Surinamers houden hoofd koel
YZ
i
Anïi'
r
PAN
PZC
Indonesië kiest uit stieren, stengels en sterren
PZC
Overzicht fraude
met subsidie EU
Presidentieel systeem
feiten en meningen
Alle lagen van bevolking eisen vertrek president Wijdenbosch
9
ppp"
PARTAI BULAN BINTANG
15
1 juni 1949
dinsdag 1 juni 1999
door Sander Kuypers
De massa die zich op de Klei
ne Waterstraat in Parama
ribo gisteren heeft verzameld, is
een bonte stoet. Je ziet het in een
oogopslag. Artsen in witte jas
sen, getooide indianen, arbei
ders en directeuren. Ze lopen
gebroederlijk en eensgezind
naast elkaar.
De opzet van het Gestructu
reerd Samenwerkingsverband
(GS) lijkt geslaagd. Deze laatste
massale demonstratie voor het
bijeenkomen van het Suri
naamse parlement moet onom
stotelijk aantonen dat alle lagen
van de bevolking, rijk en arm,
nog maar één oplossing voor de
crisis in Suriname zien: Wijden
bosch moet opstappen.
Het is broeierig in Suriname.
Dat slaat niet alleen op het weer,
maar deze dagen vooral op het
politieke klimaat in het land. De
50.000 demonstranten houden
echter weer opvallend goed het
hoofd koel. Him protest voor het
kabinet van president Wijden
bosch verliep gisteren zonder
enig incident.
Voor het begin van de demon
stratie waren politie en waarne
mers van de politie al eerder dan
normaal in touw. Maar van een
overweldigende politiemacht
was gisteren net als op eerdere
protestdagen, geen sprake. Zo
als gebruikelijk stond er een li
nie van ME'ers voor het kabinet
van de president. Daarvoor lie
pen nog wat groepjes agenten.
Maar de politie hoefde niet in
actie te komen.
Moties
De mensen zeggen goed te be
seffen dat ze geen enkele aanlei
ding tot gewelddadigheden
moeten geven. Voor hen is het
vandaag de grote dag. Ze hopen
dat president Wijdenbosch dan
door een van de aangekondigde
moties in het parlement van Su
riname, de Nationale Assem
blee. naar huis wordt gestuurd.
Ondanks de aankondiging van
het staatshoofd dat hij geen ge
hoor aan die moties zal geven,
hopen de mensen dat hij van
daag toch zal inzien dat hij moet
vertrekken.
Als dat niet gebeurt, dan kan de
stemming omslaan. „Dat gaan
de mensen niet pikken", verze-
door Patrick Selbach
Het presidentieel systeem in
Suriname is op Ameri
kaanse leest geschoeid. De pre
sident stelt een kabinet samen,
benoemt ministers en kan ze ook
ontslaan. Dat laatste gebeurde
afgelopen vrijdag. De president
is ook regeringsleider en hij is
verantwoording schuldig aan
het parlement: de Nationale As
semblee.
De president van de republiek
Suriname is ook "opperbevel
hebber van het leger en voorzit
ter van de Staatsraad, het hoog
ste Surinaamse adviescollege.
De president wordt gekozen
voor vijfjaar.
Het Surinaamse parlement
kiest de president. Een kandi
daat moet tweederde van de
stemmen in het parlement ha
len. Lukt dat niet in twee stem
ronden, dan is de Verenigde
Volksvergadering aan zet.
Dit beraad van 869 leden be
kert een voorbijganger. „Dan
gaan acties een heel ander ka
rakter krijgen. De boel gaat dan
waarschijnlijk uit de hand lo
pen."
Een vrouw van middelbare leef
tijd heeft tegenover het kabinet
van Wijdenbosch een paar grote
koelboxen meegesleept. Ze ge
bruikt de demonstratie om een
broodnodig centje bij te verdie
nen door limonade te verkopen.
„Ik heb gewoon een baan", ver
telt zij. „Ik verdien 40.000 Suri
naamse guldens en houd daar
van 32.000 gulden over. Van dat
geld moet ik water, licht en eten
betalen. Je komt gewoon niet
uit. Ik heb acht kinderen. Per
maand heb ik alleen al twee
zakken rijst nodig en die kos
ten me totaal 20.000 gulden."
Hoe lang zij de nijpende situatie
bij haar thuis kan volhouden,
weet ze niet. „In mijn tuinje ver
bouw ik groenten. Die kan ik ge
lukkig ook eten. Mijn vader
heeft een nog grotere tuin, ook
met groente. Daardoor hebben
we gelukkig tot nu toe nog te
eten."
