Imam luistert naar gevangenen
PZC
Kerken bidden dat concert Stones flopt
Op dak van wereld
is geen tijd voor
spiritueel avontuur
O
varia
4
Eerste lichting islamitische geestelijke verzorgers behaalt certificaat
levens
beschouwing
Heer Bommel en de Labberdaan
puzzel
het weer
®L
recept
Fricandeau met bosuitjes
dinsdag 1 juni 1999
door Koos Bijlsma
GRONINGEN - Diverse gere
formeerden in de provincie
Groningen hebben de afgelo
pen weken gebeden dat het
concert van de Rolling Stones,
morgen in het Stadspark in
Groningen, flopt. Zondag
avond werd een gebed van
die strekking uitgesproken in
de gereformeerde kerken van
Enumatil, Ten Post en Zuid-
horn. Eerder gebeurde dat
in Leens. Sebaldeburen,
Zoutkamp, Uithuizermeeden,
Godlinze en Kommerzijl.
Initiatiefnemer is dominee
E. S. Wigboldus uit Noord-
horn. Hij zegt dat van de
Stones een negatieve lading
uitgaat omdat zanger Mick
Jag'ger in zijn beleving satanist
is. ,,Het nummer 'Sympathy
for the devil' van de Stones is
het officieuze volkslied van de
satanisten."
De teksten van de liedjes die de
Rolling Stones ten gehore
brengt, druisen volgens de pre
dikant regelrecht in tegen de
tien geboden. „Overspelige
seks, gebruik van drugs, rebel
lie, valse religie en demonie
zijn zaken die door Mick Jag-
ger worden verheerlijkt. Jag-
ger zegt dat hij zich opzettelijk
presenteert als personificatie
van de duivel. Wie zo'n concert
bezoekt zet een invalspoort
open voor kwade machten. Dat
kan later leiden tot onver
klaarbare depressies, het horen
van stemmen en in het uiterste
geval zelfs tot zelfvernieti-
gingsdrang."
Dominee Wigboldus is actief
bij een gebedskling voor stad
en regio in Groningen. Via die
kring is hij op het spoor van het
waarschuwen tegen de Stones
gezet. Dominee J. Plantinga
van de christelijke gerefor
meerde kerk in Groningen be
steedde in de kerkdienst vorige
week al aandacht aan het op
treden. „Over smaak van mu
ziek valt natuurlijk niet te
twisten. Maar van sommige
teksten van songs van de Sto
nes ben ik geschrokken. In de
preek heb ik gezegd dat wan
neer God naar beneden wordt
gehaald en de duivel wordt be
zongen, je je daarmee beter niet
kunt inlaten. Christenen moe
ten elkaar daarop toch kunnen
aanspreken?" GPD
door Guido de Bruin
Voordat hij zijn cursus bij het
opleidingsinstituut van jus
titie begon, wist gevangenis-
imain A Mahla niet beter dan
dat hij gedetineerden als gelovi
gen in een moskee moest bena
deren. „Ik was iemand die les
geeft." Nu heeft hij geleerd te
luisteren en te letten op de ge
voelens van zijn gesprekspart
ner.
Mahla is een van de negen
imams die gisteren een oplei
ding tot geestelijk verzorger in
penitentiaire inrichtingen in
Zuid- Holland hebben afgeslo-
ten. De kersverse islamitische
geestelijk verzorgers zijn al
werkzaam in de acht gevange
nissen in de provincie. Met hun
certificaat van de Dienst Justi
tiële Inrichtingen (DJI) zijn zij
beter op hun taak voorbereid.
Mahla, werkzaam in de peni
tentiaire inrichting De Genie-
poort in Alphen aan den Rijn,
heeft zich het jargon van de op
westerse leest geschoeide hulp
verlening duidelijk eigen ge
maakt. De Marokkaanse imam
heeft bijvoorbeeld geleerd om
op de 'verbale en non-verbale
communicatie' van de gedeti
neerden te letten.
Verhaal kwijt
Veel moslimgedetineerden zien
hem echter nog steeds als de tra
ditionele voorganger die religi
euze vragen beantwoordt. „Ik
vertel hen onmiddellijk dat ik
Bij Mahla kunnen gevangenen hun verhaal kwijt.
geen imam in een moskee ben."
Hij moet hen erop wijzen dat ze
gewoon hun verhaal bij hem
kwijt kunnen en dat ze geen pas
klare antwoorden moeten ver
wachten. „Als je informatie
gaat zaaien zonder te weten of
die in vruchtbare bodem valt,
bereik je weinig."
