Britse spionnen
in schijnwerpers
"bsrco
Doema begint
procedure voor
afzetten Jeltsin
het is weer
Weinig obstakels bij
benoeming Summers
in regering van VS
Openingsfilm festival Cannes is
bedoeld als opkikker voor Russen
Acht doden bij geweld in Libanon
Brussel trotseert ultimatum
WTO over Amerikaans vlees
buitenland vrijdag 14 mei 1999
Kunstbenen, ook voor Tamil Tijgers
Namen geheim agenten op Internet
voordeel voor
COLOMBO - Gehandicapte Sri Lankanen, die ooit als Tamil Tijgers streden tegen de regering,
kijken of de door het leger verstrekte kunstbenen passen. Voor het eerst in de nu zestien jaar du
rende oorlog tussen de militairen en de Tamil Tijgers kregen voormalige guerrilla's deze week de
beschikking over protheses. Bij de pogingen van de Tamils om een eigen staat in het noorden van
Sri Lanka te stichten zijn inmiddels meer dan 58.000 mensen om het leven gekomen.
foto Gemunu Amarasinghe/AP
door Harm Harkema
LONDEN - De Britse geheime
dienst voor het buitenland, MI6,
is in het hart getroffen door de
publicatie op Internet van tien
tallen namen van geheim agen
ten van de dienst. De publicatie
is vrijwel zeker het werk van een
wraakzuchtige oud-spion van
de dienst, de 35-jarige Richard
Tomlinson.
Op een Amerikaanse internet
site werden woensdag 115 na
men van Britse spionnen gepu
bliceerd. De woordvoerder van
MI6, schout-bij-nacht David
Pulvercraft zei dat door de pu
blicatie levens in gevaar zijn ge
bracht. Volgens minister van
Buitenlandse Zaken Robin Co
ok is een deel van de geopen
baarde agenten onecht, maar
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De benoe
ming van onderminister Law
rence Summers tot opvolger van
de Amerikaanse minister van
Financiën Rubin is met instem
ming ontvangen in politieke
kringen in de Verenigde Staten.
Waarnemers verwachten dat
het Congres, dat Summers'
voordracht moet goedkeuren,
niet dwars zal liggen.
Volgens betrokkenen zal Sum
mers alleen kritische vragen
moeten beantwoorden over zijn
steun aan het Internationaal
Monetair Fonds (IMF), dat het
afgelopen jaar meer dan 100
miljard dollar heeft uitgegeven
aan noodhulp voor landen die
kampten met een wereldwijde
financiële crisis.
De 44-jarige Summers is sinds
1995 onderminister onder Ru
bin. Aangenomen wordt dat de
nieuwe minister weinig veran-
kloppen andere namen wel de
gelijk.
Pulvercraft riep de Britse media
op het internetadres niet te ont
hullen, en die hielden zich daar
keurig aan. Gisteren werd op
Brits verzoek de pagina afgeslo
ten door de internetaansluiter.
De Britse regering vreest echter
dat de namen al zijn gekopieerd
door organisaties en landen die
daar belang bij hebben.
Gisterochtend zei Tomlinson
dat MI6 de ernst van de onthul
ling overdrijft. De nu genoemde
namen zouden ook in een ver
klaring staan die hij vorig jaar -
in het kader van een andere zaak
- heeft afgelegd.
Hoewel Tomlinson later op de
dag stelde in het geheel geen na
men te hebben gepubliceerd,
was er niemand die dat nog ge-
dert aan het succesvolle beleid
dat Rubin op het ministerie
voerde.
Rubin (60) werd na zijn aankon
diging dat hij in juli zou vertrek
ken alom geroemd. Hij zei nog
niet te weten wat hij verder zou
gaan doen. De minister zou in de
race zijn voor opvolging van
Alan Greenspan als voorzitter
van de Federal Reserve Board
(Fed), het stelsel van Ameri
kaanse centrale banken.
