Oost-Timor reageert voorzichtig
Reis paus naar Roemenië
is historische doorbraak
PZC
Marburg-virus is
mogelijk oorzaak
van Congokoorts
Nucleaire vervuiling
bedreigt inheemse
bevolking Noordpool
buitenland
Aanklager Spaans hof tegen uitlevering Pinochet
Afwachtende houding na akkoord over referendum
Siberiërs zijn al na jaar
gouverneur Lebed beu
Chaos door taxi-protest
vrijdag 7 mei 1999
van onze redactie buitenland
MADRID - De aanklacht tegen
de Chileense ex-dictator Pino
chet bevat fouten en moet nie
tig worden verklaard. Dat zegt
een aanklager van het Spaanse
nationale gerechtshof.
De aanklager, Ignacio Pelaez,
tekende bezwaar aan tegen de
door onderzoeksrechter Ger-
zon opgestelde aanklacht en
het daaraan gekoppelde uitle
veringsverzoek voor Pinochet
aan Groot-Brittannië.
Volgens de aanklager is Gerzon
de fout ingegaan door de aan
klacht uit te breiden nadat de
hoogste Britse rechtbank had
bepaald dat Pinochet slechts
uitgeleverd kon worden op
grond van na september 1988
gepleegde feiten.ok staat de
Spaanse jurisdictie het volgens
de aanklager niet toe dat om
uitlevering wordt gevraagd
van personen die worden be
schuldigd van buiten Spanje
uitgevoerde martelingen,
waarvan niet-Spanjaarden het
slachtoffer waren.
De krant El Pais wees er giste
ren op dat Pelaez dezelfde ar
gumenten aanvoert als de ad
vocaten van Pinochet en op
dezelfde gronden al eerder ver
geefs heeft geprobeerd de po
gingen van Gerzon om de ex-
dictator uitgeleverd te krijgen
te dwarsbomen. De Britse mi
nister van Binnenlandse Za
ken, Straw, bepaalde op 15
april dat het verzoek om uitle
vering in behandeling geno
men mocht worden. Pinochets
advocaten hebben gisteren for
meel beroep aangetekend te
gen Straws beslissing. AP
van onze redactie buitenland
DILI - Pro-onafhankelijkheids
activisten in Oost-Timor heb
ben gisteren verheugd gerea
geerd op de ondertekening van
het VN-plan voor een volks
stemming over de politieke toe
komst van het gebied. Hun pro-
Indonesische tegenstanders ac
cepteerden het met kennelijke
tegenzin.
Indonesië en Portugal sloten
woensdag een overeenkomst om
de bevolking van de voormalige
Portugese kolonie op 8 augustus
te laten beslissen over autono
mie in Indonesisch staatsver
band of onafhankelijkheid. De
ondertekening van het verdrag
door de ministers van Buiten
landse Zaken van beide landen,
Ali Alatas van Indonesië en Jai
me Gama van Portugal, had
plaats in aanwezigheid van VN-
secretaris-generaal Kofi An
nan. Zeshonderd VN-waarne-
mers zullen op de volksstem
ming toezien.
Een separatistische leider in Di
li, Leandro Isaak, zei blij te zijn
met de ondertekening, maar
was voorzichtig: Laten we af-
Ex-burgemeester
Teheran in de cel
TEHERAN - De hervormings
gezinde ex-burgemeester van
Teheran. Karbaschi, is gisteren
opgesloten in een gevangenis in
de Iraanse hoofdstad.
Hij moet een straf van twee jaar
uitzitten wegens verduistering
en fraude. Karbaschi hoorde
gisterochtend de bevestiging
van zijn vonnis in hoger beroep.
