Wie steekt nog de vuist omhoog?
PZC
Baggeren met waterinjectie
zeeland
16
Cursisten opleiding
Werk voor Vrouwen
klaar voor een baan
Nieuwe streekomroep
Cool FM op Walcheren
Nieuwbouw Kloetinge
grijpt terug op de
degelijke jaren dertig
Kraammarkt voor aanstaande
ouders in Goes en Terneuzen
Vrijwillige thuiszorg
ruim 7800 keer actief
Zeeuwse Gezicht zoekt sponsors
publieksprijs architectuur
zaterdag 1 mei 1999
De Dag van de Arbeid
door Roelf Reinders
VLISSINGEN - Ze vieren hem vrolijk. Ze vie
ren hem blij. 'Den dag van herleving den eer
sten van mei.' Een dag van strijd is-ie altijd
geweest, de Dag van de Arbeid. Strijd voor de
achturige werkdag toen arbeiders nog buk
ten onder de knoet van het kapitalisme. 'Acht
uren arbeid, acht uren rust, acht uren ont
spanning, ontwikkeling enz.' Vandaag de
110e. de laatste eerste mei van deze eeuw.
Vlissingen is er als de kippen bij. De afdeling
van de radicale Sociaal-Democratische Bond
krijgt het voor elkaar het Tweede-Kamerlid
Ferdinand Domela Nieuwenhuis te ritselen
voor de allereerste internationale 1 mei-vie
ring in 1890, die al op zondag 27 april wordt
gehouden. Een politieke hot shot van de bo
venste plank, die Domela. de grote schrik van
'bourgeois' Nederland, deze revolutionaire
oproerkraaier.
In de 'eivolle' zaal Kuijpers houdt Domela een
heftig betoog over het nut van werkstakingen
in de strijd voor de 'normalen arbeidsdag van
8 uren', het 'ideaal in den te verwachten ge
lukstaat'. De verslaggever van de Vlissingse
Courant schrijft opgelucht dat de meeting
'met de meest mogelijke kalmte' eindigde.
Rode gevaar
De gevestigde orde schrikt zich wezenloos:
het rode gevaar heeft Vlissingen bereikt!
Liberalen en katholieken organiseren zich
'tegenover het gif van het socialisme'. Burge
meester Tutein Nolthenius verzamelt man
nen met wapens om dreigend revolutionair
vuur de kop in te drukken. En als tegenwicht
spant hij zich tot het uiterste in om van de ver
jaardag van prinses Wilhelmina op 31 augus
tus een wervelend feest te maken. Als op 30
april 1909 prinses Juliana wordt geboren,
concludeert de krant dat het met de wervende
kracht van 1 mei reuze meevalt. ,,De belang
stelling in de zogenaamde Mei-betoging ten
bate van het stelsel van den achturigen werk
dag begint hoe langer hoe meer te verflau
wen."
Revolutionair
Da's niet waar. De achturige werkdag, die
komt er gewoon. Onder druk van de explosie
ve revolutionaire stemming in Europa - in
Rusland hebben de communisten de macht
gepakt - komt er in 1919 een werkdag van
acht uur in Nederland. De SDAP, geschrok
ken van de verwoestende oorlog (1914-1918).
verlegt het accent op de meivieringen naar
ontwapening, terwijl de CPN de meileus 'de
sociale revolutie met als strijdmiddel de in
ternationale staking' hanteert.
De CPN in Middelburg houdt haar meifeesten
in sociëteit De Vergenoeging, de Middelburg
se SDAP-afdeling huurt het Schuttershof er
voor af. de sociaal-democraten in Vlissingen
doen het in het concertgebouw aan de Emma-
straat. Alle partijen organiseren voor de kin
deren 's middags steevast een 'kinderfeest'
met zingen, goochelen, buikspreken of
schimmenspel.
Vaandels
De avondvergaderingen met feestrede volgen
altijd op een optocht door de stad met vaan
dels en doeken met leuzen. De overheid pro
beert de socialisten het op de eerste mei flink
zuur temaken. Op 1 mei 1939 is het in Vlissin
gen verboden in groepjes te lopen en een rode
tulp, de voorganger van de roos, te dragen.
