Verklaring van Belgrado te vaag
Öcalan verraadt contacten en
centra van PKK in buitenland
Suriname gaat mogelijk
eerder naar de stembus
Mogelijk met dioxine
besmette producten
wacht vernietiging
buitenland woensdag 2 juni 1999
Hof verwerpt vonnis Botha
Charles tegen aangepast voedsel
Werkloosheid Japan blijft stijgen
Onderzoek nazi-rechter gestaakt
Liberale burgemeester in Teheran
Indiase luchtmacht
bestookt rebellen in
bergen Kashmir
Europa en Verenigde Staten eisen concrete stappen van Joegoslavië
Doek valt voor
Russische Mir
Duitse automobielclub
ADAC vindt tunnels
Alpen heel gevaarlijk
Stakers blokkeren weer Kanaaltunnel
Perb°s j
Jjt cUiUj.-
KAAPSTAD - Het Hooggerechtshof in Kaapstad heeft de ver
oordeling van de voormalige president Pieter Botha van
Zuid-Afrika gisteren in hoger beroep verworpen.
De staatsman was in augustus veroordeeld wegens minach
ting van de Waarheids- en Verzoeningscommissie. Hij kreeg
een boete van 10.000 rand (zo'n 3.300 gulden) of een gevange
nisstraf van twaalf maanden en een voorwaardelijke straf
van een jaar.
Botha had tot drie keer toe geweigerd te verschijnen voor de
commissie die de misdaden begaan tijdens het apartheidsre
gime onderzocht. De advocaten van Botha hadden de veroor
deling op technische gronden aangevochten. AFP/AP
LONDEN - De Britse prins Charles heeft zich gisteren krach
tig uitgesproken tegen de introductie van genetisch gemani
puleerd voedsel. De prins zei niet te geloven dat genetisch ge
manipuleerde gewassen voldoende getest of nodig zijn. „De
voordelen, als die er zijn, lijken beperkt te blijven tot de men
sen die de technologie bezitten en de mensen die landbouw
plegen op industriële schaal", zei de prins, die al jaren cam
pagne voert voor een beter milieu.
De Britse regering probeert de bevolking er juist van te over
tuigen dat genetisch gemanipuleerd voedsel onschadelijk is
en heeft toestemming gegeven er op gecontroleerde wijze mee
te experimenteren. AP
TOKIO - De werkloosheid in Japan blijft stijgen. Gisteren
werd bekend dat in april 3,42 miljoen Japanners zonder werk
stonden geregistreerd, vergeleken met 3,39 miljoen in de
maand ervoor. De werkloosheid is sinds Japan in 1958 met de
huidige registratiemethode begon, nognooitzo hoog geweest.
In april vorig jaar werden er 520.000 werklozen minder ge
teld. De regering komt dan ook steeds meer onder druk te
staan om opnieuw maatregelen te nemen ter stimulering van
de economie. ANP/KRF
STUTTGART - Het moordonderzoek naar een nazi-rechter
die meegewerkt zou hebben aan meer dan duizend doodstraf
fen is wegens gebrek aan bewijs gestaakt, zo heeft het Open
baar Ministerie van Stuttgart gisteren gemeld.
Johannes Thümmler (92) stond aan het hoof d van een Polizei-
standgericht in het Poolse Katowice dat ook zitting hield in
het vernietigingskamp Auschwitz en daar doodstraffen uit
sprak, aldus de aanklagers.
Onderzoekers die de zaak na de val van de Muur hadden her
opend, vonden in de Poolse archieven echter geen vonnissen
van de rechtbank terug, aldus de officier van justitie.
Thümmler was commandant van de Sicherheitspolizei in
Stuttgart en Gestapo-commandant in Chemnitz. Van oktober
1943 tot begin 1945 werkte hij in Katowice en Auschwitz. AP
TEHERAN - De gemeenteraad van de Iraanse hoofdstad Te
heran heeft gisteren unaniem de liberale hervormer Morteza
Alvari gekozen tot burgemeester. Alvari wordt de opvolger
van een andere hervormer, Karbashi, die vorig jaar door de
conservatieve justitie werd afgezet.
