Senaat is in defensief gedrongen Voor Wiegel is het allemaal klip en klaar PZC PZC Paars heeft voor Stekelenburg afgedaan Lijmkracht feiten en meningen Discussie over noodzaak Eerste Kamer is zo oud als orgaan zelf 26 mei 1949 woensdag 26 mei 1999 doorToof Brader O iid-FNV-voorzitter Steke lenburg is uitgekeken op de paarse coalitie. De huidige bur gemeester van Tilburg, dinsdag voor de PvdA bovendien geko zen in de Eerste Kamer, pleit voor een nieuwe coalitie van PvdA CDA en GroenLinks. „De paarse coalitie voldoet niet meer zo. Om verder te komen zou er een kabinet van PvdA CDA en GroenLinks moeten ko men". aldus Stekelenburg. Het optreden van de WD is Ste kelenburg een doorn in het oog. „De liberalen zijn eenzijdig ge richt op de individuele verant woordelijkheid. De onderlinge verbondenheid in de samenle ving staat bij hen nooit op de voorgrond." Stekelenburg ziet dan ook veel meer overeenkom sten tussen de PvdA en het CDA dan tussen de PvdA en de WD. „CDA en PvdA zijn niet tegen elke prijs voor individualise ring." Stekelenburg, die de af gelopen tijd steeds hoog scoorde in enquêtes over de toekomstige opvolging van huidig PvdA-lei- der Kok, zegt 'niet vrolijk te worden' van CDA-leider De Hoop Scheffer. Volgens Steke lenburg is GroenLinks nodig om zijn droomcoalitie 'naar links te trekken'. „Binnen die partij wordt beter nagedacht over de verhouding tussen economie en ecologie, over arbeid en zorg en over de relatie tussen man en vrouw dan binnen de PvdA" ANP door Hans van Soest De nieuwe senatoren zij n nog niet geïnstalleerd of ze moeten het bestaansrecht van hun Kamer alweer verdedigen. Zoals altijd bij de verkiezingen van een nieuwe Eerste Kamer laaien de discussies over de noodzaak en het democratisch gehalte van dit orgaan op. Deze keer is de kwestie extra pi kant doordat het kabinet vorige week over de halsstarrigheid van de kamer-der-grij ze-heren struikelde. „Voor ons is het duidelijk", zegt SP-senatorBob Ruers. „De Eer ste Kamer moet zo snel mogelij k worden afgeschaft." En de re den daarvoor is duidelijk: de Eerste Kamer wordt niet recht streeks gekozen door de burger en zou dus niet de mogelijkheid moeten hebben een beslissing van de Tweede Kamer weg te stemmen. De discussie over de senaat is al zo oud als het orgaan zelf. Ooit ingesteld door de koning om zo door hem ongewilde wetswijzi gingen te dwarsbomen, nu een vreemde appendix aan het de mocratisch besluitvormings proces. Een 'constructiefout' noemt Ruers het. De enige reden waarom hij zelf zitting neemt in de Eerste Kamer is naar eigen zeggen om het systeem van bin nenuit te veranderen. ,Er klopt iets niet aan de manier waarop de Eerste Kamer func tioneert", zegt- zijn partijgenoot Agnes Kant. „Of de Eerste Ka mer moet onafhankelijk zijn, maar dan zit je met het pro bleem dat de senaat niet recht streeks door de burger wordt ge kozen. Of je zegt dat de Eerste Kamer niet onafhankelijk mag opereren van de Tweede Kamer, maar in dat geval is het orgaan overbodig." Volgens Kant klopt de werkwij ze van de senaat niet. Ze noemt het voorbeeld van de behande- Minister Peper van Binnenlandse Zaken wijst tij dens een schorsing in het debat over het referendum in de Eerste Kamer naar de ambtena- rentribune, omdat hij zijn medewerkers wil spreken. foto ANP ling van de Nabestaandenwet en de Varkenswet in de Eerste Kamer. „De senatoren zeiden dat de wetten in wezen niet deugden, maar stemden er toch mee in onder druk van htm par tijgenoten in de Tweede Kamer. En nu bepaalt de rechter dat de wetten inderdaad gedeeltelijk moeten worden teruggedraaid. Oftewel: de Eerste Kamer heeft zijn werk niet goed gedaan." Van de andere kant kan de soci- aliste een actie zoals die van Wiegel ook niet waarderen. „In principe is het goed dat Wiegel een onafhankelijke afweging maakte. Maar nu heeft één sena tor, die geen rechtstreeks man daat heeft gekregen van de burger, het referendum tegenge houden waar een ruime meer derheid van de Tweede Kamer voor is. Dat klopt niet." Wie denkt dat Kant als