Weet ze al wie in staat kan zijn
om Suriname uit het slop te ha
len? „Nee, dat zou ik zo niet we
ten. Bidden is de enige hoop.
Dat gaat zeker helpen."
Kerkklok
Vier jongens die verbonden zijn
aan de kerk naast de Surinaam
se Bank in Paramaribo maken
hun ongenoegen op geheel eigen
wijze kenbaar. Als er demon
stranten langs de kerk lopen,
klimmen ze in het touw om de
grote kerkklok te luiden. „Op
deze manier geven wij onze
steun aan de acties. Dit is onze
manier van protest", vertelt één
van hen
Voor het kabinet staat ook een
Nederlander. De man heeft zich
twee jaar geleden in Suriname
gevestigd als projectmanager.
De Nederlander wil zijn naam
niet noemen, maar vertelt dat
hij, zoals hij dat noemt, een 'lo
kaal salaris' van 300.000 Suri
naamse guldens verdient. Dat is
ongeveer 400 Nederlandse gul
dens. „Daar kan ik nu niet mee
uitkomen. Binnen een half jaar
zijn de prijzen drie keer zo hoog
geworden"verduidelij kt hi j
De manager verwacht dat de
Surinaamse bevolking uitein
delijk toch een langere adem zal
hebben dan Wijdenbosch. „Ik
denk dat de Surinamers nu be
reid zijn twee of drie jaar ar
moede te lijden, als ze maar een
beter vooruitzicht krijgen. Ze
zijn enorm eensgezind op dit
moment."
Hij staat niet vx-eemd te kijken
dat de demonstraties uitei'st
vreedzaam verlopen. Volgens
hem zullen de protesten door
gaan totdat de huidige presi
dent van Suriname aftreedt. „Ik
verwacht dat de protesten al
leen gewelddadig worden als de
regering zelf geweld gaat inzet
ten." ANP
staat uit alle gekozen bestuur
ders (parlement, districtsraden
en ressortsraden, vergelijkbaar
met de Nederlandse provinciale
besturen en gemeentebesturen).
In de Verenigde Volksvergade
ring is een gewone meerderheid
(de helft plus één) voldoende om
tot president gekozen te wor
den.
De eventuele afzetting van de
president is niet eenduidig om
schreven in de Grondwet. Wij
denbosch meent dat een eventu
ele afzetting door het parlement
ongrondwettelijk is. De opposi
tie interpreteert de constitutie
anders en vindt dat het paxie-
ment wel degelijk de bevoegd
heid heeft de president naar
huis te kunnen sturen.
Haar opvatting wordt gesteund
door deskundigen die onder
meer wijzen op het (gewijzigde)
artikel 74 in de Grondwet dat
zo'n afzetting wel degelijk mo
gelijk maakt, en wel met een ge
wone meerderheid (de helft plus
één). ANP
Een stoet demonstranten trekt door Paramaribo.
foto Ed Oudenaarden/ANP
van onze redactie buitenland
De Europese Unie heeft vorig
jaar voor meer dan 9,1 mil
jard gulden aan onterechte be
talingen gedaan. Bij naar schat
ting eenderde hiervan gaat het
om fraude. Ook loopt de Euro
pese schatkist jaarlijks miljar
den mis aan ontduiking van im
portheffingen.
Een overzicht van een aantal
grote fraudes in de afgelopen
tien jaar:
maart 1991: Twee bedrijven uit
Barneveld en Apeldoorn impor
teerden koeien vanuit Polen
naar de EU zonder importhef
fing te betalen. Door op de
douanepapieren te vermelden
dat de koeien via Nederland en
Spanje zouden woi-den dooi-ge-
voerd naar Noord-Afrika ont
doken de bedrijven de import-
heffing van ƒ3,50 per kilo
levend gewicht.
september 1992: De ex- direc
teur van de Groningse vlees
groothandel North Meat incas
seerde ten onrechte 280.000
expoitsubsidie voor vlees dat
volgens de uitvoerpapiei"en ge
schikt zou zijn voor menselijke
consumptie. Het vlees was ech
ter alleen geschikt voor gebruik
als diervoer.
De man werd veroordeeld tot
een half jaar gevangenisstraf en
50.000 boete wegens fraude
met EU-gelden en uitkeringen.
januari 1993: De Nederlandse
douane ontdekte een fraude in
olie, videoapparatuur, drank en
vlees, waai'bij voor ruim 100
miljoen aan invoerrechten, ac
cijnzen en omzetbelasting is
ontdoken. De douanedocumen
ten werden zo bewerkt dat het
leek alsof de goederen via Rot
terdam naar landen buiten de
EU werden vervoerd. In werke
lijkheid werden ze binnen de EU
verhandeld zonder dat daar de
verschuldigde rechten voor
werden betaald.