Burgemeester van Teheran, een metropool met tien miljoen
inwoners, is een belangrijke functie in de machtsstrijd die de
hervormingsgezinde president Khatami en conservatieve po
litici voeren. Zowel Karbashi als Alvari is een bondgenoot
van de president.
De val van Karbashidie werd veroordeeld wegens corruptie,
was een gevoelige klap voor de Iraanse liberalen. RTR/AFP
Een batterij veldartilIerie van het Indiase leger neemt posities van moslimrebellen onder vuur in Kashmir. foto Sa u ra bh Das/AP
door Herman Peerdeman
NEW DELHI - Indiase MiG-
gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren guerrilla's uit Pakis
tan bestookt. De Pakistaanse
strijders hebben zich ver
schanst op een berg in het In
diase gedeelte van Kashmir.
De MiGs krijgen steun van Mi-
rages die de radar storen van
de Pakistaanse batterijen
luchtdoelraketten aan de an
dere kant van de berg. Die ligt
in het hooggebergte van Kar-
gil en moet de weg van Srina-
gar naar Leh beschermen. De
ze weg loopt op een hoogte van
5.000 meter boven de zeespie
gel.
Elders langs de hele demarca
tielijn woedden hevige artille-
rieduels. Pakistan zei dat In
dia daarbij tien kinderen van
een school doodde in Kiran, bij
de hoofdstad Muzaffarabad
van Pakistaans Kashmir. In
dia verwierp dat als 'propa
ganda'.
Versterkingen
Indiase troepen rukten onder
dekking van de lucht- en artil-
leriesteun op in het moeilijk
begaanbare bergterrein om de
rebellen te verdrijven. Daarbij
kwam het ook tot gevechten
van man tegen man.
Volgens India poogde een
nieuwe groep strijders Indiaas
gebied binnen te dringen. New
Delhi heeft dan ook nieuwe
versterkingen naar het gebied
gestuurd, zodat het daar nu
zo'n 30.000 militairen heeft.
Pakistan zei inmiddels drie In
diase offensieven te hebben
afgeslagen. Sinds het begin
van de gevechten in het noor
den van Kashmir op 9 mei zijn
volgens het Indiase leger 150
Pakistaanse militairen en 320
rebellen gedood die Indiaas
gebied waren binnengedron
gen. Aan Indiase zijde zijn vol
gens officiële cijfers 46 doden
en gewonden gevallen en zijn
twee MiGs en een helikopter
vernietigd.
India stemde maandag in met
een voorstel van Pakistan om
te praten over het conflict om
Kashmir, maar een datum voor
gesprekken was gisteren nog
niet vastgesteld.
De onenigheid tussen de twee
kernmachten laaide vorige
week op toen Pakistan twee
Indiase gevechtsvliegtuigen
neerschoot die de grens zou
den hebben geschonden. AFP
van onze redactie buitenland
BONN - De brief waarin Bel
grado zegt de uitgangspunten
van de G8, de groep van zeven
belangrijke industrielanden en
Rusland, voor een vredesreger-
ling in Kosovo te accepteren,
heeft de bondgenoten niet over
tuigd. De brief is te vaag en be
vat te weinig details, zo luiden
de reacties in Europa en de
Verenigde Staten. Het Westen
eist concrete slappen van de
Serviërs.
Belgrado schrijft de aanwezig
heid en een mandaat van de Ver
enigde Naties in Kosovo te aan
vaarden. De opsteller van de
brief, minister Jovanovic van
Buitenlandse Zaken, eist de on
middellijke stopzetting van de
NAVO-acties.
Het Westen ziet de brief louter
als een stapje in de richting van
concessies. Schriftelijke ver
klaringen moeten worden hard
gemaakt, zei de Duitse minister
van Buitenlandse Zaken, Fi
scher, aan wie de brief is gericht.
Duitsland is tijdelijk voorzitter
van de Europese Unie.