woord voerder van een kleine opposi tiepartij alleen staat in haar kri tiek op het functioneren van de Eerste Kamer, zit ernaast. Ook binnen de regeringspartijen zit men met de krasse knarren aan de overkant van het Binnenhof in de maag. Zo vindt WD'er J. te Veldhuis dat de senaat niet langer de mogelijkheid moet hebben om beslissingen van de Tweede Kamer zomaar van tafel te vegen. Te Veldhuis wil het functioneren van de senaat ter discussie stellen binnen zijn ei gen partij, want zoals het nu gaat 'kan het niet langer', vindt hij. Op grond van dezelfde argu WD-senator ziet oorzaak voor kabinetscrisis in 'kamikaze-acties' D66-leider De Graaf door Frans de Lugt De schilderijen hangen aan de muur, de kasten staan op hun plaats en de verhuisdozen zijn uitgepakt. En dus is WD- senator Hans Wiegel, wiens stemgedrag over het correctieve referendum vorige week tot een kabinetscrisis leidde, gisteren gewoon weer aan het werk ge gaan. „Ik heb mij na die nacht maar even tot na Pinksteren onbe reikbaar gehouden voor de me dia. De volgende ochtend om kwart over zeven stonden de verhuizers voor de deur van de Saksische boerderij die we in Diever hebben betrokken. Het was een merkwaardige samen loop, die ik niet gepland had, maar de verhuizing na die nacht kwam me eigenlijk wel goed uit. Het was een fantastische aflei ding." „Je staat bij zo'n belangrijk de bat toch onder zware druk. De bevrijdende opluchting over dat ik voet bij stuk heb gehou den, kwam eigenlijk al toen mijn chauffeur mij naar huis reed. Het was half drie 's nachts toen ik in de auto een telefoontje kreeg van mijn zoon Erik. Hij en mijn dochter Marieke hadden hun studievrienden bezworen dat ik tegen het referendum zou stemmen. Hun vrienden hadden dat niet geloofd, omdat overdag het bericht circuleerde dat ik 'om' zou zijn. 'Erik wou in dat nachtelijk uur even aan mij kwijt dat hij en Marieke trots op mij waren dat ik hen tegenover hun vrienden niet af had laten gaan. Ze hadden weer eens op hun vader kunnen rekenen. Zo ben ik nu eenmaal. Als je jaren lang roept dat je principieel er gens tegen bent, dan moet je niet plotseling voor gaan stemmen. Want dat valt aan de mensen in het land niet uit te leggen." Verbaasd Ondanks de door hem ingelaste mediapauze kwam er heel wat op hem af. „Ik raakte allengs heel verbaasd over die hoogst merkwaardige opwinding, in het bijzonder van de heren Van Mierlo en Terlouw, twee kop stukken van D66. Ik zou met mijn stem tegen het referendum moord op het kabinet hebben gepleegd. Maar ik heb niet ge zegd dat het kabinet weg moest. Ik was op inhoudelijke gronden tegen het voorstel over het refe rendum. Niet ik, maar de frac tievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer, de heer De Senator Wiegel neemt het er van in de wandelgangen. Graaf, heeft mijn standpunt van die explosieve lading voorzien door met de eis te komen dat alle senatoren van de WD voor de grondwetswijziging moesten stemmen. Kijk, ikben in mijn le ven nog nooit voor dreigemen ten bezweken. Niet ik, maar D66 draagt de volledige verant woordelijkheid voor de breuk." Om te onderstrepen dat de schuld van de kabinetscrisis niet bij hem ligt, voert Wiegel nog een andere omstandigheid aan: „De minister-president heeft in de Senaat niet het on aanvaardbaar uitgesproken, en daarmee aan het slot van het ka merdebat dus niet gedreigd met het aftreden van het kabinet. Dit maakt extra helder dat de breuk pas de volgende dag is ge maakt, toen de D66-ministers in de kabinetsvergadering bekend maakten dat zij uit de coalitie zouden stappen. De heer Kok heeft het standpunt van het ka binet die nacht in de Senaat heel chique verwoord. Het zou de speelruimte van Paars ernstig verkleinen, maar nogmaals, hij repte niet over het aftreden van het hele kabinet. Dat is voor mij ook de reden geweest om voor afgaand aan de stemming naar hem toe te gaan, en hem te be danken voor de woorden die hij gesproken had. Het was van mijn kant bedoeld als een ge baar van: sans rancune." „Uit zijn latere reactie kon