Ocalan
pleit voor
zijn leven
Ontzetting over straf Australiërs in Belgrado
PZC
Alternatieve routes voor gesloten tunnels
India noemt inval in Kashmir
solobesluit legertop Pakistan
België verbiedt ook
verkoop afgeleide
producten kip en ei
buitenland
Leider laat PKK-ideaal los
Tauerntunnel voorlopig voor alle verkeer gesloten
Angola platzak
op zoek
naar wapens
Blokkade Eurotunnel opgeheven
Thaise reuzensigaret ontploft
Duitsers krijgen stemcomputers
Poolse auteur ontkent holocaust
Lied Songfestival zou plagiaat zijn
President van Nigeria schort
contracten oude bewind op
Open Universiteit Nederland
Saba kampt
met groot
watertekort
idee
advies
ontwerp
drukwerk
VAN DER PEYL
dinsdag 1 juni 1999
van onze redactie buitenland
IMRALI - PKK-leider Öcalan is
bereid de idealen van de naar
onafhankelijkheid strevende
Koerdische Arbeiderspartij (P
KK) op te geven, als hij niet ter
dood wordt veroordeeld. Dat
bleek gisteren tijdens de eerste
dag van het Turkse proces we
gens hoogverraad, waarvoor
Ocalan de doodstraf kan krij
gen.
„Eenheid zonder wapens en on
der de totaliteit van het land en
de republiek is het enige ant
woord", zo klonk het uit de
mond van een man wiens partij
sinds 1984 oorlog voert tegen de
Turkse staat. In zijn pleidooi
riep de eerder dit jaar door Tur
kije gevangengenomen Öcalan
de PKK verder op de gewapende
strijd te staken.
Tot zijn rechters zei hij: „Als u
mij niet laat ophangen, dan laat
ik de strijders zich overgeven en
kan ik alle mannen binnen drie
maanden uit de bergen laten ko
men. Krijg ik die kans niet, dan
kan het dodental als gevolg van
de strijd wel eens pplopen tot
honderdduizend." Öcalan sug
gereerde met die woorden voor
het eerst dat er bij zijn veroorde
ling tot de galg een golf van
guerrillageweld over Turkije
kan spoelen.
Verontschuldiging
Al kort na de opening van het
proces gisterochtend had Öca
lan zich verontschuldigd tegen
over de moeders van de militai
ren die in de afgelopen vijftien
jaar door de strijd zijn omgeko
men. Die heeft tot nu toe in to
taal aan 29.000 mensen het le
ven gekost.
,Ik denk dat ik moet leven voor
vrede", aldus de Koerdenleider.
„Ik beloof te zullen werken aan
een einde van het bloedvergie
ten en voor de vrede, Ik wil uit
drukking geven aan mijn ver
langen en vastberadenheid in
dienst van de staat te werken
voor vrede en broederschap."
Glazen kooi
Het proces wordt onder strenge
veiligheidsmaatregelen ge
voerd op het gevangeniseiland
Imrali in de Zee van Marmara.
De 50-jarige Öcalan zat in een
glazen kooi van kogelwerend
glas.
Twintig journalisten - twaalf
Turkse en acht buitenlandse -
hebben toestemming gekregen
de zittingen op het gevangenis
eiland bij te wonen. Daarnaast
is er in de zaal plaats voor de
twaalf advocaten van Öcalan en
voor die van de aanklager. Ook
familieleden van de Koerden
leider en van leden van de Turk
se Veiligheidsdienst die zijn om
gekomen in het zuidoosten van
Turkije mogen in de rechtszaal
aanwezig zijn.
De drie rechters van de Turkse
Staatsveiligheidsrechtbank
verwierpen gisteren kort na het
begin van de zitting een verzoek
van de verdediging om het
proces op te schorten om hun
meer tijd te geven zich voor te
bereiden.
Betogingen
Eén van de drie rechters is een
militair. Dat heeft veel kritiek
uit het buitenland tot gevolg ge
had. Het Europese Hof voor de
Rechten van de Mens verwierp
kort geleden de aanwezigheid
van de militaire rechter. Hij zou
partijdig zijn.
