Schilderen, golfen
en een beetje zeilen
PZC
Piratenspektakel
voor dolfinarium
Berichten van
daar beneden
Fietsen vanuit
een kasteel
4STRI0
vrije tijd
43
Doe-vakanties
op het water
Rollend met vakantie Feiten cijfers
Skaten
op Texel
fggllSr
flSlllSilj!
zaterdag 22 mei 1999
Wie brengt zijn vakantie
nog door in een tentje op
een camping in de Ardennen?
Wie heeft er nog zin om drie
weken achtereen in de zon te
liggen op het strand van
Lloret de Mar? Dat is niet
meer van deze tijd.
Tegenwoordig huur je een
bootje en zet je op je dooie
gemak koers richting
IJsselmeer, de Ionische of -
nog verder - de Caribische zee.
Eenmaal op zee moet er wel
wat meer gebeuren dan zeilen
alleen. Aquarellen schilderen,
yoga, mediteren of leren
koken. Er zijn tal van zeil-
doe-vakanties, voor jongeren,
ouderen en senioren.
De Astrid in volle glorie.
Een actieve vakantie met in
houd, noemt Joost Bakker van
rederij Vooruit in Harlingen het.
„Ontspanning door inspanning",
zegt Sjanet van Tiggelen van De
Zeilvaart in Enkhuizen. „Een
droom realiseren", juicht de folder
van Odysseus Yachting Holidays
uit Haarlem.
De chartervaart zat een tijd lang
flink in de lift, maar sinds enkele
jaren stagneert de groei. Rederijen
zijn daarom druk in de weer met
het aanboren van nieuwe doel
groepen.
De consument stelt hogere eisen.
Fervente natuurliefhebbers en
scholieren willen best op een een
voudig schip over de Waddenzee
dwalen, maar het gros van de va
kantiegangers eist een zekere
luxe: minstens twee a drie douches
en een ruime kookgelegenheid,
ook al kost het dan wat meer.
De Bruine Vloot telt zo'n 450 sche
pen. De meeste zijn omgebouwd
van transport- tot charterschip.
Voorzien van alle luxe ademen zij
toch nog een sfeer van authentici
teit. Behalve deze boten varen er
nog eens 45 motorcharterschepen
over de binnenwateren van Ne
derland.
Grootste reder is De Zeilvaart in
Enkhuizen. Deze biedt een breed
scala aan zeilvakanties aan: zeil-
zwerftochten van zeven dagen
400), schilderreizen 955) en
yogazeilen (prijs op aanvraag),
over het algemeen op de populaire
Waddenzee en het LJsselmeer.
Wereldwijd
Ondanks de diversiteit van het va
kantie-aanbod schommelt het
aantal vaardagen van charter
schepen op de Waddenzee al jaren
rond de 120 dagen. Het aantal
vaardagen van zeeschepen neemt
zelfs af. Joost Bakker van Rederij
Vooruit: „We merken dat het niet
al te best gaat met de Duitse eco
nomie. Wij missen een groot deel
van de Duitse scholieren." Volgens
Hendrik Boland, directeur van de
Belangenvereniging Beroepszeil
vaart, proberen rederijen klanten
vast te houden en te winnen met
buitenlandse, exotische zeilrei-
zen. „Het wereldwijd varen is po
pulair geworden. Klippers en tjal
ken worden tegenwoordig zo
vernuftig verbouwd, dat ze de we
reldzeeën kunnen bevaren."
De Haarlemse maatschappij
Overzeeland Watersport organi
seert zogeheten flotillareizen naar
de Ionische Zee, ten oosten van
Sardinië. In groepjes varen de toe
risten van eiland naar eiland. Een
begeleidend schip voorziet de zon-
minnende zeilers desgewenst van
informatie en navigatie-aanwij
zingen.
„Einzelgangers' kunnen zo een
zeilvakantie 'op eigen kracht' be
leven, maar in geval van nood te
rugvallen op de steun en toever
laat van de ervaren zeilbegeleider.
Kosten in het hoogseizoen: 6000
tot 6600 per twee weken.
„Een vakantie met een flotilla of
op een charterschip voor zeereizen
is zeer in trek", weet Van Tellingen
van De Zeilvaart. „Het is leuk om
een nieuw gebied over water te
ontdekken. Bovendien schept het
zeilen saamhorigheiden leer je el
kaar in korte tijd kennen."