Veel gevangenen blijken opge
lucht te zijn na een gesprek met
een imam die hen niet met de
neus op hun misstappen drukt.
„Wij beschouwen de gedeti
neerde als volwaardig mens, eti
ketteren niet, vragen niet naar
zijn delicten en luisteren goed",
aldus Mahla.
Experiment
De imams zijn in dienst van de
Stichting Platform Islamitische
Organisaties Rijnmond (Spior).
Bij gebrek aan een landelijke
representatieve moslimorgani
satie is justitie als experiment in
Zuid-Holland met Spior in zee
gegaan. Spior-directeur Y. Har-
tog vindt dat het project, dat
in 2000 afloopt, een permanente
basis moet krijgen en in andere
regio's navolging verdient. Zon
der structurele regeling kun
nen penitentiaire inrichtingen
imams alleen op freelance-basis
inhuren.
Van de groep imams zijn er drie
afkomstig uit Turkije, twee uit
Marokko, een uit Indonesië, een
fotoErmindoArmino/GPD
uit Somalië, een uit Pakistan en
een uit Nederland. Bij DJI heb
ben zij zich bekwaamd in
de kennis van de rechtspleging
en het gevangeniswezen, ge-
spreksvoering en het ontwikke
len van hun beroepsidentiteit.
Het werken met imams was N.
van der Helm, bij DJI verant
woordelijk voor het lespro
gramma, meegevallen. „Het zal
wel bijzonder streng zijn, en je
moet op je woorden passen",
door Sigrid van lersel
Stoer staat het op de achter
kant van haar T-shirt te le
zen: 'Mount Everest, no pro
blem'. Toch had Katja Staartjes
(36) uit Alkmaar vlak voor de
beklimming van de hoogste
bergtop ter wereld bijna moeten
afhaken.
Maar donderdag 13 mei om 9.30
uur Nepalese tijd stond ze als
eerste Nederlandse vrouw op
8848 meter hoogte.
Van het dak van de wereld reisde
ze terug naar het land dat voor
een groot deel onder zeeniveau
ligt. Op Schiphol werd Katja
Staartjes gisteren ingehaald als
een vedette. De topsportster
staat zelf echter met beide be
nen op de grond. „Al die publici
teit had ik niet verwacht", zegt
ze, overdonderd door de vele ca
mera's en microfoons van de
toegestroomde pers
Topervaringen, dieptepunten,
haar plaats in het geschiedenis
boek; met engelengeduld vertelt
ze aan iedere verslaggever haar
verhaal. „Het mooiste moment
was de zonsopgang op de zuid-
top. Het uitzicht over de berg
toppen was echt fantastisch. Ik
herkende al die andere beroem
de Himalaya-toppen, zoals de
Kangchenjunga."
Eenmaal op de top waren er
naast gevoelens van blijdschap
ook zorgen. „Ik moest als bewijs
een foto laten maken. Pas na
vijftien foto's kwam ik er achter
dat de belichting van mijn ca
mera niet goed stond afgesteld.
Door het gebrek aan zuurstof
kun je niet meer zo helder na
denken. Op de een of andere ma
nier geniet je dan minder van
het uitzicht. Er is op de top van
Mount Everest geen tijd voor
een spiritueel avontuur. Er gaan
op die hoogte zelfs een behoor
lijk aantal hersencellen kapot.
Hetzelfde gebeurt trouwens als
je alcohol drinkt."
Maar verdriet was er ook. Expe
ditiegenoot Michael Matthews
uit Groot-Brittannië raakte na
het beklimmen van de top ver
mist in een storm en keerde
nooit terug in het kamp. „Het
verliezen van een teamgenoot is
afschuwelijk. Het beklimmen
van Mount Everest blijft een ge
vaarlijke onderneming. Eén op
de tien klimmers keert niet te
rug in het basiskamp."
Katja Staartjes zelf kampte tij
dens de klimtocht met bronchi
tis en later met hoogteziekte.
Toen ze bij de dokter klaagde
over coördinatiestoornissen,
werden bij haar zelfs de eerste
verschijnselen van hersen
oedeem geconstateerd. Even
zag het er naar uit dat ze moest
afdalen zonder zelfs maar een
poging te hebben gedaan om de
top te bereiken. Medicijnen en
extra zuurstof brachten haar er
echter weer snel bovenop.
Passie
Ondanks alle ontberingen vond
ze de klimtocht een topervaring.
„Ik heb een passie voor de ber
gen. Mensen hadden eerder te
gen mij gezegd: volgens ons kun
je het gewoon. Dan word je toch
nieuwsgierig of dat echt zo is.