Karbaschi, bondgenoot van de
gematigde president Khatami,
werd in juli vorig jaar tot vijf
jaar cel veroordeeld voor ver
duistering en fraude. AFP/ANP
wachten wat er gebeurt als de
mensen over het plan worden
geïnformeerd." Bij de Universi
teit van Oost-Timor demon
streerden honderd studenten
voor onafhankelijkheid. Rebel
lenleider José Alexandre Gus-
mao, die in Jakarta huisarrest
heeft, merkte op dat er nog veel
problemen zijn. Hij waar
schuwde tegen al te groot pessi
misme, maar wees tegelijkertijd
op de noodzaak van een open
dialoog.
Pro-Indonesische activisten,
zoals Basilio Araujo, zeiden de
uitslag van het referendum te
zullen accepteren. Araujo, die
banden onderhoudt met pro-In-
donesische milities, zei dat de
groepen in principe bereid zijn
hun wapens in te leveren, maar
dit eigenlijk niet kunnen doen
zolang de guerrillastrijders in
de bergen dit niet ook doen.
Garant
In Portugal verwelkomde de re
gering het plan. President Jorge
Sampaio sprak van 'een nieuwe
fase' omdat het plan het recht op
zelfbeschikking van de Oost-Ti-
morezen erkent. Premier Anto
nio Guterres wees erop dat de
VN nu een uiterst belangrijke
rol krijgen, omdat zij garant
staan voor uitvoering van het
akkoord. Hij waarschuwde ech
ter voor al te groot optimisme:
„Wij weten dat ons duizend ob
stakels, duizend problemen
wachten."
De afgelopen weken zijn tien
tallen burgers omgekomen bij
gevechten tussen pro-Indonesi
sche milities en separatistische
rebellen. Groot-Brittannië liet
gisteren een ontwerpresolutie
rondgaan onder de lidstaten
van de VN-Veiligheidsraad
waarin 'ernstige bezorgdheid'
wordt uitgesproken over de vei
ligheidssituatie in Oost-Timor.
In de resolutie wordt benadrukt
van onze redactie buitenland
GENÈVE - Onderzoeksresulta
ten duiden erop dat een met he
vige bloedingen gepaard gaan
de koorts die in het noordoosten
van Congo 63 mensen het leven
heeft gekost - de 'Congokoorts' -
door het Marburg-virus is ver
oorzaakt en niet door het ge
vreesde Ebola-virus. De We
reldgezondheidsorganisatie
(WHO) heeft dit gisteren be
kendgemaakt.
WHO-woordvoerder Hartl zei
dat het onderzoek in Zuid-Afri-
ka was verricht op' huidmon
sters van vier patiënten en een
arts. Bij de arts was het meest
duidelijk sprake van een posi
tieve reactie voor het Marburg
virus.
In Brussel plaatste een woord
voerder van Artsen zonder
Grenzen, Biot, vraagtekens bij
de WHO-conclusie door erop te
wijzen dat kennelijk alleen het
onderzoek inzake de arts duide
lijkheid had opgeleverd. Biot
concludeerde dat het weten
schappelijke bewijs dat het bij
de Congokoorts om het Mar
burg-virus gaat, nog moet wor
den geleverd.
Uit getuigenissen van verwan-
van onze redactie buitenland
MOSKOU - Het gaat niet goed
met de eens zo populaire Russi
sche oud-generaal Lebed. Voor
de gouverneur van het Siberi
sche district Krasnojarsk dreigt
zelfs een afzettingsprocedure.
Precies een jaar na zijn aantre
den is de politieke beweging
'Vrouwen van het geboorteland
van Krasnojarsk' begonnen met
een grote handtekeningactie die
nodig is om deze procedure op
gang te brengen.
Al eerder hadden andere poli
tieke partijen in Krasnojarsk
interesse getoond in dit initia
tief. Ze kwamen echter nog niet
in actie, omdat de wet de moge
lijkheid tot impeachment pas
geeft als de gouverneur langer
dan een jaar in functie is.