ik opmaken dat hij mijn handdruk niet goed begrepen heeft. Dat vind ik jammer, het was dus een misverstand tussen hem en mij. Wel heb ik het, laat ik zeggen, wat apart gevonden dat hij zijn onvrede hierover pas drie dagen later naar buiten heeft ge bracht. Als de minister-presi dent wel het machtswoord ge bruikt zou hebben zou dat, denk ik, voor mijn standpunt geen verschil hebben gemaakt. Maar ik vond het heel verstandig dat hij het onaanvaardbaar niet heeft uitgesproken, want het ging hier niet om een gewoon wetsvoorstel, maar om een wij ziging van de Grondwet. Dat is onze hoogste wet. Dan dient het kabinet dus te respecteren dat volksvertegenwoordigers hier heel principieel over oordelen, of je nu voorstander of tegen stander bent. Ik vond het een slecht voorstel, en dan hoort het dus naar mijn mening in onze Grondwet niet thuis." Wiegel zegt dat zijn fractie tij dens de pauzes van het kamer debat twee keer indringende ge sprekken heeft gevoerd met Hans Dijkstal, de WD-fractie- voorzitter in de Tweede Kamer. „Die heeft zich buitengewoon goed opgesteld. Hij zei dat de WD-leden in de Eerste Kamer een eigen verantwoordelijkheid hebben. Hij heeft geen moment druk op ons gelegd in de zin van: heren, kiezen jullie nou voor ons. Dat hij de volgende dag in het debat in de Tweede Kamer mijn tegenstem 'niet begrijpe lijk' noemde, dat kan ik wel be grijpen. Hij heeft ook te maken met relaties met coalitiepart ners aan wie hij zich via het re geerakkoord heeft verbonden. Dan kan hij in de Tweede Kamer moeilijk zeggen dat hij het met mij eens was." „Mag ik ook het verwijt nog even uit de wereld helpen als zou mijn standpunt de partij lei ding voor een verrassing hebben gesteld? Dat is geheel onwaar. Mijn bezwaren tegen de invoe ring van een referendum zijn al meer dan dertig jaar bekend, omdat ik het referendum strij dig vind met het parlementaire systeem zoals wij dat hier heb ben. Maar afgezien daarvan, bij foto Phil Nijhuis/GPD de kabinetsformatie is ter spra ke geweest dat in de Senaats fractie een aantal leden tegen een referendum is. Oud-infor mateur Klaas de Vries heeft dit vorige week zelf naar buiten ge bracht." „Toen tijdens de onderhande lingen over het regeerakkoord mevrouw Borst hierover begon, heeft Bolkestein haar geant woord - en nu citeer ik de oud informateur: 'Els, je weet dat fracties in de Eerste Kamer geen regeerakkoord tekenen.' Bolke stein heeft toen benadrukt dat hij voor wat betreft de steun van de WD in de Senaat niet kon beloven dat het referendum het wel zou halen. De enige toezeg ging die toen is gedaan, is dat de partijtop zijn best zou doen om die steun te verwerven. Ik ben heel blij met die mededeling van de oud-infoxmateur De Vries, want daardoor hoeft niemand mijn integriteit ter discussie te stellen." Verdachtmakingen Wiegel heeft gelezen dat hij an dere motieven zou hebben ge had om de paarse coalitie te wreken. „Zulke verdachtma kingen zijn niet leuk, maar ze Vriendelijk kunnen me niets schelen. Wie mij kent, weet dat ik altijd eer lijk ben, en recht door zee. Zo was het ook nu. Het is echt je reinste flauwekul om te bewe- x-en dat ik tegen Paars ben. Kijk, ik heb in een kabinet gezeten met het CDA en toen vijf jaar geleden het eex'ste paarse kabi net gevormd werd, heb ik aan die gedachte wel even moeten wennen. Maar ik moet eerlijk zeggen, en daar heb ik de afgelo pen jaren geen geheim van ge maakt, dat premier Kok goed gefunctioneerd heeft, en dat hij ook gezegend was met een mi nister van Financiën die met een fluwelen handschoen voor de schatkist heeft gezorgd." „Ik heb niks tegen Paars, maar dat laat onverlet dat een kabi net waarin het CDA had geze ten, het in deze economisch gun stige jaren ongetwijfeld ook goed zou hebben gedaan." Voor Wiegel is het allemaal klip en klaar: ,,D66-leider De Graaf heeft met zijn eis aan de WD- senatoren een mis-taxatie ge maakt. Hij moet gevreesd heb ben dat het referendum niet de vereiste meerderheid zou halen, en heeft daarom een soort kami kaze-actie gepleegd om het