Deelname aan een expeditie is
een enorm intensieve ervaring.
Als je iets doet waarvoor je veel
doorzettingsvermogen nodig
hebt, kom je daar beslist sterker
uit."
Na de hoogste bergtop blijven er
voor haar nog genoeg uitdagin
gen over. „Alleen al in Europa
zijn nog genoeg bergen die in
technisch opzicht interessant
zijn. Ook in de Himalaya zijn di
verse 8000-toppers die lastiger
zijn dan Mount Everest." GPD
Heer Bommel liet Tom Poes in Rommeldam staan en reed terug naar
huis. „Dat heb ik hem eens goed gezegd", sprak hij tot zichzelf. „Al
tijd denkt hij het heter te weten met zijn waarschuwingen. Het idee
Piep ontslaan! Net nu ik algemeen als werkgever geëerd word, wil
hij me weer werkeloos maken. Maar ik luister niet naar hem, hoor.
De weg die onder mijn leiding wordt aangelegd, is een mooi stukje
werk." Zijn gedachten dwaalden af, want omdat hij inmiddels een
reeds hersteld stuk rijbaan bereikt had, vergden de hobbels en kui
len het uiterste van zijn rijkunst. Enigszins geschokt bracht hij zijn
voertuig ten slotte voor Bommelstein tot stilstand en opende het
portier om uit te stappen.
Op dat moment verscheen zijn buurvrouw van achter de toren.
„Dag, Ollie", zei ze ernstig. „Ik heb op je gewacht, want ik zit weer
(Advertentie)
overheden opgelegde li
gen en Waarlegkosten. P
gelden alleen Indien 2 pen. samen r
Kopenhagen 275"
Lissabon 2459"
Malta ES 299r
Mexico City 699^
JohannesburgtS3 825"
Of GA NAAR (Of BH; ££N VAN ONZf. D-RCIZIN VAKANTItWMtlS (Zit VOOR TtLNUMMtRS SBS-TtXT PAG. SOI Of G0UDI.N GIDS)
Sleutelwoord
In sommige vakjes staat een getal dat correspondeert met een getal in de
balk onderaan. De letters die ingevuld worden in de vakjes met een getal,
kunnen ook op de balk worden ingevuld.
Verticaal vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord. Hoe
luidt het sleutelwoord?
1Militair straflokaal; 2. bevallen; 3. legerafdeling; 4. zonder enig geluid; 5.
definitie; 6. onvriendelijk; 7. raddraaier; 8. irichting v.e. eredienst.
7
6
5
6
6
1
2
2
3
1
2
2
3
7
10
9
8
3
1
2
4
8
6
6
2
9
3
10
6
3
2
2
7
4
9
10
6
1
6
7
9
1
7
10
9
Oplossing
zaterdag
hop-a-val
-oordeel-
pro-e-sta
o-korst-r
nr-f-c-ze
-erf-hoe-
pi -er ij -eg
o-krang-i
spa-k-els
-amnesie-
elp-r-tin
Zeeland: Later buien
dacht hij eerst. Dat bleek mee te
vallen. De imams waren 'open,
vriendelijk en uitbundig' en
ontvankelijk voor westers ge
oriënteerde pastorale hulpver
lening.
Huwelijk
Tijdens maandelijkse gesprek
ken ten kantore van Spior kwa
men religieuze en praktische
kwesties aan de orde. De islami
tische geestelijk verzorger is
geen moslimdominee, bena
drukte Hartog. „Ze moeten een
huwelijk sluiten tussen de wes
terse hulpverlening en hun ei
gen islamitische traditie."
Hartog hekelde de grote werk
druk onder gevangenisimams.
Terwijl hun christelijke en hu
manistische collega's gemid
deld maximaal negentig gedeti
neerden bedienen, is onder
imams een verhouding van één
op tweehonderd niet ongewoon.
Meer islamitische geestelijk
verzorgers is dan ook zijn bood
schap. „Ik hoop dat dit experi
ment geen zoethoudertje voor
de moslimgemeenschap is."