Door heel Europa betoogden
gisteren woedende Koerden
voor de vrijlating van Öcalan.
Koerden uit Nederland, België,
Luxemburg en Duitsland zijn
van plan om komende zaterdag
massaal te demonstreren in Den
Haag. ANP/AFP/RTR
OOSTENRIJK j
I
anp/apa
Uitwijkroutes in
Oostenrijk
Brennerpas
O Felbertauern
O GroBglockner
HochalpenstraBe
Katschberg
BundesstraBe
O Pyhrnautobahn
Tauernschleuse
Böckstein-Mallnitz
Autotransport per trein
van onze redactie buitenland
WENEN - De ANWB heeft al
ternatieve routes beschikbaar
voor de wegens ongelukken tij
delijk afgesloten Oostenrijkse
Tauerntunnel en de Mont
Blanctunnel.
Reizigers uit de richting Frank
rijk (Mont Blanctunnel) krijgen
het advies om te rijden via de
Fréjustunnel. Als alternatief
voor de Tauerntunnel geeft de
ANWB de meer westelijk gele
gen Felbertauerntunnel.
Tunnelvrees
De ANWB verwacht dat vakan
tiegangers die naai1 het zuiden
willen, niet massaal tunnel vrees
krijgen. „Iedereen beleeft een
tunnel op zijn eigen manier", al
dus een woordvoerder. „We
moeten nu niet gaan doen of
elke tunnel gevaarlijk is."
In de Tauerntunnel zijn gisteren
vier doden geborgen. Daarmee
is het dodental van de ramp op
gelopen tot vijf. Dat bevestigde
gisteren gouverneur Schaus-
berger van de provincie Salz
burg. Er worden nog twee men
sen vermist. Bij het ongeval
raakten 49 mensen gewond.
Bergingswerkers waren gister
ochtend met het verwijderen
van de wrakken van uitgebran
de auto's. Dat was niet eerder
mogelijk als gevolg van de enor
me hitte in de tunnel. Van de 34
wrakken (22 personenauto's en
twaalf vrachtwagens) waren er
gisteren pas enkele verwijderd.
Veiwacht wordt dat de tunnel
enkele maanden gesloten zal
zijn. ANP/DPA
van onze redactie buitenland
LUANDA - De Angolese regering heeft
geen geld meer.' Ze heeft veel wapens no
dig om de oorlog tegen de beweging Unita
voort te zetten en is platzak maar vinding
rijk op zoek naar wapenleveranciers.
Met de Unita-strijders steeds dichterbij
de hoofdstad Luanda lijkt de regering fi
nancieel en daarmee ook militair uitge
rangeerd. Kringen in het bankwezen zeg
gen dat Luanda de olieopbrengsten van de
komende drie jaren al heeft verpand en
voorlopig is er daarom geen zicht op olie
dollars, die negentig procent van inkom
sten van het land vormen.
Olievelden
Het lijkt echt afgelopen met de 24-jarige
regering van de MPLA (Volksbeweging
voor de Bevrijding van Angola), maar dat
is niet voor het eerst. Het Britse blad Afri
ca Confidential schrijft deze maand dat
de regering voor nieuwe olievelden uit de
kust partners op het oog heeft, die thuis
zijn in de wapenindustrie of de dienstver
lening als het gaat om veiligheidszaken.
Die kunnen dan alvast wapentuig leveren
in ruil voor hun aandeel in de olie van de
toekomst.
De geheimzinnig gestructureerde onder
nemingen krijgen hun aandeel naast dat
van de oliemaatschappijen. Die wachten
nu af tot Luanda zijn deals heeft gesloten
met de 'veiligheidspartners'. In een aantal
sectoren waar de nieuwe velden moeten
worden aangeboord, zijn al aandelen van
tussen de 26 en 35 procent beloofd aan
oliemaatschappijen zoals BP-Amoco,
Elf-Aquitaine en Exxon.