Soms doen afdelingen samen wat. In 1947
stromen de SDAP'ers uit Vlissingen en Mid
delburg na een wandeling in Souburg samen
waardeVlissingsevoorzitterM. van Poeljede
in de oorlog overleden kameraden herdenkt,
's Avonds is er groot feest in de Scheldehal.
Respect
Meivieringen hebben dan al lang de gevaar
lijke dreiging niet meer die de Vlissingers op
de eerste viering met Domela naar de wapens
deed grijpen. Burgemeester A van Dijk van
Oude Tonge vindt het grandioos dat de vie
ring in 1947 in Goes op maandag 2 mei is, en
niet een dag eerder op zondag. „Daaruit blijkt
dat er in de socialistische beweging een we
derzijdse waardering en eerbiediging bestaat
voor eikaars maatschappelijke en ook geeste
lijke levensbeschouwing."
Na de oorlog is het flink zoeken naar nut en
noodzaak van de meibijeenkomsten. Voorzit
ter van het PvdA-gewest Zeeland A Schou-
wenaar roept in Breskens in 1975 dat de eer
ste mei een dag van herdenking en bezinning
is. ,.We leven nog steeds in een kapitalistische
maatschappij. Daarom moeten we elkaar af
en toe eens flink wakker schudden
Vijf-urige werkdag
Vaak grijpen de feestredenaars terug naar die
spannende eerste vieringen, toen het er nog
om ging. Zoals het Zeeuwse Kamerlid Jaap
van der Doef die op meifeesten in Breskens.
Middelburg en Goes in 1983 voor een vijfuri-
ge werkdag pleit. „Toen de socialistische be
weging streed voor een achturige werkdag,
werden we ook voor gek verklaard."
Strijdbare taal nog op de eerste van mei, maar
voor linkse volksdeel hoeft het allemaal niet
meer zo. In 1993 is voor 81 procent van de
PvdA-achterban 1 mei niks bijzonders meer.
Slechts tien procent vindt dit 'verbroede
ringsfeest der arbeiders' nog echt iets waar
devols. En toch zijn ze er nog, de vieringen.
Nog steeds de mei-speechhet toneel, de zang,
het is er allemaal nog op de eerste mei. Wie
krijgt er dit jaar de rode roos als blijk van
dank voor bewezen partij diensten? Zouden
ze nou eindelijk de tekst van de Internationa
le op papier hebben gezet? Gaan ze erbij
staan? Steekt er nog iemand de rechtervuist
omhoog?
Bronnen: B. Altena. Een broeinest der anarchie en
J. Gielkens e.a.. Een dag is Y van vreugde, een dag is
t van strijd.
De Middelburgse vrouwenvereniging 'Samen Sterk' op 1 mei 1904.
foto uit 'Een dag is 't van vreugde, een dag is 't van strijd'.
door Pascalle Capetti
SCHOONDIJKE - Het Innova
tie- en praktijkcentrum IPC
Plant in Schoondijke levert vrij
dag 7 mei 25 nieuwe admini
stratief medewerkers op de
arbeidsmarkt af. De dames krij
gen die dag, na een opleiding
van vijf maanden, hun certifi
caat uitgereikt. Zij volgden de
cursus Nieuw Werk Voor Vrou
wen.
De administratieve opleiding
werd voor het tweede opeenvol
gende jaar opgezet door IPC-
Plant in samenwerking met
Start Opleidingen/Uitzendbu
reau en het. Arbeidsbureau
Zeeuws-Vlaanderen. Tijdens de
cursus maakten de deelnemers
kennis met diverse computer
programma's zoals Word 97,
Windows 98 en Acces, Excel en
Powerpoint. Ook het internet
ontbrak niet. De cursisten kre
gen daarnaast les in
computerboekhouden, be
drijfsadministratie, zakelijke
correspondentie, telewerken en
verkoopvaardigheden. Zij wer
den ook onderricht in klantge
richt denken en doen, professio
neel telefoneren en notuleren.