Het nieuws kwam voor de fi
nanciële markten als een grote
verrassing. Weliswaar werd al
al enige tijd op Rubins vertrek
gespeculeerd, maar algemeen
werd aangenomen dat hij pas
zou vertrekken als de rust in de
wereldeconomie zou zijn terug
gekeerd. Op de effectenbeurs
van New York zakte de Dow Jo-
nes-index in korte tijd met ruim
tweehonderd punten. Daarna
trad er weer een herstel op.
AP/RTR/AFP
loofde. Temeer niet daar hij de
afgelopen weken tevergeefs
heeft geprobeerd de lijst via an
dere kanalen te openbaren.
Wraak en wanhoop
Reden voor zijn gedrag lijkt een
mengeling van wraak en wan
hoop. Tomlinson trad in 1991 in
dienst van MI6. Hij was in Cam
bridge afgestudeerd in de lucht
vaarttechniek, en leerde in de
weekeinden allerlei moordda
dige en overlevingstechnieken
bij een vrijwillige divisie van de
SAS, het elitekorps van het
Britse leger. Eenmaal in dienst
verrichtte Tomlinson onder de
codenaam 'T' James-Bondach-
tige karweitjes in Bosnië, Mos
kou en het Midden-Oosten.
Maar zijn bazen bleken 'not
amused' toen hij zich intern
drukte maakte over vermeende
Servische schenkingen aan de
Conservatieven. Toen ook de in
filtratie van een netwerk van
handelaren in chemische wa
pens in het Midden-Oosten de
mist in ging, werd Tomlinson in
1995 ontslagen.
De mogelijkheid om in betroe-
wp te gaan werd hem onthouden
door MI6: de nationale veilig
heid zou dan in gevaar komen.
In 1997 ging hij voor een half
jaar de gevangenis in nadat hij
een Australische uitgever de op
zet had toegestuurd van een
boek over de MI6. Tomlinson
werd daarmee een slachtoffer
van de Wet op de Officiële Ge
heimen die MI6 en MI5 (de bin
nenlandse veiligheidsdienst)
een enorme en oncontroleerbare
macht toekennen.
Na zijn vrijlating week Tomlin
son uit naar zijn geboorteland
Nieuw-Zeeland. Maar MI6 liet
hem daar arresteren, waarna hij
uitgewezen werd. Hetzelfde
overkwam hem vervolgens in de
Verenigde Staten en in Frank
rijk. Ruim een half jaar geleden
vond hij enige beschutting in
Genève. Hij heeft inmiddels
voor MI6 bijzonder pijnlijke be
schuldigingen geuit. Hij stelde
dat wijlen Henri Paul, de chauf
feur van prinses Diana tijdens
haar dodenrit, een MI6-agent
was. GPD
Vlaamse dag Annie M.G. Schmidt
BRUSSEL - Vlaanderen houdt donderdag 20 mei een Annie
M.G. Schmidt-dag. Op die datum zou de overleden schrijfster
jarig zijn geweest. Vlaamse kinderboekenschrijvers lezen op
deze dag voor uit het werk van hun befaamde Nederlandse
voorbeeld op kinderafdelingen van ziekenhuizen in onder
meer Knokke, Gent en Leuven.
„Elk Vlaams kind kent Jip en Janneke of Puk van de Pette-
flet", verklaart Majo De Saedeleer, directeur van de Vlaamse
afdeling van de internationale kinderboekenorganisatie IB-
BY, de keuze voor de schrijfster.
Annie M.G. Schmidt stierf vier jaar geleden, daags na haar
84e verjaardag. ANP
Karei de Grote-prijs voor Blair
AKEN - De Britse premier Blair heeft gisteren in Aken de Ka-
rel de Grote-prijs gekregen. Met deze prestigieuze prijs eert
Aken personen die zich inzetten voor de Europese eenheid.
Blair wordt onder meer geroemd voor zijn werk voor de vrede
in Noord-Ierland en voor de toenemende pro-Europa koers
van Groot-Brittannië.
De Karei de Grote-prijs bestaat sinds 1950. De prijs ging eer
der naar onder anderen koningin Beatrix, Henry Kissinger,
Jacques Delors en Helmut Kohl. DPA
Surfers trotseren haaien Recife
RECIFE - Surfers trekken zich zo weinig aan van het verbod
om hun liefhebberij bij de Braziliaanse stad Recife uit te oefe
nen dat de autoriteiten hebben besloten surfplanken van
overtreders in beslag te nemen.