De andere partners, de experts in veilig
heidszaken, zouden onder meer het Zwit
serse Pro-Dev en de ondernemingen
Naphta en Falcon zijn. Pro-Dev is eigen
dom van een Syrische zakenman die veel
wapenovereenkomsten afsloot in het
Midden-Oosten. Naphta is voor een groot
deel eigendom van een voormalige Israë
lische generaal, Ze'ev Zahrine. Zahrine
heeft net als Angola projecten in Congo-
Brazzaville en hij zou ook voor de veilig
heid van de Angolese president Eduardo
dos Santos zorgen. Voorts is er het Ameri
kaanse Falcon Oil and Gas, dat nauwe
banden heeft met zakenlieden die voor
Angola leningen en wapens hebben gere
geld.
Prioriteit
De regering lijkt zo de oliewinning direct
te koppelen aan de aanvoer van wapens.
Voor een overheid die vrijwel uitsluitend
oorlog voert, en bijvoorbeeld leraren en
artsen al maanden niet meer betaalt, is de
aanvoer van wapens de prioriteit. Veel be
langrijker dan de toestroom van dollars,
die verdwijnen in de zakken van de schare
crediteuren. ANP
COQUELLES - Tientallen werknemers van Eurotunnel heb
ben gisteren uit woede over hun werkomstandigheden de toe
gang tot de tunnel onder Het Kanaal geblokkeerd voor voer
tuigen van toeristen. Tegen de avond werd de actie beëindigd.
De actie bij Coquelles, niet ver van Calais aan de Franse zijde
van de tunnel, leidde tot kilometerslange files. Vooral op de
A16, waarover veel vakantiegangers naar de tunnel rijden,
ontstonden gx-ote vertragingen.
De betogers, leden van de linkse vakbonden CGT en CFDT,
begonnen even na tienen alle toeristenauto's tegen te houden,
aldus het bedrijf Eurotunnel.
De stakers willen meer loon, een verlichting van de werkdruk
door extra personeel en betere mogelijkheden om in hun be
roep door te stromen. AFP
BANGKOK - Bij een manifestatie voor wereld-niet-roken-
dag in Thailand zijn gisteren verscheidene mensen door een
ontploffing gewond geraakt. Een met ballonnen gevulde reu
zensigaret knalde uit elkaar toen een van de deelnemers met
een mes het gevaarte demonstratief in stukken wilde snijden.
Hij heeft vermoedelijk met het mes de metalen sokkel van de
ballon geraakt waarbij vonken ontstonden.-Het was de be
doeling dat de met helium gevulde ballonnen in de sigaret op
zouden stijgen. DPA
KEULEN - Duitsland maakt tijdens de Europese verkiezin
gen op 11 juni voor het eerst kennis met elektronisch stem
men. De Duitse steden Keulen. Düsseldorf, Stuttgart, Han
nover en Hamburg hebben de primeur.
Alle stemcomputers worden geleverd door Nedap uit Groen-
lo. In de Duitse steden gaat het om zeshonderd stembureaus
waar enkele miljoenen Duitsers hun stem gaan uitbrengen.
Nederland was elf jaar geleden het eerste Europese land waar
kiezers elektronisch hun stem konden uitbrengen. ANP
WARSCHAU - Justitie in de Poolse stad Opole heeft gisteren
een aanklacht ingediend tegen een professor omdat deze in
een boek beweert dat de holocaust nooit heeft plaatsgevon
den. In Polen is het ontkennen van de holocaust, net als het
ontkennen van communistische misdaden, een misdrijf.
In zijn boek 'Gevaarlijke thema's' zegt Dariusz Ratajczak dat
de gaskamers zijn gebruikt om de joden te ontluizen. Hij
noemt onderzoekers van nazi-misdaden 'aanhangers van de
holocaustreligie'.
Het Historische Instituut van de universiteit van Opole heeft
Ratajczak geschorst, nadat de commissie die onderzoek doet
naar de nazi-misdaden in Polen een klacht indiende bij het
Openbaar Ministerie. AP
WEIL AM RHEIN - De Duitse componist David Brandes
heeft gisteren gezegd dat het Zweedse liedje 'Take me to your
heaven', dat zaterdag het Eurovisie Songfestival won, plagi
aat is. Brandes (30) zegt dat het nummer als twee druppels
water lijkt op 'Out of the blue', dat hij in 1996 schreef.