Mahla probeert intussen niet al
leen te 'genezen' maar ook te
voorkomen dat moslimjongeren
op het criminele pad raken. Een
belangrijke oorzaak voor het
onevenredig hoge percentage
moslimgedetineerden ligt vol
gens hem in de opvoeding. De
Marokkaanse sociaal-culturele
vereniging Ettaouhid in Rotter
dam probeert ouders met
Mahla's medewerking opvoe
dingsnormen bij te brengen. De
lezingen, discussies, huiswerk
begeleiding, taallessen en
sportactiviteiten die hij organi
seert, werpen volgens hem
vruchten af. ANP
i) Toonder Studio's
Het weer staat de komende dagen, Door: Coen Verrijn Stuart
net als in het afgelopen weekeinde,
in het teken van buien. Voor die tijd lopen de temperaturen nog
een keerflink op. We bevonden ons vanaf zondag enige tijd in
duidelijk koelere lucht, maar vanuit het zuiden dringen opnieuw
warmere luchtmassa's op naar onze omgeving. Vandaag is dat
al goed merkbaar, want de temperatuur kan weer tot boven de
20 graden oplopen. Bij een matige oostenwind, 21 graden en
veel zonneschijn voelt het heerlijk aan. Van buien hebben we
nog weinig te vrezen, maar dat gaat veranderen. Een storing
komt vanuit het zuiden dichterbij en vanavond en vannacht is
er al een kleine kans op een lokale regen- of onweersbui. Het is
een vrij zachte nacht met temperaturen rond 13 graden.
Morgen bevinden we ons dan in de warmste lucht en dat is goed
te merken, plaatselijk kan het 25 graden worden. De zon zal zich
af en toe nog wel laten zien, maar de aangevoerde lucht is erg
vochtig, zodat zich enkele
stevige regen- en onweers
buien kunnen ontwikkelen.
De wind is eerst zuidelijk,
later draaiend naar zuidwest
en matig. De buien van mor
gen verdrijven voorlopig de
warmte uit onze regio.
Donderdag zal de 20 graden
waarschijnlijk al niet meer
gehaald worden en er vallen
buien. Deze afkoeling zet
richting het weekeinde door
zodat het vrijdag en zater
dag niet veel warmer wordt
dan 17 graden. Bovendien
is de kans op buien elke dag
groot en zeker zaterdag lijkt
er een stevige westenwind
op te steken.
Vooruitzichten
Opnieuw Warm.
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
weer
at
max.
25°
19°
17°
16°
min.
13°
13°
12°
11°
wind
Z 4
ZW 4
ZW 4
W 5
Zon
Maan
dinsdag
onder21.51
woensdag
op 5.33
dinsdag
onder7.16
woensdag
op
met een moeilijkheid. Wil je me nog eens helpen?" „Altijd, me
vrouw", verzekerde heer Ollie hoffelijk. „Altijd. Spreek vrijuit. Uw
wens is mijn bevel." „Mallerd", hernam het vrouwtje. „Het gaat
over Piep. Je weet wel, mijn kostganger."
„Mijn werknemer", vulde heer Bommel aan. „Ja, ja. Ik heb hem
prettig werk gegeven en het geld voor zijn eten is in orde. Maar ik
vraag geen dank." „Nu, daar gaat het ook niet om", vervolgde juf
frouw Doddel. „Hij wil zo graag een geruite jas hebben, dat is het!
"Waarom de baas wel en ik niet?" vroeg hij vanmiddag. En nu is hij
echt ongelukkig." „O", mompelde heer Ollie. „Is dat het?" Hij trok
reutelend aan zijn gedoofde pijp en fronste de wenkbrauwen.
„Hm", zei hij. „Zo! Ik sta er wel even van te kijken. Maar ik zal zien
wat ik doen kan."
Nautisch bericht
Er staat een matige zuidoostenwind, 3 Beaufort. Het zicht is goed
en detemperatuurvan het kustwater is ongeveer 13 graden.
Onweer en mist worden niet verwacht.
Waterstanden
DINSDAG
1 JUNI
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Z'zee/Colijnsplaat
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Krammersl. West
WOENSDAG
2 JUNI
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Z'zee/Colijnsplaat
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Krammersl. West
Hoog water
Laag water
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
04.09
223 16.29
218
10.32
189 22.49
200
04.29
251 16.48
246
10.58
198 23.18
209
05.29
293 17.47
287
12.03
221
04.10
164 16.25
160
10.25
136 22.50
151
05.55
159 18.05
155
11.45
138
04.21
161 16.38
153
10.19
079 22.29
098
05.55
181 18.10
178
11.50
153
06.10
167 18.15
162
11.50
148
Hoog water
Laag water
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
04.45
219 17.02
211
11.06
181 23.26
196
05.03
247 17.22
238
11.32
190 23.56
204
06.06
289 18.21
277
00.22
232 12.35
213
04.45
162 17.00
154
11.00
130 23.20
150
06.30
158 18.40
150
00.10
156 12.25
134
04.55
160 17.13
148
10.44
075 23.05
100
06.30
180 18.40
172
00.10
169 12.25
148
06.50
165 18.30
155
00.10
165 12.30
143
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
A A
O
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
Europa: Nat Spanje
Hans Belterman
In tegenstelling tot rundvlees smaakt varkensvlees het beste in de
eerste dagen na de slacht. Het behoeft niet zoals bij rundvlees eerst
te worden 'afgehangen' om te besterven. Rundvlees wordt er niet al
leen betervan smaakmaarookeen stukmalserdoor. Het nadeel ech
ter is dat rundvlees op die manier vrij veel vocht kwijtraakt en dat be
tekent voor de slager een verlies in gewicht. Veel slagers in ons land
verkopen dan ook rundvlees dat, niet alleen in mijn ogen, lang niet al
tijd voldoende is 'afgehangen' waardoor het de typische rund
vleessmaak mist en ook wel eens onbehoorlijktaai kan zijn. Vandaag
staat een stukje varkensfricandeau op het menu. Met wat gesmoor
de bosuitjes erbij is het een heel opmerkelijk gerecht.