voorstel te redden. Nou, dat is hem dan niet gelukt. Hoe het nu verder moet? Daarover houd ik mijn mond. Als ik wat te melden heb, doe ik dat wel bij de heer Dijkstal. Of Paars door mag gaan? Ja, waarom niet, maar het is aan de informateur Tjeenk Willink om aan een oplossing te werken. D66 heeft gebroken, dus die partij is aan zet. Mis schien zeggen ze dadelijk wel dat ze te onverhoeds hebben ge handeld." Tijdens het interview wordt Wiegel enkele keren onderbro ken door langslopende politici. Een van hen is PvdA-fractielei- der Ad Melkert, die bij de infor mateur vandaan komt, en Wie gel vriendelijk de hand schudt. „Alles goed gegaan met de ver huizing?", informeert hij. „Ja- ja", zegt Wiegel. „Je krijgt er spierballen van. En hoe gaat het met jou?" „Ach, mijn agenda is goed gevuld", zegt Melkert. Wiegel evenlater: „Deteneurbij velen is dat het goed is voor het aanzien van de politiek dat ie mand zijn x'ug recht houdt. Ik leef met D66 mee, die partij krijgt het nog heel moeilijk. Maar ja, politiek is een hard vak. Als je niet tegen de hitte van het fornuis kunt, moet je niet in de keuken gaan staan." GPD menten als Kant vindt de libe raal dat het onterecht is dat de niet x-echtstreeks gekozen Eer ste Kamer een wetsvoox-stel van de Tweede Kamer afwijst. Te Veldhuis zou ervoor zijn als de senaat een tweederde meerder heid zou moeten hebben om een wetsvoorstel naar de prullen bak te verwijzen. „Als tweeder de van de Eerste-Kamerleden niets zien in een voorstel, dan is er waarschijnlijk ook wel iets mis. Maar als slechts één stem de doorslag geeft, zoals vorige week, dan is dat staatsrechtelijk niet juist. In zo'n geval zou de senaat het voorstel terug moe ten zenden naar de Tweede Ka mer, die beslist dan wat er ver der gebeurt." Afschaffing De enige partij die net als de SP altijd hardop pleitte voor af schaffing van de Eerste Kamer- was D66. Dit onderwerp werd echter uit het verkiezingspro gramma gehaald. „Het is onrea listisch", vindt D66-Kamerlid Olga Scheltema. „Voor zo'n grondwetswijziging is een tweederde meerderheid van de Eerste Kamer nodig en die zal nooit met zijn eigen afschaffing instemmen." Daarmee is de kous voor de de mocraten echter niet af. Want hoewel de partij het nu niet het moment vindt het bestaans recht van de senaat ter discussie te stellen („Een week na de Nacht van Wiegel zou iedereen alleen maar zeggen dat wij dat doen uit wraakzucht."), vindt D66 wel dat er iets moet gebeu- ren. „Ik zie wel iets in het idee van Te Veldhuis", zegt Schelte ma. „Maar dan niet met dat ge tal van tweederde. Wellicht moeten we in de toekomst maar weer eens met elkaar in discus sie hoe we wel kunnen zorgen dat de senaat democratisch ge nomen beslissingen niet langer blokkeert." GPD Geef D66 een raadgevende volksraadpleginj plaats van het correctief referendum en d« nog wat snoepjes bij om de pijn te verzacli Met die aanpak zou informateur Tjeenk Willink gens Haagse kringen de breuk in de paarse coalitiekT1 nen lijmen. Of een dergelijke poging echt een v| maakt, moet worden betwijfeld. Gisteren raadplet ti Tjeenk Willink de fractieleiders. Na de gesprekken] de informateur reageerden zij zeer uiteenlopend.!! kert (PvdA) lijkt de lijmpoging het serieust tenen Hij zoekt het in compensatie van de door D66 gele schade. Dijkstal (WD) is afhoudend. Hij wil hetreg akkoord niet openbreken. En De Graaf (D66) houd deur nog steeds op een kiertje. Het toont aan datTjee Willinks lijmpoging nog niet bijster breed wordt steund. De verkiezing van een deel van de Eerste Ka; draagt waarschijnlijk ook niet bij aan het enthousj me. De coalitiepartijen verloren zetels en houdent maar juist de meerderheid. Daardoor kan één e te stem elk voorstel noodlottig worden. Het raadgevend referendum is een uiterst dun verbs je op de wond van de democraten. Want wat moetjei zo'n vrijblijvende volksraadpleging? En de smaak] eventuele snoepjes is gauw vergeten - als de WD ai reid is ze uit te delen. Als de lijmpoging mislukt, zal D66 een zware hebben om de kiezer uit te