Wie steekt nog de vuist omhoog?
PZC
Baggeren met waterinjectie
Zeeuwse Gezicht
zoekt sponsors
prijs architectuur
Nieuwe streekomroep
Cool FM op Walcheren
Gemeente beproeft
zeef voor afvalwater
Vieuwbouw Kloetinge
grijpt terug op de
legelijke jaren dertig
Sasse politiek blijft
tegen herindeling
zeeland
De Dag van de Arbeid
Hulst doet
voorzichtig
bij gesprek
herindeling
zaterdag 1 mei 1999
w16
door Ab van derSluis
MIDDELBURG - Walcheren
heeft sinds Koninginnedag een
nieuwe streekomroep, Cool FM.
De programma's zijn op vijf fre
quenties te ontvangen. De om
roep brengt behalve muziek ook
informatie over de streek.
Cool FM - een product van de lo
kale omroep Vlissingen en de
stadsomroep Middelburg - be
gint om zeven uur 's ochtends en
gaat door tot middernacht. De
programma's worden live ge
presenteerd door dj's en presen
tatoren. Op Koninginnedag
bracht de omroep onder meer
een item over het Zijdemuseum
m Grijpskerke en een reportage
over de hulpverlening van de
christelijke organisatie Dorkas
in Albanië.
De nieuwe omroep brengt over
dag een muziekprogramma
voor een breed publiek met
spelletjes en luchtige informatie
over bioscoop, schouwburg en
theater, gemeenten, uitgaan en
sport. Elke avond tussen 19.00
en 23.00 uur is Cool FM Magazi
ne te horen met uitgebreide re
portages en interviews over uit
eenlopende onderwerpen op het
gebied van cultuur, muziek, po
litiek, maatschappelijke zaken
en toerisme.
Naast de programma's die van
uit de studio's in Middelburg
worden uitgezonden, zal Cool
FM deze zomer ook de grotere
evenementen op Walcheren be
zoeken met de mobiele studio.
Vanaf de braderie, jaarmarkt,
festival of evenement worden
dan live de programma's ge
maakt. Cool FM heeft boven
dien een eigen drive inn show
voor feestavonden.
Cool FM maakt gebruik van drie
etherzenders: 105,3 FM voor
Middelburg en de kustlijn van
Walcheren, 107,1 FM voor Vlis
singen en 107,7 FM voor Mid
delburg en Amemuiden. Op de
kabel is de omroep in heel Wal
cheren te ontvangen op 105,0
FM en 106,4 FM.
door Nils ten Brinke
ZIERIKZEE - Burgemeester en
wethouders van Schouwen-
Duiveland willen 105.000 gul
den uittrekken voor de aanschaf
van twee zogeheten ontwate
ringscontainers. Deze contai
ners moeten de hoeveelheid
slib- en rioolafval en veegvuil
jaarlijks met zo'n duizend ton
verminderen.
Bovendien verwacht de ge
meente door toepassing van die
methodiek jaarlijks zo'n 48.000
gulden aan verwerkingskosten
te kunnen besparen.
Bij wijze van proef heeft de rei
nigingsdienst al één ontwate
ringscontainer gehuurd, die aan
de Zierikzeese Deltastraat het
water aan het veegvuil, slibaf-
val en rioolmateriaal onttrekt
„Dat functioneert heel goed",
aldus N. Eilers van de gemeen
telijke reinigingsdienst. „De
bak werkt als een soort zeefma-
chine. Middels een geperforeer
de plaat wordt het water langs
een af tap kraan van het afval-
materiaal gescheiden. Voordat
het water het riool in gaat,
wordt het door een zinkput en
een olie- en vetaf schei der ge
leid." Het voordeel van deze 'ge-
wichtsverminderende methode'
is dat de gemeente veel minder
vuil af hoeft te leveren bij de
Openbaar Lichaam Afvalver
wijdering Zeeland (OLAZ), legt
Eilers uit. Hij schat dat het om
ten minste duizend ton afval per
jaar gaat.
Voor de aanschaf van twee ont
wateringscontainers is een in
vestering van 105.000 gulden
nodig. Daar staat volgens wet
houder G. van de Velde-de Wil
de tegenover dat deze metho
diek de gemeente een jaarlijkse
besparing oplevert van 48.000
gulden. „Bovendien komen we
met deze verwerking weer een
treetje hoger op de milieuvrien
delijkheidsladder", stelt Eilers.
Voor de ingebruikname is wel
een milieuvergunning nodig.
„De huidige proefopstelling
wordt door de provincie ge
doogd, maar de situatie is verre
van ideaal", laat Eilers weten.