Nieuw Werk Voor Vrouwen is
een van de weinige activiteiten
die ook na het vertrek van IPC
Plant uit Schoondijke blijft
voortbestaan. Vorig jaar had
tachtig procent van de cursisten
binnen twee maanden na de op
leiding een baan gevonden.
De certificaten worden om
10.00 uur uitgereikt in het loge-
ergebouw van IPC Plant in
Schoondijke. Bij deze plechtig
heid is ook wethouder R. Leent-
faar aanwezig.
door Ab van der Sluis
MIDDELBURG - Walcheren
heeft sinds Koninginnedag een
nieuwe streekomroep, Cool FM.
De programma's zijn op vijf fre
quenties te ontvangen. De om
roep brengt behalve muziek ook
informatie over de streek.
Cool FM - een product van de lo
kale omroep Vlissingen en de
stadsomroep Middelburg - be
gint om zeven uur 's ochtends en
gaat door tot middernacht. De
programma's worden live ge
presenteerd door dj's en presen
tatoren. Op Koninginnedag
bracht de omroep onder meer
een item over het Zijdemuseum
in Grijpskerke en een reportage
over de hulpverlening van de
christelijke organisatie Dorkas
in Albanië.
De nieuwe omroep brengt over
dag een muziekprogramma
voor een breed publiek met
spelletjes en luchtige informatie
over bioscoop, schouwburg en
theater, gemeenten, uitgaan en
sport. Elke avond tussen 19.00
en 23.00 uur is Cool FM Magazi
ne te horen met uitgebreide re
portages en interviews over uit
eenlopende onderwerpen op het
gebied van cultuur, muziek, po
litiek, maatschappelijke zaken
en toerisme.
Naast de programma's die van
uit de studio's in Middelburg
worden uitgezonden, zal Cool
FM deze zomer ook de grotere
evenementen op Walcheren be
zoeken met de mobiele studio.
Vanaf de braderie, jaarmarkt,
festival of evenement worden
dan live de programma's ge
maakt. Cool FM heeft boven
dien een eigen drive inn show
voor feestavonden.
Cool FM maakt gebruik van drie
etherzenders: 105,3 FM voor
Middelburg en de kustlijn van
Walcheren. 107,1 FM voor Vlis
singen en 107,7 FM voor Mid
delburg en Arnemuiden. Op de
kabel is de omroep in heel Wal
cheren te ontvangen op 105,0
FM en 106,4 FM.
SINTJANSTEEN
Biljarten - De Stichting Welzijn
voor Ouderen houdt donderdag
6 mei het kampioenschap bil
jarten voor ouderen uit de ge
meente Hulst. De wedstrijden
beginnen om 13.00 uur in ge
meenschapscentrum De Waran
de in Sint Jansteen. Wethouder
B. Picavet reikt de prijzen uit.
door René Schrier
KLOETINGE - Mensen willen
weer oude vertrouwde, goede
huizen. Weg met de blokkendo
zen. Terug naar de degelijkheid
van de jaren dertig. Dat idee
heeft voorop gestaan bij het ont
werp van een nieuw bouwplan
in het Kloetingse Oostmolen-
Hulsterloofeest
in Nieuw-Namen
NIEUW-NAMEN - Het grens
dorp Nieuw-Namen maakt zich
op voor de Hulsterloofeesten.
Van donderdag 13 tot en met
zondag 16 mei is er in en rondom
de feesttent op het sportveld
vermaak voor jong en oud.
De festiviteiten, die in 1985 be
gonnen als feestelijke omlijs
ting van het twintigjarig be
staan van de voetbalvereniging
Hulsterloo, zijn inmiddels uit
gegroeid tot een begrip. Op He
melvaartsdag wordt het feest
om 14.30 uur geopend met een
schieting op de Liggende wip.