Lebeds gouverneurschap wordt
algemeen gezien als generale re
petitie voor zijn president
schap. Bij de verkiezingen in
Pro-Indonesische militieleden op Oost-Timor voeren een schijnaanval uit tijdens een ceremonie waarop ze gisteren hun steun betuigden
aan Jakarta. foto Charles Dharapak/AP
dat Indonesië verantwoordelijk
is voor de vrede en de veiligheid
in het gebied.
Een groep van zeker honderd se
paratistische rebellen heeft
woensdagmiddag drie mensen
gedood bij een aanval op plan
tagearbeiders in de omgeving
van Jayapura, de hoofdstad van
Irian Jaya. Drie anderen raak
ten gewond en elf werden ont
voerd. Volgens een legerwoord-
voerder waren de aanvallers
gewapend met vuurwapens,
dolken en pijl en boog.
Een groep van vijftig activisten
uit Irian Jaya hield gisteren een
betoging in de Indonesische
hoofdstad Jakarta waarbij on
afhankelijkheid voor het aan
delfstoffen rijke gebied werd
geëist.
De opperbevelhebber van het
Indonesische leger, generaal
Wiranto, heeft aangekondigd
dat er vandaag versterkingen
naar Atjeh worden gestuurd om
de orde daar te herstellen. Begin
deze week kwamen tientallen
mensen om het leven, toen het
Indonesische leger het vuur
opende op honderden dorpelin
gen in Pulo Rungkom.
Honderden militairen omsin
gelden het dorp omdat ze op
zoek waren naar een ontvoerde
collega. Volgens het leger be
gonnen dorpelingen te schieten
en schoten de militairen terug
uit zelfverdediging. AP
ten en vrienden van de slachtof
fers is gebleken dat de mensen
die de doden hadden gewassen
niet besmet waren geraakt, een
indicatie dat het niet om het
Ebola-virus gaat. Toen in 1995
in de Congolese stad Kikwit 245
mensen stierven die met het
Ebola-virus waren besmet,
hadden veel slachtoffers het vi
rus opgelopen, doordat zij de li
chamen van eerdere slachtof
fers voor de begrafenis hadden
gewassen.
Het Marburg-virns veroorzaakt
net als het Ebola-virus hevige
bloedingen. Het lijkt echter
minder besmettelijk en dodelijk
dan het Ebola-virus te zijn.
WHO-medewerkers zeiden dat
veel van de slachtoffers goud
zoeker waren. Dezen zitten
veelal 48 uur aaneen in onder
grondse grotten waarin ze
grondwater drinken.
De WHO is van plan een onder
zoekscommissie naar Congo te
sturen om de oorzaak van de
epidemie vast te stellen. De eni
ge keer dat er eerder sprake was
van een Marburg-epidemie was
in 1967. Toen kregen 31 mensen
de ziekte na contact met apen in
Duitse en Joegoslavische labo
ratoria. Zeven van hen stierven.
AP
LIMA - Duizenden 'moto-taxi's' verstoppen het plein voor het ge
meentehuis van de Peruaanse hoofdstad Lima. De chauffeurs pro
testeerden daar gisteren massaal tegen maatregelen van de ge
meente tegen de voertuigen. Naar schatting 35.000 mensen zijn
afhankelijk van de opbrengst van deze taxi's, die voornamelijk ac
tief zijn in de buitenwijken van Lima. foto Alejandra Brun/EPA
van onze redactie buitenland
TOKIO - Kernproeven in de ja
ren vijftig tot tachtig, de ramp
van 1986 met de kernreactor in
Tsjernobyl en opwerkingsfa
brieken in Europa - zoals de
'lekkende' fabriek in het Engel
se Sellafield - hebben ernstige
radioactieve vervuiling veroor
zaakt in een groot gebied rond
de Noordpool.
Die vervuiling vormt een grote
bedreiging voor de gezondheid
van de inheemse bevolking. Dit
staat in een rapport van een we
tenschappelijke onderzoeksor
ganisatie van de landen rond de
Noordpool, heeft het Japanse
persbureau Kyodo gemeld.