Nu nog moet het afval bij het
overladen drie meter naar bene
den worden gestort. „Dat geeft
enorm veel spatten."
door Roelf Reinders
VLISSINGEN - Ze vieren hem vrolijk. Ze vie
ren hem blij. 'Den dag van herleving den eer
sten van mei.' Een dag van strijd is-ie altijd
geweest, de Dag van de Arbeid. Strijd voor de
achturige werkdag toen arbeiders nog buk
ten onder de knoet van het kapitalisme. 'Acht
uren arbeid, acht uren rust, acht uren ont
spanning, ontwikkeling enz.' Vandaag de
110e, de laatste eerste mei van deze eeuw.
Vlissingen is er als de kippen bij. De afdeling
van de radicale Sociaal-Democratische Bond
krijgt het voor elkaar het Tweede-Kamerlid
Ferdinand Domela Nieuwenhuis te ritselen
voor de allereerste internationale 1 mei-vie
ring in 1890, die al op zondag 27 april wordt
gehouden. Een politieke hot shot van de bo
venste plank, die Domela, de grote schrik van
'bourgeois' Nederland, deze revolutionaire
oproerkraaier.
In de 'eivolle' zaal Kuijpers houdt Domela een
heftig betoog over het nut van werkstakingen
in de strijd voor de 'normalen arbeidsdag van
8 uren', het 'ideaal in den te verwachten ge
lukstaat'. De verslaggever van de Vlissingse
Courant schrijft opgelucht dat de meeting
'met de meest mogelijke kalmte' eindigde.
Rode gevaar
De gevestigde orde schrikt zich wezenloos:
het rode gevaar heeft Vlissingen bereikt!
Liberalen en katholieken organiseren zich
'tegenover het gif van het socialisme'. Burge
meester Tutein Nolthenius verzamelt man
nen met wapens om dreigend revolutionair
vuur de kop in te drukken. En als tegenwicht
spant hij zich tot het uiterste in om van de ver
jaardag van prinses Wilhelmina op 31 augus
tus een wervelend feest te maken. Als op 30
april 1909 prinses Juliana wordt geboren,
concludeert de krant dat het met de wervende
kracht van 1 mei reuze meevalt. „De belang
stelling in de zogenaamde Mei-betoging ten
bate van het stelsel van den achturigen werk
dag begint hoe langer hoe meer te verflau
wen."
Revolutionair
Da's niet waar. De achturige werkdag, die
komt er gewoon. Onder druk van de explosie
ve revolutionaire stemming in Europa - in
Rusland hebben de communisten de macht
gepakt - komt er in 1919 een werkdag van
acht uur in Nederland. De SDAP. geschrok
ken van de verwoestende oorlog (1914-1918).
verlegt het accent op de meivieringen naar
ontwapening, terwijl de CPN de meileus 'de
sociale revolutie met als strijdmiddel de in
ternationale staking' hanteert.
De CPN in Middelburg houdt haar meifeesten
in sociëteit De Vergenoeging, de Middelburg
se SD AP-afdeling huurt het Schuttershof er
voor af, de sociaal-democraten in Vlissingen
doen het in het concertgebouw aan de Emma-
straat. Alle partijen organiseren voor de kin
deren 's middags steevast een 'kinderfeest'
met zingen, goochelen, buikspreken of
schimmenspel.
De avondvergaderingen met feestrede volgen
altijd op een optocht door de stad met vaan
dels en doeken met leuzen. De overheid pro
beert de socialisten het op de eerste mei flink
zuur te maken. Op 1 mei 1939 is het in Vlissin
gen verboden in groepjes te lopen en een rode
tulp. de voorganger van de roos, te dragen.
Soms doen afdelingen samen wat. In 1947
stromen de SDAP'ers uit Vlissingen en Mid
delburg na een wandeling in Souburg samen
waar de Vlissingse voorzitter M. van Poelje de
in de oorlog overleden kameraden herdenkt,
's Avonds is er groot feest in de Scheldehal.
Respect
Meivieringen hebben dan al lang de gevaar
lijke dreiging niet meer die de Vlissingers op
de eerste viering met Domela naar de wapens
deed grijpen. Burgemeester A van Dijk van
Oude Tonge vindt het grandioos dat de vie
ring in 1947 in Goes op maandag 2 mei is, en
niet een dag eerder op zondag .Daaruit blijkt
dat er in de socialistische beweging een we
derzijdse waardering en eerbiediging bestaat
voor eikaars maatschappelijke en ook geeste
lijke levensbeschouwing.
