D
pzc
jïirengebied
Vroege zomer lonkt
Juni is Zeeland
Natuurmaand
yyasrwoortl
Stapsgewijs
naar een
nieuw leven
28
Stadsboerderij
in de Tuin
van Zeeland
29
Bomen
houden de
wind buiten
30
Een valkenier
in de heemtuin
31
27
op stap in de natuur
Reiger jaagt
subtiel en
doeltreffend
woensdag 26 mei 1999
Zeeland laat zich in de vroege zomer op haar mooist zien.
Zonde om dan binnen te blijven zitten. Het
toeristenwezen wil met de organisatie van de Zeeland
Natuurmaand in juni vooral volk van elders trekken. Maar
je zou als ingezetene van deze provincie wel gek zijn om de
kans te laten schieten mee te profiteren van het uitbundige
aanbod aan kleinschalige evenementen. Het zijn er meer
dan zeventig. Variërend van nachtvlinderexcursies tot
zeiltochten, van tentoonstellingen tot
natuurontdekkingstochten, van tuinenreizen tot
bomenwandelingen. Staatsbosbeheer,
Natuurmonumenten en de Stichting Het Zeeuwse
Landschap zijn de belangrijkste participanten in het
spektakel waarvan de coördinatie berust bij het Bureau
voor Toerisme Zeeland.
De mei tot juich-
maand uitverkoren,
heeft toch de rijp nog
achter de oren
Nieuwe weerwoorden zijn welkom
bij de redact ie PZC, postbus 8, 4380
AA, Vlissingen, fax 0118-470102, e-
mail redactie@pzc.nl.
door Jacques Cats
Helden van de Oosterschelde:
zo worden de honderden
wandelaars genoemd die de tocht
rond het nieuwe Nationaal Park
de Oosterschelde weten te
volbrengen. Deelnemers aan de
Nijmeegse Vierdaagse kunnen de
52 km lange wandeling langs de
oever op zaterdag 5 juni handig
benutten als training. Tijdens de
lange wandelexcursie door de
Schouwse Westhoek op zaterdag
26 juni wordt al evenmin op een
kilometer gekeken. Ook als tij dens
de zeehondenexcursie op 7 juni
geen zoogdier zich laat bekijken
valt er onderweg nog genoeg te
zien en te beleven. Speciaal voor
de kinderen organiseert de
Stichting Zeeuwse Schaapskudde
in de Natuurmaand
vertelavonden. Aansluitend
wordt een wandeling gemaakt
door het landschap van de Zak
van Zuid-Beveland.
Schilderweek
Als vanouds komt de Stichting
Educatief Toerisme Oranjezon
weer met een cursuspakket met
als onderdeel een
vakantieschilderweek van 7 tot 11
juni en zelfs een
buitenschilderdag aan boord van
een authentieke hoogaars.
Tot de evenementen die wegens
groot succes andermaal in het
programma zijn opgenomen
behoort de 'stroopielekkers
fietstocht' door het oosten van
Zeeuws-Vlaanderen, een trip van
hoeve naar hoeve, met onderweg
een picknick met streekproducten
en een bezoek aan het
schelpenmuseum.
In het eerste jaar van de Zeeland
Natuurmaand werd maar
mondjesmaat aandacht besteed
aan tuinen. Die zijn gaandeweg
publiekstrekkers van formaat
geworden. Er zijn in juni
doorlopend of soms alleen tijdens
een open weekeinde bij elkaar
zestig tuinen te bezoeken. Met
uiteenlopende karakters: klein en
romantisch, groot en veelzijdig,
borders op kleur, cirkel- en
buxusvormen, waterpartijen en
la vendel velden, tuintjes heftig en
deftig, vriendelijk en formeel,
strak en sierlijk.