Het rapport van het Arctic Pol
lution Assessment Program in
Oslo uit 1998 is het eerste over
zicht van de vervuiling in het ge
bied. Het is gebaseerd op het
werk van vierhonderd weten
schappers en ambtenaren uit de
landen die in 1991 de onder
zoeksgroep oprichtten: Canada,
Denemarken, Finland, IJsland,
Noorwegen. Rusland, Zweden
en de Verenigde Staten.
De bevolking van het Noord-
1996 eindigde de voormalige
veiligheidsadviseur van presi
dent Jeltsin als derde. Ook nu
behoort hij tot de grootste kans
hebbers om zijn oude chef op te
volgen.
Na een jaar gouverneurschap
heeft Lebed met bijna iedereen
ruzie. Zo wordt hij ervan be
schuldigd op grote schaal onei
genlijk gebruik te maken van fe
deraal geld uit Moskou. Ook zou
hij veel minder geld van de
plaatselijke begroting gebrui
ken voor de uitbetaling van de
lonen van ambtenaren en mijn
werkers dan wettelijk is voorge
schreven.
Daarnaast voert de gouverneur
van het delfstofrijke Siberische
gebied een permanente strijd
met plaatselijke energiebedrij
ven. Volgens hem dragen deze
bedrijven veel te weinig af van
de miljarden die zij verdienen
aan het exploiteren van onder
meer nikkel en aluminium. ANP
door Hans Gertsen
ROME - Roemenië maakt zich
op voor een al bij voorbaat his
torisch bezoek van de paus. Als
Johannes Paulus H vandaag
voet aan de grond zet op de
luchthaven van Boekarest,
brengt hij als eerste roomska-
tholicke kerkleider in ruim 900
jaar een bezoek aan een overwe
gend orthodox land. Het drie
daags bezoek beperkt zich - dui
delijk tegen de zin van de paus -
tot de hoofdstad Boekarest.
Als het aan de paus had gelegen
dan was hij tijdens zijn bezoek
aan Roemenië ook naar provin
ciesteden als Cluj (in Transsyl-
vanië) en Bacau (in Moldavië)
gegaan. In die regio's wonen
veel roomskatholieken of
Grieks-katholieken. Die wens
stuitte echter op fel verzet van
de machtige Roemeens-ortho
doxe kerk waartoe 90 procent
van de 22 miljoen Roemenen
zich rekent. Die wilde het paus
bezoek tot het orthodoxe Boe
karest beperken.
Toen de plannen voor het paus
bezoek enkele maanden geleden
bekend werden gemaakt, leidde
dat tot een felle controverse tus
sen de Roemeense roomskatho-
lieke kerk, die een miljoen
gelovigen telt, en de Roemeens-
orthodoxe. Roomskatholieke
bisschoppen beschuldigden
hun orthodoxe collega's ervan
de bewegingsvrijheid van de
leider van hun kerk te willen be
perken. Het bureau van de or
thodoxe patriarch Teoctist be
schuldigde de roomskatholieke
bisschoppen er van de ortho
doxe kerk onder druk te willen
zetten en bloot te stellen aan
vernederende kritiek.
Nu de paus niet naar de katho
lieken kan, komen die zondag in
groten getale naar Boekarest.
Daar zal de paus zondag twee
missen in de open lucht opdra
gen. De eerste volgens de ortho
doxe en de tweede volgens de
roomskatholieke liturgie. De
autoriteiten verwachten meer
dan 200.000 gelovigen.
Kosovo
Tijdens zijn ontmoeting met pa
triarch Teoctist zal ongetwij feld
de oorlog in Kosovo ter sprake
komen. Hoewel de Roemeense
regering de NAVO-bombarde-
menten op Joegoslavië steunt en
het lidmaatschap van de NAVO
nastreeft, voelen veel Roemenen
zich verbonden met hun even
eens overwegend orthodoxe
Servische broeders. Net als de
leiders van de orthodoxe kerk
heeft de paus de afgelopen we
ken herhaalde malen opgeroe
pen tot het staken van de bom
bardementen en aangedrongen
op onderhandelingen.