leggen waarom ze opni: yi op de partij moeten stemmen. Er is dan immers i binnengehaald. De partij moet zelfs oppassen nip, schuld te krijgen van verkiezingen waarvoor nieic echt warmloopt. Het referendum is bedoeld om del ger bij de politiek te betrekken. Maar als de nasleepi de mislukte poging de betreffende grondwetswijzip door de Senaat te loodsen in verkiezingen uitmondt de burger eerder van Den Haag vervreemd raken.! was niet de bedoeling. De kans is echter groot dat kiezer het de democraten wel zal aanrekenen. Ondertussen blijven de maskers op. De PvdA speel; onschuldige. De WD mag niet te snel iets b want dat zou lijken op een schuldbekentenis. D66i? spel beu, maar kan dat om electorale redenen niet; gen. Feit blijft, dat het referendumvoorstel is ven; pen. Behalve Hans Wiegel hebben 25 senatorents gestemd. Die pil vergulden is kwakzalverijDe drie alitiegenoten zouden er goed aan doen samen meto; voorstemmers hun verlies te nemen. Nederland armt het referendum voorlopig niet in voldoenden Er is te veel werk aan de winkel om lang bij de laag stil te staan. In dat werk is er ook voor D 6 6 nog; doende gelegenheid zich te profileren. Zelfs stokpaardjes in de kast. Het zou PvdA WD én D 6 6 sieren als ze zonder veelte verlies een manier vinden om volwaardig verder te geren. Met duidelijke lijmresten op de breukvlak van de coalitie of desnoods met een paar niet reerde barsten. Erg fraai is dat niet. Maar de tussen burger en bestuur is er meer mee gediende met nieuwe verkiezingen. Atoomenergie In een toespraak voor de Maatschappij voor Nijverheid en Handel in Den Haag sprak KLM-directeur A Plesman de verwachting uit dat over vijf jaar vliegtuigen met straal aandrijving zullen vliegen met snelheden van 800 kilometer per uur. Binnen tien jaar zou zelfs kunnen worden gevlogen met toestellen die door atoom energie worden aangedreven. Volgens Plesman betekende dit ook dat we naar een perio de gaan waarin de vernieti ging zal overheersen. „We moeten bereid zijn offers te brengen in vredestijd en die tijd zo interessant te maken, dat we de oorlog als 'vex*ve- lend' buiten de deur houden." Geheelonthouders Het district Zeeland vans Christelijke Geheelontk dersbond hield gisteren te samenkomst in Yerseke. Tk sprekers wezen in een hels betoog op de gevaren van te drankgebx-uik dat zelfs chx-istelijke gezinnen is tees stateren. Er waren vijftien» zoekers. Zweeds eskader Het Zweedse eskader, te staande uit een lichte kruk en vier mijnenvegers, dat vo: ge week over de Westersché naar Antwerpen ging, po seerde maandagavond VS singen opnieuw. Het Zweed; eskader zette koers naar le land. Uitgever: W. F de Pagter Hoofdredactie: A L. Oosthoek A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: OostsoubutgseweglO Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel, (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118) 484000 Fax. (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115) 686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel, (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8,00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8,00 tot 10.30 uur City OnLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.pzc.nl e-mail: pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden: zaterdags tot 14 00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tol 22.00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118) 470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00, franco per post 128,50; per maand 35,75; per jaar 372,50; franco per post 491,00; bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,80, zaterdag 2,60 p.st.; (alle bedragen inclusief 6 pet. blw); Postrek.nr.; 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen Advertentietarieven: 191 cent per mm, minimumprijs^ advertentie 28,65, ingezonden mededelingen 2,5 x tarief; speciale posities: tarief op aanvraag; voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer (excl. 17,5 pet btw), volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2