In de komende aflevering van de
Zeeland Natuurmaand komen de
organisatoren - zij het
schoorvoetend - voor het eerst ook
gehandicapten tegemoet. Onder
de titel 'tasten in het duister'
wordt op 3 juni in het bos van
Erasmus bij Nieuwvliet een
speciale nachtexcursie gehouden
voor blinden en slechtzienden. Op
19 juni worden doven en
slechthorenden rondgeleid in het
natuurreservaat van de
noordelijke Braakman. Voor 3 juli
staat - in een ander deel van het
Braakmangebied - een tocht voor
rolstoelers gepland.
Slaan de programma-onderdelen
aan dan worden volgend jaar ook
elders in Zeeland soortgelijke
Zak van Zuid-Beveland.
activiteiten op touw gezet.
De Zeeuws-Vlaamse boswachter
Hans van Hage heeft al
waardevolle ervaringen opgedaan
in de begeleiding van rolstoelers.
Over een rietkraag heen kijkend
maakte hij onlangs de deelnemers
aan een excursie door het groen
attent op enig gevogeltje dat zich
op de daarachter gelegen plas
ophield. 'Hé kijk, de kluut. En
daar is de slobeend'. En die
rolstoelers maar grinniken. Want
die zagen er vanuit hun rolstoel
niets van.
Praktijk
Lerend van dat voorval en door
zichzelf ook een keer in een
rolstoel door veld en beemd te
laten duwen kwam de boswachter
er achter dat hij bij zijn uitleg over
wat er in de natuur is te zien door
de knieën moet gaan om op het
niveau van de rolstoelers te
geraken. Tijdens een rondgang
met deze gehandicaptengroep
moest de boswachter tot zijn
schande vaststellen, dat
Staatbosbeheer wel een grote
toegankelijkheid van de terreinen
claimt maar dat de
praktijksituatie voor deze
doelgroep toch een heel ander
verhaal oplevert. De Smitsschorre
bij Axel, de zuidelijke
Braakmanbossen, een stuk van
Canisvliet en de terreinen van de
Meester van der Heij dengroeve bij
Nieuw Namen worden
rolstoel vriendelijk gemaakt.
Aan de groep blinden en
slechtzienden die de boswachter
binnenkort in het verband van de
Zeeland Natuurmaand krijgt
rond te leiden zal Van Hage het
eerlijk opbiechten dat ze voor hem
proefkonijnen zijn. De
boswachter heeft voor het tijdstip
van die excursie de nacht
uitgekozen. Omdat er dan minder
bijgeluiden uit de omgeving
komen. Zodat nog beter de
aanwezigheid van de uil en de
boomkikker te registreren is.
's Nachts zijn ook de geuren vaak
heel intens. Het gaat die nacht
vooral om horen, voelen en ruiken,
vat de boswachter bondig samen.
Later in de maand, bij het
rondleiden van dove
excursiedeelnemers, zal Van Hage
zich meer richten op visuele
dingen. Het te betreden
Braakmangebied heeft een heel
specifieke duinvallei-vegetatie.
Daar valt veel over te vertellen.
Net als over de vele soorten
orchideeën die er groeien.
Op enkele dag- of
weekendvullende evenementen
na blijven de kosten voor
deelname aan een of meer van de
zeventig programma-onderdelen
van de Natuurmaand aan de lage
kant. Voor minder dan een tientje
kan men mee met een excursie of
wandeling. Een gezin met twee
kinderen kan al voor vijftien
gulden een hartstikke leuke
middag beleven.
Het volledige programma van de
Zeeland Natuurmaand is verwerkt in
een informatiemagazine, waarin ook
een Zeeuwse tuïnenspeeial is
opgenomen. De gids kost een gulden en
is verkrijgbaar bij de VW's en bij
logiesverstrekke?ide bedrijven als
campings en hotels.
Buitengebied is een wekelijkse
bijlage over natuur en landschap,
land- en tuinbouw, streektaal en
streekcultuur, architectuur en
stedenbouw, recreatie en vrije tijd.
Vragen, opmerkingen en
suggesties zijn welkom bij de
redactie van de PZC, postbus 18,
4380 AA, Vlissingen, fax 0118-
470102, e-mailredactie@pzc.nl.