Deze zomer vertrekt er een
schoonheid uit Harlingen. De
dwarsgetuigde brik de Astrid van
de Harlinger rederij Traditional
In groepjes varen de toeristen 'op eigen kracht' van eiland naar eiland.
In-line skates, rolschaatsen met vier of
vijf wieltjes achter elkaar, hebben
geen remmen. Maar toch hoeft dat geen
bezwaar te zijn om door Holland te
'schaatsen'. Zolang de route maar over
stille weggetjes voert. En die zijn er
voldoende. Zelfs in de randstad en zeker
op Texel. 'Skaten'. Alweer een nieuwe
manier om je vakantie door te brengen.
Op pagina 23 van het vermaar
de Verkade-album 'Texel' be
schrijft Jac P. Thijsse hoe hij met
z'n klas langs de pastorie De Waal
binnenfietst en er meteen 'als van
zelf' weer uitrolt ook. Logisch. Het
kleine dorp aanzienlijk lieftalli
ger geworden nu die aartslelijke,
horizonvervuilende graansilo is
gesloopt - ligt op een bult. Maar
nooit vermoed, dat die zó hoog is.
Op de afdaling van de Langwaal
krijgt de debutant-in-line skater
plotseling zo'n vaart, dat er ra
zendsnel een keuze moet worden
gemaakt tussen twee kwaden: a)
als een ongeleid projectiel de Som-
meltjesweg opstormen of b) zich
onverwijld in het gras van de berm
storten.
Hij kiest voor de laatste mogelijk
heid. 'Notbremse' wordt dit door
veel toeristen op Texel wel ge
noemd. Vertrouwend op z'n helm
alsmede z'n voor alle zekerheid
gehuurde elleboog-, knie- en pols
beschermers werpt hij zich zijde
lings naar voren en komt met de
schrik vrijVoort maar weer. Rich
ting Den Burg.
Poppedeinerig
De naar verse koffie en warme
broodjes geurende Liza Marleen
van kapitein Peter Burgers was
vanochtend vroeg, met alle ska-
Skaten in de buurt van Oost, een tegen de waddendijk liggend buurt
schap aan de stille kant van Texel.
ters aan boord, uit Alkmaar ver
trokken. Verrukkelijke tocht door
een oud land. Het poppedeinerige.
langs het Noordhollandsch Ka
naal geregen Koedijk, de merk
waardige vlotbruggen bij onder
meer Sint Maarten, de trits stoere
windmolens voorbij 't Zand en ten
slotte de sluis bij Den Helder. Daar
volgde het mooiste stuk: de over
steek naar Texel. Het druilde.
Maar zelfs een juichende zomer
zon had niets toegevoegd aan het
imponerende schouwspel dat de
als een meeuw over het Marsdiep
stuivende veerboot van Texels Ei
gen Stoomboot Onderneming
(TESO) bood.
De pont koerste naar 't Horntje; de
Liza Marleen een tot varend hotel
omgebouwde Finse vislogger -
naar het iets noordoostelijker ge
legen haventje van Oudeschild.
Want pas daar zouden de rol
schaatsen worden ondergebon
den. Vlak bij het pronte zeemans
kerkje dus, het wit gesauste
godshuis aan de De Houtman
straat waarin zeehelden als Mi-
chiel de Ruyter en Cornelis Tromp
wachtend op gunstige wind, 'de
oeffeninge van de ware Gods
dienst' bijwoonden.
Het was al tegen de middag en er
moest op z'n minst zo'n 25 kilome
ter worden afgelegd. Ongeoefend.
De anderen hadden gisteren al van
de Zaanse Schans bij Zaandijk
naar Alkmaar geschaatst. De ene
groep dwars door het natte hart
(Graft, De Rijp, Stompetoren); de
andere langs en door de duinen
(Heemskerk, Bakkum, Limmen).
Dat was vanochtend in de roef van
de boot nog een hele discussie ge
weest: wie de mooiste route had
afgelegd. Besloten werd pas een
oordeel te vellen als de foto's klaar
waren. 'Maar ik weet nu al zeker
dat De Rijp het wint', had een van
de deelneemsters met dromerige
blik gezegd. 'Zo mooi, zo echt'
En nu rolt de debutant-in-line
skater dan op zijn dooie akkertje
richting Den Burg. 'Het westelijk
luchtje doorgolft met een zuchtje
Cycletours, een van oor
sprong in fietsreizen gespe
cialiseerde touroperator,
noemt het 'vakanties op rolle
tjes'; arrangementen waarin
zowel Noord-Holland als Texel
op in-line skates kunnen wor
den verkend. Een speciaal voor
dat doel omgebouwd schip doet
dienst als varend hotel (met 2-,
3- en 4-persoons hutten) en
trekt van etappeplaats naar
etappeplaats.