Na de oorlog is het flink zoeken naar nut en
noodzaak van de meibijeenkomsten. Voorzit
ter van het PvdA-gewest Zeeland A Schou-
wenaar roept in Breskens in 1975 dat de eer
ste mei een dag van herdenking en bezinning
is. ..We leven nog steeds in een kapitalistische
maatschappij Daarom moeten we elkaar af
en toe eens flink wakker schudden."
Vijf-urige werkdag
Vaak grijpen de feestredenaars terug naar die
spannende eerste vieringen, toen het er nog
om ging. Zoals het Zeeuwse Kamerlid Jaap
van der Doef die op meifeesten in Breskens,
Middelburg en Goes in 1983 voor een vijfuri-
ge werkdag pleit. „Toen de socialistische be
weging streed voor een achturige werkdag,
werden we ook voor gek verklaard."
Strijdbare taal nog op de eerste van mei, maar
voor linkse volksdeel hoeft het allemaal niet
meer zo. In 1993 is voor 81 procent van de
PvdA-achterban 1 mei niks bijzonders meer.
Slechts tien procent vindt dit 'verbroede
ringsfeest der arbeiders' nog echt iets waar
devols. En toch zijn ze er nog, de vieringen.
Nog steeds de mei-speech, het toneel, de zang,
het is er allemaal nog op de eerste mei. Wie
krijgt er dit jaar de rode roos als blijk van
dank voor bewezen partijdiensten? Zouden
ze nou eindelijk de tekst van de Internationa
le op papier hebben gezet? Gaan ze erbij
staan? Steekt er nog iemand de rechtervuist
omhoog?
Bronnen: B. Altena, Een broeinest der anarchie en
J. Gielkens e.a.. Een dag is 't van vreugdeeen dag is
't van strijd.
De Middelburgse vrouwenvereniging 'Samen Sterk' op 1 mei 1904.
foto uit 'Een dag is 't van vreugde, een d
gis't van strijd'.
oor René Schrier
I i.OETINGE - Mensen willen
I eer oude vertrouwde, goede
uizen. Weg met de blokkendo-
;n. Terug naar de degelijkheid
i an de jaren dertig. Dat idee
5 eeft voorop gestaan bij het ont-
erp van een nieuw bouwplan
i i het Kloetingse Oostmolen-
ark nabij de Rietweg. Van het
oofdgebouw is een maquette
emaakt. Het ontwerp van H.
eeflang uit Vorden doet den-
en aan de jaren dertig.
i rojectontwikkelaar Mark
aasse van Faasse en Faasse
i roj ecten legt uit dat de uitstra-
i ng er een van 'echte' huizen
ïoest zijn. Gekozen is voor een
rij traditionele aanpak, met
I leine ramenbakstenen en lan-
e dakvlakken. Het ontwerp
eeft wel wat van Tuindorp na-
ïj Rotterdam. Overigens blijkt
it de uitleg van Faasse dat niet
Lie huizen er zullen uitzien als
et hoofdgebouw. Wel zal die
;ijl ook in de andere ontwerpen
irug te vinden zijn.
»e Goese wethouder M. L. 't
Hart van ruimtelijke ordening is
blij met de gekozen aanpak
„Voor dat soort ideeën zijn we
als gemeentebestuur in. We wil
len plannetjes die iets eigens
hebben voor Goes, die ook pas
sen in de schaal van deze stad.
We willen toe naar hoogwaardi
ge architectuur met aandacht
voor detaillering en uitvoering.
Je ziet: als je heel serieus na
denkt over de invulling, dan
heeft de markt er ook belang
stelling voor."
In totaal komen er 56 woningen,
verdeeld over 11 verschillende
typen, waaronder vrijstaande
en twee-onder-één-kap huizen.
Het plan wordt in de toekomst
bereikbaar via de M. Nijhoff-
straat in het Oostmolenpark
De projectontwikkelaar heeft
het plan ingediend bij het colle
ge van burgemeester en wet
houders van Goes, en wacht nu
af hoe het daar ontvangen
wordt. Wethouder 't Hart is er
positief over. „Ik verwacht niet
dat dit ontwerp problemen zal
opleveren. Volgens mij kan de
projectontwikkelaar hier wel
mee verder."
Iaquette van het hoofdgebouw van het nieuwe bouwplan in het
floetingse Oostmolenpark. foto Willem Mieras
oor Pascalle Cappetti
AS VAN GENT - De gemeente
rad van Sas van Gent heeft
ich donderdagavond in een
ïotie nogmaals uitgesproken
;gen gemeentelijke herinde-
ng-
Je fracties sloten nauwere
estuurlijke en ambtelijke sa-
I lenwerking niet uit. Over de
rrekking van de motie van Ge-
ïeentebelangen Groot Sas was
iedereen het eens. Argumenten
voor herindeling zijn er niet en
de gemeenten Hulst, Oostburg
en Terneuzen hebben Sas van
Gent niet van het tegendeel
kunnen bewijzen. Ook als er
grotere gemeenten zijn, blijft er
volgens de raad behoefte aan
samenwerking tussen die ge
meenten „Zeeuws-Vlaanderen
zou een proeftuin voor bestuur
lijke vernieuwing kunnen zijn",
zei R. Bruggeman (CDA).