Oerrunderen bij De Schotsman langs het VeerseMeer.
In het parklandschap van het
landgoed Ter Hooge is het
fluitekruid onder de hoge
loofbomen opgeschoten tot
anderhalve meter hoogte en toont
zijn laatste kantachtige bloemen.
Robertskruid flankeert hier en
daar de paden en waar ze kans ziet
laat de aronskelk haar fraai
gevormde bloemen zien.
Het is er opmerkelijk rustig. Een
enkele winterkoning en merel
laten zich nog horen maar voor
veel vogels geldt dat de
territoriums definitief zijn
vastgesteld. Dat houdt in dat de
drukke tijd van nestbouw en zorg
voor het nageslacht is
aangebroken. Even geen tijd dus
voor tijdrovend gezang. Sommige
soorten hebben het zelfs al druk
met het voeren van hun jongen.
Dichtbij de parkvijver dringen
vreemde geluiden tot ons door.
Hier is het allesbehalve stil. Luid
gekrijs,gescheld en.gegrom klinkt
vanuit de bomen rondom de vijver.
Hoewel in eerste instantie niet
eens opvallend zichtbaar, wordt
duidelijk dat hier een
reigerkolonie is gevestigd.
Steeds meer zien we de blauwe
reigers in de polders. Hun
gracieuze en statige manier van
doen geven de indruk dat we hier
met een dier uit de hogere kringen
in de vogelwereld van doen
hebben. Die houding is echter
maar schijn en schijn bedriegt,
luidt het gezegde. In het geval van
de blauwe reigers wordt dit nog
eens extra duidelijk. Blauwe
reigers zijn felle meedogenloze
jagers die er een geheel eigen
jachttechniek op na houden. Die is
even subtiel als doeltreffend. Geen
onstuimige achtervolgingen maar
een veel sterker wapen, een grote
dosis geduld vormt het grootste
gevaar voor potentiële prooien.
Bliksemschicht
Schijnbaar ongeïnteresseerd staat
of schrijdt de reiger bedachtzaam
door het water. De scherpe ogen
registreren elke beweging en
wanneer een prooi wordt
waargenomen, komt het tweede
wapen in actie. Als een
bliksemschicht schiet de lange
dolksnavel toe en menige vis,
kikker of ander dierlijk leven valt
ten prooi aan zo'n plotselinge
aanval. De reiger eet echter niet
alleen de in onze ogen weerloze
Teksten illustratieAdri Karman
prooien als amfibieën en vissen.
Ook waterratten, kevers, mollen
en muizen staan op zijn menu. Om
al dit voedsel te bemachtigen,
leggen de reigers soms grote
afstanden af, soms wel tot twintig
kilometer van de nestplaats
verwijderd. Terugkerend op het
nest wordt de oudervogel met luid
gekrijs begroet en kokhalzend
worden de jongen gevoerd. Al met
al een geluid wat nu niet direct
aangenaam te noemen is.
Wonderlijk genoeg is het naburige
nest een en al rust.Geduldig staan
daar de jongen bewaakt door een
van de oudervogels, te wachten op
de terugkomst van pa of ma. Zo'n
reigerkolonie is even boeiend als
wonderlijk.
Van het Landgoed Ter Hooge
wordt al in de middeleeuwen
gewag gemaakt. Omstreeks 1750
onderging het kasteel een
grootscheepse verbouwing en uit
die tijd stamt ook de aanleg van
het parkbos in Engelse
landschapsstijl. Het is een typisch
voorbeeld van een landgoed dat
nog alle kenmerkende
eigenschappen van de oude
buitenplaatsen vertoont. Ook de
stinzepianten zijn karakteristiek
voor dit gebied. Het parkbos
herbergt een rijke avifauna. Sinds
1979 is het 46ha grote landgoed in
bezit van de stichting het Zeeuws
landschap Er is een gemarkeerde
wandelroute die toegangkelijk is
voor leden van provinciale
landschappen.