Het bestuur van de deelstaat Pernambuco besloot vorige
week surfen te verbieden in een kuststrook van honderd me
ter bij Recife. Dat gebeurde nadat een haai een 21-jarige sur
fer de handen had afgebeten.
De afgelopen drie jaar hebben volgens de autoriteiten haaien
in het gebied tien mensen aangevallen. Vier van hen hebben
dat niet overleefd.
Volgens wetenschappers hebben bouwprojecten langs de kust
geleid tot veranderingen in de stroming van de Atlantische
Oceaan. Daardoor zagen haaien zich gedwongen dichter bij
de kust naar voedsel te zoeken. RTR
Cartoonist Steinberg overleden
NEW YORK - Saul Steinberg, een van de beroemdste cartoo
nisten ter wereld, is woensdag op 84-jarige leeftijd in New
York overleden. Dat meldt The New York Times. De kwaliteit
van zijn karikaturale werk is vaak vergeleken met dat van Pi
casso, Klee en Miro.
Een van de bekendste werken is een poster uit 1976 die hij
voor cover van de New Yorker maakte. De tekening symboli
seert de kortzichtige blik van zijn stadsgenoten op de rest van
de wereld. Steinbergs werken voor de New Yorker zijn gewil
de verzamelobjecten geworden.
De in Roemenië geboren kunstenaar studeerde sociologie en
psychologie in Boekarest. Tijdens de Tweede Wereldoorlog
tekende hij karikaturen van Hitier en Göring. DP.4
Doodstraffen wegens verminken
DHAKA - Een rechtbank in Bangladesh heeft gisteren vier
mannen ter dood veroordeeld wegens het verminken van een
vrouw met bij tend zuur.Devierhebben volgens de rechter vi j f
jaar geleden een vrouw met de vloeistof overgoten omdat ze
weigerde een huwelijksaanzoek van een van daders te accep
teren.
Het Bengaalse parlement heeft twee jaar geleden de dood
straf ingevoerd in de wetgeving tegen onderdrukking van
vrouwen. Doodstraffen worden in de praktijk vaak vervan
gen door gevangenisstraffen. DPA
door Hans Hoogendijk
MOSKOU - De eerste dag van
het driedaagse parlementsde-
bat over de afzettingsprocedure
tegen president Jeltsin heeft
gisteren weinig opgeleverd. De
volksvertegenwoordiging, de
Doema, stemt morgenavond
over de kwestie.
Terwijl buiten enkele honder
den kleumende communisten
het vertrek van het Russische
staatshoofd eisten, bogen bin
nen de afgevaardigden zich over
de vijf klachten. Ze variëren van
genocide op het Russische volk
tot het beginnen van de oorlog
in Tsjetsjenië. Alleen dit laatste
punt heeft een kans om met de
benodigde tweederde meerder
heid te worden aangenomen.
Overigens zijn grondwettelijk
gezien de kansen om Jeltsin op
legale weg uit het Kremlin te
krijgen, vrijwel nihil. Maar na
het ontslag van Primakov als
premier is de stemming in het
door de communisten gedomi
neerde parlement nog feller an-
ti-Jeltsin dan normaal. De com
munistische leider Zjoeganov,
voor de zitting: ,,We praten niet
over politieke wraak, maar over
gerechtigheid."
De eerste dag van de afzettings
procedure werd al snel beheerst
door discussies over de mogelij
ke consequenties van het ont
slag van Primakov en de voor
dracht van Stepasjin als diens
opvolger. Doema-leden en par
lementaire journalisten waren
het erover eens dat het land een
constitutionele crisis beleeft,
die is veroorzaakt door Jeltsin.
Sommigen merkten al schert
send op dat ze maar extra kle
ding en voedsel mee hadden
moeten nemen voor het geval
Jeltsin, net als in 1993, zou be
sluiten geweld aan te wenden.