De Jetsed aan het werk in de voorhaven van Hansweert.
foto Dirk-Jan Gjeltema
door Ben Jansen
HANSWEERT - De zwaarte
kracht doet een deel van het
baggerwerk dat Rijkswater
staat laat uitvoeren in de ha
vens van Zijpe, Hansweert en
Kruiningen. De aannemer die
dit karwei uitvoert, HAM-Van
Oord Werkendam, maakt ge
bruik van de waterinjectie-
baggermethode, die ook wel
als natuurlijk baggeren wordt
aangeduid. Daarbij wordt de
baggerspecie niet uit het water
gehaald, maar ze vloeit onder
invloed van de zwaartekracht
naar een dieper gelegen punt.
De baggermethode die HAM-
Van Oord Werkendam toepast,
is bedacht door technicus
R. N. van Weezenbeek. Hij
kwam op het idee onder lage
druk water in de bodem te in
jecteren. Daardoor ontstaat
een mengsel van water, slib en
zand, dat een andere dichtheid
heeft dan gewoon water en
daarom als een afzonderlijke
laag aan de bodem blijft. De
zwaartekracht duwt dit wa
ter-, slib- en zandmengsel
naar diepere delen. In samen
spraak met Rijkswaterstaat
Zeeland heeft Van Weezen
beek zijn theorie in de haven
van Hoedekenskerke aan de
praktijk getoetst. HAM-Van
Oord Werkendam heeft een li
centie op de methode genomen
en past ze nu met acht voor dit
doel gebouwde vaartuigen toe.
Een ervan, de Jetsed, is bezig
in de voorhaven van Hans-
weert. Die haven moet mini
maal NAP - 7,50 meter diep
zijn. De getijstroom zet er
evenwel zo veel slib af dat het
mondingsgebied elk jaar en
het gedeelte dichter bij de slui
zen eens in de twee jaar op
diepte moet worden gebracht.
De sliblaag die moet worden
opgeruimd is dan ongeveer 2
meter dik.
J. M. Somers van Rijkswater
staat is tevreden over de voort
gang en de kwaliteit van het
werk dat de Jetsed levert. Het
waterinjectieschip vaart op ei
gen kracht en is dankzij drie
360 graden draaibare schroe
ven zeer wendbaar. Omdat het
niet nodig is de baggerspecie
met een drijvende leiding af te
voeren of naar de stortlocatie
te brengen, wordt de scheep
vaart er nauwelijks door ge
hinderd. De losgewoelde spe
cie vloeit in een pal voor de
haven van Hansweert gelegen
25 meter diep gedeelte van de
Westerschelde.
Vlakker
Een bijkomend effect van de
waterinjectiemethode is dat
de bodem van de haven veel
vlakker wordt opgeleverd dan
met andere baggersystemen.
De peilingen van de bodem na
dat de Jetsed zijn werk heeft
gedaan, laten dat zien. Op een
gladde bodem zet nieuw slib
zich minder makkelijk af.
Volgens J. Vlak van HAM-Van
Oord Werkendam zou de wa-
terinjectiebaggermethode ook
geschikt zijn voor het op diep
te houden van gedeelten van
de vaargeul in de Westerschel
de. Het zogenaamde onder-
houdsbaggerwerk gebeurt
daar nog op de traditionele
manier: een sleephopperzui
ger zuigt slib en zand op, vaart
naar een plek waar deze specie
kan worden gestort, lost zijn
lading en keert weer terug
naar de vaargeul. Vlak: „Er
zijn genoeg diepe plaatsen in
de vaargeul om de opgewer-
velde specie in weg te laten
zakken. Maar ja. het is Bel
gisch werk hè. Het is vaak
moeilijk vooreen Nederlandse
aannemer om daar tussen te
komen."
De werkzaamheden in de ha
ven van Hansweert duren nog
ongeveer twee weken. Daarna
volgt de veerhaven van Krui
ningen. Het veel minder om
vangrijke baggerwerk in de
haven van Zijpe js vorige week
al uitgevoerd.
door Richard Hoving
MIDDELBURG - De stichting
het Zeeuwse Gezicht heeft meer
plannen dan geld. Om in de na
bije toekomst een publieksprijs
voor de architectuur en een
nieuwsbrief op te zetten gaat de
stichting op zoek naar extra
sponsors.