Voor 4personen: 500 -600 gram varkensfricandeau; 2 knoflookteen-
tjes; zout; zwarte peper uit de molen; 3 eetl. (olijf)olie; 2 dl vleesfond,
uit potje; 1 takje verse rozemarijn en/of 1 takje verse tijm; 12 (of
meer) bosuitjes, met veel groen; 30 gram boter, ijskoud.
Maak het vlees droog met keukenpapier. Snijd de gepelde knoflook-
teentjes eerst in plakjes en daarna in smalle staafjes. Steek met de
punt van een scherp mesje op gelijke afstand gleufjes in het vlees.
Stop in elk sleufje een knoflookstaafje en doe het zó dat aan de bui
tenkant niets meer van de knoflook is te bekennen. Wrijf het vlees in
met (weinig) zout en (wat meer) peper.
Verhit een braadpan en laat de olie er heet in worden. Braad het vlees
er in 8-10 minuten aan alle kanten goudbruin in. Temper daarna de
warmtebron en voeg vleesfond toe. Leg de rozemarijn en/of tijm er
bij. Leg het deksel op de pan en laat alles 20 minuten zachtjes sudde
ren.
Maak intussen de bosuitjes schoon en snijd ze in stukken van 8-10
centimeter. Leg ze na de aangegeven tijd op het vlees. Schep er wat
braadvocht over. Sluit de pan opnieuw en laat alles dan nogmaals 20
minuten heel zachtjes sudderen.
Neem daarna het vlees en de bosuitjes uit de pan. Verpak ze, elk
apart, in aluminiumfolie. Het vlees dient tenminste 10 minuten te
rusten. Schenk het braadvocht door een zeefje in een ander panne
tje. Breng het vocht aan de kook. Klop er vlak voor het opdienen de
ijskoude boter door. Neem tijdens het kloppen het pannetje van de
warmtebron. Snijd het vlees in niet al te dunne plakken. Leg ze, dak
pansgewijs, op voorverwarmde borden. Schik de bosuitjes er naast
en schenk de saus rondom.
Tip: geef er een frisse groene sla met komkommer en gebakken klei
ne aardappeltjes apart bij.
Er zijn nogal grote temperatuurverschillen in Europa. Het noorden
van Scandinavië haalt amper 15 graden, terwijl hetzuidoosten van
Europa tegen de 30 graden zit. Spanje is lokaal bijna netzo warm,
maar onbelemmerd zonnig en droog is het niet. Een passerende
storing veroorzaakt nogal wat regenval in het midden en noordwes
ten. Ook Frankrijk krijgt met een storing te maken. Vanuit het zuiden
beweegt een buienzone noordwaarts, waarbij ook onweer tot de
mogelijkheden behoort. In het noorden van Frankrijk, en ook in
de Benelux en Duitsland, heeft een hogedrukgebied de overhand.
Hierdoor is het droog en zonnig. In Duitsland lopen de temperaturen
uiteen van 18 graden aan de Waddenkust, tot 27 graden in het
zuiden. Noorwegen haalt nergens meer dan 20 graden en kampt
bovendien met een regengebied dat van west naar oost overtrekt.
In Zweden en Finland blijft het daarentegen droog en zijn er zonnige
perioden. De Britse eilanden kunnen nog even ademhalen en af en
toe de zon zien, voordat de storing die nu in Frankrijk en Spanje aan
het huishouden is, ook daar aankomt. In het midden van Europa
wisselen de zon en wolkenvelden elkaar af, bij vrij hoge temperatu
ren. Verder oostwaarts, in Roemenië en voormalig Joegoslavië, is
het nog iets warmer, zo rond 27 graden.