Troepensterkte
Los van de brief liet Belgrado
gisteren in een radio-uitzending
weten bereid te zijn zijn troe
pensterkte in Kosovo terug te
brengen tot op 'het niveau van
in vredestijd'. Maar de NAVO
eist onder meer de terugtrek
king van alle Servische troepen
uit Kosovo, momenteel geschat
op 40.000.
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Albright,
zei dat er geen compromis mo
gelijk is over de voorwaarden
van de NAVO. De Britse minis
ter van Defensie, Robertson,
reageerde eveneens sceptisch.
Het aanbod van Belgrado kan
een afleidingsmanoeuvre zijn.
Ook Parijs meent dat er concre
te toezeggingen moeten volgen,
wil de diplomatie een kans krij
gen.
De Duitse bondskanselier
Schroder sprak gistermiddag in
Bonn met de EU-gezant, presi
dent Ahtisaari van Finland, en
de Russische bemiddelaar voor
Kosovo, Tsjemomyrdin. Zij zijn
van plan vandaag naar Belgra
do te gaan voor overleg met de
Joegoslavische president Milo
sevic.
Ondertussen voerde de NAVO
gisteren opnieuw luchtaanval
len uit in Joegoslavië. Daarbij
werd weer een fout gemaakt. De
alliantie erkende dat tijdens een
bombardement van Novi Pazar
een bom is afgezwaaid. Volgens
Joegoslavië zijn minstens 23
mensen om het leven gekomen
toen de bom terechtkwam op
een flatgebouw nabij een mili
taire installatie.
Albanië
Een gevechtsvliegtuig bestook
te voorts Albanees grondgebied,
bij een weg die gebruikt wordt
door duizenden vluchtelingen
uit Kosovo. Volgens de Organi
satie voor Veiligheid en Samen
werking in Europa (OVSE)
vielen er zeven bommen op vier
kilometer van de grensplaats
Morina, in Albanië. Een zegs
man van de OVSE zag de bom
men vallen, maar hij kon de her
komst ervan niet vaststellen.
NAVO-vliegtuigen zijn in het
gebied actief. Zij bestookten
gisteren Servische posities net
over de grens. Na de erkenning
van de fout in Novi Pazar; gaf de
NAVO gisteravond toe in de
nacht van maandag op dinsdag
nog een fout te hebben gemaakt.
Daarbij werd een Albanese
bunker verwoest.
Het gebied rond Morina was de
afgelopen dagen ook het toneel
van hevige gevechten tussen het
Kosovo Bevrijdingsleger (U£K)
en Servische eenheden. Beide
partijen strijden om de berg
Pastrik, die aan de grens ligt.
Generaal
De 53-jarige generaal Ljubisa
Velickovic, adjunct-stafchef
van het Joegoslavische leger, is
tijdens een inspectie van zijn
troepen 'in de eerste verdedi
gingslinies' gesneuveld. Dat
deelde het officiële persbureau
Tanjug gisteren mee.
Velickovic voerde eerst het op
perbevel over de luchtmacht en
de luchtafweer, maar werd in
november door Milosevic ver
vangen door generaal Spasoje
Smiljanic. Milosevic verwij der
de toen meer mensen die tegen
zijn akkoord met VS-gezant
Holbrooke waren.
Uit een legerbron, die anoniem
wil blijven, verluidde dat Ve
lickovic maandagavond om het
leven kwam tijdens een NAVO-
bombardement op en rond Bel
grado. RTR/AFP/DPA
door Armand Snijders
PARAMARIBO - De Surinaam
se bevolking gaat zeer waar
schijnlijk op korte termijn naar
de stembus om een nieuw parle
ment te kiezen. Gisteren werd in
de Nationale Assemblee een
motie van wantrouwen tegen de
regering van president Jules
Wijdenbosch aangenomen. In
de motie wordt geëist dat Wij
denbosch en vice-president
Pretaap Radhakishun direct af
treden, maar het is onduidelijk
of het tweetal hieraan gehoor
zal geven.
