans
pasjes.
Invloeden
Anarchy komt ook uit Zuid-Be
veland. De groep speelt eigen
nummers en composities van
anderen. In de muziek zijn on
der meer invloeden van NOFX,
H20 en Lagwagon te ontdekken.
Wolfshead is in september 1997
opgericht. De viermansforma
tie heeft een gevarieerd reper
toire van harde muziek opge
bouwd, waarin vooral de
tweestemmige zang opvalt. De
groep acht zich niet aan één stijl
gebonden. Sjolmord was eind
jaren tachtig de meest spraak
makende hardcore-band in
Zeeland en omstreken door mu
ziek die 'harder, gemener en
sneller' was dan die van andere
groepen.
Het festival wordt door 't Beest
georganiseerd met steun van de
Stichting Popmuziek Zeeland.
Doelstelling is te laten zien wat
her en der in de Zeeuwse repeti
tieruimten plaatsvindt. Het be
gint om 21.00 uur.
MIDDELBURG,
Burgerzaal (stadhuis)
'De Heeren Zeventien', historische
V.O.C.-scènes met Ab Gietelinlc,
Hans Daalder en Eva van Heijnin-
gen. Tekst en regie van Ab Gietelinlc.
door Willem Nijssen
Ofschoon het nog juist geen
400 jaar geleden is, dat de
VOC (in 1602) werd opgericht,
staat deze roemruchte organi
satie al een tijdje in de herden
kingsbelangstelling. In 'De
Heeren Zeventien' gebeurt dat
op een toneelmatige wijze. In
een aantal losse scènes wordt
een beeld gegeven van de VOC
op het hoogtepunt van zijn eco
nomisch belang. Dat moment
hangt nauw samen met de kof
fiecultuur.
Koffij -zoals men dat toen
noemde- was lange tijd een mo
nopolie van de Arabieren geble
ven. Om ook op Java die 'koffij'
te kunnen verbouwen, was het
zelfs nodig om op listige wijze
vanuit Mocha een koffieplantje
naar Java te smokkelenDe toch
al niet geringe winsten zouden
daarna nog veel groter kunnen
worden.
Maar daarvoor moest wel een
belangrijke knoop worden
doorgehakt: de prijzen waren
dalende, dus de winst moest
gaan komen van grote omzet
ten. 'Den gewonen man' moest
aan de koffie, en in die zin is de
VOC misschien wel de eerste
moderne handelsmaatschappij
creëer de vraag.
Zulke zware beslissingen wer
den genomen in het bestuur van
de VOC, bestaande uit zeven
tien (uiteraard mannelijke) le
den. Dat waren afgevaardigden
van handelssteden als Amster
dam, Middelburg, Rotterdam,
Hoorn. In 'De Heeren Zeven
tien' krijgen we een flard uit
zo'n beraad te zien. Daarna scè
nes van de reis: het aanmonste
ren, de zweep over opstandige
bemanning, passage in Kaap
stad ('taveerne van de wereld'),
Mocha (compleet met buikdan
seres) en de diefstal aldaar van
het koffieplantje, een zware
storm op zee, aankomst en ver
blijf te Batavia.
Het is even wennen dat dat alle
maal door drie acteurs wordt
gespeeld. Maar al gauw is dui
delijk dat het eigenlijk niet om
toneel, niet om de personages
gaat. Het zijn sfeerbeelden - de
een al beter geslaagd dan de an
der -, die samen een historisch
verhaal vertellen. Een verhaal
met hier en daar aardige details i
(een wajang-poppenspel bij
voorbeeld), en met hier en daar
een geschiedkundig cliché. Wel j
afwisselend dus, en boeiend ge-
noeg voor wie weinig (meer) j
weet van dat roemrijke verle
den. Hoewel, roemrijk?
Het is niet helemaal duidelijk I
waar geestelijk vader Ab Giete-
link naar toe wil met zijn 'Hee
ren Zeventien'. Het stuk is
namelijk ingekaderd in een mo
derne setting, waarin twee
gladde heren van Van
Hooydonck BH Consultancy
een nieuw VOC-project willen
lanceren. Met ultraluxueuze
hotels in alle oude handels
plaatsen van de Oost en met
cruises langs de havensteden op j
de vroegere route. Dat stuk is re
delijk satirisch, dus is het niet
vreemd dat ook het kern-ver
haal daar een luchtje van mee
krijgt. Maar dat wordt nergens I
helder, en daarom blijft de uit
eindelijke bedoeling een beetje
twijfelachtig. Een lofzang is het
zeker niet, een kritische analyse
al evenmin. Dat bloedeloze doet i
het geheel geen goed.
'De Heeren Zeventien' speelt in j
de Burgerzaal van het Middel- j
burgse stadhuis en er is vooraf- j
gaande aan de voorstelling een
rondleiding door het oude
Raadhuis. Alles bij elkaar komt
de historisch geïnteresseerde
aardig aan zijn trekken. Voor de
toneelliefhebber valt er minder
te beleven.
'De Heeren Zeventien' is nog te zien I
op 5 en 6 en van 8 t/m 13 juni, steeds j
in de Burgerzaal van het stadhuis j
van Middelburg
(Advertentie)
SCHOONMAAKBEDRIJF
BLEIJENBERG B.V.
0118-417500
www.bleijenbergbv.nl
gecertificeerd volgens
de NEN-IS09002