's Avonds is er een barbecue en
disco. Vrijdagmiddag komen
vanaf 13.00 uur alle jeugdvoet
balteams aan de bal. De B-juni
oren treden om 15.30 uur aan te
gen de veteranen, 's Avonds zijn
er in de tent optredens van The
Corner Cats en Jazzy Lipsy. Za
terdag begint om 20.30 uur een
grote feestavond met optredens
van Bart Kaell en Enzo. De Hul
sterloofeesten worden zondag
traditioneel afgesloten met
voetbalwedstrijden tegen het
Belgische Kieldrecht. Zowel het
eerste team als de reserves van
beide buurploegen spelen vanaf
13.00 uur tegen elkaar.
park nabij de Rietweg. Van het
hoofdgebouw is een maquette
gemaakt. Het ontwerp, van H.
Leeflang uit Vorden, doet den
ken aan de jaren dertig.
Ontwikkelaar Mark Faasse van
Faasse en Faasse Projecten legt
uit dat de uitstraling er een van
'echte' huizen moest zijn. Geko
zen is voor een vrij traditionele
aanpak, met kleine ramen, bak
stenen en lange dakvlakken.
Het ontwerp heeft wel wat van
Tuindorp nabij Rotterdam.
Overigens blijkt uit de uitleg
van Faasse dat niet alle huizen
er zullen uitzien als het hoofd
gebouw. Wel zal die stijl ook in
de andere ontwerpen terug te
vinden zijn.
De Goese wethouder M. L. 't
Hart van ruimtelijke ordening is
blij met de gekozen aanpak.
„Voor dat soort ideeën zijn we
als gemeentebestuur in. We wil
len plannetjes die iets eigens
hebben voor Goes, die ook pas
sen in de schaal van deze stad.
We willen toe naar hoogwaardi
ge architectuur met aandacht
voor detaillering en uitvoering.
In totaal komen er 56 woningen,
verdeeld over 11 verschillende
typen, waaronder vrijstaande
en twee-onder-één-kap huizen.
Het plan wordt in de toekomst
bereikbaar via de M. Nijhoff-
straat in het Oostmolenpark.
De projectontwikkelaar heeft
het plan ingediend bij het colle
ge van burgemeester en wet
houders van Goes, en wacht nu
af hoe het daar ontvangen
wordt. Wethouder 't Hart is er
positief over. ,,Ik verwacht niet
dat dit ontwerp problemen zal
opleveren. Volgens mij kan de
projectontwikkelaar hier wel
mee verder."
GOES - De Stichting Provinciale Kraamzorg en Entadministratie
Zeeland houdt zaterdag 8 mei en dinsdag 18 mei een kraammarkt
voor klanten en andere belangstellenden. Dat gebeurt de 8e in het
Churchillhotel te Terneuzen van 10.00 tot 16.00 uur en op de 18e bij
de kinderboerderij Hollandse Hoeve in Goes van 10.00 tot 20.30 uur.
Op deze markt wordt informatie gegeven over zwangerschap, be
valling en het eerste levensjaar van kinderen. Instanties en bedrij
ven die diensten op deze gebieden verlenen, zullen aanwezig zijn.
Zo wordt aandacht besteed aan zwangerschapsgymnastiek en -yo
ga, babymassage, zorgverzekeringen, babyvoeding, babyverzor
gingsproducten, kinderopvang. Ook zijn er middenstanders aan
wezig. Voor de kinderen wordt een poppenbureau opgezet. Zij
kunnen hun pop of knuffeldier laten onderzoeken tijdens spreek
uren van 10.00-11.30 uur en van 13.00-14.30 uur.
De Jetsed aan het werk in de voorhaven van Hansweert.
foto Dirk-Jan Gjeltema
door Ben Jansen
HANSWEERT - De zwaarte
kracht doet een deel van het
baggerwerk dat Rijkswater
staat laat uitvoeren in de ha
vens van Zijpe, Hansweert en
Kruiningen. De aannemer die
dit karwei uitvoert, HAM-Van
Oord Werkendam, maakt ge
bruik van de waterinjectie-
baggermethode, die ook wel
als natuurlijk baggeren wordt
aangeduid. Daarbij wordt de
baggerspecie niet uit het water
gehaald, maar ze vloeit onder
invloed van de zwaartekracht
naar een dieper gelegen punt.