'Out of the blue' werd gezongen door de Duits-Zwitserse
danceband E-Rotic. Het nummer werd ook op cd gezet door
de groep Bad Boys Blue, die daarvoor in Scandinavië een pla-
tinaplaat kreeg. Brandes zei dat hij alvorens een aanklacht in
te dienen de twee Zweedse componisten van 'Take me to your
heaven' een schikking wil aanbieden.
„Het gehele eerste couplet is identiek", zei Brandes over het
Zweedse liedje. De Zweden zouden alleen het ritme van 'Out
of the blue' hebben veranderd. AP
door Bob Kroon
GENÈVE - Australië is verbijs
terd en verbolgen over de zware
gevangenisstraffen die een Ser
vische krijgsraad heeft opge
legd aan twee Australische
hulpverleners van CARE, een
ook op de Balkan actieve huma
nitaire organisatie, wegens het
doorgeven van 'geheime infor
matie' over de toestand in Joe
goslavië.
De 49-jarige Steve Pratt kreeg
twaalf jaar, de 29-jarige Peter
Wallace vier jaar en hun Joego
slavische medewerker Branko
Jelen werd tot zes jaar gevange
nisstraf veroordeeld. De twee
Australiërs zijn gelijk tegen de
uitspraak in beroep gegaan bij
het Joegoslavische Hoogge
rechtshof.
Spontaan
Eerder waren Pratt en Wallace
al ten tonele gevoerd op het Ser
vische tv-journaal, waar zij
'spontaan' toegaven spionage
voor de NAVO te hebben bedre
ven. Hoewel de krijgsraad in
Belgrado de aanklachten van
spionage en het 'opzetten van
een spionage-netwerk' liet val
len, werden Pratt en Wallace
desondanks zwaar gestraft voor
door Evert van den Heuvel
ABUJA - De nieuwe president
van Nigeria, Obasanjo, heeft
gisteren de opschorting gelast
van alle contracten, benoemin
gen en andere belangrijke be
slissingen die het vorige bewind
sinds het begin van dit jaar heeft
beklonken.
Obasanjo werd afgelopen zater
dag beëdigd als eerste burger-
president na meer dan vijftien
jaar militaire dictatuur. Zijn be
sluit tot opschorting geldt voor
overeenkomsten die zijn geslo
ten tussen 1 januari en 28 mei.
Alleen rechterlijke besluiten
zijn uitgezonderd. De opge
schorte contracten hebben een
waarde van honderden miljoe
nen dollars.
Commissie
Volgens een woordvoerder van
de president komt er een com
missie die de contracten, licen
ties en benoemingen gaat be
oordelen op hun 'gepastheid en
relevantie in het licht van de
economische en politieke reali
teit in het land'.
Het was gisteren niet meteen
duidelijk of de ontwikkelingen
gevolgen zullen hebben voor
Shell, dat grote belangen heeft
in Nigeria en eerder is beschul
digd van milieuvervuiling in dat
land. RTR/AFP/KRF
het 'doorgeven aan het buiten
land van informatie van militai
re en economische strekking'.
Buitenlandse waarnemers wer
den bij het proces niet toegela
ten en de Australische ambassa
deur mocht alleen aanwezig zijn
bij de veroordeling.
In Genève heeft Malcolm
Fraser, oud-premier van Au
stralië en tegenwoordig direc
teur van de Australische afde
ling van CARE, gisteren over
deze 'rechtsverkrachting' zijn
beklag gedaan bij de Hoge Com
missaris voor de Mensenrech
ten, Mary Robinson, en haar
collega Sadako Ogata van de
VN-vluchtehngenorganisatie
Unhcr.
Rapporten
Op een persconferentie zei
Fraser dat de auto van de twee
Australische hulpverleners
door Servische grenswachten
was doorzocht en dat daarbij in
derdaad rapporten over de toe
stand in Joegoslavië waren aan
getroffen. „Een organisatie als
CARE, die wereldwijd en ook op
de Balkan humanitaire hulp
verleent, moet weten waaraan
in een bepaald land behoefte is
en daarvoor zijn rapporten no
dig", aldus Fraser. Pratt en
Wallace deden inderdaad ver
slag over de schade die door
NAVO-bombardementen was
veroorzaakt. Maar dat doen
journalisten ook en die krijgen
daarvoor geen twaalf jaar."