Star Wars schaadt economie VS
LONDEN - Waarnemers verwachten dat miljoenen inwoners
van de Verenigde Staten op 19 mei niet naar hun werk gaan,
maar naar de bioscoop.
De première van The Phantom Menace, het eerste deel van de
nieuwe Star Wars-trilogie, dreigt het Amerikaanse bedrijfs
leven meer dan 300 miljoen dollar (ruim 600 miljoen gulden)
te kosten, schrijft het showbizzpersbureau WENN. Een ar-
beidsdeskundige: „Dit dreigt de dag te worden dat de meeste
mensen ooit van hun werk zullen wegblijven in de Ameri
kaanse geschiedenis.ANP
Hezbollah beschiet posten Israël
MARJAYOUN - De Libanese guerrillabeweging Hezbollah
heeft gisteren vier grensposten van het Israëlische leger in het
zuiden van Libanon onder vuur genomen met mortieren.
Een van de granaten kwam in Israël terecht. Israëlische ge
vechtsvliegtuigen voerden als vergelding aanvallen uit op
vermeende guerrillabases in het zuiden van Libanon.
De Hezbollah zei de legerposten te hebben beschoten omdat
Israël in strijd met een in april 1996 gesloten akkoord her
haaldelijk Libanese burgers tot doelwit heeft gemaakt.
Dinsdag werd een gebouw in het Hezbollah-bolwerk Baalbek
getroffen door een Israëlische raket. AP
Eerste hond met gehoorapparaat
BRISBANE - De Australische labrador Barney heeft als eer
ste hond ter wereld een gehoorapparaat gekregen.
Barney had geluk, want zijn baasje is een arts aan de Univer
siteit van Queensland in Brisbane. Zij vond de hond enige tijd
geleden bij de universiteit. Hij bleek aan een ernstige oorin
fectie te lijden, waardoor een deel van zijn oorkanaal moest
worden verwijderd.
Vervolgens werd bij Barney een nieuwe methode toegepast,
die het mogelijk maakt dat gehoorapparaten direct in de
schedel worden aangebracht. De operatie is geslaagd. DPA
Scouts vinden resten gesneuvelden
MOSKOU - Russische scouts hebben de afgelopen tien jaar de
overblijfselen van 3.400 in de Tweede Wereldoorlog gesneu
velde militairen en burgers gevonden en opnieuw begraven.
De padvinderij houdt regelmatig expedities naar het 500 ki
lometer ten zuiden van Moskou gelegen Koersk, waar in 1943
de grootste tankslag in de geschiedenis geleverd werd, om
overblijfselen van gesneuvelden te zoeken. De scouts slaag
den er in van 275 militairen de identiteit vast te stellen.
Ook in andere delen van Rusland liggen overblijfselen van
talloze gesneuvelde sovjet- en nazi-militairen. Veel slagvel
den zijn na de oorlog niet geruimd. AP
Werkloosheid EU blijft gelijk
BRUSSEL - De werkloosheid in de Europese Unie blijft met
9,6 procent onveranderd hoog, zo heeft de Europese dienst
voor de statistiek, Eurostat in Luxemburg, gisteren gemeld.
In maart werden 16,3 miljoen werklozen geteld. In de elf lan
den van de eurozone was het percentage gemiddeld 10,4 pro
cent.
Duitsland neemt met negen procent werklozen een
middenpositie in. Het beste was de situatie in Luxemburg en
Nederland met 2,8 en 3,6 procent werklozen; het slechtste in
Spanje met 17,4 procent. Over Griekenland, Italië en Groot-
Brittannië waren geen gegevens voorhanden. AP
Long Island Lolita vrij
poolgebied wordt volgens het
rapport in het bijzonder bloot
gesteld aan de vervuiling als
gevolg van de bijzondere bo
demgesteldheid en waterhuis
houding. De lage temperatuur
vertraagt het uiteenvallen van
de radioactieve elementen.