Centraal stond toch de vraag
wat de grondwettelijke gevol
gen zijn van de crisis. De grond
wet schrijft voor dat het staats
hoofd het parlement moet
ontbinden als de meerderheid
tot drie keer een kandidaat-pre
mier afwijst. De kans dat de
Doema dit doet, is reëel.
In de grondwet staat echter ook
dat Jeltsin het parlement niet
kan ontbinden indien het met
een afzettingsprocedure bezig
is. De mogelijkheid is aanwezig
dat tweederde van de Doema
Jeltsin wil vervolgen wegens de
oorlog in Tsjetsjenië. In de
grondwet staat echter niet wel
ke van de twee varianten zwaar
der weegt.
Experts menen dat het Consti
tutionele Hof, dat toeziet op de
naleving van de grondwet, in
zo'n situatie moet beslissen. En
kele waarnemers sluiten niet uit
dat Jeltsin de Doema van zijn
taak zal ontheffen gedurende de
tijd dat het Hof zich over die
vraag buigt. In 1993 leidde een
soortgelijke confrontatie tussen
Jeltsin en het parlement, toen
nog Opperste Sovjet, tot de
bloedige slag om het Witte Huis.
In sommige Russische kranten
werd gisteren gespeculeerd over
een zelfde afloop. GPD
Advertentie
LANGE VORSTSTRAAT GOES
door Pieter van Lierop
CANNES - Het 52-ste Festival van
Cannes is woensdagavond van start
gegaan met alle fanfare, sterren, toe
ters en bellen die bij het meest presti
gieuze filmfeest ter wereld horen en
met de vertoning van Nikita Miklialk-
ovs romantische spektakelstuk De
Barbier van Siberië. Het is de film die
vijf maanden geleden al was aange
kondigd voor 'Berlijn' en toen pardoes
werd weggekaapt door 'Cannes', dat
immers grotere eer en meer media-
aandacht te bieden heeft.
Nu we het werkstuk hebben gezien,
rijst de vraag waarom de Fransen in
hemelsnaam het er voor over hebben
gehad de Duitsers zwaar voor het
hoofd te stoten met het roven van deze
Moskovische slagroomtaart. De 'Bar
bier' van de filmtitel is een machine
die bomen kan kappen met hetzelfde
gemak als waarmee een kapper haren
knipt. Richard Harris speelt de Ame
rikaan die anno 1885 de 'Barbier' ont
worpen heeft en kapconcessies in Si
berië probeert los te peuteren via een
Russische generaal die met de char
mes van Julia Ormond moet worden
week gemaakt. Maar Julia verstrikt
zich in een romance met Oleg Menshi-
kov als cadet aan de Tsaristische Mili
taire Academie.
Het futiele verhaaltje is door Mikhal-
kov aangegrepen voor een ronkende
evocatie van tsaristisch Rusland en
een ongeremde lofzang op de Russi
sche volksziel. Tijdens zijn persconfe
rentie verklaarde Mikhalkov onom
wonden dat hij zijn Barbier allereerst
heeft gemaakt om het Russische zelf
bewustzijn een beetje op te vijzelen (in
Moskou en Petersburg loopt de film
inmiddels beter dan Titanic gedaan
had) en om bovendien de rest van de
wereld te tonen dat de voormalige
Sovjet-Unie meerheeft te bieden dan
politieke chaos, coiTuptie en een rijke
maffiacultuur.
Waarschijnlijk zou elke westerse re
gisseur die zich zo schaamteloos te
buiten gaat aan clichés over Rusland
door de Russen worden gestenigd. Nu
de maker Nikita Mikhalkov heet en
hoog geprezen eerdere films op zijn
naam heeft staan als Oei Ciomi en
Burnt By The Sun (winnaar van een
Oscar), klinkt steeds vaker het ver
zoek aan de cineast om zich kandidaat
te stellen voor de presidentsverkie
zingen van volgend jaar.