Voordat de motie van wantrou
wen in stemming werd ge
bracht, liet Wijdenbosch in een
verklaring weten bereid te zijn
nieuwe parlementsverkiezin
gen uit te schrijven. Daarmee is
hij gezwicht voor de druk vanuit
de bevolking, die de afgelopen
weken massaal de straat op is
gegaan om zijn aftreden te ei-
door Robert Bloemen
BERLIJN - De veiligheid in
veel verkeerstunnels, met
name in de Alpen, is zorg
wekkend. Van twintig onder
zochte verbindingen voldoet
bijna de helft niet aan alge
mene veiligheidseisen.
Tot deze conclusie komt de
grootste Duitse automobilis
tenvereniging, de AD AC, na
een uitvoerig onderzoek van
belangrijke en lange tunnels
de afgelopen weken. De re
sultaten worden vandaag
versneld gepubliceerd we
gens de recente brandcata-
strofe in de Oostenrijkse
Tauerntunnel. Uitgerekend
de uitwijkmogelijkheid voor
de beschadigde buis, de meer
westelijk gelegen Fel-
berntauerntunnel, krijgt in
het rapport het slechtste cij
fer. De Tauerntunnel was
overigens door de AD AC-on-
derzoekers na hun inspectie
twee weken geleden als 'be
denkelijk' ingeschat.
De meeste onderzochte tun
nels liggen in de belangrijk
ste vakantieroutes naar het
zuiden, citeert de Berlijnse
sen. Wijdenbosch wil aanblij
ven totdat een nieuwe president
is gekozen; een proces dat een
half jaar kan gaan duren. De op
positie is niet tevreden met de
toezegging van het staatshoofd
en eist zijn directe aftreden, zo
als in de motie was vastgelegd.
Een crisisregering zou dan orde
op zaken in het land moeten
stellen en binnen een jaar nieu
we verkiezingen moeten voor
bereiden.
Verwarring
Het parlement schaarde zich
met 27 tegen vijftien stemmen
achter de motie van de opposi
tie, die de steun kreeg van de
drie leden tellende fractie van
de BVD, die maandagavond uit
de coalitie stapte. Tien leden
onthielden zich van stemming.
Voor het eerst in lange tijd wa
ren alle 51 Surinaamse parle
mentsleden aanwezig. De ver
warring over wat er nu precies
krant Der Tagesspiegel het
rapport. Een onvoldoende is
er behalve voor de Fel-
berntauerntunnel voor de
Grote St.-Bemardtunnel in
Zwitserland en voor de Four-
viretunnel in het Franse
Lyon. Als zorgelijk gelden
verder onder meer de San
Bernardinotunnel (Zwitser
land) en de Roppenertunnel
van de Oostenrijkse Inntal-
autosnelweg. De ADAC gaf
geen 'zeer goed', de waarde
ring 'goed' was er slechts
voor vijf tunnels.
De automobielclub laakt het
dat in de meeste tunnels
vluchtgangen ontbreken.
Ook de ventilatie is meestal
verouderd. Daardoor kan bij
brand nauwelijks rook wor
den afgezogen. Het gevaar
voor ongelukken is bijzonder
groot als slechts een tunnel
buis voor beide rijrichtingen
beschikbaar is. Dit was het
geval bij de Tauerntunnel en
de Frans-Italiaanse Mont
Blanctunnel. Het ongeluk
met de tientallen doden in
deze verbinding vormde de
aanleiding voor het ADAC-
onderzoek. ANP
gaat gebeuren, is compleet. Co
alitie en oppositie interpreteren
de wet verschillend, waardoor
niet duidelijk is of Wijdenbosch
verplicht is af te treden. Wijden
bosch zelf pleitte aan het begin
van de vergadering voor ver
vroegde parlementsverkiezin
gen, waarna het parlement een
nieuwe president en vice-presi
dent moet kiezen. Tot die tijd wil
hij zelf in het zadel blij ven zitten
met een nieuw kabinet. Vorige
week vrijdag stuurde hij de to
tale ministersploeg naar huis.