Er zijn twee routes uitgezet, die
beide in Amsterdam beginnen
en eindigen. Traject 1 voert via
Volendam, Hoorn, Enkhuizen,
Texel en Alkmaar terug naar
Amsterdam en traject 2 legt
diezelfde route in omgekeerde
volgorde af. Geschaatst wordt
er onder meer in Waterland
(Oranjesluizen Volendam),
door West-Friesland (Hoorn -
Enkhuizen), op Texel en tussen
de Zaanse Schans en Alkmaar.
Afstand naar eigen keuze tus
sen de 25 en 75 kilometer. Prijs:
395 gulden per persoon, inclu
sief 3 overnachtingen vol pen
sion en professionele begelei
ding. Skates (inclusief pols- en
kniebeschermers) kunnen
eventueel worden gehuurd
voor 27,50 per arrangement.
Informatie en reserveringen:
Cycletours, Keizersgracht 181,
1016 DR Amsterdam, telefoon
(020).627.40.98.
Een vlucht duiven op het filmdoek
zwermt omhoog en laat de
ontlasting vallen op het hoofd van een
verschrikte piraat. De drie
dimensionale techniek geeft de
bezoekers de illusie dat de vogels de
bioscoopzaal binnenvliegen. En als de
vogelpoep het hoofd van de piraat treft,
kletteren op hoofden en schouders van
de bioscoopbezoekers ook dikke
druppels, maar dan van verwarmd
water.
In de geheel vernieuwde bio
scoopzaal van Dolfinarium
Harderwijk draait sinds kort de
film Piraten. Hoewel film, het
Dolfinarium spreekt zelf van een
multimediale attractie. Het is een
feit: de een kwartier durende film
is absoluut meer dan een doorsnee
rolprent.
Het geheel, met Leslie Nielsen in
de hoofdrol (bekend van onder
meer The naked, gun, Police squad
en van de recente reclamecampag
ne voor Dutch Tone) is driedimen
sionaal. Tijdens de piratenfilm
komen dankzij de dieptewerking
priemende zwaarden, zwermende
horzels en een reusachtige spin
angstwekkend dichtbijMaar er is
meer. Het Dolfinarium heeft in de
filmzaal watersproeiers, geurver
stuivers en ventilatoren gemon
teerd. Water spat dus ook de zaal
in, de zee is te ruiken, de wind te
voelen.
Sailing Charter zal in alle vroegte
de haven verlaten, op weg naar de
Oostzee. Eigenaar Joop Bosshardt
loopt trots over het dek. Hij
spreidt zijn armen. „Is dit een
prachtig schip of niet?"
Vrijheid
Voorheen werkte Bosshardt als or
thopedagoog in Noord-Holland.
Na verloop van tijd begon het hem
te steken dat de kinderen met wie
hij werkte altijd maar tussen vier
muren zaten. Hij miste de vrijheid,
het avontuur, de romantiek.
Eind 1997 kocht de avonturier de
Astrid. De in 1918 gebouwde brik
had veertig jaar in de Oostzeehan
del gevaren als vissersschip. In
1984 verwierf de Engelse marine
commandant Graham Nielsen het
schip om er met kansarme jonge
ren mee te gaan varen. Dat werd
een groot succes, maar vier jaar
geleden ging het mis. Door geldge
brek werd de Astrid in de Caribi
sche Zee aan de ketting gelegd.
Bosshardt liet zijn aanwinst bij
een Friese scheepswerf voor de re
creatievaart aanpassen. Een nette
keuken, een gezellige lounge met
zachte zitbanken en een boeken
kast moeten het verblijf op zee
aangenaam maken. De donkere,
houten hutten zijn ruim opgezet.
Ook Bosshardt denkt een gat in de
markt aan te boren. Nu nog ligt het
schip in de haven van Harlingen,
maar als het meezit zet het vol
gend jaar al koers naar de Caribi
sche Zee.
Kirsten van Santen
mijn flodderend haar' dichtte mr.