De baggermethode die HAM-
Van Oord Werkendam toepast,
is bedacht door technicus
R. N. van Weezenbeek. Hij
kwam op het idee onder lage
druk water in de bodem te in
jecteren. Daardoor ontstaat
een mengsel van water, slib en
zand, dat een andere dichtheid
heeft dan gewoon water en
daarom als een afzonderlijke
laag aan de bodem blijft. De
zwaartekracht duwt dit wa
ter-, slib- en zandmengsel
naar diepere delen. In samen
spraak met Rijkswaterstaat
Zeeland heeft Van Weezen
beek zijn theorie in de haven
van Hoedekenskerke aan de
praktijk getoetst. HAM-Van
Oord Werkendam heeft een li
centie op de methode genomen
en past ze nu met acht voor dit
doel gebouwde vaartuigen toe.
Een ervan, de Jetsed, is bezig
in de voorhaven van Hans-
weert. Die haven moet mini
maal NAP - 7,50 meter diep
zijn. De getijstroom zet er
evenwel zo veel slib af dat het
mondingsgebied elk jaar en
het gedeelte dichter bij de slui
zen eens in de twee jaar op
diepte moet worden gebracht.
De sliblaag die moet worden
opgeruimd is dan ongeveer 2
meter dik.
J. M. Somers van Rijkswater
staat is tevreden over de voort
gang en de kwaliteit van het
werk dat de Jetsed levert. Het
waterinjectieschip vaart op ei
gen kracht en is dankzij drie
360 graden draaibare schroe
ven zeer wendbaar. Omdat het
niet nodig is de baggerspecie
met een drijvende leiding af te
voeren of naar de stortlocatie
te brengen, wordt de scheep
vaart er nauwelijks door ge
hinderd. De losgewoelde spe
cie vloeit in een pal voor de
haven van Hansweert gelegen
25 meter diep gedeelte van de
Westerschelde.
Vlakker
Een bijkomend effect van de
waterinjectiemethode is dat
de bodem van de haven veel
vlakker wordt opgeleverd dan
met andere baggersystemen.
De peilingen van de bodem na
dat de Jetsed zijn werk heeft
gedaan, laten dat zien. Op een
gladde bodem zet nieuw slib
zich minder makkelijk af.
Volgens J. Vlak van HAM-Van
Oord Werkendam zou de wa-
terinjectiebaggermethode ook
geschikt zijn voor het op diep
te houden van gedeelten van
de vaargeul in de Westerschel
de. Het zogenaamde onder-
houdsbaggerwerk gebeurt
daar nog op de traditionele
manier: een sleephopperzui
ger zuigt slib en zand op, vaart
naar een plek waar deze specie
kan worden gestort, lost zijn
lading en keert weer terug
naar de vaargeul. Vlak: „Er
zijn genoeg diepe plaatsen in
de vaargeul om de opgewer
velde specie in weg te laten
zakken. Maar ja, het is Bel
gisch werk hè. Het is vaak
moeilijk voor een Nederlandse
aannemer om daar tussen te
komen."
De werkzaamheden in de ha
ven van Hansweert duren nog
ongeveer twee weken. Daarna
volgt de veerhaven van Krui
ningen. Het veel minder om
vangrijke baggerwerk in de
haven van Zijpe is vorige week
al uitgevoerd
door René van Stee
TERNEUZEN - De Stichting
Netwerk Vrijwillige Thuiszorg
Zeeuws-Vlaanderen heeft in
1998 ruim 7800 hulpaanvragen
uitgevoerd. Daarnaast is in
1998 het project inaaltijdbege-
leiding geïntroduceerd. Dit
blijkt uit het eerste jaarverslag
van het Netwerk Vrijwilige
Thuiszorg.
Aan 26 verzoeken kon niet wor
den voldaan. Redenen hiervoor
waren onder meer een gebrek
aan vrijwilligers en te ingewik
kelde hulpvragen. De maaltijd
begeleiding blijkt succesvol.