De oppositie wil echter het pro
ces tot het kiezen van een nieuw
staatshoofd en diens plaatsver
vanger door het zittende parle
ment laten geschieden.
Een motie van de gi-ootste rege
ringspartij NDP, die aankoerst
op vervroegde verkiezingen die
Wijdenbosch moet voorberei
den, werd gisteren met 28 tegen
21 stemmen verworpen. De op
positie weigert zich neer te leg
gen bij de weigering van de
president om direct af te treden-
,,,De verklaring van Wijden
bosch is brutaal", meent parle
mentariër Winston Jessurun.
„Dat hij niet zelf is gekomen om
de verklaring af te leggen, maar
deze door de griffier laat voorle
zen, getuigt van minachting van
het parlement." GPD
van onze redactie buitenland
IMRALI - De leider van de
Koerdische Arbeiderspartij
(PKK), Abdullah Öcalan, heeft
gisteren op de tweede dag van
zijn proces in Turkije de buiten
landse contacten en centra van
de PKK blootgelegd.
In Nederland heeft de PKK een
politiek opleidingscentrum.
„De autoriteiten in Nederland
kunnen weten wat wij daar
doen", aldus Öcalan. Na zijn
verloochening van alle PKK-
idealen op maandag verried hij
nu de buitenlandse banden van
de organisatie en verklaarde te
vens niet verantwoordelijk te
zijn geweest voor tal van wreed
heden.
„Die waren gebaseerd op indi
viduele initiatieven of zijn uit
gevoerd door afzonderlijke
'groepen'. Want zelf ben ik altijd
tegen moorden op burgers ge
weest, tegen het ontvoeren van
kinderen in Koerdische dorpen,
het vermoorden van dissidenten
binnen de PKK en tegen aansla
gen op toeristen."
Op een vraag van een rechter
naar de moord op 33 ontwapen
de Turkse militairen in Bingol in
1993 zei Öcalan daartoe 'nooit
opdracht te hebben hebben ge
geven'.
„Mijn toenmalige rechterhand
Semdin Sakik was daarvoor
verantwoordelijk." Sakik, die
twee weken geleden ter dood is
veroordeeld, heeft echter ver
klaard dat Öcalan hem de op
dracht had gegeven.
Olof Palme
Öcalan ontkende ook dat zijn
organisatie dertien jaar geleden
premier Olof Palme van Zwe
den heeft vermoord. Volgens
hem waren dissidenten van de
PKK verantwoordelijk. Hun or
ganisatie heette PKK Regime-
Organisatie. Die was gevormd
door Öcalans ex-vrouw Kesire
Yildirim en Huseyin Yildirim.
De PKK kreeg volgens Öcalan
steun van Griekenland, Syrië en
Iran. Zij heeft opleidingskam
pen in Griekenland, dat de be
weging tevens wapens ver
schaft, aldus Öcalan.
In Iran heeft de PKK een zieken
huis, maar geen drugscentra.
Wel gebruikten drugssmok
kelaars de naam van de PKK.
Cyprus helpt de PKK met het
krijgen van paspoorten.
PKK-strijders doodden giste
ren door een bomaanslag op een
pantservoertuig in het oosten
van Turkije drie militairen. Drie
andere militairen raakten
zwaargewond. Een andere
PKK-aanslag op een leger
wachtwagen mislukte gisteren.
De wagen raakte door een ex
plosie wel beschadigd, maar-
de chauffeur bleef ongedeerd.
Voor de Turken heeft Öcalan in
het stof gebeten. Hij erkende
maandag dat hij schuldig is aan
alles wat in de aanklacht staat.
De Koerden vergeven hem ech
ter.