De hoofdverdachte wei'd ver
oordeeld tot vijf jaar gevange
nisstraf en terugbetaling van 1
miljoen. Drie medeverdachten
kregen twee jaar gevangenis
straf en moesten 100.000 te
rugbetalen.
december 1994: De Europese
Commissie wilde ruim 3 miljard
gulden terugvorderen van lid
staten die tekort schoten in de
contx'ole op de (Europese) land
bouwuitgaven. Italië kreeg een
rekening gepresenteerd van
x"uim 1,6 miljard gulden.
juni 1996: Voor een EU-fraude
van tientallen miljoenen gul
dens werd een 33-jarige Italiaan
veroordeeld tot een gevangenis
straf van vier jaar. Hij behoorde
tot een criminele organisatie die
via transportbedrijf De Wit uit
Waalwijk kleding voor buiten
de EU afzette in Italië. Daar
door is voor 3 miljoen gulden
aan heffingen ontweken.
september 1996: De burgemees
ter van Sint Niklaas (B) werd
opgepakt wegens fraude met
Europese gelden. Als voorzitter
van de Europese Middenstands
organisatie stuurde hij ver
scheidene jaren valse rekenin
gen naar de Europese Com
missie om subsidies op te strij-
ken. Hij stak naar schatting dik
500.000 in eigen zak.
november 1996: De nu failliete
Boelwerf in Temse kreeg in 1994
24,5 miljoen subsidie van de
Vlaamse deelregering. Op grond
van Europese concuri-entiere-
gels mocht dat geld alleen wor
den gebruikt voor omscholing
en afvloeiing van 211 werkne
mers. Het belandde echter in
zijn geheel bij de werf zelf.
juni 1997: De rechtbank in Gro
ningen veroordeelde twee man
nen tot straffen van 240 uur
dienstvexlening en zes maanden
voorwaardelijke celstraf we
gens subsidiefraude. De twee
waren lid van een criminele or
ganisatie die grote paxtijen zo
genaamde C-suiker op papier
naar Marokko vervoerden. In
werkelijkheid werd de suiker in
Spanje afgezet. De organisatie
streek ten om-echte 1,3 miljoen
gulden op.
september 1998: De Spaanse
Eurocommissaris Marin ver
zuimde in het verleden in te grij
pen bij een fraude van ruim 5
miljoen aan humanitaire hulp.
Hij hield in 1993 toezicht op de
ECHO-fondsen. Die zijn be
stemd voor directe hulp aan
rampgebieden. ECHO-mede-
werkers lieten gelden aan fictie
ve personeelsleden uitbetalen.
Het belandde in de zakken van
EU-functionax-issen. ANP
ii
Partai Persatuan Pembangunan
(PPP)
Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan
(PDI Perjuangan)
o
Partai Bulan Bintang
(PBB)
doorTheo Haerkens
Honderddertig miljoen Indo
nesiërs trekken maandag 7
juni naar het stemlokaal. Waar
de Nederlandse kiezer het witte
hokje voor de naam van zijn fa
voriet rood maakt, doorboort de
Indonesische kiezer met een
vierduimsspijker het logo van
de partij van zijn keuze.
De meerderheid van de partijen
is jonger dan tien maanden en
beschikt niet over een voldra
gen verkiezingsprogramma en
evenmin over een stabiele ach
terban. Politici hebben moeite
hun boodschap aan het grote
publiek over te brengen. Lang
niet iedereen leest de krant en de
zendtijd op televisie is beperkt.
Noodgedwongen volstaan lei
ders van kleine partijen met het
nogal stroef voorlezen van en
kele vellen tekst in een en het
zelfde studio-decor.
Kleurige vellen
Op straat verkopen jongetjes
grote kleurige vellen waarop de
emblemen van de 48 partijen
keurig zijn gerangschikt. De ene
keer met niet meer dan de naam
van de partij, de lijsttrekker, de
oprichtingsdatum en de richt
lijn - islam (12), Paneasila (35),
sociaal-democratie (1) - waar
door de partij zich laat leiden,
de andere keer met wat meer in
formatie over het partijpro
gramma.