Fraser zei niet goed te begrijpen
wat er achter dit politieke pro
ces tegen zijn landgenoten
schuil gaat. Twee weken gele-
Advertentie
Studieplannen? Ontdek de vele mogelijkheden van de Open Universiteit Nederland,zaterdag a.s.
tijdens onze Open dag. Maak kennis met onze opleidingen en met Studienet, een
elektronische leeromgeving waarin onze studenten hun eigen werkplek kunnen
inrichten, begeleiding krijgen en contacten onderhouden met studenten en
locenten. U bent van harte welkom.
Meer informatie?
Kijk op Internet:
www.ou.nl
bel 0800-0995577
of neem contact op
met een studiecentrum.
jfeg 5 juni want 10.00 tot 14.00 uur
He studiecentra van de Open Universiteit Nederla
den was hij in Belgrado en had
een onderhoud van twee uur
met de minister van Buiten
landse Zaken. „Maar daar ben
ik niet veel wijzer van gewor
den", aldus Fraser. „Alleen
Milosevic kan ingrijpen. Hij
moet Pratt en Wallace gewoon
vrijlaten, want hij weet donders
goed dat het geen spionnen zijn.
Dat heeft die krijgsraad trou
wens zelf bevestigd." GPD
Studiecentrum Middelburg
Kousteensedijk 7
(0118) 654286
Een vluchtelinge uit Kashmir kookt voor haar familie in een opvangkamp.
foto Roshan Mughal/AP
van onze redactie buitenland
NEW DELHI - India denkt
dat de inval van gewapende
militanten in Kashmir is geor
ganiseerd door het Pakistaan
se leger buiten premier Sharif
De Indiase minister Feman-
des van Defensie zei gisteren
over 'onweerlegbare bewij
zen' te beschikken dat de mili
taire commandanten Sharif er
buitenhebben gehouden. Fer
nandas wilde daar verder niet
over uitweiden omdat dat 'op
dit moment niet wijs zou zijn'.
Hij zei er bovendien van over
tuigd te zijn dat zelfs de mach
tige Pakistaanse geheime
dienst (ISI) er niet van op de
hoogte was.
Maar toen de infiltratie een
maal duidelijk werd, moesten
Sharif en de ISI wel meegaan.
De betrokkenheid van het le
ger bh j kt wel uit het feit dat de
dagelijkse persbriefings over
de gevechten in Kashmir door
het leger worden gegeven, zei
Femandes.
India is inmiddels akkoord
gegaan met een voorstel van
Pakistan om te praten over
het conflict.
Man-tegen-man
De Indiase strijdmacht zet in
tussen zijn offensief tegen de
infiltranten voort. Op de zes
de dag van de gevechten gin
gen extx-a troepen naar het ge
bied en ook is opnieuw de
luchtmacht ingezet. Leger-
functionax-issen spraken over
man-tegen-man gevechten in
het gebied.
De onenigheid tussen de twee
kernmachten laaide vorige
week op toen Pakistan twee
Indiase gevechtsvliegtuigen
en een helikopter neerschoot.
Die zouden de grens hebben
geschonden toen ze aanvallen
uitvoerden op stellingen van
de invallers.
Fernandes zei gisteren dat de
infiltranten heuvel voor heu
vel uit alle sectoren in de
deelstaat Kashmir worden te
ruggedreven. Volgens hem
hebben de operaties van het
Indiase leger tot nu toe 320
militanten en 150 Pakistaanse
militairen het leven gekost.
Aan Indiase zijde vielen 43
doden en 173 gewonden.