Rendieren
De rendieren, die een belangrij
ke voedselbron vormen voor de
inheemse bevolking, zijn ern
stig aangetast door radioactivi
teit. Het gevolg van de besmet
ting is dat de bevolking een
dosis radioactiviteit binnen
krijgt die vijftig maal zo hoog is
als de hoeveelheid die nog on
schadelijk wordt geacht.
De sterfte onder ijsberen en de
dalende vruchtbaarheid van de
noordse zeevogels moeten vol
gens de onderzoekers voor een
groot deel worden toegeschre
ven aan de vervuiling door stra
ling.
Als positief punt noemen de on
derzoekers dat het niveau van
de radioactieve besmetting
'dramatisch' is afgenomen sinds
de stop op het houden van bo
vengrondse kernproeven. ANP
ALBION - Amy Fisher, ook wel de Lolita van Long Island ge
noemd, komt na zeven jaar gevangenschap vrij. Ze sierde in
1992, op 16-jarige leeftijd, alle krantenkoppen in de Verenig
de Staten door de echtgenote van haar minnaar in het gezicht
te schieten. Het drama stond aan de basis van tv-films.
De inmiddels 24-jarige Amy Fisher was tot een gevangenis
straf veroordeeld van vijf tot vijftien jaar. Het slachtoffer, de
toen 37-jarige mevrouw Buttafuoco raakte ernstig gewond.
Haar 38-jarige echtgenoot kreeg naar aanleiding van de af
faire zes maanden gevangenisstraf opgelegd voor ontucht
met een minderjarige. De vrouw vergaf Fisher.
Fishers bijnaam 'Long Island Lolita' is een verzinsel van de
New Yorkse roddelbladen. Ze verwijst naar Nabokovs klas
sieke roman over een man van middelbare leeftijd die geobse
deerd raakt door een 12-jarig meisje. RTR/ANP
(Advertentie)
Het beste hout
Het soepelste leer
Het zachste tapijt
Het mooiste chroom
De moeizame wijze waarop het
pausbezoek aan Roemenië tot
stand is gekomen, bewijst dat
het historische wantrouwen te
gen de roomskatholieke kerk in
sommige orthodoxe kringen
nog altijd groot is. Sinds het
schisma van 1054 hebben de
twee kerken zich eeuwenlang
gescheiden ontwikkeld. Nog
veel gevoeliger dan de verhou
dingen tussen orthodoxen en
rooms-katholieken liggen de re
laties tussen Grieks-katholie
ken en de orthodoxen. Die twee
kerken strijden al sinds 1989
over de teruggave van ruim
2.000 kex-kgebouwen. Onder het
communisme was de Grieks-
katholieke kerk verboden en
gingen alle gebouwen over naar
de orthodoxe kerk. Grieks-ka
tholieken zien de paus als het
spirituele hoofd van hun kerk,
maar volgen de orthodoxe rite.
GPD
En een airco om het hoofd
er koel bij te houden
De Rover 600 Cambridge is in de wortelhouten accenten en lede-
allc opzichten onderscheidend, ren stoelen. Verder zijn ABS en
Naast metallic lak in een originele een passagiersairbag standaard.
Rover kleur, heeft hij lichtmeta- En, natuurlijk, een airco om het
len velgen en fraaie chromen Qgrgn: hoofd koel te houden... Vanaf
details. Ook typisch Rover zijn Ww fl. 48.990.-.
Rover 600
KENTON ROVER
Noordmonsterweg 4. Middelburg. Telefoon 0118 - 650850
GARAGE RIDA TERNEUZEN B V.
Mr. F.J. Haarmaoweg '»,Terneuzen.Tclefv>oo0115 - 613690
AUTO VENTURA B V.
Verrijn Stuartweg 10, Goes, Telefoon 0113 - 222-498