De componenten waaruit de lo
go's zijn opgebouwd, maken
Aan de meest vrije verkiezingen in 44 jaar in Indonesië doen
48 partijen mee, een weelde die menig kiezer in verwarring
brengt. Welke partij is zijn stem ivaard? Voormalig president
Soeharto stond niet meer dan drie partijen toe. Die onder
scheidden zich van elkaar met kleuren. Geel voor regerings
partij Golkar, rood voor de nationalistische PDI en groen voor
moslimpartij PPP. Hetpalet is drastisch verbreed, de partijlo
go's functioneren als richtingaanwijzer.
duidelijk dat de vormgevers
zich niet slechts door hun fanta
sie lieten leiden. Het gebruik
van sterren, halve manen, stie
renkoppen en rijststengels, is
allerminst willekeurig. Deze
elementen zijn terug te vinden
in het Pancasila-schild dat de
staatsfilosofie symboliseert.
Vooral de combinatie lijkt van
belang om de kiezer duidelijk te
maken waar de partij voor staat.
Anders dan in het verleden mo
gen moslimpartijen zich nu pro
fileren. Soeharto en ook zijn
voorganger Soekarno waren
niet erg geporteerd voor het de
len van de staatsmacht met de
geestelijke leiders en hanteer
den daarom als motto: vex'deel
en heers. Deze partijen laten er
nu dan ook geen gras over groei
en: Negen dragen een maan in
hun logo, twee een zon.
Sommige hebben negen sterren
die staan voor het aantal predi
kers dat de islam naar Indonesië
bracht. Een aantal combineert
maan en sterren, voegde Arabi
sche lettertekens toe die Indo
nesische kindertjes al op koran
school leren of de Kaaba, het
vierkante heiligdom in Mekka.
Vredesduif
De twee partijen met een kruis
teken in het vignet zijn uiter
aard christelij k. Drie voeren een
vredesduif. De stierenkop die
democratie verbeeldt is ook po
pulair. Zes partijen gebruiken
die prominent. Megawati Soe-
karnoputri heeft na splitsing
van haar partij lange tijd ge-
Partai Demokrasi Indonesia
(PD')
Partai Indonesia Baru
(PIB)
O
PARTAI AMANAT NASIONAL
Partai Amanat Nasional
(PAN)
Woningbouw
Zeeland mag in 1949 driehon
derd woningen meer bouwen
dan er aanvankelijk in het pro
gramma waren opgenomen.
Dat heeft de minister van We
deropbouw mr.dr. J. In 't Veld
laten weten.
In totaal worden er in heel
1949 in Nederland 6400 hui
zen meer weggezet dan in het
begin van het jaar werd ver
wacht.
Goudstaven
Een schipper en drie dek-
knechten zijn veroordeeld tot
celstraffen omdat ze bij het
vervoeren van goud van "De
NedërlandseBank in de ooxiog
drie goudstaven achterover
hadden gedrukt.
Te klein
De gemeenteraden van Aagte-
kerke en Driewegen scharen
zich achter de raad van
Nieuwvliet, die bezwaar
maakt tegen het besluit van de
rijksoverheid om gemeenten
met minder dan duizend inwo
ners op te heffen.
Berlijn
De ministers van Buitenlandse
Zaken van de Verenigde Sta
ten, Engeland en Frankrijk
hebben het voorstel om weer
één Duitsland te vormen, afge
wezen. Zij voelen niets voor
het Russische voorstel daar
toe.
De drie westerse mogendhe
den willen alleen over de Ber-
lijnse kwestie praten.
vochten om het behoud van de
naam PDI en de stierenkop. Dat
was vergeefs, maar iedereen
kent inmiddels de nieuwe stier
met zijn bloedrode oogjes.
Tandwiel
Twee partijen namen het Pan-
casila-wapen op, waarin ook
een stierenkop staat. De staats
filosofie Paneasila kent vijf
hoofdgedachten en wordt ver
beeldt door een vijfhoek die al
dan niet gestileerd in dertien lo
go's is texug te vinden. Rijststen-
gels en kapok symboliseren
sociale rechtvaardigheid. De
sociaal-democraten hebben een
tandwiel en verder zijn er ook
nog bamboesperen die herinne
ren aan de onafhankelijkheids
strijd. GPD
Uitgever:
J C. Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Viissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Viissingen:
Postbus 18
4380 AA Viissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax. (0115)686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst.
8 30-17.00 uur
Zaterdags in Viissingen
van 800 tot 10.30 uur
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Viissingen
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantpren
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 14 .00 uur-
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 98.00;
franco per post 128,50:
per maand 35,75,
per jaar 372,50,
franco per post 491,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting:
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,80,
zaterdag 2,60 p st
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw):
Postrek.nr3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Viissingen
Advertentietarieven:
191 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 28,65,
ingezonden mededelingen
2.5 x tarief;
speciale posities: tarief op aanvraag;
voor brieven bureau van dit blad
6,50 meer (excl. 17,5 pet btw);
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag:
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B V
Viissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