Hierbij worden koel/versmaal
tijden opgewarmd bij personen
die daar zelf niet toe in staat
zijn.
Bij de in 1997 opgerichte orga
nisatie zijn negen organisaties
aangesloten met ruim vijfhon
derd vrijwilligers. Die zorgen
eiwoor dat mensen zo lang mo
gelijk thuis kunnen blijven wo
nen. De hulpvragen variëren
van boodschappen doen en op
passen bij dementerenden tot
terminale zorg. De aanmelding
en selectie van vrijwilligers ge
beurt centraal via het Netwerk.
Later wordt bekeken bij welke
organisatie de kandidaat-vrij
williger het beste past. Het Net
werk houdt zich ook bezig met
vrijwilligersbegeleiding, cur
sussen en opleidingen.
De stichting streeft naar een
verdere uitbreiding van de orga
nisatie. Daarbij wordt gedacht
aan het aantrekken van een
tweede coördinator.
Buren blussen
woningbrand
MIDDELBURG - Door snel in
grijpen van de buren, is een
brand in een woning aan de
Vlasmarkt in Middelburg in de
kiem gesmoord. De stadsgewes
telijke brandweer Vlissingen/
Middelburg hoefde alleen nog
maar na te blussen en het pand
te ventileren.
Om kwart over vijf 's middags
werd door een groot aantal
voorbijgangers brand gemeld in
een huis aan de Vlasmarkt. Om
dat er vermoedelijk nog mensen
in huis waren, werd meteen een
ziekenwagen gealarmeerd. De
brand, veroorzaakt door een
oververhitte fritespan, werd ge
blust door de buren met een poe
derblusser en slanghaspel.
MIDDELBURG - De stichting
het Zeeuwse Gezicht heeft meer
plannen dan geld. Om in de na
bije toekomst een publieksprijs
voor de architectuur en een
nieuwsbrief op te zetten gaat de
stichting op zoek naar extra
sponsors.
Het Zeeuwse Gezicht is twee
jaar geleden op initiatief van de
provincie Zeeland in het leven
geroepen. De stichting heeft als
doelstelling 'het permanent
aandacht vragen voor de kwali
teit van de vormgeving en het
beeld van de bebouwde en onge
bouwde omgeving'. Stichtings
voorzitter H. J. van Hunnik
toont zich in het eerste jaarver
slag, dat zowel 1997 als 1998 be
slaat, redelijk tevreden. „Het
gaat goed, maar het moet beter.
Volgens Van Hunnik heeft het
Zeeuwse Gezicht tot dusverre
vooral inhoud gegeven aan de
ideeën die in de provinciale ar
chitectuurnota staan geformu
leerd. Om de eigen ideeën uit te
voeren gaat de stichting op zoek
naar meer sponsors. Van Hun
nik denkt hierbij niet alleen aan
het bedrijfsleven, maar ook aan
gemeenten. Om de burgers beter
te bereiken overweegt het
Zeeuwse Gezicht een bezoek
adres in te stellen. De afgelopen
twee jaar hield de stichting een
aantal regionale architectuur
debatten. In februari 1998 werd
de eerste Zeeuwse Architec
tuurprijs uitgereikt aan Water
paviljoen Neeltje Jans.
Tentoonstelling
Voor dit jaar is de prijsvraag
Zeeland Vakantieland uitge
schreven met als opdracht een
kleinschalig recreatie-onder
komen voor het Zeeuwse ach
terland te ontwerpen. Samen
met een extern bureau,en de"
Zeeuwse welzijnsorganisatie
Scoop wordt een educatief pro
ject voor het voortgezet onder
wijs opgezet in de vorm van een
reizende tentoonstelling.
Dat het Zeeuwse Gezicht meer
plannen dan geld heeft, noemt
Van Hunnik gezond. „Lastig is
het wel. We zitten niet op een
luxe jacht, we moeten roeien
met de riemen die we hebben.
Maar een paar riemen en roeiers
erbij zou toch wel prettig zijn."