Het Zeeuwse Gezicht ,is twee
jaar geleden op initiatief van de
provincie in het leven geroepen.
HULST - De gemeenteraad van
Hulst kijkt voorlopig de kat uit
de boom in de aanloop naar het
rondetafelgesprek over ge
meentelijke herindeling in
Zeeuws-Vlaanderen.
Hulst vaardigt op 10 mei burge
meester A Kessen en gemeente
secretaris H. Edink af naar de
eerste aftastronde. De burge
meester van Hulst steekt zijn
voorkeur voor een bestuurlijke
samenvoeging met Hontenisse
niet onder stoelen of banken.
De fractieleider van het Hulster
CDA J. Steijaert, pleit echter
voor omzichtigheid in de ge
sprekken, want hij vreest dat er
een strijd tussen de drie grote
(Oostburg, Hulst en Terneuzen)
en de vier kleinere gemeenten
(Hontenisse, Sas van Gent, Axel
en Sluis-Aardenburg) gaat ont
branden. „Het is van belang dat
Hulst zich terughoudend op
stelt. De minister stuurt aan op
vrijwillige herindeling, maal
laten we de zaken alsjeblieft
niet gaan forceren of najagen.
Daarmee strijk je anderen tegen
de haren in."
Kessen heeft de CD A-voorman
laten weten dat, wat hem be
treft, 10 mei louter een inventa
riserend gesprek is. Hij bena
drukt dat de gemeenteraad van
Hulst het laatste woord heeft.
„Maar laten we eerst basisgege
vens verzamelen. De verschillen
tussen Hulst en Hontenisse zijn
te verwaarlozen, dat zijn zeven
pagina's meer of minder in het
telefoonboek. Dus waar gaat
het om?"
De stichting heeft als doelstel
ling 'het permanent aandacht
vragen voor de kwaliteit van de
vormgeving en het beeld van de
bebouwde en ongebouwde om
geving'. Voorzitter H. J. van
Hunnik toont zich in het eerste
jaarverslag (over zowel 1997 als
1998) redelijk tevreden. „Het
gaat goed. maar het moet beter."
Volgens Van Hunnik heeft het
Zeeuwse Gezicht tot dusverre
vooral inhoud gegeven aan de
ideeën die in de provinciale ar
chitectuurnota staan geformu
leerd. Om de eigen ideeën uit te
voeren gaat de stichting op zoek
naar meer sponsors. Van Hun
nik denkt hierbij niet alleen aan
het bedrijfsleven, maar ook aan
gemeenten. Om de burgers beter
te bereiken overweegt het
Zeeuwse Gezicht een bezoek
adres in te stellen. De afgelopen
twee jaar hield de stichting een
aantal regionale architectuur
debatten. In februari 1998 werd
de eerste Zeeuwse Architec
tuurprijs uitgereikt aan Water
paviljoen Neeltje Jans.
Tentoonstelling
Voor dit jaar is de prijsvraag
Zeeland Vakantieland uitge
schreven met als opdracht een
kleinschalig recreatie-onder
komen voor het Zeeuwse ach
terland te ontwerpen. Samen
met een extern bureau en de
Zeeuwse welzijnsorganisatie
Scoop wordt een educatief pro
ject voor het voortgezet onder
wijs opgezet in de vorm van een
reizende tentoonstelling.
Dat het Zeeuwse Gezicht meer
plannen dan geld heeft, noemt
Van Hunnik gezond. „Lastig is
het wel. We zitten niet op een
luxe jacht, we moeten roeien
met de riemen die we hebben.
Maar een paar riemen en roeiers
erbij zou toch wel prettig zijn."
Puzzelrit
KOUDEKERKE - De Oranjerit
in Koudekerke heeft vrijdag de
volgende winnaars opgeleverd.
A-klasse: 1. N. de Kok uit Krabben-
dijke; 2. L. Wouters uit Oost-Sou
burg; 3. A de Muynck uit Vlissingen.
B-klasse: 1 L. Verhage uit Koude
kerke; 2. M.H. E versdijk uit Kapelle;
3. K. Fraanje uit Kapelle. C-klasse:
1M.J. Hermsen uit Koudekerke; 2.
H. Strijdonk uit Middelburg; 3 T.T.
Hontelé uit Vlissingen. Fielsklasse.
I. D. aeKokuitKrabbendijke;2 N.
de Kok uit Krabbendijke; 3. L. van
Kleven uit Vlissingen.