„Hij wilde juist de atmosfeer-
verzachten. Als hij had gepro
beerd de activeiten van de PKK
te verdedigen, dan zou de span
ning om te snijden geweest
zijn", meent Veli Haydar Gülcg,
de voorzitter van de afdeling Is-
tanboel van de pro-Koerdische
partij Hadep. Güleg (36) is uit
gever en werd onlangs veroor
deeld tot een jaar gevangenis
straf en een boete voor een boek
dat hij publiceerde. „Öcalan wil
geen verdediging op het wette
lijke vlak. Hij weet dat hij dat
nooit wint en dat hij de dood
straf krijgt. Hij wil zijn verdedi
ging op het politieke vlak voe
ren." GPD/DPA/AFP
door Heieen Paalvast
en Wilma van Meteren
BRUSSEL - De Europese Com
missie wil dat alle kippen, eie
ren en tussen 15 januari en 1 juni
geproduceerde waren zoals ijs
en gebak die mogelijk besmet
zijn met dioxines, worden ver
nietigd.
D it geldt niet alleen voor de pro
ducten voor de ruim vierhon
derd Belgische kipp enbedrij ven
die getroffenzijn door het dioxi
neprobleem, maar ook voor de
waren van bedrijven in andere
EU-landen die via besmet vee
voer daarmee kampen. Ook dat
veevoeder moet opgespoord
worden en opgeruimd. De Bel
gische autoriteiten moeten de
noodzakelijke informatie ver
strekken aan de EU-partners.
Het Permanent Veterinair Co
mité (PVC), bestaande uit ex
perts van de EU-lidstaten die
gisteren in Brussel bijeenkwa
men, zal dit plan vandaag aan
nemen. De woordvoerder van
Eurocommissaris Fischler van
Landbouw verwachtte weinig
oppositie. De Commissie zal
direct daarop een besluit nemen
dat onmiddellijk van kracht
wordt.
Nederland zal volgens de
woordvoerder van minister
Apotheker- van Landbouw deze
beschikking opvolgen. Neder
land heeft in het PVC erop
aangedrongen dat zulke dioxi
neproducten uit de handel ver
dwijnen.
Het sluiten van de grenzen voor
Belgische kippen en eieren,
waarop vooral de Duitsers aan
stuurden, is daarmee van de
baan. De Commissie vindt zo'n
verbod onnodig, omdat de Bel
gische autoriteiten serieuze in
spanningen hebben gedaan om
de betrokken 416 kippenbedrij-
ven te achterhalen die besmèt
veevoer hebben gebruikt, aldus
Fischlers woordvoerder. ANP
MOSKOU - De huidige beman
ning van het Russische ruimte
station Mir zal in augustus naar
de aarde terugkeren en begin
volgend jaar wordt het ruimte
station vernietigd. Dat heeft het
Russische Ruimtevaartbureau
gisteren bekendgemaakt.
Rusland, dat met financiële pro
blemen kampt, zou de Mir tot
augustus financieren. Gisteren
werd duidelijk dat de pogingen
om fondsen te vinden zijn mis
lukt.
De Mir heeft ruim dertien jaar
in een baan om de aarde ge
draaid, een record voor een
ruimtestation. AP
Britse toeristen wachten bij de tolpoorten aan de Franse zijde van de tunnel.
foto Michel Spingler/AP
van onze redactie buitenland
CQQUELLES - Stakende me
dewerkers van het bedrijf Eu
rotunnel hebben gisteren op
nieuw het verkeer dat aan de
Franse zijde door de tunnel
onder Het Kanaal naar Enge
land gaat, gehinderd. Een dag
eerder hield stakend Frans
personeel van de verbinding
ook al het verkeer tegen. Door
de actie van gisteren is
de helft van het aantal treinen
uitgevallen.
„Wij zorgen ervoor dat de
helft van het normale aantal
treinen door kan, dat betekent
twee treinen per uur in plaats
van vier", aldus een woord
voerder van de werknemers
van Eurotunnel. Maandag
ontstonden kilometerslange
files voor de tunnel. De sta
kers eisen een hoger loon en
het aannemen van nieuw per
soneel. DP A
Verse bos radijs
Met gratis cupje dipsaus.
Vers op onze groenteafdeling.
van 1.99 voor j A