R L van de Kasteele al in 1844. Hij
de skater - kent Texel als zijn
broekzak, maar geniet opnieuw
met volle teugen. Het eerste stuk
had hem, via Dijkmanshuizen en
de IJzeren Kaap vroeg in de mid
dag naar de buurtschap Oost ge
voerd. Naar zijn smaak - samen
met de Hoge Berg - het mooiste
hoekje van Texel. Het motterde
niet meer en vanaf een bankje had
hij naar het schelle pierik, pierik
van de visdiefjes geluisterd. En
naar de altijd ruziezoekende
scholeksters gekeken natuurlijk.
En naar de parmantige, met opge
trokken vleugels door het lage wa
ter stappende kluten, zijn lieve
lingsvogel.
Schaatsen op Texel. In de lente
nog wel. Hij had er zelfs nooit van
durven dromen. De andere skaters
was hij reeds lang uit het oog ver
loren. Ze waren alle windrichtin
gen uitgewaaierd. In groepjes van
twee, van vier Maar ook waren er -
die net als hij - in hun eentje aan de
rol waren gegaan. Vrijheid, blij
heid. In Den Burg, dat nu angstig
dichterbij kwam, hadden ze afge
sproken voor een kop koffie. Of
iets sterkers natuurlijk. Op Texel -
Sensationeel is een woedende
aanval van horzels. De beesten
schieten met de angels gericht op
de bezoekers de zaal in. Op dat
moment vibreren de bioscoop
stoelen heftig dankzij ingebouw
de trilelementen en zorgen de 1148
luidsprekers met een vermogen
van 4.000 watt voor een oorverdo
vend gezoem. Alleen het krijsen
van sommige bezoekers komt er
boven uit.
Hoofdrolspeler Nielsen is in de
film volstrekt zichzelf. Zoals in
onder meer de film The naked gun
is het voor mede-acteurs levensge
vaarlijk in zijn omgeving te ver
toeven. Met brede armgebaren
maait hij de een na de andere pi
raat neer en als hij op het schatei-
land zijn roversvlag krachtig in
het strand plant, gaat die natuur
lijk wel dwars door de voet van
zijn stuurman heen. De bekende
van dik-hout-zaagt-men-plan-
ken-humor, maar dan wel ge
schreven en vormgegeven door
Monty Pythons Eric Idle. Al met al
zorgen het hilarische karakter van
de film en de effecten van Piraten
voor een kwartiertje kostelijk
amusement. GPD
Het Dolfinarium is geopend van 10 tot
18 uur. De toegangsprijzen bedragen
28 gulden voor kinderen t/m 11 jaar,
gehandicapten en 65-plussers en 31
gulden voor volwassenen. Vanaf 25
personen gelden groepskortingen.
De steeds verder segmenteren
de tijdschriftenmarkt is nu
ook verrijkt met een kwartaalblad
voor liefhebbers van Australië en
Nieuw-Zeeland. Het heet '(Going)
Down Under'.
In het gedeeltelijk in kleur uitge
voerde magazine wordt de lof
trompet gestoken over de indruk
wekkende natuur, de cultuur van
de oorspronkelijke bewoners van
de uitgestrekte gebieden en de toe
ristische mogelijkheden. Ook de
eilanden in de Stille Zuidzee krij
gen aandacht.
'Going Down Under' (losse num
mers 7,95) wil meer dan dat. Za
kelijke contacten met Australië en
Nieuw-Zeeland bevorderen bij
voorbeeld en berichten over de ge
schiedenis van het gebied en over
regionale eigenaardigheden.
In het lentenummer staat onder
meer een stuk over de genees
krachtige werking van eucalyp
tusolie, dat gewonnen wordt uit de
bladeren van de eucalyptusbo
men, waarvan er Australië er veel
van heeft. Ook wordt geschreven
over de Maori-tattoo's (Nieuw-
Zeeland), die inmiddels wereld
wijd populair zijn.
'Going Down Under' bevat tal van
fraaie foto's, maar het wat stugge,
matglanzende papier en de hier en
daar matige scherpte van het
beeldmateriaal, doet veel bijdra
gen niet optimaal uitkomen. De
hele opmaak doet wat ouderwets
aan. Dat zit hem niet in het ruime
gebruik van zwartwit, maar eer
der aan de weinig geslaagde toe
passing van blauwe inkt voor de
len van tekst en foto's.