Wat moeten we er trouwens van den
ken dat hij zichzelf opvoert als de be
minde Tsaar Alexander III die op een
wit paard en onder luid gejuich de
troepen inspecteert? „Als jullie daarin
een teken zien dat ik werkelijk poli
tieke ambities heb. dan houden jullie
me voor wel heel erg naïef", ant
woordde de cineast, die vervolgens
overging tot het verketteren van de
NAVO die in zijn ogen met de bombar
dementen op Servië dezelfde fouten
aan het maken is als de Russen een
paar jaar geleden in Tsjetsjenië. GPD
Inwoners van het dorpje Majdel-Silim doorzoeken het puin van een woning die werd verwoest bij een
Israëlische luchtaanval. foto Mohamed Zatari/AP
van onze redactie buitenland
BEIROET - Acht Libanese burgers zijn gisteren
gedood bij gewelddadige incidenten in de Israëli
sche veiligheidszone in het zuiden van Libanon.
Vijf Libanezen vonden de dood in hun wagen,
toen een bom ontplofte aan de rand van de weg.
Het aangetroffen explosief wordt doorgaans ge
bruikt door sjiïtische Hezbollah-militie in haar
strijd tegen het pro-Israëlische Zuid-Libanese
Leger SLA
Drie andere Libanezen stierven door raketaan-
vallen van Israëlische vliegtuigen op vermeende
Hezbollah-stellingen in de regio. DPA
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - De Europese Unie
is in de rundvleesoorlog met de
Verenige Staten niet van plan te
zwichten voor het dreigement
van Washington om Europese
producten zwaar te belasten.
Een woordvoerder van de Euro
pese Commissie zei gisteren dat
het importverbod op met hor
monen bewerkt rundvlees uit de
VS overeind blijft.
Brussel zal de Wereldhandels
organisatie (WTO) hiervan in
kennis stellen. De WTO had de
Europese Unie tot gisteren de
tijd gegeven het import verbod
op te heffen.
Volgens de EU is met hormonen
bewerkt rundvlees schadelijk
voor de gezondheid. Meerdere
onderzoeken zouden hebben
uitgewezen dat het kankerver
wekkend is en bestaande tumo
ren kan versnellen.
De VS bestrijden dit en werden
vorig jaar in het gelijk gesteld
door de WTO. Washington heeft
al een voorlopige sanctielijst sa
mengesteld waarop voorNeder-
land belangrijke producten als
de trostomaat en snijbloemen
staan. Die zullen worden getrof
fen door een Amerikaans im-
(Advertentie)
porttarief van honderd procent.
De EU-landen Denemarken,
Frankrijk en Duitsland worden
overigens het zwaarst getroffen
door de op stapel staande sanc
ties.
In totaal zijn met de sancties
honderden miljoenen dollars
gemoeid. De WTO moet zich nog
over het pakket van Ameri
kaanse maatregelen buigen. De
wereldhandelsorganisatie be
paalt uiteindelijk of de heffin
gen in verhoudingen staan tot
de schade die de VS lijden om
dat ze hun rundvlees niet in Eu
ropa kwijt kunnen. De WTO
heeft de mogelijkheid zelf de
omvang van de sancties vast te
stellen. Het besluit van de orga
nisatie is over twee maanden
bekend. RTR/ANP
Groen licht voor
fusie Hoechst en
Rhóne-Poulenc
FRANKFURT - De fusie van de
farmacieconcerns Hoechst
(Duitsland) en Rhöne-Poulenc
(Frankrijk) is weer een stap
dichterbij gekomen. De grootste
aandeelhouder van Hoechst,
Kuwait Petroleum Corporation
(KPC) met een belang van 24,5
procent, liet gisteren weten in
principe akkoord gegaan.
De besturen van de twee fusie-
partners gaven dinsdag al goed
keuring. Het laatste woord is
aan een buitengewone aandeel
houdersvergadering van
Hoechst in juni of juli. Oor
spronkelijk zouden Hoechst en
Rhöne-Poulenc pas over twee
tot drie jaar volledig fuseren,
maar mede op aandrang van
KPC gebeurt dat al dit jaar. ANP
ojxaa. CLl
cLl C/C^- 0
KQUMar
Papette 2-laags toiletpapier
Extra sterk van ons huismerk MasterSign.
a 8 rollen van 4.79 voor 3.99
3 pakken