Een alliantie vaxx guerrilla
strijders uit Kashmir weer
sprak de beweringen van Fer
nandes. De strijders zouden
helemaal geen stellingen heb
ben prijsgegeven. Volgens de
woordvoerder zijn ongeveer
zestig Indiase miMairen om
gekomen tijdens een grondof-
fensief. RTR/AFP
door Jessica Smeenk
BRUSSEL - Na een verkoop- en
exportverbod op kippen en eie
ren geldt vanaf vandaag voor de
groothandel in België ook een
verkoopverbod voor alle afge
leide producten van kippen en
eieren. Dit verbod blijft van
kracht tot zeker is dat de pro
ducten vrij zijn van dioxines.
De Belgische regering besloot
gisteren tot deze nieuwe maat
regel in de hoop te voorkomen
dat de Europese Commissie Bel
gië strenge maatregelen oplegt,
THE BOTTOM - Het eiland Sa
ba ovei-weegt de hulp in te roe
pen van de (deels Nederlandse)
kustwacht om het watertekort
tegen te gaan, waaronder de be
volking al enige tijd gebukt
gaat. Dat heeft gezaghebber So-
lagnier van Saba gisteren ge
zegd.
De waterinstallatie op het vul
kaaneiland kampt met proble
men en kan daardoor sinds een
maand slechts 13.500 liter
drinkwater per dag fabriceren.
Dat gebexirt door zeewater te
zuivex'en. Inmiddels is door een
noodinstallatie de productie
opgekrikt naar 31.500 liter. Bij
vol vermogen levert de fabriek
6300 0 liter per dag, liters die al
lemaal aftrek vinden.
Sinds januari is op Saba geen
druppel regenwater gevallen,
waardoor de bomen in het
plaatsje The Bottom een geel
aanzien hebben gekregen. „Het
woud op de berg is nog wel
groen", verzekert Solagniex-.
„De Sabanen hebben door
gaans regentanks bij hun huizen
staan, maar die zijn nxx ook alle
maal leeg."
De capaciteit is voor drinkwa
ter net voldoende, maar waswa
ter is een probleem. Toeristen in
hotels klagen dat een uitgebrei
de douche niet vanzelfspx-elcend
is en ook de medische school
heeft behoefte aan meer schoon
water. De huizen die helemaal
geen water meer hebben, wor
den met voorrang bevoorraad.
De problemen met de waterin
stallatie zijn ontstaan na de ox--
kaan Georges, die vorig najaar
over het eiland raasde. ANP
aldus het kabinet van minister
Colla van Volksgezondheid.
De producten mogen pas ver
kocht wordèïx als zeker is dat het
product niets te maken heeft
met de 416 'verdachte' pluim-
veebedrijven. Pas als door on
derzoek is vastgesteld waar de
producten vandaan komen,
volgt rood of groen licht.
De detailhandel en de consu
menten krijgen van de overheid
het advies voorzichtig te zijn
wat betreft afgeleide producten
(zoals gebak, ijs en koekjes). Een
verkoopverbod op producten
die met eieren werden gemaakt
komt er niet, zo is besloten na
overleg van het ministerie van
Volksgezondheid, de distxibu-
teurs en de voedingsmiddelen
sector. Het is immers bijzonder
moeilijk de herkomst van de in
de rekken (of in de koelkast) lig
gende 'afgeleide' px-oducten te
achterhalen.
De overheid bepaalde verder
dat vandaag de hele dag geen
pluimvee geslacht mag worden.
Die maatregel is bedoeld om de
aanwezige voorraden te contro
leren en te zorgen dat er geen
'verdachte' kippen meer te
rechtkomen in de voedselketen.
Het pakket nieuwe maatregelen
is gisteravond laat nog bespro
ken tijdens een overleg met on
der anderen de Eetwarenin-
spectie, de ministeries van
Landbouw en Volksgezondheid
en diensten van de Europese
Commissie. Die hebben de
lichtlijnen over het algemeen
positief ontvangen. Vandaag
beslist het Veterinair Comité
van de Unie over een uitvoer-
vei-bod van Belgisch pluimvee.
In Portugal blijken twee bedrij
ven kippen en eieren uit België
te hebben ingevoerd. Er zijn in
middels maatregelen genomen
om te voorkomen dat eventueel
besmette producten in de han
del komen. Belga
(Advertentie)
Kruiningen, Tel. 0113-382110. Fax 0113-383249