Engels
Opvallend is het ruime gebruik
van Engelse termen. De meeste
koppen zijn zelfs helemaal Engels
terwijl de artikelen toch in het Ne
derlands zijn gesteld. Je kunt daar
bewust voor kiezen, omdat Au
stralië en Nieuw-Zeeland Engels
talige gebieden zijn, maar het sug
gereert verkeerd.
Ook zo'n Engelse bladtitel als 'Go
ing Down Under' kan de kioskbe
zoeker in verwarring brengen.
Weliswaar beheerst zo langzamer
hand iedereen wel enigszins de
Engelse taal, maar een buiten
lands blad benader je toch anders
dan een uitgave die speciaal ge
richt is op Nederlanders.
André Keikes
wist hij uit ervaring - dronken ze
rare bittertjes. Maar misschien dat
zo'n blarentrekkend jutters-
drankje hem courage zou geven,
voor het laatste stuk terug naar
Oudeschild. Z'n voeten begonnen
behoorlijk pijn te doen.
't Sandershuis
Later, tevreden terug op het schip,
had hij zich verbaasd over die ge
dachten. Het uurtje rust in Den
Burg had hem zo'n goed gedaan,
dat hij tussen de bloeiende tuin-
wallen door tóch naar het topje
van de Hoge Berg was geschaatst.
Lastig, die hellende Schansweg.
Maar het smartegeld maakte alles
goed. Want wie Texel - de skippe-
boete (schapenschuurtjes), de
stolpboerderijen en de matglan
zende Waddenzee achter De
Schans - in één keer in al zijn puur
Hollandse schoonheid wil zien,
moet bij 't Sandershuis gaan
staan. En als hij tenminste geen
in-line skates aan z'n voeten heeft
- maar even niet aan de komende
afdaling over het Skillepaadje
denken. Want heus, dat komt ook
best goed.
Rob van den Dobbelsteen
Wie vroeger vanuit een kasteel een
ritje ging maken, deed dat op een
paard. Of zette dat voor de wagen.
Andere mogelijkheden waren er niet.
Maar tegenwoordig kan je zelfs per
stalen ros de burcht verlaten. Eigen-
Wijze Reizen, het ruim tien jaar geleden
door non-conformist Wim Veldhuijzen
opgerichte bureau, had zoveel succes
met fietsarrangementen die sinds 1997
vanuit het kasteelhotel Brélidy in
Bretagne worden georganiseerd, dat er
voor het komende seizoen nog drie
kastelen zijn gecontracteerd: een in
Nederland (Achterhoek), nog een in
Frankrijk (Champagne-Ardennen) en
een in Italië (12 kilometer van de
Adriatische Kust).
Vooral dat laatste slot - het hoog
boven de omgeving uittoren
de, 14e-eeuwse kasteelhotel van
Montegridolfo - is volgens Veld
huijzen 'iets bijzonders'. In de in
1990 geheel gerestaureerde burcht
kan worden gekozen uit drie soor
ten accommodaties: een apparte
ment, een kamer in het zogenoem
de schildershuis en een kamer in
het kasteel zelf. Wie de regionaal
getinte maaltijden wil afwisselen
met gastronomische diners, kan
tegen een overigens fikse meer
prijs terecht in het speciaal daar
voor ingerichte Palazzo.
Vanuit Montegridolfo zijn zeven
routes uitgezet: de kortste is 20 ki
lometer; de langste en zwaarste
(die naar San Marino) 75 kilome
ter. Net als in alle andere kastelen
kan er voor goed onderhouden
huurfietsen met versnelling (3x7)
worden gezorgd.
In Nederland legde Eigen-Wijze
Reizen landhuis 'Het Regelink' in
het Gelderse Hengelo vast. Er zijn
rondom het landgoed negen ritten
uitgezet met een lengte die vari
eert van 18 tot 53 kilometer. Uiter
aard voeren die onder meer langs
vermaarde kastelen als 'Huis te
Vorden', het 'Kieftskamp', 'Huize
Ruurlo' en 'De Voorst'. Het niet ver
van Sedan gelegen Chateau de Ba-
zeilles ten slotte vormt de uitvals
basis voor een 13-tal ritten naar
onder het reusachtige fort van Se
dan, het kuuroord Vittel en de
Maasvallei. GPD
Informatie: Eigen-Wijze Reizen, Post
bus 1178, 7500 BD Enschede, telefoon
(053).430.34.35.
